Η Νεφέλη είναι η Παρουσία και η δύναμη του Θεού, το Φως και η Πνοή του Αγίου Πνεύματος, το ένδυμα «της μεγαλοπρεπούς δόξης» του Θεού, ο παράδεισος του Θεού, η υπέρτατη στιγμή της Θαβώρειας Θεοφάνειας… π. Ζαχαρία (Ζάχαρου).

 

 

«Εν τω φωτί της δόξης του προσώπου σου, Κύριε, πορευσόμεθα εις τον αιώνα.» (ψ. 88, 16β΄ – 17α΄)
«Εσημειώθη εφ’ ημάς το φως του προσώπου σου, Κύριε» (ψ. 4, 7)

Ύμνος
στην Μεταμόρφωση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Εκεί όπου ο Ισραήλ νίκησε τον Σισάρα,
συγκαταβαίνων έστερξε ο Ουράνιος Βασιλεύς,
για να προσευχηθεί άγρυπνος-
γιά να εκδηλώσει τη δόξα της Μεταμορφώσεως Του
και να εδραιώσει σε όσους Τον ακολουθούσαν
την πίστη τους στην αιώνια νίκη Του.
Εκεί έλαμψε με Θείο Φως ο Νικητής,
το πυκνό σκότος διέλυσε και φώτισε το Θαβώρ.

Το Φως, εντός Του κρυμμένο από αιώνων μακρών,
που Εκείνος έστελνε στον κόσμο δί’ αναλαμπών
τώρα εξεχύθη άπλετο, ακτινοβολώντας αφειδώς
χαρμόσυνες, γλυκόφωτες Ακτίνες –
για ν’ αποκαλύψει στον ουρανό
την λάμψη της Ανθρωπότητός Του
και να φανερώσει στη γη και στους ανθρώπους
την Αλήθεια της Θεότητός Του.

Για να δει ο Ουρανός τον Ουρανοφάντορα Κύριο,
για να αναγνωρίσει η γη τον Θεό, τον ίδιο τον Σωτήρα Χριστό.
Πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας», (Αύγουστος), Εκδ. Αθως, 2015.

***

Ο δίκαιος Θεόδωρος της Βύριτσα,
ο ταπεινός βοσκός που έζησε την Μεταμόρφωση

Κοντά στο Γιαροσλάβ [της Ρωσίας] ζούσε ένα αγόρι που ωνομαζόταν Θεόδωρος. Όταν ήταν έξι ετών επισκέφθηκε μία προορατική Γερόντισσα που ωνομαζόταν Ξένη και αυτή του είπε: «Ποιός ήλθε να με ιδή! Θεόδωρε, τι χαρά! Σαράντα πέντε χρόνια θα βόσκης αγελάδες και κατσίκες. Να μη χρησιμοποιήσης ποτέ ξύλο η ράβδο σ᾿ αυτά και ποτέ να μη πης άσχημη η θυμωμένη κουβέντα, και τα ζώα θα σε υπακούουν. Μετά θα πας στην Πετρούπολι, στην Μακαρία Ξένη, την προστάτισσά μου και μετά θα πας στην αγία μας γη, στην Βυρίτσα, στον Γέροντα»!

Ο Θεόδωρος ζούσε με τους γονείς του και τέτοιες σκέψεις ποτέ δεν πέρασαν από το μυαλό του. Όμως, σύντομα έμεινε ορφανός και πράγματι από την ηλικία των έξι ετών έβοσκε αγελάδες. Εργάσθηκε ως βοσκός ακριβώς για 47 χρόνια, όπως του είχε προείπει η Γερόντισσα. Ποτέ δεν κτύπησε κάποιο ζώο και ποτέ δεν είπε μια άσχημη κουβέντα· ποτέ δεν έχασε ούτε μία αγελάδα. Είχε κατασκευάσει ένα κέρας (βούκινο), το οποίο φυσούσε και με αυτό καλούσε τις αγελάδες. Μέχρι που πέρασε την ηλικία των πενήντα έβοσκε αγελάδες· ποτέ δεν έπαιρνε χρήματα, αλλά έτρωγε στα σπίτια των ιδιοκτητών των αγελάδων, οι οποίοι επίσης τον έντυναν. Όλοι τον συμπαθούσαν για την ευγένεια και την αθωότητά του.Συχνά ήταν πολύ λυπημένος που δεν μπορούσε να εκκλησιασθή στις μεγάλες Εορτές, διότι έπρεπε να βγάζη στην βοσκή τις αγελάδες καθημερινώς.

Κάποτε, στην Εορτή της Μεταμορφώσεως, ήταν εξαιρετικά λυπημένος και προσευχήθηκε στον Θεό:« Όλοι οι πιστοί προσεύχονται στην Εκκλησία σήμερα και εγώ δεν μπορώ να είμαι μαζί τους· είμαι πάντοτε με τις αγελάδες και τις κατσίκες»… Όταν ο Θεόδωρος πήγε τις αγελάδες στην βοσκή, τοποθέτησε μία Εικόνα σε ένα δένδρο και προσευχόταν για ώρες εκεί ενώπιόν της. Εκείνη την ημέρα προσευχήθηκε με ιδιαίτερη θέρμη. Ξαφνικά είδε μία λάμψι ενός εξαιρετικού φωτός επάνω από την Εικόνα· το φως ήταν πιο λαμπρό από τον ήλιο. Μετά εμφανίσθηκε ο Σωτήρας μας με τον Μωϋσή και τον Ηλία και τους Αποστόλους Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη! Ο Θεόδωρος δεν κατάλαβε πόσο κράτησε η όρασις…῞
… Όταν ήλθε στις αισθήσεις του ήταν πιά απόγευμα· κατάλαβε ότι θα έπρεπε να γυρίση τα ζώα στο σπίτι, ότι ήταν ώρα για άρμεγμα και την στιγμή εκείνη η όρασις εξαφανίσθηκε. Ο Θεόδωρος σηκώθηκε και έκλαυσε και παρεκάλεσε τον Κύριο να του αποκαλύψη αν αυτό που συνέβη ήταν μία πραγματική όρασις η μόνον η φαντασία του. Πήρε το κέρας του και κάλεσε τις αγελάδες και στράφηκε προς το κοπάδι. Συγκλονίσθηκε από αυτό που είδε: όλες οι αγελάδες ήσαν γονατισμένες και δάκρυα έρρεαν από τα μάτια τους!… Σαράντα επτά χρόνια ο Θεόδωρος εργάσθηκε ως βοσκός και μετά αποσύρθηκε. Δεν είχε συγγενείς ούτε είχε παντρευθή. Θυμήθηκε την καθοδήγησι που του δόθηκε στην παιδική του ηλικία και ταξίδευσε στην Αγία Πετρούπολι. Ήταν τότε το έτος 1949…
* Περιοδικό «Άγιος Κυπριανός», αριθ. 297/Ιούλιος-Αύγουστος 2000, σελ. 323. Μετάφρασις από τα ρωσικά από το έργο του Βασιλείου Νικολάγιεβιτς Μουράβιεφ, Ο Στάρετς Μεγαλόσχημος Ιερομόναχος Σεραφείμ της Βυρίτσας 1865-1949, κατά την διασκευασμένη έκδοσι του Αλεξάνδρου Τροφίμωφ, σελ. 131-132, Μόσχα, Αδελφότης Αγίου Αλεξίου, 1996.

***

Αρχιμ. Ζαχαρία (Ζάχαρου)

Η Νεφέλη δεικνύει την πυκνή, έντονη παρουσία και δύναμη του Θεού, το ένδυμα «της μεγαλοπρεπούς δόξης» του Θεού, όπως μαρτυρεί ο ίδιος ο Απόστολος Πέτρος. Η Νεφέλη αυτή είναι όντως η θεία σκηνή, σκηνή αχειροποίητη, ο παράδεισος του Θεού, ο οποίος παρουσιάζεται στη Μεταμόρφωση αυτή, για να διδάξει τους Μαθητές τι να γυρεύουν· τα άνω, τα θεία, τα τέλεια.

Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη μακαριότητα για τους Αποστόλους, το να βρεθούν δηλαδή κάτω απ᾿ την ίδια στέγη με τον Δεσπότη Χριστό. Όπως μαρτυρεί και ο Απόστολος Παύλος, που πέτυχε την είσοδό του σ᾿ αυτή την αχειροποίητη σκηνή και γεύθηκε της ουράνιας μακαριότητος, επιθυμούσε «αναλύσαι και συν Χριστώ είναι» (Φιλ. 1, 23). Κι έχοντας την πείρα αυτή ενεθάρρυνε τους πιστούς να μη λυπούνται μπροστά στο θάνατο, γιατί αυτός είναι το μέσο με το οποίο μπορούμε να συναντήσουμε τον Κύριο, «και ούτω πάντοτε συν Κυρίω εσόμεθα» (Α´ Θεσ. 4, 17). Η Νεφέλη είναι η Παρουσία του Θεού, στην οποία ήδη μετέχουν οι Απόστολοι. Είναι η πρόγευση της ουράνιας μακαριότητος των δικαίων. Καί παρόλο που έφερε τη φωνή του Πατρός, η ίδια συμβολίζει το συμπαγές και αδιάρρηκτο όλης της Αγίας Τριάδος. Η φωνή αυτή ήλθε από τη Νεφέλη, για να φανεί η θεία προέλευσή της, να μαρτυρήσει ότι ο Χριστός είναι Υιός Μονογενής, Υιός αγαπητός, και σ᾿ Αυτόν αναπαύεται όλη η Ευδοκία του Ουρανίου Πατρός. «Ούτός εστιν ο Υιός μου», δηλαδή Μονογενής και Ομοούσιος με το Γεννήτορα. «Ο αγαπητός», που έχει το ένα και αυτό θέλημα με τον Πατέρα…

Τέλος, η φωνή συμπληρώνει· «Αυτού ακούετε». Αν θέλετε δηλαδή Πέτρο, να μεταμορφωθείτε κι εσείς, και όλοι οι άλλοι πιστοί, και να εισέλθετε στην ουράνια και αχειροποίητη σκηνή του «Πρωτοτόκου πάσης κτίσεως», υπάρχει μόνο μία οδός, «η οδός των εντολών». Αυτός έδειξε την οδό και ταυτόχρονα είναι ο Ιδιος η Οδός που εισάγει στον Ουρανό, πέραν του καταπετάσματος της ορατής δημιουργίας. Όποιος δεχθεί το σταυρό Του, που είναι το κεφάλαιο όλων των εντολών, αυτός βρίσκει τη δόξα Του. Γι᾿ αυτό «Αυτού ακούετε»…
Στη συνέχεια, όμως, όταν εντάθηκε το Φως κι επομένως η Παρουσία του Θεού, μεταφέρθηκε ολοκληρωτικά το πνεύμα τους από τα ορατά και πρόσκαιρα στα αόρατα και αιώνια. Η νεφέλη, που τους κάλυψε, ήταν το Φως και η Πνοή του Αγίου Πνεύματος. Κι ενώ στην αρχή έβλεπαν τον Μεταμορφωθέντα Κύριο, κατά σάρκα, έπειτα δεν Τον έβλεπαν, γιατί έγινε Πνεύμα, και αυτοί Τον θεωρούσαν πλέον μόνο «κατά πνεύμα» (Ασκησις και Θεωρία, σ. 182).

Η Νεφέλη της δυνάμεως και παρουσίας του Θεού, σε συνδυασμό με τη φωνή του ανάρχου Γεννήτορος, υπήρξε η υπέρτατη στιγμή της Θαβώρειας Θεοφάνειας. Συγκλόνισε δε τους Αποστόλους κι «έπεσαν επί πρόσωπον αυτών και εφοβήθησαν σφόδρα». Δεν μπόρεσαν να χωρέσουν το πλήρωμα και την τελειότητα του Φωτός που τους εμφανίσθηκε. Προσέπεσαν στη γη, δείχνοντας την αδυναμία τους, αλλά και τη λατρευτική τους στάση……

Η ψυχή από την αγάπη του Θεού είναι σαν να παραφρόνησε. Κάθεται, σιωπά, δεν θέλει να μιλά· και κοιτάζει σαν παράφρονη τον κόσμο και δεν τον επιθυμεί και δεν τον βλέπει. Καί οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πως αυτή βλέπει τον αγαπημένο Κύριο και ο κόσμος έμεινε πίσω της κι έπεσε στη λησμονιά, κι η ψυχή δεν θέλει να τον προσέχει, γιατί δεν υπάρχει σ᾿ αυτόν η άφθαρτη γλυκύτητα.
Έτσι συμβαίνει στην ψυχή, που γνώρισε τη θεϊκή γλυκύτητα του Αγίου Πνεύματος.
«Ω Κύριε, δώσε μας την αγάπη Σου αυτή, σ᾿ όλο τον κόσμο!
Ω Πνεύμα Άγιο, ζήσε μέσα στις ψυχές μας
Γιά να δοξάζωμε όλοι με μια φωνή τον Ποιητή,
Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα. Αμήν» (Αρχιμ. Σωφρονίου, Αγιος Σιλουανός σ. 621-623).
Αυτός ο θησαυρός της γνώσεως του Προσώπου του Χριστού φυλάττεται στους κόλπους της ᾿Εκκλησίας μας.
Δόξα τω Κυρίω συν πάσι τοις Αγίοις Αυτού, εν Εκκλησία αμολύντω και αγία Αυτού. Αμήν.
 Απόσπασμα από τον ”Λόγο στην Μεταμόρφωση του Κυρίου”, Αρχιμ. Ζαχαρία (Ζάχαρου)

Απολυτίκιον Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ήχος βαρύς

Μετεμορφώθης εν τω όρει Χριστέ ο Θεός, δείξας τοις μαθηταίς σου την δόξαν σου, καθώς ήδυναντο, λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αϊδιον, πρεσβείαις της Θεοτόκου, Φωτοδότα δόξα σοι.

Εις τον Στίχον, Ήχος α’

Το άσχετον της σης φωτοχυσίας, και απρόσιτον της θεότητος, θεασάμενοι των Αποστόλων οι πρόκριτοι, επί τού όρους της Μεταμορφώσεως, άναρχε Χριστέ, την θείαν ηλλοιώθησαν έκστασιν, και νεφέλη περιλαμφθέντες φωτεινή, φωνής ήκουον Πατρικής, βεβαιούσης το μυστήριον τής σής ενανθρωπήσεως, ότι εις υπάρχεις και μετά σάρκωσιν, Υιός μονογενής και Σωτήρ τού κόσμου.

Κάθισμα Ήχος δ’
Κατεπλάγη, Ιωσήφ

Επί το όρος το Θαβώρ, μετεμορφώθης, Ιησού, και νεφέλη φωτεινή, εφηπλωμένη ως σκηνή, τούς Αποστόλους τής δόξης σου κατεκάλυψεν, όθεν και εις γήν εναπέβλεπον, μη φέροντες οράν την λαμπρότητα, τής απροσίτου δόξης τού προσώπου σου, άναρχε Σώτερ Χριστέ ο Θεός, ο τότε τούτοις, το φως σου λάμψας, φώτισον τας ψυχάς ημών.

Ωδή ς’  Κανών
Ιλάσθητί μοι Σωτήρ

Ο στύλος τω Μωϋσεί, Χριστόν τον μεταμορφουμενον, η δε νεφέλη σαφώς, την χάριν τού Πνεύματος, την επισκιάσασαν, εν τω Θαβώρίω, παρεδήλου εμφανέστατα.

Εις τούς Αίνους, Ήχος δ’
Ο εξ υψίστου κληθείς

Παρθενικής εκ νεφέλης σε τεχθέντα, και σάρκα γενόμενον, και πρός το όρος Θαβώρ, μεταμορφούμενον Κύριε, και τη νεφέλη, τη φωτεινή σε περικυκλούμενον, φωνή τού Γεννήτορος, αγαπητόν σε Υιόν, των μαθητών συμπαρόντων σοι, σαφώς εδήλου, ως ομοούσιον και ομόθρονον, όθεν ο Πέτρος εκπληττόμενος, Καλόν ώδέ εστιν είναι έλεγε, μη είδως ο ελάλει, Ευεργέτα πολυέλεε.

Δόξα… Και νυν…
Ήχος πλ. δ’  Βύζαντος

Παρέλαβεν ο Χριστός, τον Πέτρον και Ιάκωβον και Ιωάννην, εις όρος υψηλόν κατ’ ιδίαν, καί μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών, και έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο Ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού, εγένετο λευκά ως το φώς, Και ώφθησαν Μωϋσής και Ηλίας μετ’ αυτού συλλαλούντες, και νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς, και ιδού φωνή εκ τής νεφέλης λέγουσα, Ούτός εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ώ ηυδόκησα, αυτού ακούετε.

iconandlight.wordpress.com