Το ήρεμο, θεϊκό βλέμμα του αγίου παππού Βουκάσιν στον Ούστασι βασανιστή του στο Γιασένοβατς… κι η φωτεινή μορφή του τον βασάνιζαν σε όλη του τη ζωή….

 

 

Ὁ λαὸς ἵσταται διὰ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ Συναξαρίου.
Συναξάριον.
Τῇ ΙΓ´ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Σεπτεμβρίου μνήμη τῶν Ἐγκαινίων τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ ἡμῶν Ἀναστάσεως. (335)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἁγίου Κορνηλίου τοῦ Ἑκατοντάρχου. (α´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀριστείδου, τοῦ Ἀθηναίου, ἀπολογητοῦ καὶ Μάρτυρος, ἐν ἔτει ρκ´ (120) ἀγχόνῃ τελειωθέντος.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἁγίων Μαρτύρων Κρονίδου, Λεοντίου, Σεραπίωνος, τῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ. (~†237)

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος ἔνδοξος Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Στράτων, ὁ ἐν Νικομηδείᾳ, ταῖς κορυφαῖς κέδρων προσδεθεὶς καὶ τούτων ἐκτιναχθέντων διαμερισθείς, τελειοῦται, ἐν ἔτει τδ´ (304).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων Σελεύκου τοῦ ἐν Γαλατίᾳ, Γορδιανοῦ, Μακροβίου, Ζωτικοῦ, Ἠλεί, Λουκιανοῦ καὶ Οὐαλεριανοῦ, τῶν ἐν Μοισίᾳ. (~†320)
Ὁ ὅσιος πατὴρ ἡμῶν Πέτρος, ὁ ἐν τῇ Ἀγρείᾳ (ἤ Ἀτρώα) Βιθυνίας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται (ἀρχαὶ θ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Φιλίππου, πατρὸς τῆς ἁγίας Εὐγενίας τῆς ἐν Ῥώμῃ. (γ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Λιτορίου (Litorius), ἐπισκόπου Τουρώνης (Tours) ἐν Γαλλίᾳ. (†370)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Μαυριλίου (Maurilius), ἐπισκόπου Ἀνδεκαβόρου (Andecavorum, Angers) ἐν Γαλλίᾳ. (†453)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, ἐπισκόπου Αὐγουστοδούνου (Augustodunum, Autun) ἐν Γαλλίᾳ. (~†550)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου Ἀμάτου (Amatus), α´ ἡγουμένου τοῦ ἀββαείου Ῥομαρικῶν ὀρέων (Romarici Mons, Remiremont) ἐν Γαλλίᾳ. (†627)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου Βενερίου (Venerius) τοῦ ἐρημίτου, ἡγουμένου νήσου Τήνου (Tino) ἐν τῷ κόλπῳ Γενούης (Genoa) ἐν Ἰταλίᾳ. (~†630)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου Κολουμβίνου (Columbinus), ἡγουμένου Λούρης (Lure) ἐν Γαλλίᾳ. (~†680)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου Ἀμάτου (Amatus), ἡγουμένου Ἀγαούνου (Agaunum), εἶτα ι´ ἐπισκόπου Σεδούνου (Sedunum, Sion) ἐν Ἑλβετίᾳ. (†690)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου Βαρσενορίου (Barsenorius), ἡγουμένου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (La-Croix-Saint-Leuffroi) ἐν Γαλλίᾳ. (ζ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ὁσίας Χεδβίγης (Hedwig), ἡγουμένης τοῦ ἀββαείου Χέρβορδ (Herford) ἐν Βεστφαλίᾳ (Westphalia) τῆς Γερμανίας. (~†887)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ὁσίας Βιλφρίδης (Wilfrida), ἡγουμένης τοῦ ἀββαείου Βίλτον (Wilton, Wulfthryth) ἐν Ἀγγλίᾳ. (~†988)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ ἐν Πρισλὸπ τῆς Ῥουμανίας ἀσκήσαντος. (ιϚ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων πατέρων ἡμῶν Κορνηλίου, μαθητής τοῦ ἁγίου Αλεξανδρου τοῦ Σβίρ, καὶ Διονυσίου καὶ Μισαήλ, τῶν ἐν Παντὰν Ὄλονετς ἀσκησάντων. (ιϚ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη Ἅγίας ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Κετεβάν, εὐσεβεστάτης βασιλίσσης τῆς Ἰβηρίας, ἥτις πολλαῖς βασάνοις πρῶτον ὑποβληθεῖσα, εἶτα ἀπανθρώπως ἐστραγγαλίσθη ὑπὸ τῶν μουσουλμάνων Περσῶν, ἐν ἔτει ͵αχκδ´ (1624).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Ἁγίου Μελετίου τοῦ Πηγά, πατριάρχου Ἀλεξανδρείας (1601)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἁγίου Κορνηλίου τοῦ Παντάν-Ὀλονέτς, μαθητοῦ τοῦ ἁγίου Ἀλεξάνδρου τοῦ Σβίρ, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ Διονυσίου καὶ Μισαὴλ (16ο αἰ.)
Ὁ ὅσιος Ἱερόθεος, ὁ Νέος, ὁ ἐν τῇ κατ᾿ Ἄθω ἱερᾷ Μονῇ τῶν Ἰβήρων ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται τῷ 1745.
Κοίμησι τοῦ ὁσίου Δωροθέου, τελευταίου ἐρημίτου τοῦ δάσους τοῦ Ῥοσλαβ (1866)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ οἱ Ἅγιοι νεο-ἱερομάρτυρες καὶ Ὁμολογητές: Ἀλέξανδρος Μπαράνοβιτς, Βλαντιμὶρ Βασιλτσίσιν, Ἀλέξανδρος Βορόμπιοφ, Μιχαὴλ Βοστόκοφ, Βλαντιμὶρ Ντβίνσκι, Ἐλικονίδα (Ρυμπάκοβα Ευδοκία Ἀκίμοβνα), Μιχαὴλ Ζιγκάνοφ, Ἀντώνιος Ζαχάρωφ, Ἠλίας (Κράεφ Νικολάι Μιχαήλοβιτς), Ἀλέξανδρος Ἰσάκοφ, Γκεόργκι Ἰσάκοφ, Ἰβὰν Καρπένκο, Ἰβὰν Κιρσάνοφ, Μιχαὴλ Κοσούχιν, Ἀλέξανδρος Λιουμπίμοφ, Βλαντιμίρ Νικόλσκι, Μπόρις Ὄτλ, Πέτρος Παβλόφσκι, Μιρόν Ῥζέπικ, Εὐγένιος Σαλκόφ, Φίλιππος Σιμόνοφ, Δημήτριος Σμιρνόφ, Ἀλέξανδρος Στεφανόβσκι, Βλαντιμὶρ Τιμόφεεφ, Νικολάι Τρούσεβιτς, Πέτρος Φαλκόφσκι, ἐν πολλαῖς βασάνοις, φυλακαῖς καὶ διωγμοῖς ὑπὸ τῶν ἀθέων μπολσεβίκων τελειωθέντες ἐν Ῥωσίᾳ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ Σύναξις τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων ἐν Γιασένοβατς τῆς Σερβίας (1941-1945)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς “Μπογιάνα» (Boyanovskaya) ἐν Ῥωσίᾳ
Κοίμησις γερόντισσας Σοφίας Σαμαρᾶ ἐκ Βεροίας (1983).

Στίχοι
Νόμον παλαιὸν Ἰσραὴλ πληρῶν νέος,
Ἐγκαινίοις σοι τάφον τιμᾷ, Λόγε.
Τύχθη ἀναστάσεως τρισκαιδεκάτῃ καινισμός.

«Το Βάπτισμα των παιδιών»:
Από τις αναμνήσεις ενός αιχμαλώτου, στο στρατόπεδο Γιασένοβατς.

«…Με φρεσκοξυρισμένο πρόσωπο και κοστούμι κυνηγετικό, ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας Μαστόροβιτς πα­ρατηρούσε με ευχαρίστηση τα θύματά του. Πλησίασε τα παιδιά, χαϊδεύοντάς τα στο κεφάλι. Στη συντροφιά προ­στέθηκε και ο Λιούμπο Μίλος και ο Ίβιτσα Μάτκοβιτς. Ο ιερέας Ούστασι Μαστόροβιτς, είπε στις μητέρες των παιδιών ότι έφτασε εκείνη η στιγμή που θα βαπτιστούν τα παιδιά τους. Άρπαξαν βίαια τα παιδιά από τις μητέρες, ενώ το αθώο χεράκι του παιδιού, που κρατούσε ο Μαστόροβιτς, χάιδευε το πρόσωπο του μελλοντικού φο­νιά του. Οι μητέρες τρελλές από την αγωνία, παρακολουθούσαν τη σκηνή και πρόσφεραν τη ζωή τους, ζητώντας έλεος για τα μικρά παιδάκια. Δυο παιδιά έπεσαν α­μέσως στο χώμα, ενώ το τρίτο το πέταξε σαν μπάλα ο ιερέας Μαστόροβιτς, κρατώντας στο χέρι το στιλέτο στραμμένο προς τα πάνω. Τρεις φορές αστόχησε, αλλά την τέταρτη, το παιδί βρέθηκε καρφωμένο, με έκδηλη την ικανοποίηση του Ρωμαιοκαθολικού ιερέα Μαστόρο­βιτς, που αποτυπωνόταν στα μάτια και στο χαμόγελό του. Οι μητέρες έπεσαν στα γόνατα θρηνώντας……
Έγκον Μπέργκερ («44 μήνες στο Γιασένοβατς» Ζάγκρεμπ, 1966, σελ. 57-58).

***

Η κατάθεση του Ρωμαιοκαθολικού ιερέα Μίροσλαβ Φιλίποβιτς-Μαστόροβιτς, διοικητή στο Γιασένοβατς επί 4 μήνες.

Ο Μίροσλαβ Φιλίποβιτς-Μαστόροβιτς ήταν Κροάτης Ρωμαιοκαθολικός ιερέας. Η αφοσίωση των Ρωμαιο­καθολικών ιερέων στην ιδεολογία των Ούστασι, δεν εκδηλωνόταν μόνο με τη μορφή παράφορων κηρυγμάτων, αλλά ακόμη πολλοί απ’ αυτούς ανήκαν σε ομάδες των Ούστασι.
Μεταξύ άλλων ήταν και ο ιερέας Μίροσλαβ Φιλίποβιτς, γνωστός με το όνομα «Αββάς Σατανάς». Ήταν μέλος του Ρωμαιοκαθολικού τάγματος των Φραγκισκανών και εφημέριος στο χωριό Πετρίτσεβατς κοντά στην Μπάνια Λούκα, στη Βοσνία. Ορκισμένος Ούστασι πριν από τον πόλεμο του 1941-45 και στενός συνεργάτης του γνωστού κακοποιού Βίκτωρα Γκούτιτς, αξιωματού­χου των Ούστασι. Ο Φιλίποβιτς ήταν ο οργανωτής των σφαγών στα χωριά Ντράκουλιτς, Σάργκοβατς και Μότκε, κοντά στην Μπάνια Λούκα, στα οποία μέσα σε δύο ώρες σφαγιάστηκαν 2.300 άντρες, γυναίκες και παιδιά. Ο ίδιος συμμετείχε ενεργά στη σφαγή. Με αίτηση των Γερμανών φυλακίστηκε, για λίγο μετά απ’ αυτές τις σφα­γές, αλλά με τη βοήθεια του Κροάτη Μαξ Λούμπουριτς, γενικού διοικητή των Ούστασι, κατάφερε να πάει στο στρατόπεδο Γιασένοβατς, με το όνομα Μίροσλαβ Μαστόροβιτς, όπου έγινε διοικητής για κάποιο διάστημα. Στη δίκη του, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ανέφερε και τα εξής:
«Έμεινα στο Γιασένοβατς ως αξιωματικός των Ού­στασι και διοικητής του στρατοπέδου, από τα τέλη Ιου­νίου 1942 μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 1942. Ομολογώ ό­τι εγώ προσωπικά σκότωσα 100 περίπου αιχμαλώτους των στρατοπέδων Γιασένοβατς και Στάρα Γκράντισκα, στις ομαδικές εκτελέσεις, διότι αυτό με διέταξαν οι προϊστάμενοι του Ανεξάρτητου Κροατικού Κράτους. Ο­μολογώ επίσης ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο Γιασένοβατς, έγιναν μαζικές σφαγές στη γειτονική Γκράντινα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, 20.000-30.000 Σέρβοι αιχμάλωτοι σφαγιάστηκαν, όσο ήμουν διοικητής στο στρατόπεδο….» (Μέσα σε 4 μήνες δηλαδή)!

***

«Κάνε παιδί μου τη δουλειά σου»
Από το μαρτυρολόγιο του Γιασένοβατς

Ιανουάριος 1943. Ο τότε διοικητής του στρατοπέδου του Γιασένοβατς Ίβιτσα Μάτκοβιτς, διέταξε να σχηματιστεί «ιατρική επιτροπή», η οποία συστηματικά θα εξετάζει έναν ορισμένο αριθμό εκτελεστών Ούστασι, γιατί ήθελε να έχει αρμόδια γνώμη για την κατάσταση της υγείας τους. Πρόεδρος αυτής της επιτροπής ήταν ο ονομαστός Ούστασι, υπολοχαγός Πρίπιτς και σαν γιατροί ο Δρ. Ν. Νίκολιτς κι εγώ*.

Πριν από το βράδυ, την παραμονή της ημέρας που η επιτροπή έπρεπε ν’ αρχίσει να εργάζεται, ξαφνικά, με κάλεσαν στην κατοικία του αξιωματικού, όπου, στο δωμάτιό του με περίμενε ο Ζήλε Φριγκάνοβιτς, ένας από τους πιο αιμοχαρείς εκτελεστές στο Γιασένοβατς.
Όταν μπήκα στο δωμάτιο, ο Ζήλε καθόταν σε μια πολυθρόνα, με ανακατωμένα τα μαλλιά, με κατακόκκινα μάτια και με έκφραση ενός μεθυσμένου. Στο δωμάτιο ήταν αισθητά έντονη η μυρωδιά από ρακί. Και πραγματι­κά στο τραπέζι υπήρχε ένα μισο-άδειο μπουκάλι και μερικά ποτηράκια χωρίς τάξη.
-Α, ήρθες, γιατρέ. Κάθισε εκεί στην καρέκλα κι αν θέλεις να σερβιριστείς ρακί, μου είπε και στράφηκε στον Ούστασι που με είχε συνοδεύσει: Κι εσύ, είσαι ελεύθερος να πας στη δουλειά σου.

Μείναμε στο δωμάτιο μόνοι. Ο Ζήλε, από την αρχή με μετρούσε με το μισόκλειστο, επίμονο αλλά και αβέβαιο βλέμμα του. Μετά ξαφνικά πήδηξε από την πολυθρόνα, ακούμπησε τα χέρια του στο τραπέζι και μου έρριξε ένα άγριο βλέμμα.
-Ξέρεις, γιατρέ, ότι μπορώ να σε σφάξω σαν αρνί εδώ και τώρα και να μη δώσω λόγο σε κανένα γι’ αυτό;
Δε μου απόμενε τίποτε άλλο παρά να κατεβάσω τους ώμους και κουβαριασμένος να πω:
-Ξέρω.
Κοίταζε επίμονα προς εμένα.
-Ξέρεις, γιατρέ, γιατί σε κάλεσα σήμερα εδώ; Είναι ευνόητο πως δε γνωρίζεις. Αλλά μη φοβάσαι, δε θα σε σκοτώσω. Σήμερα έχω άλλη δουλειά μαζί σου. Εσύ οφείλεις να μου υποσχεθείς ότι θα με βοηθήσεις.
Δεν μπορούσα καθόλου να βρω τι σκοπό είχε για μέ­να αυτός ο εκτελεστής, αμήχανα απάντησα:
-Θα κάνω ό,τι μπορώ.
-Λοιπόν, γιατρέ, είμαστε τώρα εμείς οι δυο μόνοι. Και αν κάποιος μάθει κάτι απ’ αυτό που θα συζητήσουμε, εσύ ξέρεις τι σε περιμένει… Εγώ δεν μπορώ περισ­σότερο να υποφέρω αυτό το μαρτύριο. Δεν με βοηθούν πια ούτε οι σφαγές, ούτε οι βασανισμοί, ούτε το αίμα, ούτε οι κραυγές, ούτε οι γυναίκες, ούτε το ρακί. Έχω μια έμμονη ιδέα και με τίποτε δεν μπορώ να απαλλαγώ απ’ αυτήν. Μάλιστα, αυτός ο γέρος μου στριφογυρίζει στο κεφάλι και δεν μπορώ ολότελα να βρω ειρήνη.
Σταμάτησε σαν να δίσταζε. Και μετά συνέχισε ακό­μα πιο ταραγμένα.
-Εσύ γνωρίζεις πολύ καλά, ποιος είμαι εγώ. Είσαι παλιός αιχμάλωτος και γι’ αυτό θα παίξω με ανοιχτά χαρτιά. Να, εγώ, ο Ζήλε, ο πιο αιμοχαρής Ούστασι στο Γιασένοβατς, που έσφαξε χιλιάδες αιχμαλώτους, να αυτός ο Ζήλε έγινε κουρέλι εξ αιτίας κάποιου γέρου, του βρωμερού χωριάτη Βουκάσιν από το Κλέπατς.

Σταμάτησε ξανά, ήπιε ένα ποτήρι ρακί και συνέχισε
-Εσύ θα θυμάσαι, ότι τον Αύγουστο του 1942 είχε γίνει μια μεγάλη παράταξη, όταν ο Γέρε Μάριτσιτς έ­στειλε στην Γκράντινα 3.000 άτομα για σφάξιμο. Τότε, ο Πέρο Μπρίζιτς, ο Ζρίνουσιτς, ο Σίπκα κι εγώ, είχαμε βάλει στοίχημα, ποιος θα σφάξει περισσότερους αιχμαλωτούς αυτό το βράδυ. Άρχισε η σφαγή και μετά μία ώρα, είχα ήδη προχωρήσει πολύ πιο μπροστά από τους άλλους σε σχέση με τον αριθμό των σφαγμένων. Αυτό το βράδυ με είχε καταλάβει ένα ασυνήθιστο πάθιασμα.
Και τότε, ενώ βρισκόμουν στη μεγαλύτερη παραφορά έρριξα, τυχαία, μια ματιά στο πλάι και είδα ένα γεροντότερο χωρικό, ο οποίος με κάποια ανεξήγητη ηρεμία στε­κόταν και έβλεπε ήσυχα πώς έσφαζα. Αυτή του η ματιά με έκοψε στα δύο. Για κάποια ώρα δεν μπορούσα να κουνηθώ… Πλησίασα αυτόν τον χωρικό, από τον οποίο έμαθα, ότι είναι κάποιος Βουκάσιν από το χωριό Κλέπατς κοντά στο Τσάπλιν. Στο σπίτι του όλοι είχαν σκοτωθεί κι αυτόν τον πήραν από κάποια δουλειά και τον έστειλαν στο Γιασένοβατς. Όλα αυτά μου τα είπε τόσο ήσυχα, που με σημάδεψε βαθιά. Βλέποντας κι ακούγοντας αυτόν το γέροντα, ξαφνικά αναστατώθηκα από την επιθυμία να του τσακίσω αυτή την ηρεμία με απάνθρωπα βασανιστήρια. Τον πήρα και τον κάθισα σ’ ένα σπασμένο πολυβόλο που ήταν εκεί. Τον διέταξα να κραυγάσει «Ζήτω ο αρχηγός Πάβελιτς», και πως αν δεν το πει, θα του κόψω το αυτί. Ο Βουκάσιν σιωπούσε. Του έκοψα το αυτί. Αυτός δεν είπε λέξη. Του ξαναείπα να κραυγάσει «Ζήτω ο Πάβελιτς», αλλιώς θα του κόψω και το δεύτερο αυτί. Αυτός συνέχιζε να σιωπά. Του έκοψα και το δεύτερο αυτί. Του λέω, φώναξε «Ζήτω ο Πάβελιτς», αλλιώς θα σου κόψω τη μύτη! Αυτός σιωπούσε. Τότε του έκοψα τη μύτη. Κι όταν για τέταρτη φορά τον διέταξα να φωνάξει «Ζήτω ο Πάβελιτς» και τον απείλησα ότι θα του ξερριζώσω την καρδιά, αυ­τός με κοίταξε και ρίχνοντας το βλέμμα του κάπου πέρα και πάνω από μένα, στο άπειρο, αργά και καθαρά μου είπε: «Κάνε, παιδί μου, τη δουλειά σου».

Μετά απ’ όλα, αυτή η τελευταία φράση με τρέλλανε εντελώς. Πήδησα επάνω του, του έβγαλα τα μάτια, του ξερρίζωσα την καρδιά, του έκοψα το λαιμό και από τα πόδια τον έσπρωξα στο λάκκο. Αλλά τότε κάτι έσπασε μέσα μου, εκείνο το βράδυ δεν μπόρεσα πια να σκοτώσω κανέναν. Από τότε δε βρήκα πια ησυχία. Οποτεδήποτε επιχειρήσω να κάνω την παλιά μου δουλειά, πάντοτε προβάλλει μπρος μου η όψη του Βουκάσιν. Και τότε, σπάω, διαλύομαι, πέφτει η δύναμή μου και δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Άρχισα να πίνω όλο και περισσότερο, αλλά αυτό με βοηθάει μόνο για μια στιγμή. Και συχνά, πίνοντας, ιδιαίτερα προς το βράδυ, ξαφνικά με τραβά η φωνή: «Κάνε, παιδί μου, τη δουλειά σου». Και τότε, σαν τρελλός, αναγκάζομαι να τριγυρίζω παντού, να βουλώνω τα αυτιά, να χτυπώ το κεφάλι μου, να φωνάζω, να τα σπάω όλα γύρω μου σαν δαιμονισμένος. Το βράδυ δεν έ­χω πουθενά ησυχία, κάθε ώρα τινάζομαι από τον ύπνο και τότε ξαφνικά στο σκοτάδι βλέπω τη εφιαλτική μορφή του Βουκάσιν και ακούω αυτό: «Κάνε, παιδί μου, τη δουλειά σου». Και, να τώρα έχω γίνει σαν πτώμα και με τίποτε δεν μπορώ πια να βοηθήσω τον εαυτό μου.

Μετά από αυτή την τραγική εξομολόγηση, ο Ζήλε ξαφνικά σιώπησε. Παρατηρούσε άγρια κάπου μακριά, όλος μουδιασμένος και έτσι για λίγο έμεινε σαν κάποια απολιθωμένη φιγούρα. Τότε άρχισαν να συσπώνται οι μυς του προσώπου του. Τα μάτια του άστραψαν, έδεσε σφιχτά τις παλάμες. Άρχισε να λαχανιάζει κι αβοήθητος να στριφογυρίζει επί τόπου. Με μιας, ξέσπασε σε κάποια αλλόκοτα αναφυλλητά. Ξαφνικά σε μια στιγμή, σηκώθηκε βίαια από την πολυθρόνα, γονάτισε μπροστά μου, πήρε με φόρα το χέρι μου και άρχισε να το φιλά. Φοβερά ταραγμένος από αυτή την απροσδόκητη τροπή, μόλις μετά την πρώτη κατάπληξη, μέσα από τους θρήνους του μπόρεσα να διακρίνω ότι μιλούσε.

–Γιατρέ, σαν Θεό σε παρακαλώ, βοήθησέ με. Ξέρω πως είμαι ένας άθλιος άνθρωπος και δεν μπορώ μόνος μου να σταματήσω το βάσανό μου με μια σφαίρα. Δεν με βοηθά πια ούτε η εξομολόγηση, ούτε η προσευχή του ιερέα του στρατοπέδου, Μπρέκαλ. Δε με βοηθά ούτε η ακόλαστη ζωή, ούτε το πιοτό. Και αύριο είμαι ορισμένος για ιατρική εξέταση στην «επιτροπή». Εσύ εκεί θα είσαι γιατρός και θα κάνεις ειδική γνωμάτευση. Γιατρέ, σε ικετεύω, στείλε με κάπου για ανάπαυση, σε κάποια μπάνια κι εκεί θα προσπαθήσω να ηρεμήσω. Σε παρακαλώ, γιατρέ, θέλεις να μου το κάνεις; Υποσχέσου μου! Αυτό μου είναι η μοναδική σωτηρία. Έλεος, κάνε μου έλεος!

Έμεινα βουβός, η συσσώρευση τόσων εντυπώσεων και πιέσεων από μια φοβερή μανιακή κρίση που παρακολούθησα, μαζί με τη ριζωμένη μέσα μου στάση του αιχμαλώτου μπροστά στον εκτελεστή του, καθώς και η απαίσια εξομολόγηση αυτού του πιο απάνθρωπου φονιά -όλα αυτά- με αναστάτωσαν μέχρι τα κατάβαθά μου, ώ­στε μου διαταράχτηκε η λογική ροή της σκέψεως κι άρχισε και μένα να μου γυρίζει το κεφάλι. Αλλά όταν έπιασε ο Ζήλε να μου φιλά το χέρι, με μιας ένοιωσα σαν να με άγγιξε ένα γλοιώδες τέρας. Αυτόματα τράβηξα το χέρι μου. Πήδησα από την καρέκλα, και μετά τα τελευταία λόγια του, τελείως χαμένος, ψέλλισα με κάποια αργή, ξένη φωνή:
-Καλά, θα προτείνω να σε στείλουν στο Λίπικ.
Μετά απ’ αυτό το υστερικό κλάμα ο Ζήλε ειρήνευσε, σηκώθηκε, έκανε μερικές βόλτες στο δωμάτιο και τότε στάθηκε μπροστά μου και μου πέταξε διαπεραστικά:
-Τώρα τα γνωρίζεις όλα, μπορείς να πας!

Όταν βγήκα έξω, αισθανόμουν σαν να ξύπνησα από ένα τρομερό εφιάλτη και προσπάθησα να δροσιστώ αναπνέοντας βαθιά την ανανεωτική παγωνιά της χειμωνιάτικης νύχτας.
Αυτό το βράδυ, που δεν μπόρεσα να κοιμηθώ, μπροστά στα μάτια μου, αδιάκοπα περνούσε η φωτεινή μορφή του Βουκάσιν από το Κλέπατς και το κουβάρι της δυστυχίας και αθλιότητας που ονομαζόταν Ζήλε.
* Αυτοί οι δύο επέζησαν από τα βάσανα του στρατοπέδου.
Νέντο Ζέτς
(«Αντίσταση στα συρματοπλέγματα», αναμνήσεις ενός κρατουμένου. Βιβλίο 1, Βελιγράδι 1966, σελ. 61-65, 89-95).
Από το βιβλίο Νεομάρτυρες Σέρβοι στον 20όν αιώνα 1941-45, 1991-94, δύο γενοκτονίες μέσα σε 50 χρόνια, του ιστορικού Στεφά­νου Σωτηρίου των εκδόσεων Αρμός, Αθήναι 1995
ΠΗΓΗ: «Ο Όσιος Φιλόθεος της Πάρου. Ο ασκητής και ιεραπόστολος (1884-1980)», Τεύχος 13. Ἰανουάριος-Ἀπρίλιος 2005, Έκδοσις: «Ορθόδοξος Κυψέλη» Θεσσαλονίκη

***

Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς διαμαρτυρήθηκε με θάρρος για τις μαζικές εκτελέσεις στο Κράλιεβο. Κατήγγειλε με αγανάκτηση τη χριστιανική υποκρισία που δικαιολογούσε τα τρομερά εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά των Ορθοδόξων Σέρβων της Κροατίας. Αργότερα συνέθεσε μια εξαιρετική Ακολουθία προς τιμήν των Σέρβων νεομαρτύρων.
“Οι 700.000 που υπέφεραν για την Ορθόδοξη πίστη στα χέρια των Ρωμαίων σταυροφόρων και των Ουστάσι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου· Αυτοί είναι οι Νεο Σέρβοι Μάρτυρες.”
Αυτος που έγραψε την Ακολουθία των Σέρβων Νεομαρτύρων, εκανε μια τρομερή ερώτηση: «Τι πρέπει να κάνουν οι Σέρβοι;», απάντησε ο ίδιος: “Πρώτον, να μην πάρουν εκδίκηση. Γιατί όποιος πηρε εκδίκηση δεν έγινε ποτέ άγιος… Αυτοί που θα έπαιρναν εκδίκηση, ούτε Σέρβοι ούτε χριστιανοί θα ήταν… Αλλά ας αφήσουν την εκδίκηση στον Κύριο, για να είναι περήφανοι με τους 700.000 μάρτυρες του Χριστού, και να τους χτίζουν ναούς στα βασανιστήρια…» «Το να ξεχνάς το θύμα, είναι σα να ξεχνάς τον Θεό».

Και μόνον αν σκεφθή κανείς ότι μπαίνοντας στον ναό του Θεού μπαίνει στο σπίτι του Θεού κι εκεί δέχεται την θεία Χάρη και αγιάζεται, είναι αρκετό για να συγκλονισθή. Από τον ναό να πας στον Ουρανό και μετά πιο εκεί, στον Θεό. Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
https://iconandlight.wordpress.com/2022/09/12/%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bc%cf%8c%ce%bd%ce%bf%ce%bd-%ce%b1%ce%bd-%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%86%ce%b8%ce%ae-%ce%ba%ce%b1%ce%bd%ce%b5%ce%af%cf%82-%cf%8c%cf%84%ce%b9-%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%af%ce%bd%ce%bf%ce%bd/

Ἀπολυτίκιον τῶν Ἐγκαινίων τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ ἡμῶν Αναστάσεως.
Ἦχος δʹ.

Ὡς τοῦ ἄνω στερεώματος τὴν εὐπρέπειαν, καὶ τὴν κάτω συναπέδειξας ὡραιότητα, τοῦ ἁγίου σκηνώματος τῆς δόξης σου Κύριε. Κραταίωσον αὐτὸ εἰς αἰῶνα αἰῶνος, καὶ πρόσδεξαι ἡμῶν, τὰς ἐν αὐτῷ ἀπαύστως προσαγομένας σοι δεήσεις, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, ἡ πάντων ζωὴ καὶ ἀνάστασις.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου Κορνηλίου τοῦ Ἑκατοντάρχου
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ (Γερασίμου)

Δικαιοσύνης διαπρέπων τοῖς ἔργοις, τὸν φωτισμὸν τῆς εὐσεβείας ἐδέξω, καὶ Ἀποστόλων σύμπονος ἐδείχθης ἀληθῶς· τούτοις κοινωνήσας γάρ, δι’ ἐνθέων ἀγώνων, τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκωσιν, ἀνεκήρυξας πᾶσι· μεθ’ ὧν δυσώπει, σώζεσθαι ἡμᾶς, τοὺς σὲ τιμῶντας, παμμάκαρ Κορνήλιε.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μάρτυρος Ἀριστείδου.
Ἦχος πλ. Α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τῷ Χριστῷ προσηνέχθης θυσία ἄμωμος, καὶ ὁλοκάρπωμα θεῖον αἰωρηθεὶς ἀπηνῶς, ἐν ἀγχόνῃ Ἀριστείδη γενναιότατε, γόνε κλεινὲ τῶν Ἀθηνῶν καὶ φιλόσοφε σεπτέ, διό σε νῦν εὐφημοῦντες, φωναῖς εὐήχοις βοῶμεν· Χριστὸν δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μάρτυρος Στράτωνος τοῦ ἐν Βιθυνίᾳ
Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.

Μέγαν Μάρτυρα, τῆς Βιθυνίας, πάντες στέψωμεν, ἐν ἐγκωμίοις, ἀνυμνοῦντες τὴν αὐτοῦ θείαν ἄθλησιν, καταβαλὼν γὰρ ἀθέων φρυάγματα, διεμελίσθη ἐν κέδροις ὡς σφάγιον, Στράτων ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἀπολυτίκιον τῆς Ἁγίας μεγαλομάρτυρος Κετεβάν, Βασιλίσσης τῆς Γεωργίας
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Βασιλίδα τιμήσωμεν καλλιμάρτυρα Καχέτης τῆς Γεωργίας, πανευσεβῆ Κετεβάν, ὡς ἀμνάδα τοῦ Ὑψίστου Λόγου ἄμεμπτον, πάντων πενήτων ἀρωγόν, τὴν βασάνους ἀκλινῶς ἀθλήσεως ὑποστᾶσαν, θερμὰς αὐτῆς ἱκεσίας οἱ φιλομάρτυρες αἰτούμενοι.

ἔτερον Ἀπολυτίκιον τῆς Ἁγίας μεγαλομάρτυρος Κετεβάν, Βασιλίσσης τῆς Γεωργίας
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Ἐκ παιδὸς τὸν Δεσπότην Κετεβὰν ἀγαπήσασα, καὶ ἀξιωθεῖσα γενέσθαι, τοῦ λαοῦ σου βασίλισσα, οὐδόλως ὑπερήρθης ταῖς φρεσίν, ἀλλ’ ἔμεινας ἐν πᾶσι ταπεινή. Ὅτε δὲ οἱ πειρασμοί σου ἐκύκλωσαν τὴν ψυχήν, παρέμεινας ἀκλόνητος, ὁμολογήσασα Χριστόν, φρικτοῖς βασάνοις πάντιμε, καὶ βασιλείας οὐρανῶν, δικαίως στέφος εἴληφας.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Σημειοφόρου τοῦ ἐν τῷ Ἁγίῳ Ζαχαρίᾳ τῆς Ἀτρώας.
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης. (Ισιδώρας μοναχῆς)

Προσλαβὼν ἐν κενώσει, λαμπηδόνας τοῦ Πνεύματος, γέγονας φωστὴρ τῆς Ἀτρώας, καὶ Ὀλύμπου τὸ καύχημα καὶ γὰρ Χριστοειδῶς θαυματουργῶν, ὑπέρμαχος Εἰκόνων ἱερῶν, θεῖε Πέτρε καθωράθης, ὁμολογῶν τὴν πίστιν μέχρις αἵματος. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ καταργοῦντι διὰ σοῦ λύμην τῶν αἱρέσεων.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου Ἱεροθέου, τοῦ ἐν τῇ κατ’ Ἄθῳ Ἱερᾷ Μονῇ τῶν Ἰβήρων ἀσκήσαντος
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῆς σοφίας ταμεῖον Καλαμῶν θεῖον βλάστημα, καὶ τῶν ἀπ’ αἰῶνος Ὁσίων, μιμητὴς καὶ ἰσότιμος, ἐδείχθης Ἱερόθεε σοφέ, ἀσκήσας ἐν τῷ Ἄθῳ ἱερῶς· διὰ τοῦτο ὡς θεράποντα τοῦ Χριστοῦ, τιμῶμέν σε κραυγάζοντες· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι λαμπρῶς, δόξα τῷ σὲ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Ἀπολυτίκιον τῶν ἁγίων Μαρτύρων
Ἦχος δ’ Ταχὺ προκατάλαβε

Οἱ Μάρτυρές σου, Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, στεφάνους ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον, ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων τῆς Σερβίας (1941-1945)
Ἦχος πλ. α´. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἐσοδείαν τὸν κόσμον ἀφθάρτως τρέφουσαν, νεομαρτύρων Σερβίας τῶν ἐπ᾿ ἐσχάτου καιροῦ, ἀνθρωπότης, εὐλαβῶς ἀξιοποίησον· ὅτι τὸν ἄρτον τῆς ζωῆς ἑτοιμάζει ὁ Ἀμνὸς ἐν φούρνῳ τοῦ μαρτυρίου· μεταλάβωμεν τούτου πάντες, ἵνα σωθῶμεν ἐκ λιμοῦ φοβεροῦ.

Τῶν Ἁγίων τοῦ Χριστοῦ Νεομαρτύρων
Δόξα. Ἦχος δ´. (ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου)

Σήμερον ἔαρ νοητόν, ἐν χειμῶνι μέσῳ τῆς τυραννικῆς αἰχμαλωσίας, τῇ οἰκουμένῃ ἐπέλαμψεν, οὐχ ὑπὸ μιᾶς χελιδόνος, ἀλλ᾿ ὑπὸ ὀγδοήκοντα καὶ πρός, Νεομαρτύρων συνιστάμενον. Δεῦτε οὖν φιλέορτοι, καὶ φιλοθεάμονες, εἰς τὰ μαρτύρια αὐτῶν, ὡς εἰς λειμῶνας πολυειδεῖς εἰσελθόντες, τὰ ψυχικὰ ἡμῶν αἰσθητήρια ἑστιάσωμεν· καὶ ἴδωμεν ἐκεῖ παντοδαπὰ εἴδη ἀνθέων, ἄρτι τῶν καλύκων προκύψαντα ποικίλα τῇ ὄψει, εὔοσμα τῇ ὀσφρήσει, ἀμάραντα τῷ χρόνῳ, καὶ πάντα βεβαμμένα τῷ ἐρυθρῷ τοῦ αἵματος χρώματι, καὶ πρὸς Χριστὸν βοήσωμεν· Κύριε, ὁ νεωστὶ ταῦτα φυτεύσας, ταῖς πρεσβείαις αὐτῶν, τοῦ αἰωνίου ἔαρος τῆς βασιλείας Σου ἀξίωσον ἡμᾶς, ὡς Φιλάνθρωπος.

καὶ νῦν. Προεόρτιον Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ
Ἦχος βʹ.

Τὸν ζωοποιὸν Σταυρόν, τῆς σῆς ἀγαθότητος, ὃν ἐδωρήσω ἡμῖν τοῖς ἀναξίοις Κύριε, σοὶ προσάγομεν εἰς πρεσβείαν, σῷζε τοὺς βασιλεῖς καὶ τὴν πόλιν σου, εἰρηνεύοντας διὰ τῆς Θεοτόκου, μόνε φιλάνθρωπε.

Δόξα… Ἦχος πλ. β’
Ἰωάννου Μοναχοῦ

Τὴν μνήμην τῶν Ἐγκαινίων, ἐπιτελοῦντες Κύριε, σὲ τὸν τοῦ ἁγιασμοῦ δοτῆρα δοξάζομεν, δεόμενοι ἁγιασθῆναι ἡμῶν, τὰ αἰσθητήρια τῶν ψυχῶν, τῇ πρεσβείᾳ τῶν ἐνδόξων ἀθλοφόρων, ἀγαθὲ Παντοδύναμε.

Ἦχος πλ. α’
Χαίροις ἀσκητικῶν ἀληθῶς

Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός, τῆς εὐσεβείας τὸ ἀήττητον τρόπαιον, ἡ θύρα τοῦ Παραδείσου, ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός, τὸ τῆς Ἐκκλησίας περιτείχισμα, δι᾿ οὗ ἐξηφάνισται, ἡ φθορὰ καὶ κατήργηται, καὶ κατεπόθη, τοῦ θανάτου ἡ δύναμις, καὶ ὑψώθημεν, ἀπὸ γῆς πρὸς οὐράνια. Ὅπλον ἀκαταμάχητον, δαιμόνων ἀντίπαλε, δόξα Μαρτύρων, Ὁσίων, ὡς ἀληθῶς ἐγκαλλώπισμα, λιμὴν σωτηρίας, ὁ δωρούμενος τῷ κόσμῳ, τὸ μέγα ἔλεος.

Δόξα… Ἦχος β’
Ἀνατολίου

Τὸν ἐγκαινισμὸν τελοῦντες, τοῦ πανιέρου ναοῦ τῆς σῆς Ἀναστάσεως, σὲ δοξάζομεν Κύριε, τὸν ἁγιάσαντα τοῦτον, καὶ τελειώσαντα τῇ αὐτοτελεῖ σου χάριτι· καὶ τερπόμενον ταῖς ἐν αὐτῷ ἱερουργουμέναις, ὑπὸ πιστῶν μυστικαῖς καὶ ἱεραῖς τελεταῖς· καὶ προσδεχόμενον ἐκ χειρὸς τῶν δούλων σου, τὰς ἀναιμάκτους καὶ ἀχράντους θυσίας· ἀντιδιδόντα τε τοῖς ὀρθῶς προσφέρουσι, τὴν τῶν ἁμαρτημάτων κάθαρσιν, καὶ τὸ μέγα ἔλεος.

Κάθισμα Ἦχος δ’
Ταχὺ προκατάλαβε

Τὰ πάντα ἐφώτισε τῇ παρουσίᾳ Χριστός, τὸν κόσμον ἀνεκαίνισε Πνεύματι θείῳ αὐτοῦ· ψυχαὶ ἐγκαινίζονται· οἶκος γὰρ ἀνετέθη, νῦν εἰς δόξαν Κυρίου, ἔνθα καὶ ἐγκαινίζει, τῶν πιστῶν τὰς καρδίας, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, εἰς σωτηρίαν βροτῶν.

Στιχηρὰ Ἰδιόμελα
Ἦχος α’ Ἰωάννου Μοναχοῦ

Ἐγκαινίζου ἐγκαινίζου ἡ νέα Ἱερουσαλήμ· ἥκει γάρ σου τὸ φῶς, καὶ ἡ δόξα Κυρίου ἐπὶ σὲ ἀνατέταλκε· Τοῦτον τὸν οἶκον ὁ Πατὴρ ᾠκοδόμησε, τοῦτον τὸν οἶκον ὁ Υἱὸς ἐστερέωσε· τοῦτον τὸν οἶκον τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἀνεκαίνισε, τὸ φωτίζον καὶ στηρίζον, καὶ ἁγιάζον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον.
Ἦχος δʹ. Ἐπεφάνης σήμερον.

Οὐρανὸς πολύφωτος ἡ Ἐκκλησία, ἀνεδείχθη ἅπαντας, φωταγωγοῦσα τοὺς πιστούς· ἐν ᾧ ἑστῶτες κραυγάζομεν· Τοῦτον τὸν οἶκον, στερέωσον Κύριε.

iconandlight.wordpress.com