Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, ένας διά Χριστόν σαλός επίσκοπος που ζούσε την αλήθεια του Χριστού, την αγάπη και την προσευχή.

Σύναξη της Παναγίας της Βλαχέρνας στην Άρτα στην Κωνσταντινούπολη
Κατάθεσις της Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου
Άγιος Στέφανος ο μέγας, βοεβόδας της Μολδαβίας
Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς

Εορτάζουν στις 2 Ιουλίου

Στίχοι·
Εξ εώας ήστραψας ηλίου δίκην,
αλλά δυσίν ηύφρανας σοίς τεραστίοις.
Δευτερίη Ιωάννην ούδάς δε έθεσαν.

“Πείτε στόν κόσμο:
Παρόλο πού έχω πεθάνει,
είμαι άκόμα ζωντανός!”
—Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς (+1966)

«Το ηλιοτρόπιο µπορεί να αποτελέση ένα υπόδειγµα για τον άνθρωπο. Όπως το χαριτωµένο αυτό φυτό ακολουθεί πιστά την τροχιά του ήλιου, έτσι και ο άνθρωπος πρέπει να ακολουθή το θέληµα του Θεού, σε όλη την διάρκεια της ζωής του, χωρίς παρέκκλιση. Χριστιανέ πρόσεξέ το αυτό το φυτό. Ακόµη και στις συννεφιασµενες ηµέρες παρακολουθεί τον ήλιο.
Έτσι και συ όταν τα σκοτεινά σύννεφα των θλίψεων αποκρύψουν προς στιγµήν το θείο Πρόσωπό Του, να είσαι ταυτισµένος µε το άγιο θέληµά Του. Ο,τι θέλει ο Θεός να το θέλης και συ. Και ό.τι εσύ θέλεις να το θέλη και ο Θεός»! Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς του Τομπόλσκ (1651-1715)

«Οι άνθρωποι που έχουν τους ίδιους στόχους και αγωνίζονται για την κατάκτηση του ιδίου πράγματος έχουν ενότητα ψυχής και δεν αισθάνονται την απόσταση του χωρισμού, η απόσταση δεν μπορεί να γίνει εμπόδιο στην πνευματική ενότητα των ανθρώπων σε μία ψυχή». Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς του Σαν Φρανσίσκο

Ο Άγιος Ιωάννης της Σανγκάης: ο διά Χριστόν σαλός Επίσκοπος

Η αγιότητα κοστίζει πολύ για τον άνθρωπο. Ο Άγιος παραδίδει στον Θεό όλο τον εαυτό του: με όλες τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τις πράξεις του. Δεν αφήνει τίποτα «δικό του», γιατί θέλει να κρατήσει μόνο αυτό που είναι του Θεού.

Ένας μη καθωσπρεπει Άγιος

Ο Άγιος Ιωάννης της Σαγκάης (1896-1966) είναι ένας σύγχρονος της εποχής μας. Δεν έμοιαζε καθόλου με έναν «μεγαλοπρεπή ασπρομάλλη στάρετς»: ήταν μικρός, άσχημος, με ελάττωμα στην ομιλία, συχνά με ένα ζαρωμένο ράσο και χωρίς παπούτσια. Μερικοί από τους ανθρώπους γύρω του ντρέπονταν για «έναν τέτοιο επίσκοπο», επειδή υπηρετούσε ως επίσκοπος σε μεγάλες πόλεις: Σαγκάη, Παρίσι, Βρυξέλλες, Σαν Φρανσίσκο.

Συχνά κυκλοφορούσε ξυπόλητος, και μια μέρα ήρθε μια διαταγή από τους ανωτέρους του: να φορέσει μπότες. Ο Επίσκοπος Ιωάννης τις έβαλε, αλλά με τον δικό του τρόπο: έδεσε τα κορδόνια μαζί και τις έβαλε στον ώμο του. Αργότερα ήρθε μια νέα διαταγή: «Βάλτε τα παπούτσια στα πόδια σας». Αφού ο Επίσκοπος Ιωάννης ήταν υπάκουος, το’κανε.

Ο Άγιος Ιωάννης έλαβε τη μοναστική κουρά σε ηλικία 30 ετών. Από τότε, η προσευχή — η κοινωνία με τον Θεό και με τους Αγίους — έγινε γι ‘αυτόν το κυριότερο καθήκον από όλες τις πράξεις, τις φροντίδες και τις εμπειρίες της γήινης ζωής.

Στην προσευχή, ο Άγιος αναζητούσε το θέλημα του Θεού, με το οποίο μπορούσε να ελέγξει όλες τις ενέργειές του. Η προσευχή ως ζωντανή επικοινωνία με τον Θεό και με τους Αγίους ήταν η πηγή των «θαυμάτων» του Αγίου Ιωάννη. Όταν ο Άγιος συγκεντρωνόταν στις προσευχές, ο Θεός τον άκουγε.

Προσευχή σαν αναπνοή

«Όλοι μας στεκόμαστε όρθιοι για να κάνουμε προσευχή, ενώ ο Δεσπότης Ιωάννης δεν χρειάζεται να είναι όρθιος για να ξεκινήσει την προσευχή, διότι βρίσκεται συνέχεια στην προσευχή ...», είπε για τον Άγιο ένα από τα πνευματικά του τέκνα, ο ιερομόναχος Μεθόδιος.

Για να προσευχηθούμε έτσι — για να δώσουμε θέση στο πνεύμα — είναι απαραίτητο η σάρκα να υποταχθεί στο πνεύμα με τις στερήσεις, και αυτή είναι η έννοια κάθε ασκητικής. Από την ημέρα της μοναστικής κουράς, ο Άγιος Ιωάννης δεν ξάπλωσε ποτέ σε κρεβάτι, κοιμόταν καθισμένος και μόνο λίγες ώρες, και αφιέρωνε τις νυχτές για προσευχή. Έτρωγε, αναμειγνύοντας συχνά όλα τα πιάτα: σούπα, γαρνιτούρα, κομπόστα, έτσι ώστε τα γήινα φαγητά να μην του φαίνονται σαν απόλαυση.

Στον Άγιο Ιωάννη έστελναν επιστολές από όλο τον κόσμο, ζητούσαν την προσευχή του και μερικές φορές έβαζαν μέσα στα γράμματα χαρτάκια με τα ονόματα. Πολλά από αυτά έχουν διατηρηθεί στα αρχεία της Επισκοπής της Δυτικής Αμερικής στο Σαν Φρανσίσκο μέχρι τώρα.

Τι είναι αγιότητα

Μετά από την επισκοπική χειροτονία σε ηλικία 38 ετών (1934), ο Άγιος δεν άλλαξε τον ασκητικό του τρόπο ζωής, παρ’όλο που η ζωή του άλλαξε ριζικά: δεν ακολούθησε τον δρόμο των ασκητών, πάντα δίπλα του βρίσκονταν άνθρωποι, ο καθένας με τα αιτήματά του και τις διαμάχες του.

Συχνά, οι μοναχοί, όπως π. χ. ο Άγιος Σέργιος του Ραντόνεζ, του οποίου προσφέρθηκε να γίνει επίσκοπος, εξέφραζαν την κατηγορηματική άρνηση τους, γιατί φοβόντουσαν την υπερηφάνεια και την παραβίαση της ασκητικής ζωής όπως και της προσευχής, την οποία συνήθως είναι τόσο δύσκολο να κερδίσει κανείς. Αφού ένας επίσκοπος μοιάζει σαν να είναι ένας μεγάλος προϊστάμενος, ένας διαχειριστής που πρέπει να ασχολείται με ανθρώπους συνέχεια.

Ο Άγιος Ιωάννης επίσης δεν ήθελε να γίνει επίσκοπος. Ακόμη, ως επιχείρημα, ανέφερε το ελάττωμα ομιλίας, γιατί ο επίσκοπος πρέπει να ξέρει να εκφράζεται με σωστό τρόπο, δηλαδή να ξέρει να κάνει ομιλίες και κηρύγματα. Όμως η απάντηση που άκουσε ήταν η εξής: «Και ο Μωυσής ήταν επίσης βραδύγλωσσος, οπότε δεν πειράζει».

Ο Άγιος Ιωάννης ανέλαβε την επισκοπή ως εκκλησιαστική υπακοή. Επιπλέον, είχε μεγάλη πίστη και εκτίμηση προς τον πνευματικό του πατέρα — τον Μητροπολίτη Αντώνιο Χραποβίτσκι, ο οποίος τον ευλόγησε για την επισκοπική χειροτονία και είπε τα εξής για τον μαθητή του: «Αυτός ο μικρός και αδύναμος άνθρωπος, σχεδόν παιδί στην εμφάνιση, δείχνει την θαυμάσια ασκητική καρτερικότητα και αυστηρότητα και αυτό στην εποχή της γενικής πνευματικής χαλάρωσης…».

Όταν ο Άγιος Ιωάννης έγινε επίσκοπος, παρατηρήθηκε ότι μερικές φορές έκανε «σαλοτητες»: είχε παράξενη εμφάνιση, συμπεριφερόταν «όχι σύμφωνα με τους κανόνες» και δεν εξηγούσε τις παραξενιές του. Αυτό ενοχλούσε μερικούς, όσους πίστευαν ότι ένας επίσκοπος δεν επιτρέπεται να συμπεριφέρεται όπως ένας ερημίτης, διότι όλες οι πράξεις του γίνονταν μπροστά στον κόσμο. Όμως για τον Άγιο Ιωάννη, ο οποίος γνώριζε το θέλημα του Θεού, δεν ήταν και τόσο σημαντικό με ποιο τρόπο τον έβλεπαν οι άνθρωποι. Η σαλότητά του ήταν δια Χριστόν – η αλήθεια του Χριστού ήταν πιο σημαντική από όλες τις αλήθειες, τις παραδόσεις και τις έννοιες των ανθρώπων.

«Συχνά έκριναν τον άγιο για παραβίαση της αποδεκτής τάξης. Αργούσε στις ιερές ακολουθίες (όχι για προσωπικούς λόγους, αλλά αφού επισκεπτόταν τους ασθενείς ή τους ετοιμοθάνατους) και δεν έδινε άδεια να ξεκινήσουν όταν απουσίαζε, ενώ όταν λειτουργούσε ο ίδιος, οι ιερές ακολουθίες διαρκούσαν ώρες. Συνήθιζε να εμφανίζεται σε διαφορετικά μέρη χωρίς καμιά απολύτως προειδοποίηση και εντελώς απροσδόκητα, οι επισκέψεις του στα νοσοκομεία ήταν συνήθως τη νύχτα. Ανά διαστήματα οι κρίσεις του φαινόταν να είναι αντίθετες με την κοινή λογική που επικρατούσε, ενώ οι πράξεις του ήταν περίεργες και δεν προσπαθούσε καν να τις εξηγήσει», — έγραψε για αυτόν ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, που τον γνώριζε από τα νεανικά του χρόνια.

– «Ο Άγιος δεν ήταν αλάθητος, έκανε λάθη και χωρίς δισταγμό το παραδεχόταν κάθε φορά που το ανακάλυπτε. Αλλά συνήθως εντέλει είχε δίκιο και η προφανής παράξενη συμπεριφορά του και οι κρίσεις του παρουσίαζαν στη συνέχεια ένα βαθύ πνευματικό νόημα. Η ζωή του Αγίου Ιωάννη ήταν κατά κύριο λόγο πνευματική και αν παραβίαζε την καθιερωμένη τάξη, το έκανε με έναν και μοναδικό σκοπό: να αναγκάσει τους ανθρώπους να ξυπνήσουν από την πνευματική τους νάρκη».

Μνημόσυνο στο δρόμο

Μια φορά, όταν ο βλαντίκα βρισκόταν στη Μασσαλία, αποφάσισε να τελέσει το μνημόσυνο στον τόπο της δολοφονίας του Σέρβου βασιλιά Αλεξάνδρου. Κανένας από τους κληρικούς από ψευτο-ντροπή δεν ήθελε να τον ακολουθήσει. Και πραγματικά, που ξανακούστηκε να ψάλλει κανείς στη μέση του δρόμου! Ο βλαντίκα πήγε μόνος του. Οι κάτοικοι της Μασσαλίας έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν έναν κληρικό με ασυνήθιστα ρούχα, με μακριά μαλλιά και χωρίς παπούτσια να περπατάει στη μέση του δρόμου και να έχει μπροστά και πίσω του μια βαλίτσα και σκούπα… Καθώς ο βλαντίκα καθάρισε ένα μικρό τμήμα του πεζοδρομίου με την σκούπα του, έβγαλε από την βαλίτσα του το θυμιατήρι, το άναψε και άρχισε να ψάλλει την επιμνημόσυνη δέηση», αναφέρει ένα από τα πνευματικά τέκνα του Αγίου Ιωάννη.

«Δεν μπορούμε να πούμε ότι όλοι έβλεπαν τον βλαντίκα ως ενεργό διαχειριστή», λέει ο πρωτοπρεσβύτερος Πέτρος Περεκρέστοφ, ο συγγραφέας του βιβλίου για τον Άγιο «Ο Μητροπολίτης Ιωάννης ως ένας Άγιος της Ρωσικής Διασποράς», αν και ο Άγιος Ιωάννης έχτισε κάμποσες εκκλησίες, άνοιξε ένα καταφύγιο, μια αδελφότητα, ασχολήθηκε με τη νεολαία και συμπαραστάθηκε στο ποίμνιό του σε όλο τον κόσμο. Όμως το κύριο στοιχείο που τον κάνει να είναι αγαπητός και σεβαστός απ’όλους είναι επειδή ήταν ένας πραγματικός μοναχός, πιστός στον Θεό.

Προσευχόταν συνεχώς, λειτουργούσε καθημερινά (λίγοι άντεχαν έναν τέτοιο ρυθμό, για αυτό ο βλαντίκα λειτουργούσε συχνά μόνος του — διάβαζε και έψελνε ολόκληρη την ιερή ακολουθία), κοινωνούσε κάθε μέρα, κρατούσε την αυστηρή νηστεία — έτρωγε μόνο μια φορά την ημέρα αργά το βράδυ. Κατά την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής και της νηστείας των Χριστουγέννων έτρωγε μόνο πρόσφορα».

«Για να μην τον επαινούν — τάχα δεν κοιμάται, λειτουργεί καθημερινά, είναι άγιος — ο βλαντίκα έκανε σαλότητες, μας λέει ο π. Πέτρος, «για αυτό αργούσε συχνά για μια ώρα είτε ακόμη περισσότερο, κυκλοφορούσε ξυπόλητος και με τσαλακωμένα ρούχα».

Αλλά σε όλα που αφορούσαν τις ιερές ακολουθίες, ο Δεσπότης ήταν πολύ αυστηρός όπως στον εαυτό του έτσι και σε άλλους. Δεν μιλούσε ποτέ στο ιερό και μετά από την λειτουργία παρέμεινε εκεί αρκετές ώρες. Μία φορά είπε σε κάποιον: «Πόσο δύσκολο είναι να αφήσεις την προσευχή και να γυρίσεις πίσω στη γη!»

***

Ο Άγιος άκουγε ακόμη και τις σιωπηλές παρακλήσεις

Η κα. Λιού, μια από τις πνευματικές κόρες του Αγίου, αναφέρει: «Ο σύζυγός μου τραυματίστηκε σε τροχαίο ατύχημα στο Σαν Φρανσίσκο. Εκείνο το διάστημα ο βλαντικα είχε πολλά δικά του θέματα. Επειδή γνώριζα τη δύναμη των προσευχών του, σκέφτηκα: «Αν ερχόταν ο βλαντικα στον σύζυγός μου σίγουρα θα γινόταν καλά», Φοβόμουν όμως να τον παρακαλέσω αφού ήξερα πόσο απασχολημένος ήταν. Και ξαφνικά ο βλαντικα ήρθε σε εμάς ο ίδιος, συνοδευόμενος από κάποιον κύριο που τον έφερε με αυτοκίνητο. Έμεινε μόνο πέντε λεπτά, αλλά εγώ πίστευα ότι αυτό σίγουρα θα βοηθήσει τον άντρα μου. Και, πράγματι, μετά από αυτήν την επίσκεψη του βλαντίκα, ο σύζυγός μου άρχισε να αναρρώνει.

Αργότερα συνάντησα εκείνον τον κύριο που μας έφερε τον βλαντίκα, και αυτός μας εξιστόρησε ότι τον πήγαινε στο αεροδρόμιο, όταν ξαφνικά του είπε: «Πάμε στον Λ. τώρα». Αντιτάχθηκε ότι θα αργούσαν για το αεροπλάνο και ότι δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω εκείνη τη στιγμή έτσι αμέσως. Τότε ο Δεσπότης του είπε: «Μπορείς να αναλάβεις την ευθύνη για τη ζωή ενός ανθρώπου;». Δεν μπορούσε τίποτα άλλο να κάνει παρά να φέρει τον βλαντίκα στο σπίτι μας. Παρ’όλα αυτά, δεν έχασε το αεροπλάνο, επειδή καθυστέρησαν την πτήση για τον βλαντίκα».

Δεν είναι καθόλου συχνό φαινόμενο όταν εμφανίζεται ένας άγιος, που συνδυάζει τέτοια διαφορετικά λειτουργήματα και χαρίσματα όπως την αρχιερωσύνη, την διά Χριστόν σαλότητα, τις θαυματουργίες και τον ακραίο ασκητισμό. Ο Απόστολος Παύλος έγραψε για τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος: «σε άλλον μεν δίνεται διαμέσου του Πνεύματος λόγος σοφίας, σε άλλον δε λόγος γνώσης, σύμφωνα με το ίδιο Πνεύμα· σε άλλον δε πίστη, διαμέσου του ίδιου Πνεύματος· σε άλλον δε χαρίσματα θεραπειών, διαμέσου του ίδιου Πνεύματος· σε άλλον δε ενέργειες θαυμάτων σε άλλον δε προφητεία, σε άλλον δε διακρίσεις πνευμάτων, σε άλλον δε γένη γλωσσών, σε άλλον δε ερμηνεία γλωσσών» (Α’ Κορ. 12, 8-11).

Ο Άγιος Ιωάννης της Σαγκάης είχε όλα αυτά τα χαρίσματα, συμπεριλαμβανομένων «ποικιλίας γλωσσών» (λειτουργούσε στα ελληνικά, στα γαλλικά, στα ολλανδικά, στα αραβικά και στα κινέζικα, στα αγγλικά και στα σλαβικά). Ο Άγιος ήταν ένας σπάνιος ασκητής και στοργικός ποιμένας, θεολόγος και διά Χριστόν σαλός, ιεραπόστολος και απόστολος, προστάτης των ορφανών και θεραπευτής.

Ο Θεός τα έδωσε όλα στον Άγιο Ιωάννη επειδή απέκτησε το κύριο χάρισμα — το χάρισμα της αγάπης, χωρίς το οποίο οι μεγαλύτερες ανθρώπινες δεξιότητες δεν έχουν ούτε δύναμη, ούτε τιμή.

Ο Άγιος Νικόλαος (Βελιμίροβιτς), ο οποίος ήταν ο επικεφαλής επίσκοπος στην Επισκοπή Αχρίδος και Ζίτσης, κατά τη διάρκεια της παραμονής του Αγίου Ιωάννη στη Γιουγκοσλαβία, είπε για αυτόν: «Αν θέλετε να δείτε έναν ζωντανό Άγιο, πηγαίνετε στο Μπιτόλ στον πατέρα Ιωάννη!». Και ο πατέρας Ιωάννης ήταν μόνο τριάντα χρονών εκείνη την εποχή.

Ο Άγιος μέσα στο σπίτι του

Η πνευματική κόρη του Αγίου Ε. Τσερτκόβα θυμάται/αναφέρει: «Μερικές φορές έχω πάει να επισκεφτώ τον Δεσπότη όταν έμεινε στο Σώμα των Καντών κοντά στο Παρίσι. Είχε ένα μικρό κελί στον τελευταίο όροφο. Στο κελί ήταν ένα τραπέζι, μια πολυθρόνα και λίγες καρέκλες, και στη γωνία είχε εικόνες και το αναλόγιο με βιβλία. Δεν υπήρχε κρεβάτι στο κελί, επειδή ο Βλαντίκα δεν ξάπλωνε στο κρεβάτι, αλλά προσευχόταν όλη την νύχτα, ακουμπώντας πάνω σε ένα ψηλό ραβδί με ένα οριζόντιο δοκάρι στην κορυφή. Μερικές φορές προσευχόταν στα γόνατά του. Κατά πάσα πιθανότητα τον έπαιρνε ο ύπνος όταν είχε κάνει μετάνοιες, σε αυτή τη στάση, στο πάτωμα. Μερικές φορές κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας, μου φαινόταν ότι κοιμόταν. Αλλά όταν σταματούσα κάθε φορά, έλεγε αμέσως: «Συνεχίστε, σας ακούω».

Όταν δεν λειτουργούσε, αλλά βρισκόταν στο σπίτι, συνήθως κυκλοφορούσε χωρίς παπούτσια (για να ταπεινώσει την σάρκα) — ακόμη και όταν έκανε πολλή παγωνιά. Συνήθως κυκλοφορούσε χωρίς παπούτσια στην παγωνιά σε έναν βραχώδη δρόμο από το κελλί του προς τον ιερό ναό, που βρισκόταν κοντά στην πύλη, ενώ το κελλί του βρισκόταν μέσα στο πάρκο, σε έναν λόφο. Μία φορά τραυματίστηκε στο πόδι του. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να το θεραπεύσουν και υπήρχε κίνδυνος μόλυνσης στο αίμα. Αναγκάστηκαν να πάνε τον Βλαντίκα στο νοσοκομείο, αλλά αρνήθηκε να μείνει στο κρεβάτι. Ωστόσο, με την επιμονή των αρχών, ο Βλαντίκα τελικά υπάκουσε και έμεινε στο κρεβάτι, αλλά έβαλε μια μπότα, ώστε να αισθάνεται άβολα. Οι νοσοκόμες του νοσοκομείου, Γαλλίδες, είπαν: «Μας φέρατε έναν Άγιο!». Κάθε πρωί τον επισκεπτόταν ένας ιερέας, λειτουργούσε και κοινωνούσε τον Δεσπότη.

Για τους Αγίους δεν υπάρχει ούτε Έλληνας ούτε Ιουδαίος

Ο Άγιος Ιωάννης ανταποκρινόταν σε αιτήματα βοήθειας ανεξάρτητα από την πίστη και την εθνικότητα του ανθρώπου. Αυτό ήταν γνωστό και τον καλούσαν στους σοβαρά άρρωστους, είτε ήταν Καθολικοί, Προτεστάντες, Ορθόδοξοι ή οποιοιδήποτε άλλοι, γιατί όταν ο Άγιος Ιωάννης προσευχόταν, ο Θεός άκουγε τις ευχές του.

«Πόσο ευτυχής είστε που έχετε έναν τέτοιο επίσκοπο»

Η πνευματική κόρη του Αγίου θυμάται: «Σε ένα νοσοκομείο του Παρισίου ήταν μια άρρωστη γυναίκα που την έλεγαν Αλεξάνδρα, στον Δεσπότη Ιωάννη ανέφεραν το πρόβλημά της. Έστειλε ένα σημείωμα ότι θα έρθει και θα την κοινωνήσει. Ξαπλωμένη σε ένα κοινό δωμάτιο, όπου υπήρχαν περίπου 40-50 άτομα, ένιωσε αμήχανη μπροστά στις Γαλλίδες κυρίες ότι ένας Ορθόδοξος επίσκοπος, ντυμένος με απίστευτα φθαρμένα ρούχα και επίσης χωρίς να φοράει παπούτσια, την επισκέφθηκε.

Όταν την κοινώνησε, μια Γαλλίδα σε ένα κοντινό κρεβάτι της είπε: «Πόσο ευτυχής είστε που έχετε έναν τέτοιο πνευματικό. Η αδερφή μου ζει στις Βερσαλλίες, και όταν τα παιδιά της αρρωσταίνουν, τα βγάζει στο δρόμο που συνήθως περνάει ο Επίσκοπος Ιωάννης και του ζητεί να τα ευλογήσει. Μετά την ευλογία του, τα παιδιά αναρρώνουν αμέσως. Τον αποκαλούμε Άγιο».

Και σε μια από τις καθολικές εκκλησίες του Παρισίου, ένας τοπικός ιερέας είπε στους ενορίτες του: «Ζητάτε αποδείξεις, λέτε ότι τώρα δεν υπάρχουν ούτε θαύματα, ούτε άγιοι. Γιατί να σας αναφέρω παραδείγματα με θεωρητικά στοιχεία τη στιγμή όταν ο ίδιος Άγιος Ιωάννης ο Ανυπόδητος κυκλοφορεί σήμερα στους δρόμους του Παρισίου».

Ο Δεσπότης και τα παιδιά

Στη Σαγκάη, όπου έστειλαν τον Άγιο Ιωάννη από το Βελιγράδι το 1934, υπήρχαν περίπου 20 χιλιάδες Ρώσοι (και σε όλη την Κίνα υπήρχαν περίπου 120 χιλιάδες), οι οποίοι αποτελούσαν τη μεγαλύτερη κοινότητα ξένων στην πόλη. Ο Επίσκοπος Ιωάννης ανακάλυψε έναν τεράστιο αριθμό από άστεγα ορφανά στους δρόμους της πόλης. Τον Μάρτιο του 1943, οι αρχές της Κίνας εξέδωσαν διάταγμα για την κινητοποίηση των γυναικών. Αυτός ήταν ένας άλλος λόγος για την εμφάνιση στους δρόμους της Σαγκάης ενός τεράστιου αριθμού παιδιών χωρίς γονείς. Για αυτά τα παιδιά, ο Άγιος Ιωάννης δημιούργησε ένα ορφανοτροφείο. Συχνά ο ίδιος ο Άγιος μάζευε άρρωστα και πεινασμένα παιδιά από τους δρόμους των φτωχογειτονιών της Σαγκάης.

Το καταφύγιο ήταν ανοιχτό από το 1935 έως το 1951, όταν ο Άγιος μετακόμισε με ολόκληρο το ποίμνιό του (και τα υπόλοιπα παιδιά του καταφυγίου) στην Αμερική. Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ύπαρξης του καταφυγίου, οι υπότροφοί του ήταν περισσότεροι από 3.500 ορφανά — Ρωσάκια και Κινεζάκια.

Κατά τη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής στην Κίνα, το καταφύγιο συχνά δεν είχε τρόφιμα. Τότε ο Άγιος προσευχόταν και σύντομα έρχονταν άγνωστοι και έφερναν ό, τι χρειαζόταν.

Για να προστατεύσει τους Ρώσους από τις ιαπωνικές αρχές, ο Άγιος ανακήρυξε τον εαυτό του προσωρινό επικεφαλή της ρωσικής αποικίας. Αγνοώντας τους πυροβολισμούς, κυκλοφορούσε στους δρόμους για να επισκεφτεί έναν άρρωστο ή ετοιμοθάνατο. Οι Ιάπωνες αξιωματικοί αναγνώριζαν τον Δεσπότη και θαυμάζοντας την καρτερία και το θάρρος του, συνήθως δεν τον πείραζαν και τον άφηναν να περάσει.

«Τι χρειάζεστε περισσότερο;»

Μια φορά, κατά τη διάρκεια του πολέμου, δεν υπήρχαν πλέον τρόφιμα για τα παιδιά του καταφυγίου, ο αριθμός των οποίων είχε ήδη φτάσει σε περισσότερα από ενενήντα άτομα, και ο Δεσπότης συνέχιζε να φέρνει νέα παιδιά. Το προσωπικό ήταν αγανακτισμένο, και ένα βράδυ, η Μαρία Σαχμάτοβα, η ταμίας του καταφυγίου, κατηγόρησε τον Δεσπότη Ιωάννη ότι έφερε νέα παιδιά για να λιμοκτονήσουν τα υπόλοιπα. Στη συνέχεια, ο Δεσπότης την ρώτησε, τι χρειαζόταν πιο πολύ. Η Μαρία Αλεξάντροβνα απάντησε με δυσαρέσκεια ότι δεν υπήρχε καθόλου φαΐ αλλά στη χειρότερη περίπτωση, χρειαζόταν τουλάχιστον πλιγούρι βρώμης για να ταΐσει τα παιδιά το πρωί. Ο Δεσπότης την κοίταξε με στενοχώρια, πήγε πάνω στο κελλί του και άρχισε να προσεύχεται και να κάνει μετάνοιες με τέτοιο ζήλο και δύναμη που ακόμη και οι γείτονες άρχισαν να παραπονιούνται.

Το πρωί, η Μαρία Αλεξάντροβνα ξύπνησε από το κουδούνι. Ένας άγνωστος άντρας που έμοιαζε με έναν Άγγλο, και δούλευε υπάλληλος σε μια εταιρεία σιτηρών μπήκε μέσα και είπε ότι είχαν υπερβολικά αποθέματα πλιγουριού βρώμης, και θα ήθελαν να τα δώσουν στο ορφανοτροφείο. Άρχισαν να φέρουν τους σάκους με βρώμη μέσα στο σπίτι, ενώ ο Δεσπτότης συνέχισε την προσευχή του, και αυτή την φορά για να ευχαριστήσει τον Θεό..

Κύριος των τυφώνων

Με τον ερχομό των κομμουνιστών στην εξουσία, οι Ρώσοι κατέφυγαν από την Κίνα στα νησιά των Φιλιππίνων. Το 1949, στο νησί Τουμπάμπαο βρέθηκαν πέντε χιλιάδες πρόσφυγες. Ο Δεσπότης κυκλοφορούσε καθημερινά στο νησί και με τις προσευχές του και το σημάδι του Σταυρού φρουρούσε το νησί από εποχιακούς τυφώνες. Όταν οι Ρώσοι εξέφρασαν την ανησυχία τους για το πρώτο σημάδι ενός πλησιέστερου τυφώνα, οι ίδιοι οι Φιλιππινέζοι παρέμειναν εντελώς ήρεμοι, λέγοντας: «Όσο ο Άγιος σας πηγαίνει γύρω από το νησί μας, τόσο θα είμαστε ασφαλείς και τίποτα δεν θα συμβεί σε όλους μας».

Και πράγματι μόλις μεταφέρθηκε η τελευταία παρτίδα Ρώσων προσφύγων, ενας ισχυρότατος τυφώνας ξέσπασε στο νησί και σχεδόν κατέστρεψε όλα τα κτίριά του.

Πολλοί Ρώσοι πρόσφυγες βρέθηκαν προσωρινά στα νησιά των Φιλιππίνων και ζούσαν σε δύσκολες συνθήκες, σε ασυνήθιστα ζεστό κλίμα, και δεν μπορούσαν να πάρουν βίζα για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Άγιος Ιωάννης πήγε στην Ουάσιγκτον για να φροντιστεί το θέμα αυτό. Ως αποτέλεσμα της αναφοράς του, το Αμερικανικό Κογκρέσο τροποποίησε τον νόμο για τους Ρώσους πρόσφυγες και ετσι οι Ρώσοι μπόρεσαν να πάνε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα μέρος των Ρώσων προσφύγων έφυγε για την Αργεντινή και την Αυστραλία.

Ο Άγιος στο εδώλιο του κατηγορουμένου

Το 1962, ο Άγιος Ιωάννης μεταφέρθηκε στο Σαν Φρανσίσκο μετά από επίμονα αιτήματα χιλιάδων Ρώσων τοπικών ενοριτών που τον γνώριζαν καλά από τη Σαγκάη: η κατασκευή του καθεδρικού ναού στο Σαν Φρανσίσκο αναβάλλονταν λόγω διαφωνιών στην ενορία. Ο Άγιος ξεκαθάρισε την υπόθεση, βρήκε ένα χάος στα οικονομικά και τα λογιστικά αρχεία και κάλεσε τους οφειλέτες να λογοδοτήσουν. Οι οφειλέτες έστειλαν καταγγελίες στη Σύνοδο.

Στη Σύνοδο, αυτά τα παράπονα χρησιμοποιήθηκαν ως βολική ευκαιρία από τους εχθρούς του Αγίου: έθεσαν το ζήτημα για δήθεν «παράνομο» διορισμό του στην έδρα στο Σαν Φρανσίσκο και για την ανάκληςή του. Στη Σύνοδο υπήρχαν πολλοί που περιφρονούσαν τον «επαίσχυντο» και «παράξενο» επίσκοπο και τον χαρακτήριζαν ώς «τέτοιο που δεν είχε βαθιές γνώσεις θεολογίας» ή «κακό διαχειριστή».

Το κύριο πράγμα που φοβόντουσαν οι κακοθελητές ήταν το εξής: ο Άγιος θαυματουργός, που έφτασε στην κορυφαία θέση της πιο σημαντικής επισκοπής της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας, ήταν ο πιο πιθανός υποψήφιος για τη θέση του ήδη πολύ άρρωστου πρώτου ιεράρχη. Οι δραστηριότητες των κακοθελητών έφεραν τους σχετικούς καρπούς. Στην ρωσική κοινότητα στο Σαν Φρανσίσκο σημειώθηκε μια σύγχυση από τον «αγώνα των κομμάτων». Στις ενοριακές συναντήσεις, ο Άγιος και οι υποστηρικτές του συνοδεύονταν από κραυγές και προσβολές.

Μερικές γυναίκες μάλωναν τον Άγιο, ακόμα και τον έφτυναν. Μια γυναίκα, θυμόταν με τρόμο ένα περιστατικό όταν η μητέρα της έτρεξε και έφτυσε στο πρόσωπο τον Αγιο — αμέσως μετά την ιερή ακολουθία. Αλλά μερικοί από τους οπαδούς του Αγίου τον υποστήριζαν με ανοιχτό τρόπο. Για παράδειγμα, η Καθηγουμένη Αριάδνη δυναμικά, με μια ράβδο στα χέρια της, επιτέθηκε στον καθεδρικό σε αυτούς που προσέβαλαν έναν ζωντανό Άγιο.

Στις 9 Ιουλίου 1962, στο San Francisco Examiner, στην πρώτη σελίδα εμφανίστηκε ένα μήνυμα σχετικά με τη δίκη του Ρώσου Αρχιεπισκόπου μαζί με τις φωτογραφίες του στην αίθουσα του δικαστηρίου. Η διαδικασία διήρκεσε τέσσερις ημέρες. Δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο στο δικαστήριο βρίσκονταν οι πιο κοντινοί φίλοι του: οι Αρχιερείς Σάββας του Έντμοντ, Λεόντιος της Χιλής, Νεκτάριος του Σιάτλ, η Καθηγουμένη Αριάδνη. Τακτικά ερχόταν ο π. Σεραφείμ Ρόουζ (τότε ήταν μαθητής του Αγίου και λεγόταν στον κόσμο Ευγένιος Ρόουζ).

Ο δικαστής, ο καθολικός E. O’Ντέι, δεν μπορούσε να κρύψει τη συμπάθειά του προς τον Άγιο Ιωάννη και του επέτρεπε — για πρώτη φορά στην ιστορία του Σαν Φρανσίσκο — να κάνει προσευχή πριν από την έναρξη κάθε συνεδρίας.

Η υπόθεση με την κατηγορία του Αγίου Ιωάννη, ως εντελώς αβάσιμη, απορρίφθηκε και ο Άγιος απαλλάχτηκε από όλες τις κατηγορίες οικονομικής διαφθοράς. Η Σύνοδος αναγκάστηκε επίσης να αναγνωρίσει, μετά από την προσωπική επίσκεψη του Πρωθιεράρχη της Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας, του Μητροπολίτη Αναστάσιου στο Σαν Φρανσίσκο, το καθεστώς του Αγίου Ιωάννη ως μόνιμου ιεράρχη του Σαν Φρανσίσκο και της Δυτικής Αμερικής.

Οι αντίπαλοι του ίδιου του Αγίου κατάλαβαν τον παραλογισμό των νομικών τους ισχυρισμών. Ο κύριος στόχος τους ήταν να καταστρέψουν τον Άγιο ηθικά. Εκείνες τις μέρες, ο Άγιος Ιωάννης έγραψε στα πνευματικά του παιδιά: «Αν ακούσετε ότι είμαι νεκρός, να ξέρετε ότι με σκότωσαν».

Αλλά ο Άγιος, που γνώριζε καλά τους νόμους της πνευματικής ζωής, δεν καταδίκασε κανέναν. Όταν ρωτήθηκε ποιος φταίει για αυτή την αναταραχή, απάντησε: «Ο διάβολος».

Στο τέλος της ζωής του, ο τελευταίος από τους Μακαρισμούς εκπληρώθηκε στον Άγιο Ιωάννη: «‘Μακάριοι έστε, όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσιν και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι, ένεκεν εμού».

Αλλά αυτό, φυσικά, δεν αφαίρεσε την προσωπική ευθύνη των αντιπάλων του Αγίου για το θυμό και τον φθόνο απέναντί του. Μερικοί από αυτούς μετανόησαν πριν από το θάνατο του ίδιου του Αγίου, έχοντας λάβει πλήρη συγχώρεση και άφεση αυτής της αμαρτίας.

Τα μοναδικά χρονικά της υπηρεσίας του Αγίου Ιωάννη της Σαγκάης διατηρείται προσεκτικά από τους ενορίτες της αμερικανικής εκκλησίας του Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ στην πόλη του Σι Κλιφ

— ένα σπάνιο βίντεο όπου μπορείτε να δείτε ζωντανό τον Αγιο.

 

«Ακούω κάποιον να κλαίει»

Αν και η αλήθεια θριάμβευσε, τα τελευταία χρόνια του Αγίου Ιωάννη ήταν γεμάτα από την πικρία της συκοφαντίας και των διώξεων. Μία από τις πνευματικές του κόρες αναφέρει: «Ο μακαριστός Ιωάννης δεν παραπονέθηκε ποτέ, αν και είχε τόσες πολλές τρικυμίες. Κάποτε είχα έρθει στο ναό πριν από την ιερή ακολουθία. Άκουσα κάποιον να κλαίει. Έμεινα έκπληκτη, ανέβηκα ήσυχα τα σκαλιά και κατάλαβα ότι οι ήχοι προέρχονταν από το ιερό. Η πλαϊνή πόρτα ήταν ανοιχτή, κοίταξα μέσα. Με έκπληξη είδα τις γυμνές φτέρνες του μακαριστού Ιωάννη κοντά στην Αγία Τράπεζα. Ήταν γονατισμένος, ακούμπησε το κεφάλι στα χέρια του και έκλαιγε πικρά! Έφυγα γρήγορα. Ήταν αδύνατο να το δω».

Τα τελευταία χρόνια

1966 — το τελευταίο έτος της γήινης ζωής του Αγίου. Αρκετοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι ο Άγιος Ιωάννης γνώριζε τον χρόνο και τον τόπο του θανάτου του.
Την ημέρα του θανάτου του, στις 2 Ιουλίου 1966, τέλεσε τη Θεία Λειτουργία και μετά την ακολουθία προσευχήθηκε στο ιερό για άλλες τρεις ώρες. Ο Άγιος πέθανε λίγες ώρες αργότερα στο δωμάτιό του, προσευχόμενος μπροστά στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Κουρσκ», χωρίς προηγούμενα σημάδια ασθένειας.
Για έξι μέρες ο Άγιος βρισκόταν στο φέρετρο, το σώμα του δεν βαλσαμώθηκε, αλλά, παρά τη ζέστη, δεν υπήρχε δυσωδία. Οι αξιωματούχοι από το γραφείο κηδείων του Σαν Φρανσίσκο παρακολουθούσαν καθημερινά το σώμα του, αλλά δεν βρήκαν καμία αλλαγή.
Το Δημαρχείο του Σαν Φρανσίσκο έκανε μια εξαίρεση, επιτρέποντας να θάψουν τον Άγιο, παρά την απαγόρευση της Υπηρεσίας υγιεινής, στα «όρια της πόλης», στον τάφο του Καθεδρικού ναού της Παναγίας «Πάντων των θλιμμένων Χαρά», τον οποίο έχτισε και όπου υπηρέτησε ο Άγιος.
Το 1993, μια ειδική επιτροπή με σκοπό να δοξάσει τον Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη άνοιξε τον τάφο του και βρήκε το σώμα του άφθαρτο. Και το 1994, ο Άγιος Ιωάννης της Σαγκάης αγιοκατατάχθηκε επισήμως.

Αικατερίνη Ζαγκουλιάεβα, Στεπάν Αμπρικόσωφ, Αλέξανδρος Ιβανώφ, Ιβάν Σολοβιώφ
Μετάφραση Ελένη Ογκορόντνικ
https://pravoslavie.ru/94944.html
https://www.miloserdie.ru/special/ioann-shanhakij/Είδα τον Άγιο Ιωάννη Μαξίμοβιτς να είναι γονατιστός πίσω από την Αγία Τράπεζα και να κλαίει γοερά για τα προβλήματα των άλλων. Όταν προσευχόταν το Άκτιστο Φως τον έλουζε και δεν πατούσε στην γη. Ζηναΐδα Ζουλιέμ
https://iconandlight.wordpress.com/2019/07/01/29624/

Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, Όπως το χαριτωµένο ηλιοτρόπιο ακολουθεί πιστά την τροχιά του ήλιου, έτσι και ο άνθρωπος να ακολουθή το θέληµα του Θεού.
https://iconandlight.wordpress.com/2018/07/01/%CF%8C%CF%80%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%BF-%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%84%CF%89%C2%B5%CE%AD%CE%BD%CE%BF-%CE%B7%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%85/

Σε δύσκολους καιρούς ο κάθε Χριστιανός είναι ο ίδιος υπεύθυνος για τη Χριστιανοσύνη στο σύνολό της.. π. Σεραφείμ Ρόουζ
https://iconandlight.wordpress.com/2017/10/04/%CF%83%CE%B5-%CE%B4%CF%8D%CF%83%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%82-%CE%BF-%CE%BA%CE%AC%CE%B8%CE%B5-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8C/

Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς «είμαι πολύ ευτυχής που προσεύχεσαι για τους αρρώστους, πάντα να προσεύχεσαι…».
https://iconandlight.wordpress.com/2016/07/01/%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%B9%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%BC%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%84%CF%82-%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%8D/Απολυτίκιον Αγίου Ιωάννου Μαξίμοβιτς. Ήχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε

Εν κόσμω εβίωσας ως ασκητής θαυμαστός, και γέγονας στήριγμα των λογικών του Χριστού, προβάτων μακάριε· άφθαρτον το σον σκήνος, και ακέραιον ώφθη, ρέον αδιαλείπτως των θαυμάτων την χάριν· διό σε ω Ιωάννη σοφέ, πόθω γεραίρομεν.

Ήχος δ΄. Ως γενναίον εν Μάρτυσι.

Και καθ’ ύπαρ φαινόμενος, και ονείροις τρισόλβιε, οδηγείς τα τέκνα σου ακριβέστατα, ως συμπαθής και φιλόστοργος, προστάτης θερμότατος, και ως θείος αρωγός, και ως ρύστης εν θλίψεσι, αξιάγαστε, Ιωάννη πατήρ ημών θεόφρον, των τελούντων σου την μνήμην, δεινών παντοίων περίσωζε.

Εις τον Στίχον. Ήχος πλ. α΄. Χαίροις ασκητικών.

Χαίροις, των ορφανών ο πατήρ, αδικουμένων τε προστάτης θερμότατος, απάντων των εν ανάγκαις, και εν δειναίς συμφοραίς, ρύστης και ακέστωρ προθυμότατος· πιστών το διάσωσμα, οικουμένης προτείχισμα, αρχιερέων, ιερόν εγκαλλώπισμα, το ηδύπνοον, Εκκλησίας αγλάισμα· μάχαιρα η του Πνεύματος, εκ ρίζης εκτέμνουσα, αιρετικών διδαγμάτων, τα μυσαρά εκβλαστήματα· διό Ιωάννη, τον Χριστόν δυσώπει μάκαρ, υπέρ των δούλων σου.

Αίνοι. Ήχος α΄. Των ουρανίων Ταγμάτων.

Δικαστικών προ βημάτων Πάτερ παρέστηκας, υπό σων ψευδαδέλφων, εγκαλούμενος μάκαρ, συγγνώμων δε και εύσπλαγχνος εμφανείς, ως αρνίον τε άκακον, και μιμητής του Σωτήρος αναδειχθείς, ουδαμώς συ ανταπέδωκας.

Ωδή στ΄. Την δέησιν.

Εν ψευδαδέλφων, αδικαίαις τρισμάκαρ, διατρίψας της ζωής σου το πλείστον, και υπ’ αυτών, εγκαλούμενος Πάτερ, συ ουδαμώς απεδίδου εκδίκησιν· συγγνώμην δε αναδειχθείς, συν Αγγέλων χορεύεις στρατεύμασι.

Ωδή θ΄. Κυρίως Θεοτόκον.

Ω θείε Ιωάννη, ύψωσόν σου χείρας, προς τον Δεσπότην και Κύριον τον Οικτίρμονα, και δυσχερείας απάσης, ημάς απάλλαξον.

Τον εν ιεράρχαις θαυματουργόν, και τον εν ανάγκαις, προθυμότατον βοηθόν, πενήτων προστάτην, και θλιβομένων ρύστην, τον μέγαν Ιωάννην, πόθω υμνήσωμεν.

Ως θερμόν προστάτην των ορφανών, και εν τοις κινδύνοις, αντιλήπτορα θαυμαστόν, γινώσκομεν πάντες, αεί οι αφορώντες, και πίστει προσκυνούντες, σορώ λειψάνω σου.

iconandlight.wordpress.com