Το πέρασμα του Αγίου Κοσμά από τον Τσαμαντά Φιλιατών στις 5 Ιουνίου του 1779./ Παπάς (18ος αιώνας) στην Μουργκάνα Φιλιατών κατέγραφε από το 1771 συμβάντα τοπικού και γενικότερου ενδιαφέροντος!

Το πέρασμα του Αγίου Κοσμά από τον Τσαμαντά Φιλιατών στις 5 Ιουνίου του 1779, μαρτυρούν η διδαχή, που έκανε, το σχολείο, που ίδρυσε, η προφητεία για το "ποθούμενο" και η "ενθύμηση", που σώζεται και αναφέρεται στη δράση του. Η παρουσία του εκεί προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό. Το κήρυγμά του μίλησε βαθειά στις καρδιές των ανθρώπων, τους ενέπνευσε, τους συγκίνησε, τους άλλαξε τη ζωή. Στην περιοχή υπήρξε προσπάθεια
εξιλασμισμού. Ο εξισλαμισμός «κορυφώθηκε λόγω των πυκνών επιχειρήσεων των τουρκικών στρατευμάτων εναντίον των κλεφταρματολών, καθώς και λόγω των συνεπειών του ρωσοτουρκικού πολέμου και της αποτυχίας του κινήματος του Ορλώφ». Ο Αραβαντινός γράφει: «Οι χριστιανοί της Χαονίας και Θεσπρωτίας ήρξαντο ελαττούσθαι επαισθητώς, ένεκεν της κατά καιρόν τουρκίσεώς των, γιγνομένης προς αποφυγήν των αδιαλείπτων κακουχιών, ας οι Οθωμανοί ενεποίουν εις τους χριστιανούς. Πολλά χωρία ηναγκάσθησαν, ίνα εναγκαλισθώσι τον Ισλαμισμόν. Ο Ιεραπόστολος Κοσμάς περιήρχετο διδάσκων και υποστηρίζων τον χριστιανισμόν εν ταις Ελληνικαίς χώραις, δια ζήλου απαραμίλλου, καμάτων ατρύτων και κινδύνων αδιαλείπτων».

http://katoci.blogspot.gr/2016/02/5-1779.html 

 

Παπάς (18ος αιώνας) στην Μουργκάνα Φιλιατών, ο Τσαμαντιώτης παπαΔημήτρης, κατέγραφε από το 1771 συμβάντα τοπικού και γενικότερου ενδιαφέροντος ως τα ενενήντα του χρόνια! Μεταξύ των οποίων και τις δύο περιοδείες του αγίου Κοσμά στην περιοχή! Κρατούσε ημερολόγιο συμβάντων, "ενθύμησες", όπως τις ονομάζει, γραμμένες στις λευκές σελίδες και στα

περιθώρια των εκκλησιαστικών βιβλίων.  Γι' αυτόν ο Νικόλαος Νίτσιος θα γράψει ότι  "...ο ελάχιστα γράμματα ειδώς πρεσβύτερος ούτος της εν Τσαμαντά εκκλησίας ήτο πεπροικισμένος με υγιά νουν και με πολυμέριμνον κρίσιν και παρατηρητικότητα. Αι αρεταί αυταί, αν ο αοίδιμος ανήρ ήθελεν ευρέθη υπό ευνο'ι'κοτέρας και προσφοροτέρας περιστάσεις δια την καλλιέργειαν του πνεύματος και δια της παιδείας αρτίας, θα ενεδείκνυον αυτόν χρονογράφον διακεκριμένον και ιστορικόν δόκιμον".

http://katoci.blogspot.gr/2016/02/18-1771.html