Ο άνθρωπος της χάριτος λάμπει εσωτερικά σαν αστέρι. Σε κάθε εποχή υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, άνθρωποι της χάριτος… αββάς Ιωσήφ της Πανεφώ, αββάς Πιώρ και αββάς Βησσαρίων.

αββάς Πιώρ, μαθητής Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου (4ος αι.)
αββάς Ιωσήφ της Πανεφώ, μαθητής Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου (4ος αι.)
αββάς Βησσαρίων ο αναχωρητής, μαθητής του Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου και του Αγίου Μακαρίου του Μεγάλου (και στις 20 Φεβρουαρίου, 4ος αι.)
Μανουήλ, Σαβέλ και Ισμαήλ, μάρτυρες στην Περσία (362)

Εορτάζουν στις 17 Ιουνίου

Στίχοι
Πολλών ιδρώτων και πόνων Βησσαρίων,
Πολλάς θανών εύρηκεν αντιμισθίας.

Κάποιος από τους Γέροντες πήγε στον συνασκητή του για να πάν να επισκεφθούν τον αββά Ιωσήφ.
Του λέει λοιπόν: “Πές στον μαθητή σου να μας στρώσει το γαϊδουράκι”.
Και του αποκρίνεται εκείνος: “Φώναξέ τον και ό,τι θέλεις θα στο κάνει”.
Τον ρωτά “πώς ονομάζεται” και απαντά ο άλλος “δεν γνωρίζω”.
Πόσον καιρό είναι μαζί σου -λέει ο Γέροντας- και δεν ξέρεις το όνομά του;” “Δύο χρόνια” του απαντά.
“Αν εσύ δύο χρόνια δεν γνωρίζεις το όνομα του μαθητή σου -λέει ο επισκέπτης Γέροντας- εγώ τι χρειάζεται να το μάθω σε μια μέρα;”

Ο αββάς Ιωσήφ λέει στον αββά Νισθερώο:
«Τι να κάνω με τη γλώσσα μου, που δεν μπορώ να τη συγκρατήσω;»
Του λέει ο Γέροντας:
«Βρίσκεις ανάπαυση, αν μιλήσεις;»
«Όχι», του απαντά.
Τότε λέει ο Γέροντας: «Αφού δεν έχεις ανάπαυση, γιατί μιλάς; Καλύτερα να σιωπάς και, αν γίνεται συζήτηση, προτιμότερο πολλά να ακούς παρά να λες».

Είπε ο Αββάς Λωτ στον Aββά Iωσήφ του Πανεφώ: «Αββά, εγώ κατά την δύναμή μου κάνω την λίγη μου προσευχή. Kαι τη λίγη μου νηστεία, και την μελέτη, και την ησυχία. Kαι κατά την δύναμή μου φυλάττω τον νου μου καθαρό από κακούς λογισμούς. Τι άλλο να κάμω;» Tότε ο Iωσήφ σηκώθηκε πάνω, και άπλωσε τα χέρια του στον ουρανό. Kαι, ω του θαύματος! τα δέκα δάχτυλα των χεριών του, έγιναν σαν δέκα λαμπάδες αναμμένες, και λέγει στον Λωτ.
– «Αν θέλεις, αγωνίσου στην προσευχή να γίνεις ολόκληρος σαν φωτιά».

Μερικοί από τους πατέρες πήγαν στον αββά Ιωσήφ στην Πανεφώ για να τον ρωτήσουν πώς πρέπει να φέρονται στους αδελφούς που φιλοξενούν, αν δηλαδή πρέπει να συγκαταβαίνουν και να τους συναναστρέφονται ελεύθερα. Ο γέροντας, πριν τον ρωτήσουν, είπε στον μαθητή του: «Δες τί θα κάνω σήμερα και κάνε υπομονή». Έπειτα έβαλε δυο μαξιλάρια, ένα στα δεξιά του και ένα στα αριστερά, και είπε στους πατέρες: «Καθίστε». Στη συνέχεια, μπήκε στο κελλί του, και αφού φόρεσε ρούχα σαν των ζητιάνων, βγήκε και πέρασε από ανάμεσά τους. Ξαναμπήκε έπειτα στο κελλί, φόρεσε τα δικά του, βγήκε και κάθισε πάλι ανάμεσά τους. Εκείνοι απόρησαν με αυτό που έκανε ο γέροντας, και αυτός τους ρώτησε: «Είδατε αυτό που έκανα;» «Ναι», του είπαν. «Μήπως έγινα άλλος με τα εξευτελιστικά ρούχα;» «Όχι», απάντησαν εκείνοι, και ο γέροντας συνέχισε: «Επομένως, και με τα δύο είδη ρούχων εγώ ο ίδιος είμαι. Όπως τα πρώτα δεν με άλλαξαν, έτσι ούτε τα άλλα με έβλαψαν. Έτσι λοιπόν πρέπει να κάνουμε όταν δεχόμαστε τους ξένους αδελφούς, σύμφωνα με το Άγιο Ευαγγέλιο που λέει ‘Δώσε στον Καίσαρα ό, τι ανήκει στον Καίσαρα, και στον Θεό ό, τι ανήκει στον Θεό’ (Ματθ. 22, 21 Μαρκ. 12, 17 Λουκ.20, 25). Όταν λοιπόν έρχονται αδελφοί, ας τους δεχόμαστε ελεύθερα. Όταν όμως είμαστε μόνοι, έχουμε ανάγκη του πένθους, για να παραμένει αυτό σ’ εμάς». Εκείνοι, όταν τον άκουσαν, θαύμασαν, γιατί, προτού τον ρωτήσουν, τους είπε αυτά που είχαν στη σκέψη τους, και δόξασαν τον Θεό.Ο αββάς Πίωρ, έτρωγε περπατώντας. Και σαν τον ρώτησε κάποιος γιατί τρώγει μ’ αυτόν τον τρόπο, αποκρίθηκε: «Δεν θέλω νάχω σαν έργο το φαγητό, αλλά σαν πάρεργο». Και σ’ έναν άλλο που του έκανε την ίδια ερώτηση, είπε: «Για να μην αισθάνεται η ψυχή καμμιά σωματική ευχαρίστηση».

Αξιοθαύμαστη υπομονή έδειξε στη ζωή του ο αιγύπτιος αββάς Πίωρ. Στον πανέρημο τόπο που κατοίκησε, έσκαψε και βρήκε νερό υπερβολικά πικρό. Έμεινε όμως εκεί μέχρι την κοίμησι του γευόμενος καθημερινά την πικράδα του! Πολλοί μοναχοί προσπάθησαν να τον μιμηθούν, αλλά κανείς δεν μπόρεσε να παραμείνη στον φοβερό και απαράκλητο τόπο που ασκήτευε, περισσότερο από ένα χρόνο.
Κάποτε σ’ ένα μοναστήρι, ογδόντα αδελφοί έσκαψαν ένα πολύ μεγάλο πηγάδι, αλλά δυστυχώς δεν βρήκαν νερό! Με πολλή λύπη σκέφθηκαν να εγκαταλείψουν το έργο. Είδαν τότε να έρχεται από την πανέρημο, μέσα στο μεσημεριάτικο λιοπύρι, ο αββάς Πίωρ. Τους πλησίασε, τους χαιρέτησε και τους είπε:
– Ολιγόψυχοι, γιατί μικροψυχήσατε; Από τη χθεσινή μέρα σας παρακολουθώ από μακριά και σας βλέπω ν’ απογοητεύεσθε.
Κατέβηκε μέσα στο βάθος του πηγαδιού και προσευχήθηκε. Στη συνέχεια παίρνει την τσάπα, χτυπά τρεις φορές και λέει:
– Ο Θεός των αγίων πατριαρχών, του Αβραάμ, του Ισαάκ, του Ιακώβ, μην αχρηστέψης τον κόπο των δούλων σου, αλλά στείλε το νερό που χρειάζονται.
Αμέσως ξεπήδησε νερό και τους έβρεξε όλους! Ο όσιος, αφού πάλι προσευχήθηκε, σηκώθηκε να φύγη. Οι μοναχοί τον παρακάλεσαν να παρακαθήση στο χαρούμενο τραπέζι που έστρωσαν. Εκείνος όμως δεν θέλησε. Έφυγε λέγοντας:
– Τελείωσα την αποστολή για την οποία μ’ έστειλε ο Θεός. Για το τραπέζι δεν μ’ έστειλε.
(Λαυσαϊκή Ιστορία)

***

Ένας αδελφός αμάρτησε και τον απεμάκρυνε ο πρεσβύτερος από την εκκλησία. Σηκώνεται λοιπόν και ο Αββάς Βησσαρίων και βγήκε μαζί του, λέγοντας: «Κι εγώ αμαρτωλός είμαι».

Έλεγε ο αββάς Δουλάς ο μαθητής του αββά Βησσαρίωνα -“Ενώ πηγαίναμε προς κάποιο Γέροντα, έφθασε ο ήλιος στη δύση του. Και προσευχήθηκε ο Γέροντας (Βησσαρίων) λέγοντας: “Σε παρακαλώ, Κύριε, ας σταθεί ο ήλιος, έως ότου φθάσω στον δούλο σου”. Και έγινε αυτό που ζήτησε.

Αδελφός πού συγκατοικούσε με αδελφούς ρώτησε τον αββά Βησσαρίωνα: «Τι να κάνω;». Του λέγει ο Γέροντας: «Να σιωπάς και μην κρίνεις τα πράγματα με βάση τον εαυτό σου».

Ο αββάς Βησσαρίων αποθνήσκοντας έλεγε: «Ο μοναχός οφείλει να είναι σαν τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, όλος οφθαλμός».

***

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Ο άνθρωπος της χάριτος λάμπει εσωτερικά σαν αστέρι. Συχνά, μάλιστα, η εσωτερική αυτή λαμπρότητα περνά από την ψυχή στο σώμα και γίνεται ορατή στους άλλους.

Όταν έμενα στην Πετρούπολη, στη δεκαετία του 1840, ακούγοντας γι’ αυτό από κάποιους, θέλησα να το διαπιστώσω με τα ίδια μου τα μάτια. Ήμουνα, βλέπεις, νεαρός τότε και δύσπιστος. Έτυχε, λοιπόν, να με επισκεφθεί ένας μοναχός, στον οποίο οι ενέργειες της χάριτος ήταν ήδη έκδηλες. Αρχίσαμε να μιλάμε για πνευματικά ζητήματα. Όσο πιο πολύ αυτοσυγκεντρωνόταν, όσο πιο πολύ η σκέψη του βάθαινε, τόσο πιο φωτεινό γινόταν το πρόσωπό του• ώσπου, τελικά, έγινε λευκό σαν το χιόνι, με τα μάτια του ν’ αστράφτουν. Λένε ότι και ο γέροντας Σεραφείμ του Σαρώφ πολύ συχνά έλαμπε, ιδιαίτερα την ώρα της προσευχής, και όλοι τον έβλεπαν φωτόλουστο.
Πολλές τέτοιες περιπτώσεις συναντάμε στις διηγήσεις των αγίων πατέρων. Αναφέρεται, για παράδειγμα, στο Γεροντικό ότι ο αββάς Ιωσήφ της Πανεφώ, όταν προσευχόταν με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό, τα δάχτυλά του γίνονταν σαν δέκα λαμπάδες αναμμένες. Το αποκάλυψε ο αββάς Λωτ, που το είδε.

Σε κάθε εποχή υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, άνθρωποι της χάριτος… Όλοι οι φωτεινοί άνθρωποι του Θεού μετέχουν χαρισματικά στο άκτιστο φως –δηλαδή στην άκτιστη ενέργεια– του Κυρίου, στο φως που αξιώθηκαν να δουν οι άγιοι απόστολοι Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης στο όρος Θαβώρ, όταν Εκείνος μεταμορφώθηκε, όταν «το πρόσωπό Του έλαμψε σαν τον ήλιο» (Ματθ. 7:2) και «τα ρούχα Του έγιναν αστραφτερά, κατάλευκα σαν το χιόνι» (Μαρκ. 9:3).
(Από το βιβλίο: “Πνευματική Ανθολογία από τους βίους και τους λόγους των Αγίων της Ρωσίας” . Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2018, σελ. 99, 102, 105.)

Απολυτίκιον Ήχος δ’.

Ο Θεός των Πατέρων ημών ο ποιων αεί μεθ᾽ ημών κατά την σην επιείκειαν, μη αποστήσης το έλεός σου αφ᾽ ημών• αλλά ταίς αυτών ικεσίαις, εν ειρήνη κυβέρνησον την ζωήν ημών.

Απολυτίκιον. Ήχος πλ. δ’.

Ταις των δακρύων σου ροαίς, της ερήμου το άγονον εγεώργησας, και τοις εκ βάθους στεναγμοίς , εις εκατόν τους πόνους εκαρποφώρησας• και γέγονας φωστήρ, τη οικουμένη λάμπων τοις θαύμασιν, Βησσαρίων  πατήρ ημών όσιε• πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ σωθήναι τας ψυχάς ημών.

iconandlight.wordpress.com