Άγιος Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ ο Αθωνίτης
Η Εκκλησία κατέχει τη δική της “επιστήμη”, αυτήν της Θεογνωσίας. Κι αυτή έχει την οδό και τη μέθοδό της, οι οποίες οδηγούν στη γνώση αυτή. Όποιος θέλει να την αποκτήσει, οφείλει να ακολουθήσει την οδό που χάραξε η Εκκλησία, την οδό της πίστεως και της τηρήσεως των εντολών του Χριστού.
Ο Θεός είναι Αγάπη, και δεν είναι δυνατόν να γνωρισθεί και να θεωρηθεί παρά μόνο με την αγάπη και μέσα από την αγάπη. Γι’ αυτό και οι εντολές του Χριστού, που οδηγούν στη γνώση και τη θεωρία του Θεού, είναι εντολές αγάπης.
Δύο εντολές του Χριστού οδηγούν τον άνθρωπος που τις τηρεί στην θέωση: “Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου και εξ όλης της ισχύος σου. Αύτη πρώτη εντολή. Και δευτέρα ομοία αύτη• αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν” (Μαρκ. ιβ΄30-31).
***
– Αγάπη είναι όταν γίνεται κανείς τα πάντα τοις πάσι, όταν συμπεριφέρεται ειλικρινώς με τους ανθρώπους που συναντά και συγκατοικεί, όταν δεν επιθυμή να επιβάλη το δικό του, αλλά δέχεται το θέλημα του άλλου ως δικό του.
Κάποτε
ένας προσκυνητής στο Άγιο Όρος έθεσε σε πολλούς γέροντες το ερώτημα:
«Τι είναι σπουδαιότερο στη ζωή μας»; Όλοι του απαντούσαν: «Είναι η αγάπη
του Θεού· ν’ αγαπάς τον Θεό και τον πλησίον σου».
Σκέφθηκε: «Δεν έχω αγάπη ούτε για προσευχή, ούτε για τον Θεό, ούτε για τους άλλους. Τι να κάνω;».
Και ύστερα μόνος του αποφάσισε: «Θα ενεργώ σαν να είχα αυτή την αγάπη». Τριάντα χρόνια αργότερα το Άγιο Πνεύμα του έδωσε τη χάρη της Αγάπης. 
Ο
Κύριος μας έδωσε την εντολή να αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Σε αυτό
έγκειται η ελευθερία: στην αγάπη για τον Θεό και για τον πλησίον. Εδώ
βρίσκεται και η ελευθερία και η ισότητα. Στην κοσμική τάξη είναι
αδύνατον να υπάρξει ισότητα –αυτό, όμως, δεν έχει σημασία για την ψυχή.
Δεν μπορεί να είναι ο καθένας βασιλιάς η άρχοντας, πατριάρχης, η
ηγούμενος, η διοικητής. Μπορείς, όμως, όπου και να ανήκεις, να αγαπάς
τον Θεό και είσαι ευάρεστος σε Αυτόν- και αυτό είναι σπουδαίο.
Και όσοι αγαπούν περισσότερο τον Θεό στη γη, θα έχουν μεγαλύτερη δόξα στη Βασιλεία και θα είναι πιο κοντά στον Κύριο. Ο καθένας θα δοξασθεί κατά το μέτρο της αγάπης του.
***
Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγαπήσουν με πραγματική αγάπη τον Χριστό. Αυτοί, σαν τα ζώα, αγαπούν μόνο εκείνους που τους πλησιάζουν με τα ίδια ζωώδη “αισθήματα”. Αυτή λοιπόν η “ζωώδης” αγάπη υπαγορεύεται από την προκαθορισμένη κοσμική διαδικασία της φυσικής ζωής. Η αγάπη όμως του Χριστού αγκαλιάζει όλο τον κόσμο σε όλες τις διαστάσεις του μέσα στον χώρο και τον χρόνο του, δηλαδή στους αιώνες που πέρασαν και σε αυτούς που ακόμη έρχονται. Για την αγάπη αυτή είναι απόλυτα αναγκαίο να νικήσουμε την υπερηφάνεια που μας «εμποδίζει να αγαπάμε».
Υπάρχουν εξωτερικοί «δείκτες» που επιτρέπουν να υπολογίσουμε σε ποια απόσταση βρισκόμαστε από τον Θεό: Ακολουθούμε τον λόγο του Ευαγγελίου; Φθάσαμε στην τελειότητα, δηλαδή την αγάπη για ολόκληρο τον κόσμο, χωρίς διάκριση ανάμεσα σε εχθρούς και φίλους;
«Αγαπάτε τους εχθρούς υμών». Όντως, είναι δύσκολο. Είναι οδυνηρό. Το ηθικό όμως κάλλος του Χριστού μάς ελκύει σε τέτοιο σημείο, ώστε να είμαστε έτοιμοι να υπομείνουμε όλες τις δοκιμασίες, προκειμένου να υψωθούμε δια του Πνεύματος Του. Άλλη επιλογή δεν υπάρχει.
Τίποτα δεν είναι πιο οδυνηρό από το να έχει κάποιος την αγάπη του Χριστού σ’ αυτόν τον κόσμο. Αυτό είναι πάλη κοσμικών διαστάσεων.
Πώς να βαδίσουμε προς τον Θεό; Όταν τείνουμε στο μοναδικό αυτό σκοπό, όλα τα άλλα γίνονται πηγή παθημάτων και πόνου. Όμως φέρουμε το σταυρό αυτό σιωπηλά.
Ιδού το παράδοξο της χριστινανική ζωής: Διαλέγοντας τα παθήματα του Χριστού για τον κόσμο, έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε πιο κοντά σ’ Αυτόν και στην αιώνια ζωή.
***
Αναπόφευκτα
θα περάσουμε ώρες, εβδομάδες, χρόνια που θα ζούμε χωρίς να αισθανόμαστε
την ενέργεια του Πνεύματος μέσα μας. Πρόκειται για σημαντικές
περιόδους, κατά τις οποίες έχουμε την ευκαιρία να φανερώσουμε την
πιστότητα της αγάπης μας για τον Χριστό.
Έστω και αν δεν αισθανόμαστε την ενέργεια της χάριτος οφείλουμε να ζούμε σαν να ήταν το Πνεύμα μαζί μας. …
Είναι συνεπώς ανώφελο να βιαζόμαστε.
Το σημαντικότερο τώρα είναι να εμπνέει ο Θεός τον αγώνα σας για τη σωτηρία. Όταν δίνεται η έμπνευση, όλη η ζωή γεμίζει με φως και χαρά. Δεν παρατηρούμε πια τις λεπτομέρειες.
Δεν μπορούμε να θεωθούμε με την άσκησή μας. Η θέωση ενεργείται με την ενοίκηση του Θεού μέσα μας και όχι με τις δικές μας ικανότητες.
«…Προσήλωσε το νου σου στο Θεό και θα ‘ρθει η στιγμή κατά την οποία θα αισθανθείς το άγγιγμα του Αιώνιου Πνεύματος στην καρδιά σου.
Αυτό το θαυμάσιο πλησίασμα του πανάγιου Θεού, υψώνει το πνεύμα στις
σφαίρες του άκτιστου Όντος και ο νους λαβαίνει πείρα όλων όσα υπάρχουν
εκεί.
Η αγάπη ξεχειλίζει σαν ποταμός φωτός σε όλη τη κτίση. Η φυσική καρδιά αισθάνεται αυτή την αγάπη σαν πνευματική, μεταφυσική…».
***
Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ: « Πρωτοφανή μαύρα σύννεφα κάλυψαν τον ουρανό, έτοιμα να προκαλέσουν αποκαλυπτική καταιγίδα …»
Είναι
λανθασμένο και απατηλό να αναμένουμε την τελειότητα μιας ομάδας, όσο
και την τελειότητα ενός προσώπου. Πρωτίστως γιατί κι εμείς οι ίδιοι δεν
έχουμε αληθινή και ορθή ιδέα για το τι ακριβώς είναι η τελειότητα. Και
ύστερα γιατί η τελειότητα είναι η κατάσταση της πλήρους εξομοιώσεως με
τον Χριστό…. Αυτό είναι σοβαρό,
καταλαβαίνετε; Κρίνουμε τους άλλους, αλλά θα κριθούμε από τη δική μας
στάση, από τις κρίσεις που κάνουμε για τους άλλους.
Έτσι λοιπόν, προσπαθήστε να μην κρίνετε ο ένας τον άλλο, αλλά προσεύχεσθε να ανοίξει ο Θεός την οδό της σωτηρίας Του.
…Βλέπω όλη την ανθρωπότητα βυθισμένη σε αδελφοκτόνους πολέμους, και ακόμη δεν υπάρχει φως στον ορίζοντα. Αντιθέτως μάλιστα, κάλυψαν τον ουρανό πρωτοφανή μαύρα σύννεφα, έτοιμα να προκαλέσουν αποκαλυπτική καταιγίδα … Και εγώ, βλέποντας την θηριώδη αυτή κατάσταση από τα νεανικά μου χρόνια, ήμουν έτοιμος να βγω στους δρόμους και τις πλατείες με αναμμένο φανάρι, όπως ο Διογένης, για να αναζητήσω άνθρωπο … Βλέποντας όμως τον Χριστό, χάρηκα για το θαυμάσιο αυτό εύρημα και ποτέ πια δεν μπορώ να ξεχάσω το γεγονός αυτό της ιστορίας του κόσμου μας. Στην πραγματικότητα μόνο Αυτός, ο Χριστός, είναι και τέλειος Άνθρωπος… Ο άνθρωπος αρχίζει πραγματικά να υπάρχει από τη στιγμή που συνειδητοποιεί τον εαυτό του ως υιό του αιωνίου Πατρός και προφέρει την προσευχή «Πάτερ ημών» με τη συνείδηση αυτή. Εμείς όμως δεν έχουμε αισθανθεί ακόμη πλήρως την αξία αυτή του ανθρώπου, και γι’ αυτό παρακάμπτουμε τον δρόμο της διαμορφώσεώς μας, της αυξήσεώς μας εν Πνεύματι Αγίω. Χωρίς τον Χριστό είναι αδύνατο να δικαιώσουμε την ανθρωπότητα …
Στις ημέρες μας η “αποκτήνωση” του κόσμου έλαβε φοβερές διαστάσεις. Η έκπτωση από την αυθεντική χριστιανική πίστη έχει γίνει καθολικό φαινόμενο. Η λέξη που χαρακτηρίζει τον αιώνα μας είναι η «αποστασία».
Φοβάμαι λοιπόν ότι μόνο η αύξηση των συμφορών μπορεί τώρα να οδηγήσει τους ανθρώπους στα παθήματα εκείνα που θα φανούν πραγματικά κρίσιμα, και τα οποία θα διεγείρουν σ’ αυτούς πάλι την ικανότητα να αντιληφθούν την πρωταρχική τους φύση κατ’ εικόνα Θεού. Τότε θα βασιλεύσει η ειρήνη στη γη. Όσο όμως οι άνθρωποι παραμένουν όμοιοι με τα άγρια θηρία, δεν πρέπει να αναμένουμε ειρήνη επάνω στη γη. Είναι μάταιες όλες οι προσπάθειες με τις οδούς της διπλωματίας και με άλλα παρόμοια μέσα για την αποτροπή της συμφοράς του πολέμου. Είναι πρωτίστως απαραίτητη η πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου, απαραίτητη η “ανθρωποποίηση” του θηριώδους αυτού κόσμου.
***
Ο πόλεμος που δεχόμαστε είναι πολύ μεγάλος. Όλοι είναι εναντίον µας: η επιστήμη και η πολιτική.
Δεν είμαι απαισιόδοξος, αλλά νομίζω ότι ζούμε στους τελευταίους καιρούς. Η δική µας στάση πρέπει να είναι μαρτυρική: «Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη, και ως αμνός άµωµος εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα αυτού»
(Ησ. νγ’ 7). Όταν εξασκήσουμε βία στην βία, δεν κάνουμε τίποτε. Η
μαρτυρική (σιωπηλή) στάση θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια
νίκης.
Ενδέχεται η αποστασία να λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.
Δεν αποκλείεται ο καθένας από μας, για να σταθεί στην πίστη, να πρέπει
να είναι έτοιμος να αντισταθεί σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Ας είναι αυτοί δισεκατομμύρια• ας μας θεωρούν μωρούς όλοι οι διανοούμενοι και οι αμαθείς….
Μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη μεγάλη λάμψη της Εκκλησίας μόνο με την ακραία προσπάθεια να ζήσουμε χριστιανικά, ευαγγελικά, χωρίς να στρέφουμε την προσοχή μας στο πώς θα μας συμπεριφερθούν οι σύγχρονοί μας.
Αν δεν αποκτήσουν οι χριστιανοί τα γνήσια πνευματικά χαρίσματα,και πρωτίστως την αγιότητα, το κήρυγμα με τα λόγια θα παραμένει ως«κύμβαλον αλαλάζον». Το παράδειγμα του Χριστού, ας μας ενισχύει να βαδίσουμε στα ίχνη του…»
Ήχος α’ Ώ τού παραδόξου θαύματος!
Την σήν δοξάζουσι Κοίμησιν, Εξουσίαι θρόνοι, Αρχαί Κυριότητες, Δυνάμεις και Xερουβίμ, Και τα φρικτά Σεραφίμ, Αγάλλονται γηγενείς επί τη θεία σου δόξη κοσμούμενοι, Προσπίπτουσι βασιλείς, συν Αρχαγγέλοις Αγγέλοις και μέλπουσι, Κεχαριτωμένη χαίρε, μετά σού ο Κύριος, ο παρέχων τω κόσμω, διά Σού το μέγα έλεος. (Δίς)
Οσίου Σωφρονίου του Έσσεξ. Ήχος β΄.
Τον υπερόπτην πάσης ματαιότητος των επί γης κτήσεων
και δι’ ακτησίας και αμεριμνισίας και αγνότητος
αρθέντα εις ύψος αρετής δυσαντίβλεπτον,
Σωφρόνιον τον ένθεον, οι πιστοί μακαρίσωμεν·
ούτος γαρ τον χειμώνα λιπών των προσκαίρων
προς το ευφρόσυνον έαρ του Άθωνος προσήλθεν,
ένθα των ηδυφθόγγων ετρύγησε ρημάτων Σιλουανού του μάκαρος·
μέλι ούν ποιήσας Θεού σοφίας και σωτηρίας γνώσεως
πάντας ηδύνει τους τρυφώντας αυτού των συγγραμμάτων
και Κυρίω πρεσβεύει υπέρ των ψυχών ημών.
Ωδή ζ΄. Σε νοητήν.
Μόνον Χριστόν φιλών εξ όλης καρδίας σου και εντολάς Αυτού τηρών εν βίω σω τας σωστικάς, ιερέ Σωφρόνιε, της Αυτού λαμπρότητος επαπολαύεις γηθόμενος εν ταις σκηναίς θείας δόξης και ουρανίοις δώμασιν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου