Τί κι αν κυριαρχεί παντού το ψέμμα; Εμείς θα στηριχτούμε σε τούτο το ελάχιστο: ΔΕ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ! Μείνετε σταθεροί στον αγώνα κατά του κακού. Ποτέ μην δεχτείτε να κάνετε συμβιβασμό. Προτιμήστε να χάσετε τα πάντα, τη ζωή, το μισθό, τις συνθήκες, αντί να θυσιάσετε τη συνείδησή σας. Αλέξανδρος Σολζενίτσιν.

 

 

Συναξάριον.
Τῇ Γʹ (3ῃ) τοῦ μηνός Αὐγούστου μνήμη τῆς Ἁγίας Σαλώμης τῆς Μυροφόρου, μητρὸς τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου, Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ἐν εἰρήνη τελειωθείσης.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν· Δαλμάτου, Φαύστου (5ο αιων), καὶ Ἰσαακίου (383) τῆς Μονῆς τῶν Δαλμάτων Κωνσταντινουπόλεως
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἁγίου Μάρτυρος Στεφάνου, Πάπα Ῥώμης, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ (257).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ραζδένης, ὁ ἐκ Περσίας καὶ ἐν Γεωργίᾳ μαρτυρήσας, ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν Περόζ (457)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ ὅσιος Κοσμᾶς ὁ εὐνοῦχος, ἐρημίτης τῆς λαύρας τῆς Φαρᾶν ἐν Παλαιστίνῃ (6ος αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Ὀλυμπίου τοῦ ἐπάρχου, ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν Χοσρόη Β’ (610-641).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ Ὁσία Θεοκλητὼ ἡ θαυματουργὸς, ἐκ τοῦ θέματος τῶν Ὀπτιμάτων (Ὀψικίου) ἐν εἰρήνη τελειοῦται (842)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῆς Ὁσίας Θεοδώρας τῆς ἐξ Αἰγίνης, καὶ Θεοπίστης τῆς θυγατρὸς αὐτῆς, τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ (892)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν καὶ Ὁμολογητοῦ Ἰωάννου, Ἡγουμένου Μονῆς τῆς Παταλαραίας (9ο αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν Ἁγίων· Ἰωάννου καὶ Ἰωάννου τοῦ νέου, ἀρχιεπισκόπων Ἐφέσσου.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου τοῦ Ῥωμαίου, τῆς Νοβογορδίας (1147)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ Οἱ Ἐννέα Ἀδελφοὶ Χερχεουλίδζε, ἡ Μήτηρ καὶ ἡ Αδελφὴ αὐτῶν, καὶ οἱ Ἐννέα Χιλιάδες, μάρτυρες ἐν τῷ πεδίῳ Μαραβδῇ (Γεωργία) (1625)
Τῇ  αὐτῇ ἡμέρᾳ, κοίμησις τοῦ Ἀλεξάνδρου Ισίγιεβιτς Σολζενίτσιν τοῦ δικαίου καὶ Ὁμολογητοῦ (2008).

Στίχοι: Τῆς σαρκὸς οἷον ἐκκυλισθείσης λίθου,
Ὁρᾷ Σαλώμη Χριστόν, οὐ Χριστοῦ τάφον.

Ο π. Σεραφείµ Ρόουζ είχε πάντα υπόψη του την προφητεία του διορατικού γέροντα Ιγνατίου του Χαρµπίν της Μαντζουρίας, ο οποίος το 1930 είχε πει: «Ότι άρχισε στη Ρωσία θα τελειώσει στην Αμερική».

«Εδώ στη Δύση ζούμε σε έναν ανόητο παράδεισο ο οποίος µπορεί να χαθεί, και πιθανώς θα χαθεί σύντομα. Αρχίστε να προετοιμάζεστε – όχι με την αποθήκευση τροφίμων ή τέτοιων εξωτερικών πραγμάτων όπως µερικοί κάνουν ήδη στην Αμερική, αλλά με την εσωτερική προετοιμασία των Ορθόδοξων Χριστιανών.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, παραδείγματος χάριν, πως θα επιζήσετε εάν µπείτε σε µια φυλακή ή ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, και ειδικά στα κελλιά τιμωρίας και απομόνωσης; Πώς θα επιβιώσετε; Θα τρελαθείτε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστηκα. Εάν το µυαλό σας δεν έχει τίποτα για να ασχοληθεί, τι θα έχετε στο µυαλό σας; Εάν είστε γεμάτοι με κοσμικές εντυπώσεις και δεν έχετε τίποτα πνευματικό στο µυαλό σας, εάν ζείτε απλώς µέρα τη µέρα… Πρέπει να έχετε Χριστό στην ψυχή σας…»

***

Αλέξανδρος Σολζενίτσιν, ένας προφήτης των ημερών μας

«Για μένα η πίστη είναι το θεμέλιο και το στήριγμα της ζωής»

«Μείνετε σταθεροί στον αγώνα κατά του κακού. Ποτέ μην δεχτείτε να κάνετε συμβιβασμό. Προτιμήστε να χάσετε τα πάντα, τη ζωή, το μισθό, τις συνθήκες, αντί να θυσιάσετε τη συνείδησή σας».

Εξουσιάζετε τους ανθρώπους μέχρι τη στιγμή που θα τους πάρετε τα πάντα.
Όταν όμως τους αφήσετε χωρίς τίποτα, τους χάσατε!
Είναι ελεύθεροι…

Οι αδυναμίες της ανθρώπινης συνείδησης, που έχει στερηθεί της θείας της διάστασης, ήταν ένας καθοριστικός παράγοντας σε όλα τα μεγάλα εγκλήματα αυτού του αιώνα…. Το ίδιο ελάττωμα, το ελάττωμα μιας συνείδησης που δεν έχει τη θεϊκή διάσταση, εκδηλώθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η Δύση ενέδωσε στον σατανικό πειρασμό της «πυρηνικής ομπρέλας». Ο σημερινός κόσμος έχει φτάσει σε μια φάση που, σε προηγούμενους αιώνες, θα είχε περιγραφεί με την κραυγή: “Αυτή είναι η Αποκάλυψη!”
Ο Ντοστογιέφσκι προειδοποίησε ότι «μεγάλα γεγονότα θα μπορούσαν να έρθουν επάνω μας και να μας βρουν πνευματικά απροετοίμαστους». Αυτό ακριβώς συνέβη. Και προέβλεψε ότι “ο κόσμος θα σωθεί μόνο αφού έχει καταληφθεί από τον δαίμονα του κακού”…

Τώρα, βέβαια, οι αθεϊστές δάσκαλοι στη Δύση φέρνουν στη νεότερη γενιά ένα πνεύμα μίσους. Και εδώ πάλι βλέπουμε το αποτέλεσμα μιας παγκόσμιας διαδικασίας να δίνει τα ίδια αποτελέσματα, και για άλλη μια φορά για τον ίδιο λόγο: Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τον Θεό.
Στις αδικαιολόγητες ελπίδες των δύο τελευταίων αιώνων, οι οποίες μας έφεραν στο χείλος του πυρηνικού και μη πυρηνικού θανάτου, μπορούμε να προτείνουμε μόνο μια στερεά αναζήτηση για το στοργικό χέρι του Θεού, το οποίο απαρνηθήκαμε...

***Να μη ζούμε με ψέματα
Αλεξάντερ Σολζενίτσιν

‘Αλλοτε δε τολμούσαμε μήτε καν να ψιθυρίσουμε. Τώρα πια γράφουμε, διαβάζουμε κι όταν τύχει να βρεθούμε σε κανένα καπνιστήριο ή σε άλλο δημόσιο χώρο, αρχίζουμε να παραπονιόμαστε με τη ψυχή μας: Τί βλακείες κάναν εκείνοι και που πάνε να μας μπλέξουνε. Κι οι περιττές ξιπασιές για τα διαστημικά επιτεύγματα, ενώ στα ρημαγμένα σπίτια μας βασιλεύει ο κίνδυνος, η φτώχεια, η αμάθεια κι η στήριξη μακρινών αγρίων καθεστώτων, η υποκίνηση εμφυλίων πολέμων. Σε περίπτωση πολέμου, θα βάλουν εμάς να σκοτωθούμε και θα πάμε θέλουμε-δε θέλουμε, γιατί τί άλλο μπορούμε να κάνουμε; Και δικάζουν όποιους θέλουνε, και τους λογικούς τους λένε τρελούς και πνίγουνε κάθε αντίδραση… Όλ’ αυτά τα κάνουν εκείνοι, οι δυνατοί, ενώ εμεις είμαστε ανίσχυροι.
Τώρα πια έχουμε φτάσει στο απροχώρητο, ο πνευματικός μας χαμός μας πρόλαβε κιόλας κι ο φυσικός θα ξεσπάσει από στιγμή σε στιγμή και θα κάψει κι εμάς και τα παιδιά μας, εμείς όμως χαμογελάμε ολοένα φοβισμένα όπως και πριν και ψελλίζουμε:
–“Και πώς να τους εμποδίσουμε; Μας λείπει η δύναμη”!

Έχουμε χάσει τόσον απελπιστικά την ανθρωπιά μας, ώστε για τις σημερινές υλικές αξίες, παραδίνουμε όλες τις αρχές μας, τη ψυχή μας, όλες τις προσπάθειες των προγόνων μας, όλες τις δυνατότητες για τους απογόνους μας, φτάνει μόνο να μη χαλάσουμε τη κακομοιριασμένη μας ζωή. Δε μας έχει απομείνει μήτε σταθερότητα, μήτε περηφάνεια, μήτε φλόγα στη καρδιά. Δε φοβόμαστε καν τον γενικό θάνατο από την ατομική ενέργεια, δε φοβόμαστε τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο (μπορεί και να τα καταφέρουμε να κρυφτούμε σε καμμιά χαραμάδα), το μόνο που φοβόμαστε είναι οι θαρραλέες πολιτικές πράξεις. Φτάνει μόνο να μη μας ξεμοναχιάσουν από το κοπάδι, φτάνει μόνο να μη κάνουμε κανένα βήμα μόνοι μας και βρεθούμε ξαφνικά χωρίς την άσπρη μας φρατζόλα. Είναι ωραία λοιπόν να ζεις βολικά σ’ όλη σου τη ζωή, δε μπορείς να ξεφύγεις από το περιβάλλον, από τις κοινωνικές συνθήκες, το “είναι” καθορίζει τη συνείδηση. Εμείς τί ρόλο παίζουμε; Εμείς δε μπορούμε να κάνουμε τίποτε!

Κι όμως μπορούμε τα πάντα! αλλά αραδιάζουμε ψέμματα στον εαυτό μας, για να τόνε καθησυχάσουμε. Δε φταίνε κείνοι για όλα. Φταίμε μεις οι ίδιοι, μόνον εμείς! Θα πείτε: “Ναι, πραγματικά τίποτα δε μπορούμε να σοφιστούμε! Μας φιμώσανε το στόμα, δε μας ακούνε, μήτε καν μας ρωτάνε. Πώς να τους αναγκάσουμε να μας ακούσουνε λοιπόν”; Ώστε λοιπόν ο κύκλος έκλεισε; Και διέξοδος δεν υπάρχει στ’ αλήθεια; Δε μένει λοιπόν παρά να περιμένουμε άπραγοι μήπως και γίνει κάτι από μόνο του;

Αυτό όμως δε θα ξεκολλήσει ποτέ από πάνω μας μόνο του, αν όλοι το παραδεχόμαστε κάθε μέρα, το υμνούμε και το εδραιώνουμε συνέχεια, αν δεν απομακρυνθούμε τουλάχιστον από το πιο ευαίσθητο σημείο του. Από το ΨΕΜΜΑ!

Όταν η βία εισβάλει στην ειρηνική ζωή των ανθρώπων, το πρόσωπό της φλέγεται από αυτοπεποίθηση, το γράφει καθαρά στη σημαία της και κραυγάζει: “Εγώ είμαι η ΒΙΑ! Φύγετε, παραμερίστε, θα σας κάνω λυώμα”! Η βία όμως γερνά γρήγορα, ύστερα από μερικά χρόνια δεν είναι πια σίγουρη για τον εαυτό της και για να κρατηθεί, για να ‘χει μούτρα να εμφανίζεται, καλεί για σύμμαχό της το ΨΕΜΜΑ. Γιατί δεν έχει τίποτ’ άλλο να τη καλύψει και το ΨΕΜΜΑ, για να στηριχτεί έχει ανάγκη από τη ΒΙΑ. Αλλά η ΒΙΑ δεν ακουμπά κάθε μέρα, μήτε σε κάθε ώμο το βαρύ της χέρι. Το μόνο που ζητά είναι υποταγή και καθημερινή υποταγή στο ΨΕΜΜΑ. Κι αυτό είναι καθαρή δουλοπρέπεια.

Εδώ ακριβώς είναι το πιο απλό, το πιο προσιτό, το πιο περιφρονημένο από μας, κλειδί για τη λύτρωση μας: Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΨΕΜΜΑ! Τί κι αν σκέπασε τα πάντα, τί κι αν κυριαρχεί παντού το ψέμμα; Εμείς θα στηριχτούμε σε τούτο το ελάχιστο: ΔΕ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ! Αυτό είναι το πρώτο άνοιγμα στον δήθεν κρίκο της απραξίας μας. Εύκολο για μας, καταστρεπτικό για το ΨΕΜΜΑ. Όταν οι άνθρωποι ξεκόβουν απ’ αυτό, απλούστατα παύει να υπάρχει. Σαν τη ψώρα, το ΨΕΜΜΑ, μπορεί να υπάρχει μόνο στους ανθρώπους!

Δε μας καλούν, δεν έχουμε ωριμάσει ακόμα τόσο, ώστε να βγούμε στη πλατεία και να βροντοφωνάξουμε την αλήθεια. Δε μας ρωτούν να πούμε φωναχτά τις σκέψεις μας, ίσως δε ξέρουμε ποια είναι η πραγματική αλήθεια. Ξέρουμε όμως ποιο είναι το ΨΕΜΜΑ. Εξάλλου μπορούμε ν’ αρνηθούμε να λέμε αυτό που δεν σκεφτόμαστε! Εύκολος δρόμος για τη διαμορφωμένη μας οργανική δειλία και πιο προσιτός.

Ο δρόμος είναι: Να μην υποστηρίξουμε συνειδητά σε τίποτε το ΨΕΜΜΑ! Αφού συνειδητοποιήσουμε τα γαγγραινιασμένα σύνορά του, ας αποτραβηχτούμε απ’ αυτά. Δε θα συγκολλήσουμε τα νεκρά κοκκαλάκια και τα λέπια της Κυρίαρχης Ιδεολογίας, δε θα μπαλώσουμε τα σάπια κουρέλια. Τότε θ’ απορήσουμε πόσο γρήγορα κι ανήμπορα θα καταρρεύσει το ΨΕΜΜΑ. Το γυμνό, θα φανεί επιτέλους γυμνό στον κόσμο.

Μένει λοιπόν να διαλέξει ο καθείς μας μέσα στη δειλία του: Θα μείνει συνειδητά υπηρέτης του ψέμματος (φυσικά όχι από συμπάθεια), για να βγάλει το ψωμάκι της οικογένειάς του και ν’ αναθρέψει τα παιδιά του στο πνεύμα της ψευτιάς ή ήρθε η ώρα να τ’ αποτινάξει πάνωθέ του και να γίνει άνθρωπος τίμιος, άξιος σεβασμού και των παιδιών του και των συγχρόνων του; Αν δεχτεί το δεύτερο τότε από κείνη τη μέρα:

* δε θα γράψει ποτέ, δε θα υπογράψει ποτέ, δε θα δημοσιεύσει ποτέ, με κανένα τρόπο, μήτε μια φράση που διαστρεβλώνει την αλήθεια.
* δε θα προφέρει καμμιά τέτοια φράση ούτε σε ιδιαίτερη συζήτηση, ούτε μπροστά σε κόσμο, ούτε από δική του προαίρεση, ούτε όταν του το υπαγορεύουν άλλοι, ούτε όταν κάνει τον διαφωτιστή, τον δάσκαλο, τον καθηγητή, τον παιδαγωγό ή όταν υποδύεται κάποιο θεατρικό ρόλο.
* δε θ’ απεικονίσει, δε θα ενισχύσει, δε θα διαδώσει με τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, τη τεχνητή διαστρεβλωμένην αλήθεια, όταν την αντιλαμβάνεται.
* δε θ’ αναφέρει, ούτε προφορικά, ούτε γραπτά, κανένα “καθοδηγητικό” τσιτάτο για να γίνει αρεστός ή για να εξασφαλιστεί ή για να πετύχει μια δουλειά του, αν δε συμμερίζεται απόλυτα την αναφερόμενη σκέψη ή αν η σκέψη αυτή είναι εντελώς άσχετη με τη συγκεκριμένη περίπτωση.
* δε θα επιτρέψει να τον αναγκάσουν να πάει σε διαδήλωση ή συγκέντρωση, αν αυτές είναι αντίθετες προς τις αρχές της αλήθειας, δε θ’ αγγίξει στα χέρια του πανό ή σύνθημα με τ’ οποίο δε θα συμφωνεί απόλυτα.
* δε θα σηκώσει το χέρι ψηφίζοντας μια πρόταση που δε συμμερίζεται απόλυτα, δε θα ψηφίσει μήτε φανερά, μήτε κρυφά, πρόσωπα που τα θεωρεί ανάξια ή ύποπτα.
* δε θα επιτρέψει να τον αναγκάσουν να πάρει μέρος σε συνέλευση, όπου είναι βέβαιο πως θα γίνει αναγκαστική και διαστρεβλωμένη συζήτηση της υπόθεσης.
* θα εγκαταλείψει αμέσως τη συνεδρίαση, τη συνέλευση, τη διάλεξη, τη παράσταση, θεατρική ή κινηματογραφική, μόλις ακούσει από τον ρήτορα ή τον ηθοποιό, ένα ψέμμα, ιδεολογικές ανοησίες ή ξεδιάντροπη προπαγάνδα.
* δε θα γίνει συνδρομητής, ούτε θ’ αγοράσει ποτέ μιαν εφημερίδα ή ένα περιοδικό, όπου διαστρεβλώνονται οι πληροφορίες κι αποκρύπτονται τα βασικά γεγονότα.

Με μια λέξη, δε θα δεχτεί ν’ αρκεστεί σε ημίμετρα, σε μιαν εποχή διαστημική, τη στιγμή που μπορεί να ‘χει τα πρότυπά τους.
Δεν απαρίθμησα εδώ φυσικά όλες τις δυνατές κι απαραίτητες αρνήσεις ψέμματος. Εκείνος όμως που θ’ αρχίσει να καθαρίζει τον εαυτό του με το καθαρό του βλέμμα θα μπορέσει εύκολα να ξεχωρίσει κι άλλες τέτοιες περιπτώσεις.
Ναι, στις αρχές τα πράγματα δε θα πάνε καλά. Κάποιοι ίσως χάσουνε προσωρινά τις δουλειές τους. Για τους νέους που θα θελήσουν να ζήσουν ακολουθώντας την αλήθεια, -αυτή θα κάνει τη νέα τους ζωή πιο δύσκολη στην αρχή, αφού και τα μαθήματα που διδάσκονται είναι γεμάτα ψέμματα-, πρέπει να διαλέξουν. Όποιος όμως θέλει να ‘ναι τίμιος, δε θα πρέπει να θέσει θέμα επιλογής. Γιατί δε περνά μέρα που ο καθείς μας ακόμα και στις πιο ακίνδυνες τεχνικές επιστήμες, πρέπει να κάνει ένα τουλάχιστον βήμα απ’ αυτά που προαναφέραμε, προς όφελος της αλήθειας ή προς το ψέμμα, προς το μέρος της πνευματικής ανεξαρτησίας ή της πνευματικής δουλοπρέπειας. Εκείνος που δεν θα ‘χει το θάρρος να υπερασπιστεί τη ψυχή του, ας μη περηφανεύεται για τις προοδευτικές του ιδέες, ας μη καυχιέται πως είναι ακαδημαϊκός ή καλλιτέχνης του λαού, τιμημένος κοινωνικός παράγων ή στρατηγός. Ας πει μόνο στον εαυτό του: “Είμαι δειλός, υποζύγιο, μου φτάνει μόνο να ‘μαι χορτάτος και να μη κρυώνω”!

Αλήθεια είναι πως ο δρόμος αυτός θα ‘ναι δύσκολος! Μα είναι πιο εύκολος από την αυτοπυρπόληση, τις απεργίες πείνας, τις απεργιακές κινητοποιήσεις, τη βία πάνω στη βία, τα ναρκωτικά, τη μέθη, τη φυγή, τη παθητικήν αντίδραση. Τί να φοβηθείς εξάλλου πιότερο από ένα πυρηνικόν ολοκαύτωμα ή τη καταστροφή του περιβάλλοντος -ακόμα κι αν επιζήσεις.
Οι λαοί του Βιετ-Ναμ του Αφγανιστάν, της Τσεχοσλοβακίας, της Καμπότζης, μας δείξανε πόσο μπορούνε και δαγκώνουνε κι οι μικροί τους μεγάλους. Πως το λιοντάρι χρειάζεται το ποντίκι, αλλά και πρέπει να το φοβάται. Μπορεί κανείς ν’ αντιμετωπίσει και τα τανκς με στήθος γυμνό, αρκεί να ‘χει καρδιά.

Ο δρόμος δε θα ‘ναι εύκολος μα θα ‘ναι ο ευκολότερος δυνατός. Δεν είναι εύκολη η εκλογή για το σώμα μα είναι η μοναδική εκλογή για τη ψυχή. Εξάλλου υπάρχουνε μερικές δεκάδες ανθρώπων σ’ όλο τον κόσμο που ζούνε μ’ αυτές τις αρχές. αν θα γίνουμε δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες, δε θ’ αναγνωρίζουμε πια τις χώρες μας.
Αν δειλιάσουμε, ας μη παραπονιόμαστε πια πως δε μας αφήνουν ν’ ανασάνουμε, -εμείς οι ίδιοι δεν αφήνουμε τον εαυτό μας ν’ ανασάνει! Ας σκύψουμε κι άλλο τα κεφάλια μας, ας περιμένουμε και τ’ αδέλφια μας οι βιολόγοι θα βοηθήσουν εκείνους να πετύχουνε το διάβασμα των σκέψεών μας και τη τροποποίηση των γονιδίων μας. Ίσως να κάνουνε σε λίγο και “μάρκετινγκ” πάνω στα συναισθήματά μας και στο πως θα μας “κοιμίζουνε” καλύτερα.

Αν δειλιάσουμε και σ’ αυτό, τότε είμαστε τιποτένιοι, δεν έχουμεν ελπίδα σωτηρίας και για μας ταιριάζουν οι γεμάτοι περιφρόνηση στίχοι του Πούσκιν:

“Τί να τα κάνουν τα κοπάδια, τα δώρα της λευτεριάς;
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Από γενιά σε γενιά, κληρονομιά τους είναι
ο ζυγός με τα κουδουνάκια και το μαστίγιο!”

12-2-1974

***

Φιλόπονη μελέτη της Αγίας Γραφής
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Οι άγιες ψυχές μελετούν την Αγία Γραφή με μεγάλη επιμέλεια, επικεντρώνονται σε κάθε λέξη και θέτουν τον εαυτό τους μπροστά στον καθρέφτη του Λόγου του Θεού, όπως ενώπιον της Φοβερής Κρίσεως. Η επιμέλειά τους σε αυτό είναι τόσο μεγάλη, ώστε μερικοί από τους ασκητές έκαναν μακρινά ταξίδια για να βρουν έναν σοφό πνευματικό που θα τους ερμήνευε μια λέξη ή μια ρήση της Αγίας Γραφής. Όποτε ήταν δυνατόν, αυτό γινόταν δι’ αλληλογραφίας. Από αυτό έχει διασωθεί μια πλήρης συλλογή επιστολών των αγίων όπως των αγίων Βασιλείου, Γρηγορίου, Χρυσοστόμου, Ισιδώρου του Πηλουσιώτου, Νείλου του Σιναΐτου και πολλών άλλων.
Μια μέρα ο Άγιος Κοσμάς συλλογιζόταν τους λόγους του Κυρίου Ιησού Χριστού όταν Εκείνος, ευρισκόμενος στον Κήπο της Γεθσημανή, ρώτησε τους μαθητές Του αν είχαν μάχαιρα, κι οι μαθητές Του του είπαν: «Κύριε, ιδού, μάχαιραι ώδε δύο. Και τους είπε, φτάνει» (Λουκ. 22:38). Ο άγιος Κοσμάς μη μπορώντας να εξηγήσει αυτούς τους λόγους, αποφάσισε να διασχίσει την έρημο για να πάει στη μακρινή Λαύρα των Πυργίων, στον επιφανή αββά Θεόφιλο, για να τον συμβουλευθεί. Με μεγάλη δυσκολία ο Άγιος Κοσμάς κατάφερε να φτάσει στο σκοπό του. Ο αββάς Θεόφιλος του εξήγησε: «Οι δύο μάχαιρες σημαίνουν τη διττή τάξη μιας θεοάρεστης ζωής: πράξις και θεωρία, δηλαδή κόπος και νήψη του νου με θείους λογισμούς και προσευχή. Όποιος έχει και τα δύο, είναι τέλειος.»
http://prologue.orthodox.cn/August3.htm

Για τον αββά Κοσμά τον ευνούχο.

Μας διηγήθηκε ο αββάς Βασίλειος, ο πρεσβύτερος της μονής των Βυζαντίων, τα εξής: «Όταν ήμουν στη Θεούπολη, στον αββά Γρηγόριο τον πατριάρχη, ήρθε από τα Ιεροσόλυμα ο αββάς Κοσμάς ο ευνούχος, ο της λαύρας Φαράν, άνδρας καθ’ όλη την αλήθεια μοναχός και ορθόδοξος και με ζήλο πολύ. Είχε επίσης και γνώση των θείων Γραφών όχι ασήμαντη. Όταν έκανε λίγες μέρες εκεί, πέθανε ο γέροντας. Και παράγγειλε ο πατριάρχης, για να τιμήσει το λείψανο, να ταφεί αυτός στο μνήμα όπου ήταν θαμμένος κάποιος επίσκοπος. Μετά δύο ημέρες λοιπόν, πήγα», λέει, «να ασπαστώ τον τάφο του γέροντα. Ξάπλωνε τότε πάνω στον τάφο κάποιος φτωχός παράλυτος, ο οποίος ζητούσε ελεημοσύνη από όσους έμπαιναν στο ναό. Καθώς λοιπόν με είδε ο φτωχός να κάνω τρεις μετάνοιες και να διαβάζω ευχή πρεσβυτέρου, μου λέει: «Κύριε αββά, ήταν πράγματι μεγάλος ο γέροντας που θάψατε εδώ πριν δύο μέρες». Και του αποκρίθηκα: «Από πού το ξέρεις;» Αυτός μου λέει: «Εγώ ήμουν δώδεκα χρόνια παράλυτος και δι’ αυτού με θεράπευσε ο Κύριος· κι όταν στενοχωριέμαι, έρχεται παρηγορώντας με και μου δίνει ανάπαυση. «Αλλά κι άλλο παράδοξο», λέει, «πρόκειται ν’ ακούσεις γι’ αυτόν. Από τότε που τον θάψατε, τον ακούω κάθε νύχτα να φωνάζει και να λέει στον επίσκοπο: Μη μ’ ακουμπάς· παρέκει· μη μ’ αγγίζεις, αιρετικέ κι εχθρέ της αλήθειας και της αγίας του Θεού καθολικής Εκκλησίας». Αυτά άκουσα εγώ από το θεραπευμένο παράλυτο και πήγα και τα είπα όλα στον πατριάρχη· και παρακαλούσα αυτόν τον αγιότατο άνθρωπο να πάρουμε το σώμα του γέροντα και να το αποθέσουμε σ’ άλλο μνημείο. Τότε μας λέει ο πατριάρχης; «Σας βεβαιώνω, παιδιά μου, ότι δεν βλάπτεται σε τίποτε ο αββάς Κοσμάς από τον αιρετικό· αλλά όλο τούτο έγινε, για να γίνει γνωστή σε μας η αρετή του γέροντα και ο ζήλος, πόσον έχει και μετά την απαλλαγή του από την εδώ ζωή. Αλλά και για να μας φανερωθεί η πίστη του επισκόπου, για να μην τον έχουμε για ορθόδοξο»».

Αυτόν τον αββά Κοσμά συνάντησα στη λαύρα Φα­ράν. Γιατί έμεινα σ’ αυτή δέκα χρόνια. Και καθώς μου μιλούσε για τη σωτηρία της ψυχής, έτυχε να χρησιμοποιήσει λόγο του αγίου Αθανασίου, του αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας. Και μου λέει ο γέροντας: «Όταν βρεις λόγο του αγίου Αθανασίου, κι αν δεν έχεις χαρτί, στα ρούχα σου να τον γράψεις». Τέτοιον πόθο είχε ο γέροντας για τους αγίους Πατέρες μας και διδασκάλους.
(Ιωαννου Μόσχου «Λειμωνάριον», εκδ. Ι.Μ. Σταυρονικήτα, Αγιον Όρος)

Ἀπολυτίκιον τῆς Ἁγίας Σαλώμης τῆς Μυροφόρου .
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Μητέρα θεόληπτον τῶν Ζεβεδαίου Υἱῶν, πιστήν τε μαθήτριαν τοῦ Διδασκάλου Χριστοῦ, καὶ τούτου διάκονον, πάντες τὴν Μυροφόρον, τοῦ Κυρίου Σαλώμη, ᾄσμασι θεηγόροις, ἐπαινέσωμεν πόθῳ· πρεσβεύει γὰρ ἀπαύστως Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν· Δαλμάτου, Φαύστου, καὶ Ἰσαακίου
Ἦχος δ´

Ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν ὁ ποιὼν ἀεὶ μεθ᾽ ἡμῶν κατὰ τὴν σὴν ἐπιείκειαν, μὴ ἀποστήσῃς τὸ ἔλεός σου ἀφ᾽ ἡμῶν· ἀλλὰ ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, ἐν εἰρήνῃ κυβέρνησον τὴν ζωὴν ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν· Δαλμάτου, Φαύστου, καὶ Ἰσαακίου
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης

Τὴν τρίστιχον χορείαν τῶν Ὁσίων τιμήσωμεν, Φαῦστον Ἰσαάκιον ἅμα, καὶ Δαλμάτον τὸν ἔνδοξον· ὡς τρίφωτος λαμπὰς γὰρ ἀρετῶν, σκεδάζουσι τὴν νύκτα τῶν παθῶν, καὶ ταῖς θείαις καταυγάζουσι δωρεαῖς, τοὺς πόθῳ ἀνακράζοντας· δόξα τῷ θαυμαστώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ μεγαλύναντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι δι’ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα.

Ἀπολυτίκιον τῆς Ὁσίας Θεοκλητούς, τῆς θαυματουργοῦ
Ἦχος γ΄. Θείας Πίστεως.

Πέλεις πρότυπον, φιλανθρωπίας, καὶ διδάσκαλος, αὐτοθυσίας, ἀρετῆς Θεοκλητὼ ἀκροθίνιον· διακονεῖς γὰρ ἐν ζήλῳ τοῖς πένησι, καὶ ἀσθενοῦσιν ὡς Μήτηρ φιλόστοργος· ὅθεν ἅπαντες, Χριστὸν τὸν Θεὸν δοξάζομεν, τὸν σὲ ἐν οὐρανοῖς ἐν δόξῃ στέψαντα.

Ἀπολυτίκιον τῆς Ὁσίας Θεοδώρας ἐξ Αἰγίνης.
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Τελείως τὸν δρόμον σου ἐν ἀκλινεῖ λογισμῷ, ἐτέλεσας πάνσεμνε ὑποταγεῖσα καλῶς, Χριστῷ τῷ Νυμφίῳ σου· ὅθεν εἴληφας χάριν, Θεοδώρα Ὁσία, δαίμονας φυγαδεύειν, καὶ νοσοῦντας ἰᾶσθαι· διὸ καὶ τοῖς τιμῶσί σε βρύει ἰάματα.

Προσόμοια τῆς Ἁγίας Σαλώμης. Ἦχος β΄. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου.

Χαίροις, ὦ Σαλώμη ἀληθῶς· χαίροις τῆς Μητρὸς τοῦ Κυρίου, πιστὴ διάκονος· σὺ γὰρ εἰς τὰ ἴδια, παραλαβοῦσα αὐτήν, ἐν σπουδῇ ὡς κειμήλιον, πολύτιμον ὄντως, δέει θεραπεύουσα, σὺ διεφύλαξας· ὅθεν, οὐρανίων χαρίτων, σὲ κατακοσμεῖ ὁ Δεσπότης, ὁ δοξάζων τοὺς Αὐτὸν δοξάζοντας.

Ὁ Οἶκος.
Τὰς ἀρετάς, καὶ τὴν πρὸς τὸν Δεσπότην ἀγάπην, καὶ πολλὴν ἀφοσίωσιν τῆς Μυροφόρου, τίς διηγήσεται; Τὴν προσφορὰν ἀμφοτέρων τῶν υἱῶν αὐτῆς, τῇ διακονίᾳ τοῦ Εὐαγγελίου, τίς εἰπεῖν ἱκανός; Μεγάλα ὄντως τὰ προτερήματα, καὶ μέγιστα τὰ χαρίσματα, τῆς Ἁγίας μητρὸς τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου, καὶ θυγατρὸς Ἰωσήφ, Σαλώμης τῆς Θεαδέλφου, καὶ ἀδελφῆς τοῦ Ἀδελφοθέου· διὸ ἀξιοῦται ἰδεῖν τὸν Κύριον ἀναστάντα, καὶ τοῖς Αὐτοῦ μύσταις ἀπαγγεῖλαι χαρᾶς εὐαγγέλια. Ἡμεῖς δε, τιμῶντες αὐτήν, ἐν εὐφροσύνῃ κραυγάζουσιν· Χαῖρε Σαλώμη, μητέρων ἀγλάϊσμα.

Αἶνοι. Ἦχος α’. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων.

Ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Κυρίου χοροβατοῦσα σεμνή, ἅμα Ὁσία Μῆτερ, τοῖς υἱοῖς σου Σαλώμη, τῷ θείῳ Ἰακώβῳ καὶ τῷ κλεινῷ, Ἰωάννῃ πανένδοξε, σὺν Μαριὰμ τῇ Μητρί τε τοῦ Ἰησοῦ, τῷ Χριστῷ ἀεὶ παρίστασαι.

Δόξα. Ἦχος β΄.

Τὴν ἐκλεκτὴν θυγατέρα τοῦ Μνήστορος, καὶ Ζεβεδαίου τὴν ὁμόζυγον, τῶν υἱῶν τῆς βροντῆς, θεοκηρύκων Ἀποστόλων, Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου, πανέντιμον μητέρα, συνελθόντες εὐφημήσωμεν· τὴν πιστὴν διάκονον τοῦ Κυρίου, καὶ καλὴν κουροτρόφον τῆς Ἁγίας Παρθένου, ἐγκωμίοις καταστέψωμεν· τὴν ἔνδοξον τοῦ Κυρίου Μυροφόρον Σαλώμην, τὴν θεασαμένην Ἀναστάντα τὸν Κύριον, ἐπαξίως ἀνυμνήσωμεν, βοῶντες πρὸς αὐτήν· Ἁγία Μῆτερ, τῷ Δεσπότῃ Χριστῷ, μετὰ τῶν συγγόνων σου, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχάς ἡμῶν.

Κατὰ τὴν περίοδον τοῦ Δεκαπενταγούστου εἴθισται νὰ ψάλλωνται, τὰ ἑξὴς Ἐξαποστειλάρια:
Ἦχος γ΄. Ὁ οὐρανὸν τοῖς ἄστροις.

Ἀπόστολοι ἐκ περάτων συναθροισθέντες ἐνθάδε, Γεθσημανῆ τῷ χωρίῳ, κηδεύσατέ μου τὸ σῶμα· καὶ σύ, Υἱὲ καὶ Θεέ μου, παράλαβέ μου τὸ πνεῦμα.

Ὁ γλυκασμὸς τῶν Ἀγγέλων, τῶν θλιβομένων ἡ χαρά, χριστιανῶν ἡ προστάτις, Παρθένε Μήτηρ Κυρίου, ἀντιλαβοῦ μου καὶ ῥῦσαι τῶν αἰωνίων βασάνων.

Καὶ σὲ μεσίτριαν ἔχω πρὸς τὸν φιλάνθρωπον Θεόν, μή μου ἐλέγξῃ τὰς πράξεις ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων· παρακαλῶ σε, Παρθένε, βοήθησόν μοι ἐν τάχει.

Χρυσοπλοκώτατε πύργε καὶ δωδεκάτειχε πόλις, ἡλιοστάλακτε θρόνε, καθέδρα τοῦ Βασιλέως, ἀκατανόητον θαῦμα, πῶς γαλουχεῖς τὸν Δεσπότην;

Ἐπιθυμῶ, Παναγία, τὰ κάλλη τοῦ Παραδείσου, τὸν μυρισμὸν καὶ τὰ ἄνθη, καὶ τὴν τερπνὴν εὐωδίαν, καὶ τὰς ᾠδὰς τῶν ἀγγέλων, ὅταν ὑμνοῦν τὸν Υἱὸν σου.

iconandlight.wordpress.com