Ας προσκυνήσουμε νοερά το πάνσεπτο λείψανο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Δασκάλου του ελέους του Θεού για να λάβουμε την χάρη του Αγίου Πνεύματος.

 

 

Ανακομιδή του λειψάνου (438 )του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου από τα Κόμανα του Πόντου .

αββας Πέτρος ο Αιγύπτιος, μαθητής του αββα Λωτ (4ος αἰ.)
Μάριος της Μονής στην Bodon Γαλλίας (555)
Μαρκιανή η Αυγούστα, σύζυγος του αυτοκράτορα Ιουστίνου του Α’ (518-527)
Ηλίας Β’ πατριάρχης Ιεροσολύμων (797)
Εμέριος (St Emerius) της Μονής στην Banoles Ισπανίας από Γαλλία (8ος αἰ.)
Κανδίδα, μητέρα του οσίου Εμερίου, ερημίτρια στην Banoles Ισπανίας (798)
Δημητριανός Ταμάσου Κύπρου
Δημήτριος νεομάρτυς εν Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως (1784)
Νεονίλλα της Μονής του Νταβίντωφ Ρωσίας (1875)
Δημήτριος Κλεπινιν του Παρισιού (1944)
κοίμηση της Μαργαρίτας (Lakhtionova) του Ντιβεγιεβο (1997)
κοίμηση του Κοσμά (Ασλανίδη) Γρηγοριάτη, Ισαποστόλου του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ), (1989)

Εορτάζουν στις 27 Ιανουαρίου.

Στίχοι
Νεκρός καθίζη, ώ Ιωάννη, θρόνω,
Αλλ’ εν Θεώ ζών, πάσιν Ειρήνη, λέγεις.
Άπνουν εβδομάτη κόμισαν δέμας εικάδι χρυσούν.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, η Χρυσή Σάλπιγγα της Ορθοδοξίας
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Η μνήμη του παμφαέστατου αυτού λύχνου της Ορθοδοξίας εορτάζεται στις 13 Νοεμβρίου και στις 30 Ιανουαρίου, αλλά σαν σήμερα η Εκκλησία εορτάζει την μετακομιδή των αγίων λειψάνων του από τα Κομάνα, όπου αναπαύθηκε εξόριστος, στην Κωνσταντινούπολη, όπου ήταν αρχιεπίσκοπος. Τριάντα χρόνια μετά από την κοίμηση του, ο Πατριάρχης Πρόκλος απηύθυνε μια ομιλία στη μνήμη του πνευματικού πατέρα και δασκάλου του. Τόσο αναζωπυρώθηκε η φλόγα της αγάπης του λαού και του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Νέου προς αυτόν τον μεγάλο άγιο που όλοι επιθυμούσαν τη μετακομιδή των λειψάνων του Χρυσόστομου στην Κωνσταντινούπολη. Λέγεται ότι η λειψανοθήκη, που περιείχε τα λείψανα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, δεν επέτρεπε τη μετακίνησή της από τον τόπο αναπαύσεώς του, έως ότου ο αυτοκράτορας έγραψε μια επιστολή προς τον Χρυσόστομο με την οποία ικέτευε τη συγχώρεσή του (διότι η μητέρα του Θεοδοσίου, Ευδοξία, ήταν υπεύθυνη για την εξορία του αγίου) και τον παρακαλούσε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη, την παλαιά έδρα του. Μόλις η επιστολή της μετανοίας τοποθετήθηκε πάνω στη λειψανοθήκη, το βάρος της έγινε εξαιρετικά ελαφρύ.

Κατά την μεταφορά των λειψάνων του, πολλοί που ήταν άρρωστοι και άγγιξαν τη λειψανοθήκη θεραπεύθηκαν. Όταν τα λείψανα έφθασαν στην Βασιλεύουσα, ο αυτοκράτορας στο όνομα της μητέρας του, σαν να ήταν εκείνη η ίδια που μιλούσε στα άγια λείψανα, προσευχήθηκε ξανά, στον άγιο, ικετεύοντας τη συγχώρεσή του. «Όσο ζούσα σε αυτήν την πρόσκαιρη ζωή, σου προξένησα κακό και, τώρα, που εσύ ζεις στην αιώνια ζωή, ευεργέτησε την ψυχή μου. Η δόξα μου παρήλθε και καθόλου δεν με βοήθησε. Βοήθησέ με, Πατέρα, βοήθησέ με με τη δόξα σου, πριν καταδικαστώ από την Κρίση του Χριστού!» Όταν έφεραν το σκήνωμα του αγίου στην εκκλησία των αγίων Αποστόλων και το τοποθέτησαν στον πατριαρχικό θρόνο, τα πλήθη των ανθρώπων που παρευρίσκονταν εκεί άκουσαν από το στόμα του Αγίου Χρυσόστομου τα λόγια: «Ειρήνη πάσι». Η μετακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου έγινε το έτος 438 . (Πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας», (Ιανουάριος))

Ύμνος
στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Άγιε Ιωάννη χρυσορρήμων, χρυσήλατον σάλπιγξ,
ανήγγειλες στο γένος των ανθρώπων, το έλεος του Θεού,
έλεος θαυμαστό, το οποίο αγαπά ακόμα και τους αμαρτωλούς,
έλεος υπέροχο, που λάμπει στον ήλιο,
και με τη σελήνη, καταπλήσσει τη γη,
και τη λικνίζει στο λίκνο των αστεριών.
Έλεος φοβερό από τον ματωμένο Γολγοθά,
εκεί όπου ο Σταυρωμένος Χριστός συγχωρεί το έγκλημα του κόσμου.
Έλεος φόβου, συγχωρήσεως και δόξας,
έλεος που υμνούν οι άγγελοι,
από το οποίο όλη η πλάση ξεδιψά,
και το οποίο μόνο οι άγιοι δοξάζουν,
έλεος που είναι βάλσαμο για τους αρρώστους,
Χαρά για τους απλούς, μωρία για τους γραμματιζούμενους,
αντίδοτο για τους υπερήφανους και τιμωρία για τους κενόδοξους.
Έλεος του Θεού, το οποίο όλη η πλάση απολαμβάνει,
και εκχέεται σαν ρεύμα του αέρα,
Έλεος που καλύπτει όλες τις αμαρτίες –
Αυτό το έλεος – άγνωστο μέχρι την έλευση του Χριστού,
ήταν η Αιώνια λάμψη, που ακτινοβολούσε από τον Χριστό.
Ω Δάσκαλε του ελέους του Θεού,
πρέσβευε στον Θεό να συγχωρεί τις αμαρτίες μας.

Λόγος εγκωμιαστικός στην ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου Πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου που συνέγραψε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
(Μεταφέρεται εδώ αποσπασματικά και σε απλούστερη απόδοση)

* ...Όταν ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος εκ­θρονίστηκε και στάλθηκε εξόριστος στην Κουκουσό, Αραβισσό και Πιτιούντα όλη η Εκκλησία των ορθοδόξων επένθισε. Με δάκρυα έλεγαν τα πλήθη των πιστών και μοναχών: «Συνέφερεν, ίνα ο ήλιος συσταλή ή ίνα το στόμα Ιωάννου σιωπήση».

Έκλαυσε όλη η οικουμένη, διότι έμεινε σαν πλοίο χωρίς κυβερνήτη, σαν ποίμνιο χωρίς ποιμέ­να· σαν στρατόπεδο χωρίς αρχιστράτηγο και σαν κόσμος σκοτεινός χωρίς ήλιο. Έκλαιαν οι ορφανοί τον πατέρα τους. Θρηνούσαν οι μαθηταί τον διδάσκαλό τους, ωδύρονταν οι πτωχοί τον προστάτη τους. Λυπόνταν οι αμαρτωλοί την ελπίδα τους, οι θλιμμένοι την παρηγοριά τους, οι άρρωστοι την επίσκεψή τους και οι διψασμένοι από λόγο Θεού, διότι στερήθηκαν τα γλυκύτατα και πάγχρυσα λόγια της διδασκαλίας του. Κοινή ήταν η συμφορά, παγκόσμιο το κακό, οικουμενική η δυστυχία.

Ο άγιος Ιννοκέντιος ο Πάπας, γράφοντας για τον Χρυσόστομο προς τον βασιλέα Αρκάδιο, λέ­γει: Όχι μόνο η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ζημιώθηκε της καλλιρύτου εκείνου γλώσσας, αλλά και όλη η υφήλιος εχήρευσε, απολέσασα τέτοιον ένθεον άνδρα.

Έμεινε στην χηρεία αυτή και απαρηγόρητη λύπη όλη η Εκκλησία του Χριστού τριαντατρία ολόκληρα χρόνια.

Το 440 γίνεται η ανακομιδή και μετακομίζεται από τα Κόμανα του Πόντου στην βασιλεύουσα με τέτοια τιμή, η οποία δεν έγινε ποτέ από του αιώνος σε άλλον, ούτε πατριάρχη, ούτε βασιλέα.
Η του Χριστού Εκκλησία στολισαμένη, υποδέχεται σήμερα από την εξορία το ζωομύριστο και θαυματουργικώτατο σώμα του φωστήρος της Χρυσοστόμου και εορτάζει χαρμόσυνα την ένδοξη ανακομιδή και μετακομιδή και υποδοχή του λειψάνου του διδασκάλου της οικουμένης.

Και αυτό με κάθε δίκαιο, γιατί, πώς δεν έπρεπε να χαρή, σήμερα, όλη η Εκκλησία του Χριστού σε ένα καιρό, όπου βλέπει ότι στο λείψανο του Χρυσο­στόμου μεταβλήθηκαν όλοι οι νόμοι της φύσεως και ενεργήθηκαν μόνον οι νόμοι της Χάριτος; Ότι σώ­μα νεκρόν, όταν θέλη, κινείται, και, όταν θέλη, μέ­νει ακίνητον; Ότι σώμα, ενταφιασμένο πριν 33 χρόνια, ανακομίζεται σώο και αδιάλυτο με την ο­λοκληρία όλων των μελών και μερών του;… Πώς δεν έπρεπε να χαρή, σήμερα, όταν είδε το σώμα του Χρυσορρήμονος να ευρίσκεται μεν στην γη σε διά­στημα τόσων χρόνων, έπειτα να ανακομίζεται λαμ­πρό και κροκοειδές στο χρώμα; Ευωδέστατο στην ο­σμή, υπερνικών όλα τα αρώματα της γης; Και έχων όλα τα άλλα ουσιώδη και συστατικά γνωρίσματα της αγιότητας; Πώς δεν έπρεπε να χαρή, όταν είδε το λείψανον του Ιωάννου, να γιατρεύη κουτσούς, να ανορθώνη παραλυτικούς, να φωτίζη τυφλούς;…. Πώς δεν ήταν δίκαιο να χαρή όλος ο κόσμος, βλέποντας ένα νεκρό σώμα να έχη εξουσία κατά των στοιχείων; κατά γης και θαλάσσης και του αέρος; Να σηκώνη άνεμους από την θάλασσα, να σχίζη σε ρήγματα την γη, να κάμνη τα πλοία να κλίνουν από μόνα τους, σαν να ήταν λογικά και έμψυχα, για να τον υποδεχθούν; Και, έπειτα, να τα διευθύνη αυτά σε όποιο τόπο θέλει; Καί για να πω το μεγαλύτερο και θαυμαστότερο, πώς δεν έπρεπε να χαρή σήμερα όλη η Εκκλησία του Χριστού, όταν είδε να ανοίξουν εκείνα τα άψυ­χα χείλη; Και όταν άκουσε να βγαίνη φωνή ζωντα­νή και έναρθρος από το προ 33 χρόνων νενεκρωμένο στόμα του Χρυσοστόμου; Και να πη «ειρήνη πάσιν;». Όντως «Τις Θεός μέγας ως ο Θεός ημών; Σύ ει ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνος» (Ψαλμ. 76, 13)….

Λοιπόν πώς έγινε τέχνη χωρίς τον τεχνίτη; Πώς ακολούθησε έργο και αποτέλεσμα χωρίς τον ποιητή; Πώς η λύρα και ο αυλός ήχησαν, χωρίς να τα κρούση ο λυρωδός και ο αυλητής; Και μάλιστα, όταν και ο αυλός και η λύρα ήταν διεφθαρμένα; Θαυμάσια τα έργα σου Κύριε! Η αιτία όλη, η ποιη­τική αυτού στάθηκε θεία και υπερφυσική! Και ο τε­χνίτης του έργου αυτού ήταν αυτό το Πνεύμα το Άγιον!…
Ώστε, αν και το λείψανο του Χρυσοστόμου ή­ταν κατά φύση νεκρό και ακίνητο και άφωνον, αλ­λά κατά χάριν ήτο ζωντανόν και δι’ αυτό εκίνησε την γλώσσα του και ελάλησε: «δίκαιοι εις τον αιώ­να ζώσι».
Πρέπει σήμερα να ευφρανθούν οι ορθόδοξοι διότι βλέπουν τον αγιώτατον πατριάρχην Πρόκλον και τον ευσεβέστατον βασιλέα Θεοδόσιον, πως ση­κώνουν με πολλή ευλάβεια το πανσεβάσμιο λείψα­νο του Χρυσοστόμου και το εμβάζουν μόνοι οι δύο μέσα στο άγιο βήμα και το εναποθέτουν υπό κάτω του θυσιαστηρίου και της αγίας Τραπέζης… Ίδετε θαυμάσια, με τα οποία, ο θαυμαστός Θεός εδόξασε εμεγάλυνε και εθαυμάστωσε το λείψανον του αγίου Χρυσοστόμου;…
Δι’ αυτό, λοιπόν, ας χαρούμε και εμείς πνευματικώς σήμερα. Ας εύφημήσουμε με ύμνους και ωδές πνευματικές τον μέγα Χρυσόστομο! Ας προσκυνήσουμε νοερά το πάνσεπτό του λείψανο για να λάβουμε και την χάρη του Αγίου Πνεύματος, η οποία δίδεται και αόρατα ως αόρατη και απεριόριστη….
Με ποιο όνομα ιερό και άγιο να ονομάσουμε τον Χρυσόστομο και να μη αρμόζη σε αυτόν; Να τον ο­νομάσουμε άγγελο; Και του πρέπει, διότι αυτός έζη­σε στα αλήθεια μια ζωή ισάγγελη, με χαυμενίες, α­γρυπνίες, προσευχές και ασκήσεις υπερφυσικές…
Προ του θανάτου του τρεις ολόκληρους μήνες δεν έφαγε ολότελα ανθρώπινο φαγητό, ως άσαρκος και άυλος μέχρις ότου ετελεύτησε. Βάστασε με μό­νην εκείνη την άφθαρτη τροφή, που του έδωσαν και έφαγε οι ιεροί Απόστολοι, καθώς μαρτυρούν όλοι οι συγγραφείς του βίου του.…

Να τον ονομάσουμε Απόστολον; Και μάλιστα, διότι αυτός με την πάγχρυση διδασκαλία του εσαγηνευσε πολλά έθνη και τα έφερε στην πίστη του Χρι­στού. Δι’ αυτό και οι θείοι Απόστολοι εφάνησαν οφθαλμοφανώς εις αυτόν, ως ισαπόστολο, τόσες και τόσες φορές, ο Πέτρος και Ιωάννης δύο φορές…. Ο Παύλος στην Κων/πολι, όταν του ομιλούσε μυστικά στα αυτιά, ερμηνεύοντας τις επιστολές του, και όταν αισθητά τον εφίλησε, ευχαριστώντας αυ­τόν, αφού τα ερμήνευσε….

Να τον ονομάσουμε Προφήτην; Ναι, και αυτό το όνομα το απέκτησε διά των έργων… Επροφήτευσε στον άγιο Επιφάνιο πως δεν θέλει φθάσει να πάη στον θρόνο του…, αλλά και όταν εξωρίζονταν, περνώντας από την Νίκαια προφήτευσε στον πατέρα του βασιλιά Μαυρίκιου, που ήταν άτεκνος, ότι έχει να γέννηση γιο που μέλλει να γίνη βασιλιάς, πως έχει να αμαρτήση, πλήν θέλει πάλιν μετανοήσει και θέλει αξιωθεί της σωτηρίας, καθώς έτσι και τα πράγματα ακολούθησαν.

Να τον ονομάσουμε μάρτυρα; Ναι και του αρμόζει, επειδή εκτός από τις ασθένειες της υδρωπικίας, των πυρετών και της παντοτινής στομαχαλγίας, που έπασχε ο Τρισμακάριστος, έλαβε και πολλά βάσανα και μαρτύρια στις εξορίες του….
Διά αυτό και στον καιρό του θανάτου του, ήλθαν οι άγιοι μάρτυρες Βασιλίσκος ο ιερομάρτυς και Λουκιανός και τον προσκάλεσαν, για να έλθη στα ουράνια να συγκατοική με αυτούς ως συναθλητής.

Να τον ονομάσουμε Ιεράρχη και διδάσκαλο της Εκκλησίας; Ναι, βεβαιότατα! Θέλετε να το καταλά­βετε; Ακούσατε την φοβερή οπτασία που είδε ο επίσκοπος της Αραβισσού Αδελφειός.
Αυτός έχοντας πολλή αγάπη να μάθη για τον ά­γιο Χρυσόστομο ποια δόξα αξιώθηκε να λάβη από τον Θεό στους ουρανούς, και παρακαλώντας συχνά γι’ αυτό τον Κύριο ήλθε σε έκσταση και είδε ένα ωραιότατο άνδρα που του έδειξε σε τόπο λαμπρό όλους τους πατέρες και διδασκάλους· αλλά δεν είδε ανάμεσά τους τον Ιωάννη! Και λυπήθηκε κατάκαρδα. Τότε άκουσε φωνή αγγέλου που του είπε: « Ιωάννην τον της μετανοίας λέγεις; Άνθρωπος, που εί­ναι με σώμα, εκείνον να δει δεν μπορεί! διότι παρί­σταται εκεί, όπου ο θρόνος ο Δεσποτικός». Την ί­δια οπτασία είδε και ο άγιος Μάρκος ο ασκητής.

Να τον ονομάσουμε ρήτορα και εξηγητή των Θείων Γραφών;... Ο ρήτορας Λιβάνιος μπροστά στον Ιουλιανό τον παραβάτη, καίτοι εχθρός της πί­στεως, εκήρυξε ότι ο Ιωάννης υπερβαίνει στην ρητορική και την σοφία και τον Δημοσθένη, και τον Πλάτωνα.
Στην εξήγηση πάλι των Γραφών υπερέβαινε και αυτόν τον μέγα Θεολόγον Γρηγόριον. Ο βασιλεύς Θεοδόσιος ο μέγας, παρεκάλεσε τον Γρηγόριο τον Θεολόγο να εξηγήση το ιερό Ευαγγέλιο, και το επεχείρησε. Παρακαλώντας τον Θεό να τον πληροφορήση αν η εξήγηση του είναι ορθή, άκουσε από τον Θεό την εξής φωνή: «Ούτε σε σένα, ούτε σε κάποιον άλλο το χάρισμα αυτό έχει δοθεί παρά στον Ιωάννη της Αντιοχείας». Ο δε άγιος Πρόκλος ο Πατριάρχης, έλεγε: «Έτσι είμαι εγώ προς τον μακάριο Ιωάννη, όπως ακριβώς πηγή προς θάλασσα και ρυάκι προς ποταμό».
Γι’ αυτό και σε κάθε διδαχή που έκαμνε ο Άγιος, οι άνθρωποι που άκουγαν, μη υποφέροντας την χαρά, κτυπούσαν πολλές φορές, κάτω από τον άμβωνα, όλοι με συμφωνία τα χέρια τους.
Σε ένα μόνο καιρό, που γινόταν λιτανεία στην Κων/πολη, εκ του προχείρου έκαμε 18 λόγους στο δρόμο το πάγχρυσο εκείνο στόμα! Τόση ευκολία είχε στο να ομιλή.

Να ονομάσουμε τον Χρυσόστομο φίλο γνήσιο της Θεοτόκου; Ναι, και αυτό το αξιώθηκε! Ευρισκόμενος ο Άγιος για την ασθένειά του έξω από την Κων/λη, εκεί που προσευχόταν κατά το μεσονύκτιο, είδε ξύπνιος την Κυρία Θεοτόκο, η οποία ήλθε προς αυτόν με άπειρο φως και έχοντας τριγύρω της πλήθος από άνδρες και γυναίκες του είπε αυτά με φωνή χαριέστατη: «Ιωάννη, του εμού θεράπων Υιού και Θεού, καλά αγωνίστηκες τον αγώνα της α­σκήσεως, καλά εποίμανας το λογικόν ποίμνιον, αλλά ανδρίζου ακόμη και κραταιού. Διότι ιδού και μαρτυρικός σε αναμένει δρόμος και αθλητικό σε περιμένει στάδιο διά ποικίλων πόνων και πειρασμών, για να καταστή φανερή η δοκιμασία σου και στη γη και τον ουρανό…. Ας αγαλλιασθή λοιπόν και ας χαρή το πνεύμα σου, διότι σε έχει αποταμιευθεί και χαρά στους ουρανούς, ανάλογα με τις θλίψεις σου».
Επίσης και η θαυμαστή οπτασία που είδε ο άγιος Κύριλλος ο Αλεξανδρείας.
Ο θείος του πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος είχε εχθρόν τον άγιο Χρυσόστομο…
Βλέπει μία φορά σε όραμα την Κυρία Θεοτόκο, μαζί και τον άγιο Χρυσόστομο, να συνομιλούν μεταξύ τους σε ένα πάμφωτο και ωραιότατο τόπο. Βλέποντας τους, όμως, επιθυμούσε και εζητούσε να πάη κοντά και αυτός αλλά ο θείος Χρυσόστομος τον επιτιμούσε και τον εμπόδιζε. Τότε, ακούει φωνή από την Θεοτόκο, που έλεγε προς τον Χρυσόστομο αυτά: Συγχώρησέ τον χάριν εμού (για χάρι δική μου), διότι πολλά επάσχισε, εκοπίασε για εμένα, καταντροπιάσας τον υβριστή Νεστόριο, και εμένα Θεοτόκο με ανακήρυξε. Από άγνοια την άσχημη για σένα υπόληψη – γνώμη εσχημάτισε και θα φανέρωση αυτήν, που απέκτησε με επίγνωση.
Μετά από αυτό το όραμα ο άγιος Κύριλλος, έ­γινε μεγάλος φίλος του Χρυσοστόμου, επαινώντας αυτόν και συνέγραψε πρόχειρα και τον βίον Του.

Τι άλλο θέλετε να ονομάσουμε τον Χρυσόστομο; Θαυματουργόν; Ναι διότι τόσο πλούσια του εδόθη το χάρισμα των θαυμάτων, ώστε όλοι τον επωνόμιζαν «Ιωάννην τον θαυματουργόν».

Να τον ονομάσουμε ελεήμονα; Και βέβαια, για την υπερβολική του ευσπλαγχνία προς τους πτωχούς τον ωνόμαζαν όλοι «Ιωάννης ο της ελεημοσύνης».

Να τον ονομάσουμε κήρυκα της μετανοίας; Και ποιος μπορεί να το αρνηθή! Τέτοια δύναμη είχε ο λόγος του στο να τραβά τους αμαρτωλούς σε μετά­νοια, ώστε έφθανε μόνο να ακούση κάποιος την διδαχή του για να μετανοήση και αλλάξη ζωή!…. Δί­καια λοιπόν από όλους ωνομαζόταν «Ιωάννης ο της μετανοίας».…

Αδελφοί, μας λέγει ο άγιος Νικόδημος, οι εορ­τές των αγίων δεν γίνονται για άλλο λόγο παρά για να συναχθούν σε αυτές οι Χριστιανοί, να ακούσουν τα κατορθώματα των Αγίων που εορτάζουν και να τα μιμηθούν και αυτοί, όσο τους είναι δυνατόν, και έτσι να λάβουν στην ψυχή τους ευλάβεια και στην ζωή τους διόρθωση και ακρίβεια. Έτσι μάς διδά­σκει η πάγχρυση γλώσσα του Χρυσοστόμου: «Ε­ορτή είναι επίδειξις έργων αγαθών, ψυχής ευλά­βεια, πολιτείας ακρίβεια».

Και εμείς ας μιμηθούμε, κατά το δυνατόν μας, και τα έργα του Χρυσοστόμου και ας ακούσουμε τις χρυσές διδασκαλίες που μάς κάμνει. Ας μετανοούμε κάθε μέρα στον Θεό για τα σφάλματα που κά­νουμε με το έργο, με το λόγο και με τον λογισμό, και ας πάρουμε σταθερή απόφαση, για να μη πράξουμε ξανά την αμαρτία, επειδή αυτή είναι η αλη­θινή μετάνοια. Έτσι μάς διδάσκει ο Χρυσόστομος: «Είναι δε μετάνοια το να μη κάνης τα ίδια…, πρέπει λοιπόν να απομακρύνεσαι και στην πράξη και στην γνώμη που αποτολμήθηκαν…. Παραδείγματος χά­ρη: άρπαξες και πλεονέκτησες; Απομακρύνσου από την αρπαγή και βάλε στο τραύμα ελεημοσύνη. Πόρνευσες; Απομακρύνσου από την πορνεία και βάλε στο έλκος αγνεία. Κακολόγησες τον αδελφό και έβλαψες; Σταμάτησε κατηγορώντας, και βάλε σωφροσύνη……

Ας έχουμε υπομονή σε όλες τις θλίψεις που μάς έρχονται είτε από τους δαίμονες, είτε από τους ανθρώπους είτε και από φυσική ασθένεια του σώματος, και ας ευχαριστούμε πάντοτε τον Θεό σε όσα μάς ακολουθούν είτε καλά, είτε κακά. Διότι και ο άγιος Χρυσόστομος υπέμεινε μετά χαράς τις εξορίες, τις οποίες του έκαμαν, και σε όλα ευχαριστούσε τον Θεό, συνηθίζοντας να λέγη πάντοτε αυτό το αξιομνημόνευτο λόγιο: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν” ου γαρ παύσομαι τούτο επιλέγων αεί επί πάσί μοι τοις συμβαίνουσιν». Και αυτόν τον λόγο αφού είπε τελευταίο, παρέδωσε την αγία του ψυχή.
Ας αγωνιζόμαστε να είμαστε παρθένοι και σώ­φρονες όχι μόνο κατά το σώμα, αλλά και κατά την ψυχή, μη αφήνοντες το νου μας να γλυκαίνεται στους αισχρούς και σαρκικούς λογισμούς… Διότι πολλές φορές παρθενεύει κάποιος με το σώμα, αλ­λά με την ψυχή και τους λογισμούς πορνεύει και μοιχεύει….

Ας μισήσουμε από καρδιάς την φιλαργυρία και ασπλαγχνία, διότι αυτή κάμνει εκείνους που είναι υποδουλομένοι σε αυτήν, ούτε να βλέπουν, ούτε να ακούν ούτε συνείδηση να έχουν, ούτε την σωτηρία τους να ζητούν….
Ας μισήσουμε την υπερηφάνεια και ας έχουμε την ταπείνωση στην ψυχή μας, διότι χωρίς την τα­πείνωση είναι αδύνατον να σωθούμε, κατά τον Χρυσόστομον, λέγοντα: «Τίποτε δεν είναι ίσον με την ταπεινοφροσύνη…., διότι δεν είναι δυνατόν να σωθή κάποιος χωρίς της ταπεινοφροσύνης».
Και επάνω σε όλα, ας σπουδάσουμε να έχουμε την αγάπη προς τους αδελφούς μας, διότι η αγάπη είναι το κεφάλαιο όλων των αγαθών! Χωρίς την α­γάπη όλες οι αρετές είναι μάταιες….

Πρόσδεξαι, σε παρακαλούμε, το παρόν ευτελές εγκώμιον, όπως προσεδέχθη ο Κύριος της χήρας τα δύο λεπτά… Και εις μεν την παρούσα ζωή φύλαττε μας από κάθε βλάβη των ορατών και αορά­των εχθρών, εις δε την μέλλουσα αξίωσέ μας της ουρανίου βασιλείας διά των πρεσβειών σου, με την Χάρι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εις τον Ο­ποίον υπάρχει η δόξα και το κράτος συν τω Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι εις τους αιώνας. Αμήν.

Απολυτίκιον Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου: Ήχος πλ. δ’.

Η του στόματός σου καθάπερ πυρσός εκλάμψασα χάρις, την οικουμένην εφώτισεν, αφιλαργυρίας τω κόσμω θησαυρούς εναπέθετο, το ύψος ημίν της ταπεινοφροσύνης υπέδειξεν. Αλλά σοίς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ιωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τω Λόγω Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Ήχος δ’  Ως γενναίον εν Μάρτυσι

Tην χρυσήλατον σάλπιγγα, το θεόπνευστον όργανον, των δογμάτων πέλαγος ανεξάντλητον, τής Εκκλησίας το στήριγμα, τον νουν τον ουράνιον, τής σοφίας τον βυθόν, τον κρατήρα τον πάγχρυσον, τον προχέοντα, ποταμούς διδαγμάτων μελιρρύτων, και αρδεύοντα την κτίσιν, μελωδικώς ευφημήσωμεν.

Tόν αστέρα τον άδυτον, τον ακτίσι φωτίζοντα, διδαγμάτων άπασαν την υφήλιον, τής μετανοίας τον κήρυκα, τον σπόγγον τον πάγχρυσον τον υγρότητα δεινής, απογνώσεως αίροντα, και δροσίζοντα, εκτακείσας καρδίας άμαρτίαις, Ιωάννην επαξίως, τον Χρυσολόγον τιμήσωμεν.

Δόξα… Ήχος δ’ Κοσμά

Ουκ έδει σε Χρυσόστομε, την Βαοιλίδα κοταλείψαντα, παροικείν εν Κομάνοις, όθεν θεόθεν ηγμένη, η Ανακτορική πανδαισία, πάλιν σε επανήγαγεν εν τοις βασιλείοις, ευφράνθη δέ η Εκκλησία ιδούσά σε, ανθομολογουμένη και λέγουσα. Μεγαλύνει η δόξα μου τον Κύριον, αποδόντα μοι τόν νυμφαγωγόν, και το στήριγμα τής πίστεως, την υπόληψιν των αξιωμάτων μου, και ανάπαυσιν των εμών κροτάφων, το ύψος τής ταπεινοφροσύνης, και βάθος τής ελεημοσύνης, και πλούτον τής εμής πτωχείας, και μήκος τής μετανοίας. Διό αιτούμέν σε Όσιε Πάτερ, την ειρήνην αίτησαι, και ταίς ψυχαίς ημών, το μέγα έλεος.

Ήχος πλ. α’
Χαίροις ασκητικών

Χαίρει η Εκκλησία Xριστού, επί λυχνίας Ιεράς κατοπτεύουσα, τον λύχνον τον φωτοφόρον, όν καθελόντες εχθροί, τής σιγής μοδίω συγκατέκρυψαν. Τιμά επί όρους σε, των αρετών Πάτερ Όσιε, πυρσόν ως θείον, οικουμένης τα πέρατα, υπέρ ήλιον, απαστράπτοντα θαύμασι. Σήμερον η αδέκαστος, Θεού κρίσις δείκνυσι, δικαιοσύνην εξ ύψους, ως μεσημβρίαν υπέρφωτον, την σήν και παρέχει, τοις εν κόσμω την ειρήνην, και μέγα έλεος.

Κόσμου ο σιτομέτρης πιστοί, ο εν τρυφή τη ουρανία τού Πνεύματος, καρδίας εκτρέφων πάντων, ουκ εξ Αιγύπτου χωρεί, Ιωσήφ δέ νέος προδεικνύμενος, σεπτοίς εν λειψάνοις, από Κομάνων μετάγεται, δεινών την ζάλην, και το πέλαγος σήμερον, το των θλίψεων, διατέμνων εντεύξεσι. Τούτον ούν μακαρίσωμεν, και πίστει βοήσωμεν. Πάρεσο Μάκαρ εν μέσω, των εκτελούντων την μνήμην σου, αυτοίς σωτηρίαν, παρεχόμενος πλουσίως, και το μέγα έλεος.

Κάθισμα  Ήχος δ’
Κατεπλάγη Ιωσήφ

Θεία ψήφω τής Χριστού, ποίμνης αξίως γεγονώς, Αξιάγαστε ποιμήν, οίά περ λύκους εξ αυτής, εν τη σφενδόνη των λόγων σου απεδίωξας, ελέγχων αφειδώς, παρανομούντας σοφέ, υφ’ ών και έλαθείς, φθόνω Χρυσόστομε, μακράν οδόν διήνυσας στερρόφρον, υπέρ αυτής εν ή τέθνηκας, αλλ’ επανήλθες προς Βασιλίδα, νέμων θεία χαρίσματα.

Ήχος πλ. Β’

Σάλπιγξ χρυσόφωνος ανεδείχθης, χρυσορρήμον Χρυσόστομε, χρυσουργών τάς καρδίας των πιστών, τοις χρυσεπόνοις σου διδάγμασι, προφητικώς γάρ εξήλθεν ο φθόγγος των δογμάτων σου, Όσιε Πάτερ, και κόσμου παντός τα πέρατα εφώτισεν.

Εις τούς Αίνους, Ήχος δ’  Έδωκας σημείωσιν

Αδίκως τής ποίμνης σου, απελαθείς Πάτερ Όσιε, προσωμίλησας θλίψεσι, πικραίς εξορίαις τε, εν αίς ηξιώθης, μακαρίου τέλους, οία γενναίος αθλητής, καταπαλαίσας τόν πολυμήχανον, διό τη επανόδω σου, η Εκκλησία αγάλλεται, ήν χρυσώ κατεκόσμησας, των πανσόφων δογμάτων σου.

Σοφίας Σολομώντος τό Ανάγνωσμα
(Εκλογή)

Εγκωμιαζομένου Δικαίου, ευφρανθήσονται λαοί, αθανασία γάρ εστιν η μνήμη αυτού, ότι και παρά Θεώ γινώσκεται και παρά ανθρώποις, καί αρεστή Κυρίω η ψυχή αυτού. Επιθυμήσατε τοιγαρούν, ώ άνδρες, σοφίαν και ποθήσατε και παιδευθήσεσθε. Αρχή γάρ αυτής αγάπη και τήρησις νόμων. Τιμήσατε σοφίαν, ίνα εις τον αιώνα βασιλεύσητε. Απαγγελώ υμίν, και ού κρύψω αφ’ υμών μυστήρια Θεού. Ότι αυτός, και τής σοφίας οδηγός εστι, και των σοφών διορθωτής. Και εν τη χειρί αυτού πάσα φρόνησις και εργασιών επιστήμη. Η πάντων τεχνίτις εδίδαξέ με σοφία, έστι γάρ εν αυτή πνεύμα νοερόν, άγιον, απαύγασμα φωτός αϊδίου, και εικών τής αγαθότητος τού Θεού. Αύτη φίλους Θεού και προφήτας κατασκευάζει. Ευπρεπεστέρα δέ εστιν ηλίου, και υπέρ πάσαν αστέρων θέσιν, φωτί συγκρινομένη, ευρίσκεται προτιμοτέρα. Αύτη τούς θεραπεύσαντας αυτήν εκ πόνων ερρύσατο, και ωδήγησεν εν τρίβοις ευθείαις. Έδωκεν αυτοίς γνώσιν αγίαν, και διεφύλαξεν αυτούς από ενεδρευόντων, και αγώνα ισχυρόν εβράβευσεν αυτοίς, ίνα γνώσι πάντες, ότι δυνατωτέρα παντός εστιν η ευσέβεια. Και ου μή Κατισχύση ποτέ κακία σοφίας, ουδ’ ου μή παρελεύσεται πονηρούς ελέγχουσα η δίκη. Είπον γάρ εν εαυτοίς, λογισάμενοι ουκ ορθώς. Καταδυναστεύσωμεν τόν δίκαιον, μή φεισώμεθα τής οσιότητος αυτού, μηδέ εντραπώμεν πολιάς πρεσβευτού πολυχρονίους. Έστω δέ ημών ισχύς νόμος. Και ενεδρεύσωμεν τον δίκαιον, ότι δύσχρηστος ημίν εστι, και εναντιούται τοις έργοις ημών, και έπιφημίζει ημίν αμαρτήματα παιδείας ημών. Επαγγέλλεται γνώσιν έχειν Θεού, και παίδα Κυρίου εαυτόν ονομάζει. Εγένετο ημίν εις έλεγχον εννοιών ημών. Βαρύς εστιν ημίν και βλεπόμενος, ότι ανόμοιος τοις άλλοις ο βίος αυτού, και εξηλλαγμέναι αί τρίβοι αυτού. Εις κίβδηλον ελογίσθημεν αυτώ, και απέχεται των οδών ημών, ως από ακαθαρσιών, και μακαρίζει έσχατα δικαίων, ίδωμεν ούν, ει οι λόγοι αύτού αληθείς, και πειράσωμεν τα εν εκβάσει αυτού. Ύβρει και βασάνω ετάσωμεν αυτόν, ίνα γνώμεν την επιείκειαν αυτού, και δοκιμάσωμεν την ανεξικακίαν αυτού, θανάτω ασχήμονι καταδικάσωμεν αυτόν, έσται γάρ αυτού επισκοπή εκ λόγων αυτού. Ταύτα ελογίσαντο, και επλανήθησαν, απετύφλωσε γάρ αυτούς η κακία αυτών. Και ουκ έγνωσαν μυστήρια Θεού, ουδέ έκριναν ότι σύ Θεός, μόνος, ο ζωής έχων και θανάτου την εξουσίαν, και σώζων εν καιρώ θλίψεως, και ρυόμενος παντός κακού, ο οικτίρμων και ελεήμων, και διδούς τοις οσίοις σου χάριν, και τω σώ βραχίονι τοις υπερηφάνοις αντιτασσόμενος.

iconandlight.wordpress.com