ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ. ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. "ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΟΙ"

Eκείνο τον καιρό «ήθέλησεν ο Ιησούς έξελθείν εις την Γαλιλαίαν και ευρίσκει Φίλιππον και  λέγει αυτώ ακολουθεί μοι.  δε Φίλιππος από Βηθσαϊδά, έκ της πόλεως Ανδρέου και Πέτρου» (Ίωάν. α' 44-45). Μετά τη βάφτιση Του στον Ιορδάνη ό Κύριος Ιησούς πήγε στη Γαλιλαία, απ' όπου ξεκίνησε το έργο Του. Τα σκουριασμένα μυαλά των Ιουδαίων δεν άξιζαν για ν' αρχίσει απ' αυτούς το έργο Του ό Κύριος. Ή Ιουδαία, όπου άνηκε κι ή Ιερουσαλήμ, με την κοσμική και σαρκική φύση της, είχε πέσει πολύ πιο χαμηλά από τις ειδωλολατρικές επαρχίες. Ή Γαλιλαία ήταν ειδωλολατρική. Εκεί είχαν κατοικήσει κυρίως Έλληνες, Ρωμαίοι και Σύροι και ελάχιστοι σκόρπιοι Εβραίοι. Οι Εβραίοι της Ιουδαίας περιφρονούσαν τη Γαλιλαία επειδή την κατοικούσαν ειδωλολάτρες, την λογάριαζαν τόπο πνευματικού σκότους και άγνοιας.

Σ' αυτόν ακριβώς τον τόπο ήταν να λάμψει και ν' αποκαλυφτεί ένα λαμπρό φώς, όπως το αναφέρουν και τα προφητικά λόγια: «Γαλιλαίοι των εθνών... ο λαός ο πορευόμενος εν σκότει, ιδετε φως μέγα οι κατοικούντες εν χώρα και σκιά θανάτου, φώς λάμψει εφ' υμάς» (Ήσ. ΘΊ -2). Εσύ, Γαλιλαία, πού σέ κατοικούν διάφορα έθνη ειδωλολατρικά... εσύ λαέ της Γαλιλαίας πού περπατάς μέσα στο σκοτάδι, θα δεις ένα φως μεγάλο. Εσείς πού κατοικείτε μέσα στο σκοτάδι και στη σκιά του πνευματικού θανάτου, θα δείτε ν' αστράφτει κοντά σας ένα τεράστιο κι εκτυφλωτικό φως.

Με το να πει τα πρώτα Του λόγια στη Γαλιλαία, έναν τόπο όπου κατοικούσαν άνθρωποι με μικτή καταγωγή, ό Κύριος έκανε σαφές πώς το κήρυγμα Του απευθυνόταν σ' ολόκληρη την ανθρωπότητα. Με το ν' αποκαλύψει τον εαυτό Του πρώτα σ' αυτήν τη σκοτεινή κι άγνωστη γωνιά της Παλαιστίνης, φανέρωνε τόσο την ταπείνωση Του, όσο και την καταδίκη Του ενάντια στην ανόητη και σκοτισμένη αλαζονεία, καθώς και στη διαφθορά της Ιερουσαλήμ.

Ό Αντρέας ακολούθησε πρώτος το Σωτήρα χωρίς να κληθεί, όπως αναφέρει ό Ιωάννης (α'35 και εφ.). Έπειτα ό Αντρέας του παρουσίασε τον αδελφό του Πέτρο, ενώ στο Φίλιππο ό Κύριος είπε: «Ακολουθεί μοι». Το ότι ό Φίλιππος ανταποκρίθηκε στην κλήση του Κυρίου αυθόρμητα και χωρίς κανένα δισταγμό, είναι φανερό από το γεγονός ότι, αμέσως μετά, γεμάτος ζήλο για το Χριστό, άρχισε να μιλάει σέ άλλους και να τούς φέρνει στον Κύριο.

Ή άμεση απόφαση του Φίλιππου ν' ακολουθήσει τον Κύριο μπορεί να εξηγηθεί, αν υποθέσουμε πώς πρωτύτερα θα είχε ακούσει για το Χριστό από τούς γείτονες του Αντρέα και Πέτρο, αφού όλοι τους κατάγονταν από τη Βηθσαϊδά, ή και από άλλους στην πατρίδα τους. Το πιο πιθανό όμως είναι πώς στην απόφαση του να τα εγκαταλείψει όλα, να τούς ξεχάσει όλους και να τον ακολουθήσει, σπουδαίο ρόλο θα έπαιξε ή προσωπικότητα του ίδιου του Κυρίου, πού μαγνήτιζε. Ή δυναμική προσωπικότητα του Κυρίου εντυπωσίασε τόσο πολύ το Φίλιππο ώστε, όπως προείπαμε, δεν αρκέστηκε ν' ακολουθήσει μόνος αυτός τον Κύριο, αλλά ξεκίνησε αμέσως την αποστολική διακονία του κι έφερε άλλους στο Χριστό, όπως φαίνεται στη συνέχεια.

«Ευρίσκει Φίλιππος τον Ναθαναήλ και λέγει αύτω-ον έγραφε Μωυσής εν τω νόμω και οι προφήται, ευρήκαμεν Ίησούν τον υιόν του Ιωσήφ, τον από Ναζαρέτ» (Ίωάν. α' 46). Μόλις ό Φίλιππος συνάντησε το Ναθαναήλ, του λέει: Βρήκαμε τον Ιησού, το γιό του Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ, Εκείνον για τον όποιο έγραψαν ό Μωυσής στο νόμο κι οι προφήτες.

Πόσο απλά μίλησε ό Φίλιππος! Ό Φίλιππος κι ό Ναθαναήλ είναι δύο φλογερές ψυχές και συνομιλούν μεταξύ τους. Ό Φίλιππος δεν είπε «βρήκαμε το Μεσσία πού περιμέναμε» ή το «γιό του Δαβίδ» ή «το βασιλιά του Ισραήλ» ή «το Χριστό, τον Κύριο». 

Τόνισε στο Ναθαναήλ μόνο πώς βρήκαν Εκείνον για τον Όποιο έγραψαν οι προφήτες κι ό Μωυσής. Έδώ βλέπουμε πώς μιλάει μια ψυχή πού πλημμυρίζει από θαυμασμό και χαρά. Τα βαθιά αισθήματα πού νιώθει δέ χρειάζεται να ψάξει να βρει λέξεις για να τα διατυπώσει. Τα λόγια βγαίνουν από μόνα τους, αυθόρμητα, απλά, καμιά φορά κι απλοϊκά, σίγουρα πώς ή δύναμη τους μπορεί να φανεί ακόμα και μέσα από τ' απλούστερα λόγια. Τ' αδύναμα κι απατηλά αισθήματα χρειάζονται ασημένιες τρομπέτες, δυνατά και πομπώδη λόγια, για να φανούν πιο δυνατά και πιο αληθινά απ' ότι είναι στην πραγματικότητα. Ό Φίλιππος κι ό Ναθαναήλ θα πρέπει να είχαν συζητήσει πολλές φορές για τον αναμενόμενο Μεσσία, για Εκείνον πού είχαν προαναγγείλει οι προφήτες και τον ανέμεναν γενεές γενεών. Αυτό ήταν αγαπητό και κοινό θέμα συζητήσεων ανάμεσα στους αληθινούς Ισραηλίτες, ανάμεσα στις διψασμένες κι αγνές ψυχές.

«Εύρήκαμεν Ίησούν», είπε ό Φίλιππος. Βρήκαμε Εκείνον πού δεν εμφανίστηκε σαν αστραπή πού ξεσπάει μέσα από τα σύννεφα και κάνει τη γη να τρέμει, ούτε και έπεσε ξαφνικά στη γη σαν μετεωρίτης, ούτε ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο της Ιερουσαλήμ, εκεί όπου παρατηρούσαν οι κοντόφθαλμοι φαρισαίοι κι οι ανόητοι γραμματείς, καθώς κι άλλοι πού περίμεναν το Μεσσία. Μεγάλωσε κι έζησε εδώ και τριάντα χρόνια στη Γαλιλαία, ανάμεσα μας, μα δεν τον γνωρίσαμε. Μεγάλωσε σαν υγιές κλαδάκι αμπέλου πού ξεφύτρωσε σέ άγριο κορμό, μα ήταν δύσκολο να τον αναγνωρίσεις ωσότου αναπτυχθεί κι αρχίσει ν' αποδίδει καρπούς. Ήταν σαν θησαυρός κρυμμένος στη γη. Σκάφτηκε ή γη κι ό θησαυρός έλαμψε. Δέ βάδισε καμαρωτός, δέ φρόντισε να εντυπωσιάσει. Εμείς τον είδαμε και τον γνωρίσαμε ταπεινό σαν αρνί, καθαρό σαν τον ήλιο, γλυκό σαν την άνοιξη και δυνατό σαν Θεό.

Κατάγεται από τη Ναζαρέτ, είναι γιός του Ιωσήφ.

Ποιος μπορεί να γνωρίζει όλα τα λόγια με τα οποία ό Φίλιππος περιέγραψε στο Ναθαναήλ τον Ιησού; Ποιος μπορεί να επαναλάβει ολόκληρη τη συνομιλία τους; Ό ευαγγελιστής καταγράφει με συντομία μόνο τα πιο αξιόλογα στοιχεία. Κι όλα όσα άκουσε από το Φίλιππο ό Ναθαναήλ, δεν μπορεί παρά να τον χαροποίησαν. Ήταν όμως και κάτι πού τον δυσκόλευε, του 'φερνε σύγχυση και υπονόμευε την πίστη του. Πώς ήταν δυνατό ό Μεσσίας να προερχόταν από τη Ναζαρέτ; Ό Φίλιππος είπε πώς ό Ιησούς ήταν γιός του Ιωσήφ, Ίσως επειδή ακόμα κι ό ίδιος δέ γνώριζε το υπερφυές μυστήριο της σύλληψης Του από το Άγιο Πνεύμα. "Ίσως ακόμα επειδή ήθελε ή είδηση του να γίνει όσο γίνεται πιο σύντομη και κατανοητή για έναν άνθρωπο πού τώρα οδηγούνταν βήμα βήμα στην κατανόηση του μυστηρίου της ενσάρκωσης του Θεού. 

Φαίνεται πώς έδώ ό Φίλιππος λειτουργούσε κιόλας σαν Ιεραπόστολος, με τον αποστολικό τρόπο πού εξήγησε αργότερα ό απόστολος Παύλος: «Έγενόμην τοις άσθενέσιν ως ασθενής, ίνα τούς ασθενείς κερδήσω- τοις πασι γέγονα τα πάντα, ίνα πάντως τινάς σώσω» (Α' Κορ. θ'22). Κοντά στους άρρωστους κι αδύναμους στην πίστη, έγινα κι εγώ άρρωστος, για να τούς κερδίσω. Σέ όλους έγινα τα πάντα, για να κερδίσω όσο γίνεται περισσότερους. Ό Ναθαναήλ ήταν ακόμα αδύναμος, ακατήχητος, δεν είχε φωτιστεί. Γι' αυτό κι ό απόστολος τον προσέγγισε σαν αδύναμο, προσεχτικά.

«Και είπεν αύτω Ναθαναήλ  εκ Ναζαρέτ δύναται τι

αγαθόν είναι; Λέγει αυτώ Φίλιππος- έρχου και ίδε» (Ίωάν. α'47). Ό Ναθαναήλ είπε στο Φίλιππο: Είναι δυνατό να προκύψει κάτι καλό από τη Ναζαρέτ; Κι ό Φίλιππος του απάντησε: Έλα και θα δεις.

Ή ερώτηση του Ναθαναήλ δεν πρέπει να κατανοηθεί σαν κακεντρεχής παρατήρηση πού βγαίνει από σκληρή και κακόβουλη καρδιά. Ήταν μάλλον το ενδιαφέρον μιας ειλικρινούς καρδιάς για το φίλο του, ώστε να μην πέσει θύμα άπατης. Ή Σάρα γέλασε όταν ό Θεός της αποκάλυψε πώς, στην προχωρημένη ηλικία της, θα γεννούσε γιό (βλ. Γέν. ιη'12). Έδώ πρόκειται για χαρά, πού απλά περιμένει επιβεβαίωση με την ερώτηση. Ό Ναθαναήλ δεν είχε ακούσει ποτέ στη ζωή του τόσο χαρούμενες ειδήσεις, σαν κι αυτές πού του έφερε ό Φίλιππος. Αλλά όπως κάθε χαρά σκιάζεται καμιά φορά από την αμφιβολία, έτσι έγινε και με το Ναθαναήλ. Ή χαρά του Ναθαναήλ μετριάστηκε λίγο στο άκουσμα της λέξης «Ναζαρέτ». Οι προφήτες δεν έγραψαν πώς ό Μεσσίας θα γεννηθεί στη Βηθλεέμ; Γενεές γενεών δεν περίμεναν να δουν με ανυπομονησία στην πόλη του Δαβίδ τον αναμενόμενο Μεσσία και Βασιλιά; Ίσως ό Φίλιππος να κάνει λάθος.

Ό Φίλιππος δέ θέλει να προχωρήσει ό ίδιος σέ εξηγήσεις και αποδείξεις. Δέ θέλει να δώσει ό ίδιος απάντηση στο σχόλιο του Ναθαναήλ. Γι' αυτό και του είπε απλά. 'Έρχου και ίδε. Έλα και θα δεις μόνος σου. Πόσο θριαμβευτικά ηχούν τα λόγια αυτά: Έρχου και ίδε. Έλα, Ναθαναήλ, και θα δεις. Εγώ δεν μπορώ να σου αποδείξω αυτά πού σου λέω, ή παρουσία Του όμως είναι ή καλλίτερη απόδειξη. Εγώ δεν μπορώ να σου δώσω απάντηση σ' αυτήν ή σε κάποια άλλη ερώτηση ή απορία πού Ίσως έχεις, ή παρουσία Του όμως είναι απάντηση στην οποία δεν μπορείς ν' αντισταθείς. Εσύ, έλα απλά μαζί μου. Έρχου και ιδε. Ό Ναθαναήλ συμφώνησε και ξεκίνησαν μαζί με το Φίλιππο για συνάντηση του Ιησού.

«Εΐδεν ό Ιησούς τον Ναθαναήλ έρχόμενον προς αυτόν και λέγει περί αυτού' ίδε αληθώς Ισραηλίτης εν ώ δόλος ουκ εστι» (Ίωάν. α'48). Ό Ιησούς είδε τον Ναθαναήλ να έρχεται προς αυτόν και είπε: ορίστε, αυτός είναι γνήσιος Ισραηλίτης, πού δεν έχει μέσα του δόλο και πονηριά.

Τί μέγιστος έπαινος! Κι από τί χείλη! Τί σημαίνει τώρα αληθώς Ισραηλίτης εν ώ δόλος ουκ εστι; Αυτό δηλώνει τον άνθρωπο πού είναι γεμάτος με το αντίθετο του δόλου και της πονηριάς, δηλαδή με το Θεό. Άνθρωπο με τις σκέψεις του Θεού, την επιθυμία για το Θεό, την αναζήτηση του Θεού, την προσδοκία του Θεού, την ελπίδα στο Θεό. Αυτός είναι ό άνθρωπος πού έχει παραδοθεί στον ένα Κύριο και Δημιουργό - το Θεό. Δεν αναγνωρίζει κανέναν άλλο. Είναι ό άνθρωπος πού «τα πνευματικά της πονηρίας» (Έφ.στΊ2) δέ βρίσκουν τρόπο να μπουν και να ριζώσουν μέσα του.

Ή επισήμανση αυτή του Χριστού για το Ναθαναήλ πώς είναι αληθινός Ισραηλίτης, είναι ταυτόχρονα και μια παρατήρηση για ένα θλιβερό γεγονός, πώς αληθινοί Ισραηλίτες έχουν απομείνει πολύ λίγοι. Γι' αυτό ό

Κύριος αναφώνησε με χαρά, ϊδε αληθώς Ισραηλίτης! Έδώ έχουμε έναν αληθινό άνθρωπο ανάμεσα σέ άλλους, πονηρούς και δόλιους. Έδώ έχουμε κάποιον πού Ισραηλίτης δεν είναι μόνο κατ' όνομα, άλλ' αληθινός. Μ' Όλο πού ό Κύριος μπορούσε να διακρίνει από μακριά τις αμφιβολίες πού διατύπωσε ό Ναθαναήλ στο Φίλιππο για τον Κύριο, ό Κύριος εγκωμίασε το Ναθαναήλ, τον ονόμασε αληθινό Ισραηλίτη, άδολο κι απονήρευτο.

Μήπως ό Κύριος εγκωμίασε το Ναθαναήλ για να τον προσελκύσει κοντά Του; Όχι! Εκείνος πού διαβάζει τις καρδιές των ανθρώπων δέ βασίζεται στα λόγια, μα στην καρδιά την ίδια. Δεν μπορούμε να ξέρουμε, ούτε και μπορούμε να γυρίσουμε στις σελίδες του ευαγγελίου για να διαβάσουμε πώς ό Ναθαναήλ ήταν άδολος κι απονήρευτος άνθρωπος. Ό Κύριος το είδε στην καρδιά του, το διάβασε εκεί. 0ι άλλοι απόστολοι πού είχαν συγκεντρωθεί γύρω από το Χριστό ίσως ξαφνιάστηκαν με τα εγκωμιαστικά λόγια Του, Εκείνος όμως άφησε το χρόνο ν' αποκαλύψει στους αποστόλους την αλήθεια του επαίνου Του.

Ό ίδιος ό Ναθαναήλ ξαφνιάστηκε με τον έπαινο του Χριστού «και λέγει αύτώ πόθεν με γινώσκεις; άπεκρίθη Ιησούς και εΐπεν αύτώ προ του σε Φίλιππον φωνήσαι, οντα υπό την συκήν εϊδόν σε». Από πού με γνωρίζεις; ρώτησε ό Ναθαναήλ. Κι ό Ιησούς του αποκρίθηκε: Προτού σέ φωνάξει ό Φίλιππος, εγώ σέ είδα πού καθόσουν κάτω από τη συκιά, μ' όλο πού εκεί δέ σ' έβλεπε άλλο ανθρώπινο μάτι.

Προσέξτε τώρα πώς ό Ναθαναήλ αποδείχνεται αμέσως ότι είναι άνθρωπος άδολος. Ό δόλιος άνθρωπος ασχολείται με τον εαυτό του, για τους άλλους είναι αδιάφορος. Ό δόλιος άνθρωπος αρέσκεται στους επαίνους και τις κολακείες. "ν ό Ναθαναήλ ήταν δόλιος θα είχε μεθύσει από τον έπαινο τού Χριστού και θ' άρχιζε κι αυτός να τον επαινεί, ή θ' άποποιόταν τον έπαινο με προφανή ταπεινολογία. Ό Ναθαναήλ όμως ενδιαφερόταν για το Χριστό, όχι για τον εαυτό του. Έτσι, χωρίς να δείχνει ότι δέχεται ή ότι απορρίπτει τον έπαινο, κάνει μια ερώτηση με σκοπό να μάθει την αλήθεια για το Χριστό. Πόθεν με γινώσκεις; Πρώτη φορά συναντιόμαστε στη ζωή μας. Αν με είχες καλέσει με τ όνομα μου, ίσως να είχα ξαφνιαστεί λιγότερο, γιατί ένα όνομα μπορεί πιο εύκολα ν' αναγνωριστεί. "Όμως με καταπλήσσει το γεγονός ότι γνώρισες τόσο γρήγορα το όνομα της καρδίας και της συνείδησης μου - κάτι πού είναι πολύ καλά κρυμμένο από τούς ανθρώπους και πού το φανερώνει κανείς πολύ προσεχτικά και μόνο στους στενούς φίλους του. Πόθεν με γινώσκεις;

Με την απάντηση Του ό Κύριος του αποκάλυψε ένα δεύτερο, εξωτερικό και ορατό μυστήριο. 

Προ του σε Φίλιππον φωνήσαι, όντα υπό την συκήν ειδόν σε. Εκείνος πού γνωρίζει τα μυστικά της καρδίας, εύκολα μπορεί να γνωρίζει και τα εξωτερικά, τα σωματικά μυστικά. Αυτός πού βλέπει τις κινήσεις και τις σκέψεις του νου κι ακούει τούς μυστικούς ψιθύρους του μέσα στον άνθρωπο, μπορεί πολύ ευκολότερα να δει τις κινήσεις του σώματος και ν' ακούσει τα λόγια πού βγαίνουν από τα χείλη του άνθρωπου.

 Προτού ό Φίλιππος πλησιάσει το Ναθαναήλ, ό Κύριος τον είδε να κάθεται κάτω από τη συκιά. Προτού ό Φίλιππος αποφασίσει για να πάει να συναντήσει το Ναθαναήλ, ό Κύριος είχε δει κι είχε γνωρίσει την καρδιά του. Με τη δική Του πρόνοια ό Φίλιππος πήγε στο Ναθαναήλ και τον κάλεσε να 'ρθει και να δει. Πώς μπορεί ό άνθρωπος να κρυφτεί από τα μάτια τού Θεού; Υπάρχει τρόπος να κρυφτεί κανείς από τη μεγάλη και φοβερή παρουσία Του; Ό Ψαλμωδός, αναφερόμενος στη μέγιστη και φοβερή αυτή παρουσία, στρέφεται στον πάνσοφο Θεό και λέει: «Συ έγνως την καθέδρα μου και την έγερση μου, σύ συνήκας τούς διαλογισμούς μου από μακρόθεν... ότι ουκ εστί δόλος εν γλώσση  μου. ιδού, Κύριε, σύ έγνως πάντα, τα έσχατα, και τα αρχαία- σύ επλασάς με και εθηκας επ' εμέ την χείρα σου... που πορευθώ από του πνεύματος σου και από του προσώπου σου που φύγω;» (Ψαλμ. ρλη'2-7). Εσύ, Κύριε, αναφωνεί ό Ψαλμωδός, γνωρίζεις πότε κάθομαι και πότε σηκώνομαι, Εσύ γνωρίζεις τις σκέψεις μου πολύ προτού τις κάνω εγώ... Εσύ γνωρίζεις πώς είμαι ειλικρινής, πώς στη γλώσσα μου δεν υπάρχει δολιότητα. Εσύ, Κύριε, τα γνωρίζεις όλα, τόσο τα πρόσφατα όσο και τα παλιά. Εσύ με έπλασες, Εσύ έβαλες πάνω μου το χέρι Σου... Πού μπορώ να πάω και να ξεφύγω από Σένα; Πώς μπορώ να κρυφτώ από την απανταχού παρουσία Σου;

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙΡΟΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΟΤΣΗΣ.

apantaortodoxias.blogspot.gr