Ας μη φοβούνται οι δίκαιοι. Τους φυλάει ο Παντεπόπτης Θεός. Κύριε και Προστάτη των δικαίων, πολλαπλασίασε τα δίκαια έργα μας με το Άγιο Πνεύμα Σου, χωρίς το Οποίο κανένα καλό δεν μπορεί να γίνει, και σώσε μας, όχι κατά τα έργα μας αλλά κατά το μέγα έλεός Σου. Άγιοι Ναζάριος, Γερβάσιος, Κέλσιος και Προτάσιος.

 

Άγιοι Ναζάριος, Γερβάσιος, Προτάσιος και Κέλσιος (54-68)

Κοσμάς ο Μελωδός επίσκοπος Μαϊουμά Γάζας, ο Αγιοπολίτης δήλ. ο Ιεροσολυμίτης, ο καλούμενος και υμνογράφος, μελωδός, ποιητής, ικέτης, Ξένος και ασύγκριτος, θετός αδελφός Ἁγ. Ιωάννου Δαμασκηνού, από Καλαβρία Ιταλίας (750/787) (και 12 Οκτωβρίου)
Παρασκευή η Νέα η «Επιβατηνή» (11ος αιων.)
Σιλβανός ο Γέρων Ιερομάρτυς και οι συν αυτω Σαράντα Μάρτυρες από την Αίγυπτο και Παλαιστίνη (311)
Πέτρος ο Αυσελάμου (292/309)
Ιγνάτιος ο Αγαλλιανός, επίσκοπος Μηθύμνης (1566)
Νικόλαος ο απλός και θαυματουργός δούκας Τζερνηγοβιγίας «ὁ ἐν τῷ Σπηλαίῳ»
Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου του Γιαχρόμ

Εορτάζουν στις 14 Οκτωβρίου.

Στίχοι
Τον Ναζάριον και συνάθλους τρεις άμα,
Χριστώ προσήξε Ναζαρηνώ το ξίφος.
Συν τρισί Ναζάριος τμήθη δεκάτη γε τετάρτη.

Συναξάρι
Οι άγιοι Ναζάριος, Γερβάσιος, Κέλσιος και Προτάσιος
14 Οκτωβρίου

Ο άγιος Ναζάριος έζησε στα χρόνια του Νέρωνος (μεταξύ 54 και 68)1 στη Ρώμη. Ήταν γόνος οικογενείας πλούσιων και ευγενών Ρωμαίων, ο πατέρας του, ο Αφρικανός, και η μητέρα του, η Περπέτουα*, είχαν οδηγηθεί στην αληθινή πίστη από τον άγιο Απόστολο Πέτρο, και ο Ναζάριος βαπτίσθηκε από τον πρώτο επίσκοπο Ρώμης, τον άγιο Λίνο [5 Νοεμ.].

Όταν έφθασε στην ηλικία των είκοσι ετών, ο Ναζάριος εγκατέλειψε τη Ρώμη για να διατρέξει τις πόλεις της Ιταλίας και να διαδώσει το Ευαγγέλιο. Έφερε έτσι πολλούς ειδωλολάτρες στην αληθινή πίστη και τους βάπτισε. Δέκα χρόνια αργότερα, περνώντας από την πόλη της Πλακεντίας (σημ. Πιατσέντζα) γνώρισε τον άγιο Γερβάσιο και τον άγιο Προτάσιο, οι οποίοι βρίσκονταν στη φυλακή κατόπιν διαταγής του ηγεμόνος Ανουλλίου, και των οποίων η φήμη ως θαυματουργών και θαρραλέων αποστόλων του Χριστού είχε απλωθεί σ’ όλη την Ιταλία. Αφού αντάλλαξαν τίμιο ασπασμό, προέτρεψαν αλλήλους στην οδό του μαρτυρίου, ο ηγεμόνας όμως πληροφορήθηκε την παρουσία του Ναζαρίου και διέταξε να μαστιγωθεί και να εκδιωχθεί από την πόλη.

Ο άγιος Ναζάριος κατευθύνθηκε τότε προς τη Γαλατία. Όταν έφθασε στην πόλη Σιμιέζ, κοντά στη Νίκαια, οδήγησε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στην πίστη του Χριστού. Η σύζυγος ενός προύχοντα της πόλεως πλησίασε τον άγιο έχοντας στην αγκαλιά τον τρίχρονο γιό της. Απόθεσε το παιδί στα πόδια του αγίου και του είπε: «Λάβε μετά σου τούτο το παιδίον, να σε ακολουθεί όπου υπάγεις, δια να αξιωθεί και αυτό της ουρανίου αγαλλιάσεως». Ο Ναζάριος δέχθηκε το παιδί με χαρά, το βάπτισε δίνοντάς του το όνομα Κέλσιος, και ξεκίνησε μαζί του για να διαδώσει το Ευαγγέλιο σε άλλες περιοχές της Γαλατίας. Τους συνέλαβε ο ηγεμόνας Δεινόβαος, κι όταν ερωτήθη γιά την ταυτότητά του, ο άγιος Ναζάριος απάντησε: «Ρωμαίος είμι το γένος, χριστιανός όμως υπάρχω και τον Εσταυρωμένον λατρεύω». Ο θηριόγνωμος ηγεμόνας έπιασε τότε το παιδί και το έδειρε ανελέητα, ο Κέλσιος όμως ψέλλισε με φρόνηση γηραιού ανδρός: «Ο Θεός όν λατρεύω κρίνει σε, άδικε δικαστά, ως Κριτής δικαιότατος!» ο Ναζάριος και ο Κέλσιος κατόρθωσαν ωστόσο να ελευθερωθούν χάρις στην υποστήριξη της συζύγου του ηγεμόνος, η οποία είχε δει ένα φοβερό όραμα γι’ αυτούς. Κατευθύνθηκαν προς τα Τρέβηρα (σημ. Τρίερ), κηρύττοντας παντού τον Χριστό και καταφρονώντας τα είδωλα, γεγονός πού οδήγησε στην εκ νέου σύλληψή τους.

Τους οδήγησαν στη Ρώμη, με εντολή του Νέρωνος, και αφού τους ανέκριναν τους έριξαν σε μιά λίμνη. Διεσώθησαν όμως και μπόρεσαν να συνεχίσουν το ιεραποστολικό τους έργο από πόλη σε πόλη φθάνοντας μέχρι το Μιλάνο. Εκεί ξαναβρήκαν τους αγίους Γερβάσιο και Προτάσιο, οι οποίοι προετοιμάζονταν να αντιμετωπίσουν την εσχάτη δοκιμασία του μαρτυρίου. “Ολοι ήταν γεμάτοι χαρά μπροστά στην προοπτική να συναθλήσουν και συναντήσουν τον Κύριο, κοινωνοί γενόμενοι τού σωτηρίου Πάθους του. Και ο μικρός Κέλσιος δεν υπολειπόταν σε ετοιμότητα να υποστεί κάθε είδους βασάνους γιά την αγάπη του Χριστού. Προχώρησαν λοιπόν και οι τέσσερις προς τον τόπο του μαρτυρίου και το πρόσωπο τους ακτινοβολούσε με τόση φαιδρότητα σαν να πήγαιναν σε εόρτιο τραπέζι. Αποκεφαλίσθηκαν ενώ ευχαριστούσαν τον Κύριο. Ο Κέλσιος ήταν τότε εννέα χρόνων και επτά μηνών.

Τα λείψανα των αγίων Γερβασίου και Προτασίου ανευρέθησαν θαυματουργικώς από τον άγιο Αμβρόσιο [7 Δεκ.]. Κατά τη διάρκεια της πανηγυρικής ανακομιδής τους και της καταθέσεώς τους στον κεντρικό ναό του Μιλάνου, στις 16 Ιουνίου 386, ένας τυφλός ανέβλεψε, και τα δαιμόνια που φώλιαζαν μέσα σε δύο δαιμονισμένους κραύγασαν ότι οι άγιοι τους επέβαλαν αβάστακτες δοκιμασίες. Λίγα χρόνια αργότερα, το 395, ο άγιος Αμβρόσιος προέβη στην ανακομιδή των λειψάνων των αγίων Ναζαρίου και Κελσίου, πού ήταν ενταφιασμένα σ’ έναν κήπο εξω από την πόλη.
Πηγή: ιερομ. Μακαρίου, Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Εκδόσεις Ίνδικτος

*Αγια Περπέτουα , άγνωστη η ημέρα μνήμης της, μαθήτρια του Αποστόλου Πέτρου.

Η εύρεση των λειψάνων της αγίας Παρασκευής της Επιβατινής και
των αγίων Μαρτύρωv Ναζαρίου, Γερβασίου, Προτασίου, και Κελσίου.
Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς

Έχουμε πολλά παραδείγματα για το πως οι ίδιοι οι άγιοι αποκαλύπτουν, με εμφανίσεις τους σε ανθρώπους, τα σημεία όπου βρίσκονται κρυμμένα τα λείψανά τους. Αυτά τα παραδείγματα νομιμοποιούν τη μεγάλη τιμή που αποδίδεται στα ιερά λείψανα των αγίων. Άλλωστε η θαυματουργική δράση των λειψάνων αυτών πολλαπλασίως καθιερώνεται αυτή την τιμή.
Για πολύ καιρό κανείς δεν μπορούσε να εντοπίσει που βρισκόταν ο τάφος της οσίας Παρασκευής. Αίφνης συνέβη το εξής, κάποιος ναύτης πέθανε και το άψυχο σώμα του θάφτηκε πρόχειρα κοντά στο σημείο όπου βρισκόταν ο τάφος της αγίας. Όταν το πτώμα άρχισε να αποσυντίθεται, αναδίνοντας ανυπόφορη δυσοσμία, ένας μοναχός που ζούσε εκεί κοντά κάλεσε τους χωρικούς να τον βοηθήσουν να σκάψει για να θάψει κανονικά το πτώμα. Συνέβη να το θάψουν μέσα στον ίδιο τον τάφο της οσίας Παρασκευής!
Εκείνη την νύχτα εμφανίστηκε η οσία σε όνειρο σε κάποιον απ’ τους χωρικούς (ονόματι Γεώργιο), ο οποίος είχε θάψει το πτώμα. Του παρουσιάστηκε ως μια πανέμορφη εκθαμβωτικά πεποικιλμένη βασίλισσα, την οποία περιέβαλλαν πολλοί λαμπροφόροι αξιωματικοί. Η οσία του είπε ‘’Γεώργιε, να ξεθάψεις αμέσως τα λείψανά μου και να τα τοποθετήσεις σε άλλον τόπο, διότι άλλο πλέον δεν υποφέρω τη δυσωδία εκείνου του πτώματος.’’ Κατόπιν του εξήγησε ποια είναι και από που κατάγεται.
Την ίδια νύχτα μια ντόπια χωριατοπούλα, ονόματι Ευφημία, είδε το ίδιο όνειρο. Την άλλη μέρα οι χωρικοί έσκαψαν και πράγματι βρήκαν τα λείψανα της οσίας Παρασκευής. Μυροβλυζαν εξαίσια και σύντομα αποδείχθηκαν επίσης και θαυματουργά.

Όσον αφορά τα λείψανα των Αγίων Γερβασίου και Προτασίου, ο Άγιος Αμβρόσιος αναφέρει με παρόμοιο τρόπο ανακαλύφθηκαν τα λείψανά τους. Ένα βράδυ, εμφανίστηκαν δύο όμορφοι νέοι και ένας ηλικιωμένος άνδρας στον Αμβρόσιο, ο οποίος ήταν ξύπνιος. Νόμισε ότι ο ηλικιωμένος άνδρας ήταν ο Απόστολος Παύλος. Ενώ οι νεαροί παρέμεναν σιωπηλοί, ο ηλικιωμένος μίλησε στον Αμβρόσιο σχετικά με αυτούς, είπε ότι ήταν μάρτυρες του Χριστού και τα λείψανά τους βρίσκονταν στο ίδιο σημείο όπου ο Αμβρόσιος προσευχόταν στον Θεό εκείνη την ώρα. Συνέχισε λέγοντας ότι όλα τα άλλα που τους αφορούν θα αποκαλυφθούν σε ένα βιβλίο που θα βρει ο Αμβρόσιος πάνω στον τάφο τους.
Την επόμενη μέρα, ο Αμβρόσιος θυμήθηκε το όραμα που είδε και άρχισε να σκάβει, και βρήκε τα λείψανα των δύο ανδρών. Από το βιβλίο που βρήκε έμαθε ότι τα ονόματά τους ήταν Γερβάσιος και Προτάσιος. Παρουσία του Αγίου Αμβροσίου, ένας τυφλός ονόματι Σεβήρος άγγιξε τα άγια αυτά λείψανα και αμέσως έλαβε την όρασή του.
Ο Πρόλογος της Αχριδος, Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς
http://prologue.orthodox.cn/October14.htm

Ο Άγιος Αυγουστίνος και άλλοι μαρτυρουν, ότι ο Άγιος Αμβρόσιος βρηκε τα άγια λείψανα με θεία αποκάλυψη. Ο ίδιος γράφοντας στην αδελφή του Αγία Μαρκελλίνα (17 Ιουνίου) ομιλεί για την εύρεση του κρυμμένου θησαυρου. Η χαρά του ήταν υπερβολική, όταν ανακάλυψε τα λείψανα των αγίων. Περισσότερο από τρεις αιώνες ευρίσκοντο θαμμένα τα λείψανα των δύο Μιλανέζων αδελφών Γερβασίου και Προτασίου, οι οποίοι μαρτύρησαν κατά τον πρώτο διωγμό στην εποχή του Νέρωνα (54-68).
Ο Άγιος Αμβρόσιος με τον κλήρο τα μετέφερε στα Μεδιόλανα όπου έγιναν πολλά θαύματα.
Τα έθεσε κάτω από την Άγια Τράπεζα της Βασιλικής, στις 16 ‘Ιουνίου 386. Λίγα χρόνια αργότερα, στην εποχή του Αρκαδίου και Ονώριου το 395, ο άγιος Αμβρόσιος μετά από μια άλλη αποκάλυψη από τον Θεό προέβη στην ανακομιδή των λειψάνων των αγίων Ναζαρίου και Κελσίου, που ήταν ενταφιασμένα σ’ έναν κήπο έξω από την πόλη.
Στον ναό του αγίου Αμβροσίου (San Ambroge) στο Μιλάνο βρίσκονται σήμερα τα ιερά λείψανα εκτός του Αγίου Αμβροσίου και τα λείψανα των δύο Μιλανέζων αδελφών Γερβασίου και Προτασίου και των αγίων Ναζαρίου και Κελσίου.

Ομιλία
για το ότι ο Κύριος φυλάσσει τα οστά των δικαίων
Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς

‘’Φυλάσσει Κύριος πάντα τα οστά αυτών. εν εξ αυτών ου συντριβησεται’’ (ψαλμός 33:21).

Ας μη φοβούνται οι δίκαιοι. Τους φυλάει ο Παντεπόπτης Θεός. Είναι δυνατόν Εκείνος, που βλέπει τα πάντα, να χάσει ή να ξεχάσει κάτι; Την Ημέρα της κοινής Ανάστασης, στη Δευτέρα Παρουσία Του, θα συγκεντρώσει όλα τα τα μέλη του σώματός τους και θα τα αναστήσει ενδόξως.
Οι διώκτες των χριστιανών πετούσαν τα σώματα των μαρτύρων στη θάλασσα, ή τα έθαβαν σε βαθιές κοιλότητες ή τα άφηναν σε χωράφια για να τα κατασπαράξουν τα όρνια. Αλλά ο Κύριος, με τη θεϊκή Του Πρόνοια, καθοδηγούσε τόσο πολύ τα γεγονότα, ώστε τα άγια λείψανα να έρχονται στα χέρια των πιστών. Έτσι αυτά τοποθετούνταν με κάθε τιμή σε πολύτιμες λειψανοθήκες, πάνω στους τάφους τους χτίζονταν εκκλησίες και δύναμη θαυματουργική εκχεόταν από αυτά.
Ο Θεός ήθελε να δείξει στους πιστούς ότι Εκείνος φυλάσσει τα οστά των δικαίων και ότι τα έχει δοξάσει στην Ουράνια Βασιλεία. Και η επίγειος Εκκλησία το επιβεβαιώνει με τη θαυματουργική δύναμη των δοξασμένων σωμάτων τους. Τα θαυματουργά λείψανα είναι σαν πρόδρομοι της κοινής και λαμπρής Αναστάσεως των δικαίων.

Τι γίνεται όμως αν κάποια από τα οστά των δικαίων καούν ή αλεσθούν -αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για τον Παντοδύναμο Θεο; Μήπως δεν μπορεί, την Ημέρα της κοινής Ανάστασης, να τα ξανασυναρμολογήσει και να τα επαναφέρει στη ζωή μέσα από τις στάχτες; ‘’καὶ θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑμῶν οὐ μὴ ἀπόληται·’’ (Δεν θα χαθή ούτε μία τρίχα από το κεφάλι σας) (Λουκάς 21:18), βεβαιώνει ο Κύριος.
Παρ ‘όλα αυτά, εάν θέλετε να καταλάβετε τα “οστά” ως “έργα”, να ξέρετε τότε ότι τα έργα των αδίκων είναι σαν καπνός, ενώ τα έργα των δικαίων είναι ισχυρά και διαρκούν σαν τα σκληρά οστά. Ούτε μια δίκαιη πράξη δεν θα ξεχαστεί ή θα εξαφανιστεί με την πάροδο του χρόνου. Ο Θεός τα γνωρίζει και ο Θεός τα φυλάσσει, ώστε να τα αποκαλύψει σαν πολύτιμα μαργαριτάρια ενώπιον της συνάξεως αγγέλων και ανθρώπων κατά την ημέρα της Κρίσεως.

Παντεπόπτα Κύριε, Διδάσκαλε και Προστάτη των δικαίων, πολλαπλασίασε τα δίκαια έργα μας με το Άγιο Πνεύμα Σου, χωρίς το Οποίο κανένα καλό δεν μπορεί να γίνει, και σώσε μας, όχι κατά τα έργα μας αλλά κατά το μέγα έλεός Σου.

Ότι Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Ο Πρόλογος της Αχριδος, Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς
http://prologue.orthodox.cn/October15.htm

Παύλος Μελάς, «ο Αγιώργης της Μακεδονίας»
https://iconandlight.wordpress.com/2019/10/11/32914/

Η Ελλάδα είναι μία ωραία πριγκίπισσα, και όλοι θέλουν να την πάρουν, ευτυχώς που κάνει κουμάντο ο Χριστός. Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης
https://iconandlight.wordpress.com/2018/09/11/%CE%B7-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%89%CF%81%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%AF%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1-%CE%BA-2/

Απολυτίκιοv των Μαρτύρωv Ναζαρίου, Γερβασίου, Προτασίου, και Κελσίου.
Ήχος δ’ Ταχύ προκατάλαβε

Οι Μάρτυρές σου, Κύριε, εν τη αθλήσει αυτών, στεφάνους εκομίσαντο της αφθαρσίας, εκ σου του Θεού ημών, σχόντες γάρ την ισχύν σου, τους τυράννους καθείλον, έθραυσαν και δαιμόνων, τα ανίσχυρα θράση. Αυτών ταις ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών.

Οσίου Κοσμά του Μελωδού Ήχος πλ. δ’

Ορθοδοξίας Οδηγέ, ευσεβίας διδάσκαλε και σεμνότητος, της οικουμένης ο φωστήρ, αρχιερέων θεόπνευστον εγκαλλώπισμα, Θεόφανες σοφέ, ταις διδαχαίς σου πάντας εφώτισας, λύρα τού Πνεύματος, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Οσίας Παρασκευής της Νέας, Απολυτίκιον. Ήχος α’. Εν Ιορδάνη

Της χαμαιζήλου τρυφής σοφώς την απόλαυσιν, υπεριδούσα προς θεία ήρθης σκηνώματα, και των ιάσεων τοις πιστοίς πηγήν κατέλιπες, το ιερόν σου σκήνος Μήτερ πανεύφημε, Επιβατών το καύχημα το σεπτόν, και βεβαία προστάτις Παρασκευή. Μη παύση θερμώς Χριστώ τω Θεώ, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσα.

Οσίας Παρασκευής της Νέας της Επιβατηνής, Απολυτίκιον. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης

Ώσπερ βλάστημα θείον Επιβάται τιμώσί σε, και η Καλλικράτεια Μήτερ ως προστάτιν και έφορον· παρέχεις γαρ αεί Παρακσευή, ως χάριν κεκτημένη εκ Θεού, της θερμής σου προστασίας τας δωρεάς, τοις ευλαβώς βοώσί σοι· δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε σταφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου, πάσιν ιάματα.

Απολυτίκιον Αγίου Ιγνατίου Μηθύμνης
Ήχος α. Της ερήμου πολίτης.

Τον ποιμενάρχην Μηθύμνης Ιγνάτιον άσμασι, τον μετά πάντων αγίων δοξασθέντα εν θαύμασιν, υμνήσωμεν απαύστως οι πιστοί, συμφώνως εν τη τούτου εορτή, και ως πλείστα κατιδόντες υπ’ αυτού, θεραπευθέντα πάθη εκβοήσωμεν Δόξα τω σέ δοξάσαντι, δόξα τω σέ στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν Ιάματα.

Κοντάκιον των Αγίωv Ναζαρίου, Γερβασίου, Προτασίου, και Κελσίου ― Ήχος β’. Τοις των αιμάτων σου

Ως ηνωμένοι τω πνεύματι Άγιοι, της ομονοίας τηρείν την ενότητα, εν πάσιν ημάς ενισχύσατε, και ευσεβείας κηρύττειν τας χάριτας, ημίν θείον λόγον βραβεύσατε.

iconandlight.wordpress.com