Κώστας Μποτόπουλος.
Δεν είναι η πρώτη φορά που, εν μέσω και λόγω πανδημίας, η Εκκλησία όχι μόνο διαφωνεί με αποφάσεις της κυβέρνησης που την αφορούν αλλά και εξέφρασε απειθαρχία. Το ότι τελικά, υπό την πίεση των δικαστηρίων και του Πρωθυπουργού -όχι σύσσωμης της κυβέρνησης- έκανε μισό βήμα πίσω («όχι» στον αγιασμό των υδάτων, αλλά «ναι» στους πιστούς μέσα στις εκκλησίες), δεν αλλάζει την ουσία.
α) η "επικρατούσα" θέση που προσδίδει το Σύνταγμα (άρθρο 3) στην ορθόδοξη θρησκεία δεν θεμελιώνει δικαίωμα εναντίωσης της Εκκλησίας ή της εκκλησιαστικής ιεραρχίας ή μεμονωμένων ιεραρχών σε αποφάσεις γενικής εφαρμογής, ούτε θεσπίζει δυνατότητα λειτουργίας στο πλαίσιο ειδικών, μόνο για την Εκκλησία, κανόνων,
β) το "αυτοδιοίκητο" της Εκκλησίας συνδέεται αποκλειστικά με τα του (θρησκευτικού) οίκου της και δεν εκτείνεται ούτε μπορεί να αντικαταστήσει μέτρα δημοσίου συμφέροντος, ιδίως, όπως συμβαίνει στην προκείμενη περίπτωση, όταν λαμβάνονται για λόγους προστασίας της υγείας,
γ) ακριβώς επειδή δεν έχει ειδικά έναντι της κυβέρνησης προνόμια, η Εκκλησία δεν μπορεί να επικαλεστεί, περισσότερο από άλλους φορείς και οργανώσεις, ένα "δικαίωμα μη αιφνιδιασμού" έναντι αλλαγών (πόσοι πιστοί θα επιτρέπεται να παρακολουθήσουν συγκεκριμένη λειτουργία) που δικαιούται να επιφέρει η κυβέρνηση βάσει αντίστοιχων αλλαγών συνθηκών ή δεδομένων στο υγειονομικό μέτωπο,
δ) η Εκκλησία δεν διαθέτει κάποιο ειδικό "δικαίωμα ανυπακοής", που να στηρίζεται στη θεσμική θέση, την κοινωνική σημασία της και τη σχέση της με τους πιστούς. Οφείλει να υπακούει σε νόμιμες αποφάσεις που την περιλαμβάνουν και να τις αμφισβητεί μόνον ενώπιον των δικαστηρίων. Μέχρι να εκδοθούν αποφάσεις και από τη στιγμή που θα εκδοθούν αποφάσεις, όπως οι πρόσφατες του Συμβουλίου της Επικρατείας, η Εκκλησία έχει νομική μεν υποχρέωση να τις σεβαστεί, ηθική δε να διαπαιδαγωγήσει κατάλληλα το ποίμνιο της.
Δεν τίθεται λοιπόν για την Εκκλησία θέμα "να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων", όπως είπε με συμφιλιωτική διάθεση ο Πρωθυπουργός. Στο ύψος του (θεσμικού) ρόλου της οφείλει να σταθεί. Και από την πλευρά της κάθε κυβέρνησης, ασχέτως ιδεολογικού προσανατολισμού και θρησκευτικών τάσεων, οφείλει να μένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση του συνταγματικού της ρόλου και του δημοσίου συμφέροντος και να αφήνει σε δεύτερη μοίρα το υπαρκτό, λόγω της ισχύος και της επιρροής της Εκκλησίας, πολιτικό κόστος. Τις διακρίσεις που απέδειξε ότι δεν κάνει η πανδημία, δεν μπορεί να τις επιτρέψει η Πολιτεία. Αντίθετα, η Πολιτεία και οι πολίτες ξαναθυμήθηκαν, μέσα από αυτό το επεισόδιο, που δεν ήταν το πρώτο και δεν θα είναι το τελευταίο, πόσο επίκαιρο είναι το αίτημα ενός ψύχραιμου αλλά ξεκάθαρου χωρισμού ρόλων.
*Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος και πρώην ευρωβουλευτής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου