Για
1η φορά μετά από 400 περίπου χρόνια δεν θα πραγματοποιηθεί η ακολουθία
της τελετής του Νιπτήρος στην Πάτμο, ένα έθιμο που παραδοσιακά τελείται
στο Ιερό Νησί της Αποκάλυψης και συγκεντρώνει κάθε χρόνο, εκατοντάδες
πιστούς από όλη την Ελλάδα.
Επιπλέον, στην Πάτμο, που αποτελεί σύμβολο της Ορθοδοξίας οι ναοί και τα μοναστήρια, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, παραμένουν για πρώτη φορά μετά από ολόκληρους αιώνες κλειστά, δίνοντας μια εικόνα απογοήτευσης και θλίψης τόσο στους κατοίκους του νησιού όσο και στους προσκυνητές που ετοιμάζονταν να μεταβούν για να περάσουν στο νησί την Μεγάλη Εβδομάδα και να παρακολουθήσουν τις ιερές ακολουθίες, την παραδοσιακή τελετή του Νιπτήρα, τον Επιτάφιο και φυσικά, την Ανάσταση του Κυρίου.
Όπως δήλωσε στην «δημοκρατική», ο ιερομόναχος Σεραφείμ στην Μονή Αγίου Ιωάννη της Πάτμου (και εφημέριος στον ενοριακό ναό του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου Σκάλας):
«Η ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί στο νησί, είναι με μια λέξη, καταθλιπτική. Αν υπήρχε ένα αποκούμπι για τον κόσμο, να εκτονώσει όλο αυτό το συναισθηματικό φορτίο το οποίο έχει επωμισθεί λόγω της κατάστασης με τον κορωνοϊό, που είναι η Εκκλησία, αυτή την στιγμή δεν υπάρχει. Προσωπικά επειδή έχω συνεχή επαφή με τους ενορίτες μου, δέχομαι διαρκώς τηλεφωνήματα για το αν θ’ ανοίξουν οι ναοί και τα μοναστήρια. Μου λένε ότι νιώθουν κούραση γιατί διανύουμε την Μεγάλη Σαρακοστή και θέλουν να συμμετέχουν στις ακολουθίες, ενώ παράλληλα, υπάρχει και ο φόβος για τον κορωνοϊό μήπως σημειωθεί κάποιο πρόβλημα εάν έρθουν –αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα κρούσμα στην Πάτμο.
Από την δική μας πλευρά, . εμείς ως κληρικοί, προσπαθούμε να παρηγορήσουμε, να στηρίξουμε τους πιστούς, λέγοντας πως μπορούν από το σπίτι τους να προσευχηθούν. Είναι μια δοκιμασία που έχει στείλει ο Θεός για να δοκιμάσει την πίστη μας. Από εκεί και πέρα, προσπαθούμε να έχουμε μια επαφή με τους ενορίτες και τους πιστούς –κυρίως τηλεφωνικά, διότι διά ζώσης είναι πολύ δύσκολο. Ακόμη και με ανθρώπους που έχουν την ανάγκη της παρουσίας μας –όπως άρρωστοι, κατάκοιτοι στο κρεβάτι κ.λπ. δεν μπορούμε να έχουμε επαφή».
Σχολιάζοντας την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και με τις εκκλησίες να παραμένουν κλειστές, ο ιερομόναχος Σεραφείμ δηλώνει ξεκάθαρα πως: «Οτιδήποτε έχει να κάνει με συνάθροιση είτε για 10 είτε για 100 άτομα, απαγορεύεται. Κι εμείς μέσα στα μοναστήρια, οφείλουμε να τηρούμε τις απαραίτητες αποστάσεις, προκειμένου να μην έχουμε άλλα προβλήματα. Συνεπώς, πώς θα τελεστεί μια τελετή, όπως η τελετή της ακολουθίας του Νιπτήρα, που φέρνει σε επαφή τόσα πολλά πρόσωπα. Η τελετή αυτή δεν έχει ακυρωθεί ποτέ στα χρονικά! Ακόμη και σε καταστάσεις δύσκολες, όπως η κατοχή, η Ιταλοκρατία, αυτή η τελετή, δεν απαγορεύτηκε. Επί της Ιταλοκρατίας, η τελετή της ακολουθίας του Νιπτήρα ετελείτο μέσα στη Μονή, αλλά γινόταν. Φέτος, βέβαια, οι λόγοι είναι υγειονομικοί κι εμείς το καταλαβαίνουμε και πρέπει να τηρήσουμε τις οδηγίες. Καταλαβαίνετε ότι η τελετή αυτή δεν μπορεί να γίνει ούτε σε περιορισμένο χώρο, διότι δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί».
Συνεπώς, ακόμη και το Ιερό Νησί της Αποκάλυψης, όπου κάθε χρόνο αυτές τις άγιες ημέρες και κυρίως την Μεγάλη Εβδομάδα, κυριαρχεί κλίμα κατάνυξης, φέτος όλα θα παραμείνουν… βουβά. Οι προσκυνητές από την Ελλάδα, τα Δωδεκάνησα και χώρες του εξωτερικού, που συνήθως επισκέπτονται την Πάτμο, δεν θα έρθουν αφού όλες οι μετακινήσεις από αέρος με αεροπλάνα και από θαλάσσης με πλοία, έχουν απαγορευτεί.
«Είναι μια άσχημη εικόνα, μία εικόνα που δεν έχουμε ξαναδεί. Μία εικόνα η οποία δεν συνάδει με το κλίμα που επικρατεί είτε με την εποχή είτε με το κατανυκτικό κλίμα λόγω της Σαρακοστής και της Μεγάλης Εβδομάδας για την οποία προετοιμαζόμαστε όλοι κάθε χρόνο. Είμαστε όλοι περιορισμένοι και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσευχόμαστε να τελειώσει όσο το δυνατό συντομότερα αυτή η δοκιμασία. Δεν είναι στο χέρι μας. Από εμάς εξαρτάται μόνον να τηρούμε τις οδηγίες για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Άλλωστε αυτές ήταν και οι οδηγίες από το Οικουμενικό Πατριαρχείο».
Εντούτοις, εάν κάποιος πιστός έχει απόλυτη ανάγκη να λάβει την Θεία Κοινωνία, ζητείται η άδεια από τον Πατριαρχικό Έξαρχο και κάποιος από τους μοναχούς πηγαίνει να τον κοινωνήσει. Όσον αφορά στο Άγιο Φως, “θα πάει στην Πάτμο αλλά οι διαδικασίες θα είναι φέτος διαφορετικές από άλλη χρονιά” όπως ειπώθηκε.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ
Την ίδια ώρα, οι πιστοί στην Ρόδο βιώνουν την ίδια ανησυχία, μένοντας, φυσικά μακριά από τους ναούς και τα μοναστήρια.
Σε κάποιες περιοχές, όπως η δημοτική ενότητα Αρχαγγέλου, τελέσθηκαν θείες ακολουθίες στο μοναστήρι του Ταξιάρχη Μιχαήλ, κεκλεισμένων των θυρών, ενώ τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός έκανε αναμετάδοση και τοποθετήθηκαν ηχεία στο κτήριο του παλαιού Δημαρχείου –κατόπιν συνεννοήσεως του προέδρου της Δημοτικής Κοινότητας με την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου.
Σε άλλη περιοχή, όπως στις Καλυθιές, ο ιερέας βγήκε στο… μπαλκόνι για να ψάλλει την ακολουθία των Χαιρετισμών.
Σε πολλές δημοτικές κοινότητες και χωριά της Ρόδου, οι πιστοί ζητούν συνεχώς από τους κληρικούς στις ενορίες τους, διευκρινίσεις για το πώς θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις ιερές ακολουθίες κατά την Μεγάλη Εβδομάδα κι εάν μπορούν να κοινωνήσουν.
«Οι ενορίτες μας, ρωτούν συνεχώς πώς θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις λειτουργίες αλλά κι εμείς οφείλουμε να τηρήσουμε τις οδηγίες που δίνει η κυβέρνηση και κατόπιν εγκρίσεως της Ιεράς Μητρόπολης Ρόδου. Όλοι μάς ρωτούν για τα μνημονεύματα των νεκρών συγγενών και δικών τους ανθρώπων –το έθιμο που γίνεται την Μεγάλη Παρασκευή- εάν μπορούν να κοινωνήσουν οι άρρωστοι κ.λπ. Είναι έκτατες συνθήκες κι εμείς οφείλουμε να τηρήσουμε τις οδηγίες» δήλωσε στην «δημοκρατική» ο π. Κωνταντίνος Χατζημιχαήλ, εφημέριος στον Ιερό Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στην Ιαλυσό.
Να σημειωθεί ότι μόνον ένας τοπικός τηλεοπτικός σταθμός αναμεταδίδει τις Θείες Λειτουργίες που γίνονται (κεκλεισμένων των θυρών ή με την παρουσία του Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κυρίλλου στην Μητρόπολη).
Σε άλλη περίπτωση, οι λειτουργίες μπορούν να μεταδίδονται από τα μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΚΥΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Mε ΚΥΑ των υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας προβλέπονται νέα προσωρινά περιοριστικά μέτρα στους χώρους λατρείας, όλων των θρησκειών και δογμάτων για το διάστημα από 12.04.2020 έως και 20.4.2020. Οι νέες ρυθμίσεις για την αποτροπή μετάδοσης του κορωνοϊού στους χώρους λατρείας προβλέπουν μεταξύ άλλων τα εξής:
α) Απαγορεύονται, παρουσία κοινού, οι λειτουργίες, λατρευτικές συνάξεις, ιεροπραξίες και πάσης φύσεως θρησκευτικές τελετές σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους θρησκευτικής λατρείας κάθε δόγματος και θρησκείας, ανεξαρτήτως μεγέθους και χωρητικότητας, στο σύνολο της Επικράτειας, για προληπτικούς λόγους δημόσιας υγείας.
β) Επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών κεκλεισμένων των θυρών, αποκλειστικά και μόνο από θρησκευτικό λειτουργό και βοηθητικό προσωπικό (πχ ιεροψάλτης) των οποίων ο συνολικός αριθμός δεν υπερβαίνει τα 4 φυσικά πρόσωπα. Ο κατά νόμο θρησκευτικός λειτουργός είναι υπεύθυνος για να λάβει όλα τα προσήκοντα μέτρα σύμφωνα με την ΚΥΑ. Δεν επιτρέπεται, ούτε κεκλεισμένων των θυρών, η τέλεση λειτουργιών σε χώρους λατρείας που βρίσκονται σε ιδιωτικά κτήματα, κτήρια κλπ.
γ) Απαγορεύεται η επίσκεψη κοινού, ατομικά ή ομαδικά, στα μοναστήρια. Επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών και ακολουθιών στα μοναστήρια χωρίς την παρουσία κοινού.
δ) Επιτρέπεται, επιπλέον της τηλεοπτικής και ραδιοφωνικής, και η αυτοτελής διαδικτυακή μετάδοση της λειτουργίας.
Επιπλέον, στην Πάτμο, που αποτελεί σύμβολο της Ορθοδοξίας οι ναοί και τα μοναστήρια, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, παραμένουν για πρώτη φορά μετά από ολόκληρους αιώνες κλειστά, δίνοντας μια εικόνα απογοήτευσης και θλίψης τόσο στους κατοίκους του νησιού όσο και στους προσκυνητές που ετοιμάζονταν να μεταβούν για να περάσουν στο νησί την Μεγάλη Εβδομάδα και να παρακολουθήσουν τις ιερές ακολουθίες, την παραδοσιακή τελετή του Νιπτήρα, τον Επιτάφιο και φυσικά, την Ανάσταση του Κυρίου.
Όπως δήλωσε στην «δημοκρατική», ο ιερομόναχος Σεραφείμ στην Μονή Αγίου Ιωάννη της Πάτμου (και εφημέριος στον ενοριακό ναό του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου Σκάλας):
«Η ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί στο νησί, είναι με μια λέξη, καταθλιπτική. Αν υπήρχε ένα αποκούμπι για τον κόσμο, να εκτονώσει όλο αυτό το συναισθηματικό φορτίο το οποίο έχει επωμισθεί λόγω της κατάστασης με τον κορωνοϊό, που είναι η Εκκλησία, αυτή την στιγμή δεν υπάρχει. Προσωπικά επειδή έχω συνεχή επαφή με τους ενορίτες μου, δέχομαι διαρκώς τηλεφωνήματα για το αν θ’ ανοίξουν οι ναοί και τα μοναστήρια. Μου λένε ότι νιώθουν κούραση γιατί διανύουμε την Μεγάλη Σαρακοστή και θέλουν να συμμετέχουν στις ακολουθίες, ενώ παράλληλα, υπάρχει και ο φόβος για τον κορωνοϊό μήπως σημειωθεί κάποιο πρόβλημα εάν έρθουν –αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα κρούσμα στην Πάτμο.
Από την δική μας πλευρά, . εμείς ως κληρικοί, προσπαθούμε να παρηγορήσουμε, να στηρίξουμε τους πιστούς, λέγοντας πως μπορούν από το σπίτι τους να προσευχηθούν. Είναι μια δοκιμασία που έχει στείλει ο Θεός για να δοκιμάσει την πίστη μας. Από εκεί και πέρα, προσπαθούμε να έχουμε μια επαφή με τους ενορίτες και τους πιστούς –κυρίως τηλεφωνικά, διότι διά ζώσης είναι πολύ δύσκολο. Ακόμη και με ανθρώπους που έχουν την ανάγκη της παρουσίας μας –όπως άρρωστοι, κατάκοιτοι στο κρεβάτι κ.λπ. δεν μπορούμε να έχουμε επαφή».
Σχολιάζοντας την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και με τις εκκλησίες να παραμένουν κλειστές, ο ιερομόναχος Σεραφείμ δηλώνει ξεκάθαρα πως: «Οτιδήποτε έχει να κάνει με συνάθροιση είτε για 10 είτε για 100 άτομα, απαγορεύεται. Κι εμείς μέσα στα μοναστήρια, οφείλουμε να τηρούμε τις απαραίτητες αποστάσεις, προκειμένου να μην έχουμε άλλα προβλήματα. Συνεπώς, πώς θα τελεστεί μια τελετή, όπως η τελετή της ακολουθίας του Νιπτήρα, που φέρνει σε επαφή τόσα πολλά πρόσωπα. Η τελετή αυτή δεν έχει ακυρωθεί ποτέ στα χρονικά! Ακόμη και σε καταστάσεις δύσκολες, όπως η κατοχή, η Ιταλοκρατία, αυτή η τελετή, δεν απαγορεύτηκε. Επί της Ιταλοκρατίας, η τελετή της ακολουθίας του Νιπτήρα ετελείτο μέσα στη Μονή, αλλά γινόταν. Φέτος, βέβαια, οι λόγοι είναι υγειονομικοί κι εμείς το καταλαβαίνουμε και πρέπει να τηρήσουμε τις οδηγίες. Καταλαβαίνετε ότι η τελετή αυτή δεν μπορεί να γίνει ούτε σε περιορισμένο χώρο, διότι δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί».
Συνεπώς, ακόμη και το Ιερό Νησί της Αποκάλυψης, όπου κάθε χρόνο αυτές τις άγιες ημέρες και κυρίως την Μεγάλη Εβδομάδα, κυριαρχεί κλίμα κατάνυξης, φέτος όλα θα παραμείνουν… βουβά. Οι προσκυνητές από την Ελλάδα, τα Δωδεκάνησα και χώρες του εξωτερικού, που συνήθως επισκέπτονται την Πάτμο, δεν θα έρθουν αφού όλες οι μετακινήσεις από αέρος με αεροπλάνα και από θαλάσσης με πλοία, έχουν απαγορευτεί.
«Είναι μια άσχημη εικόνα, μία εικόνα που δεν έχουμε ξαναδεί. Μία εικόνα η οποία δεν συνάδει με το κλίμα που επικρατεί είτε με την εποχή είτε με το κατανυκτικό κλίμα λόγω της Σαρακοστής και της Μεγάλης Εβδομάδας για την οποία προετοιμαζόμαστε όλοι κάθε χρόνο. Είμαστε όλοι περιορισμένοι και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσευχόμαστε να τελειώσει όσο το δυνατό συντομότερα αυτή η δοκιμασία. Δεν είναι στο χέρι μας. Από εμάς εξαρτάται μόνον να τηρούμε τις οδηγίες για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Άλλωστε αυτές ήταν και οι οδηγίες από το Οικουμενικό Πατριαρχείο».
Εντούτοις, εάν κάποιος πιστός έχει απόλυτη ανάγκη να λάβει την Θεία Κοινωνία, ζητείται η άδεια από τον Πατριαρχικό Έξαρχο και κάποιος από τους μοναχούς πηγαίνει να τον κοινωνήσει. Όσον αφορά στο Άγιο Φως, “θα πάει στην Πάτμο αλλά οι διαδικασίες θα είναι φέτος διαφορετικές από άλλη χρονιά” όπως ειπώθηκε.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ
Την ίδια ώρα, οι πιστοί στην Ρόδο βιώνουν την ίδια ανησυχία, μένοντας, φυσικά μακριά από τους ναούς και τα μοναστήρια.
Σε κάποιες περιοχές, όπως η δημοτική ενότητα Αρχαγγέλου, τελέσθηκαν θείες ακολουθίες στο μοναστήρι του Ταξιάρχη Μιχαήλ, κεκλεισμένων των θυρών, ενώ τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός έκανε αναμετάδοση και τοποθετήθηκαν ηχεία στο κτήριο του παλαιού Δημαρχείου –κατόπιν συνεννοήσεως του προέδρου της Δημοτικής Κοινότητας με την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου.
Σε άλλη περιοχή, όπως στις Καλυθιές, ο ιερέας βγήκε στο… μπαλκόνι για να ψάλλει την ακολουθία των Χαιρετισμών.
Σε πολλές δημοτικές κοινότητες και χωριά της Ρόδου, οι πιστοί ζητούν συνεχώς από τους κληρικούς στις ενορίες τους, διευκρινίσεις για το πώς θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις ιερές ακολουθίες κατά την Μεγάλη Εβδομάδα κι εάν μπορούν να κοινωνήσουν.
«Οι ενορίτες μας, ρωτούν συνεχώς πώς θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις λειτουργίες αλλά κι εμείς οφείλουμε να τηρήσουμε τις οδηγίες που δίνει η κυβέρνηση και κατόπιν εγκρίσεως της Ιεράς Μητρόπολης Ρόδου. Όλοι μάς ρωτούν για τα μνημονεύματα των νεκρών συγγενών και δικών τους ανθρώπων –το έθιμο που γίνεται την Μεγάλη Παρασκευή- εάν μπορούν να κοινωνήσουν οι άρρωστοι κ.λπ. Είναι έκτατες συνθήκες κι εμείς οφείλουμε να τηρήσουμε τις οδηγίες» δήλωσε στην «δημοκρατική» ο π. Κωνταντίνος Χατζημιχαήλ, εφημέριος στον Ιερό Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στην Ιαλυσό.
Να σημειωθεί ότι μόνον ένας τοπικός τηλεοπτικός σταθμός αναμεταδίδει τις Θείες Λειτουργίες που γίνονται (κεκλεισμένων των θυρών ή με την παρουσία του Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κυρίλλου στην Μητρόπολη).
Σε άλλη περίπτωση, οι λειτουργίες μπορούν να μεταδίδονται από τα μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΚΥΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
Mε ΚΥΑ των υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας προβλέπονται νέα προσωρινά περιοριστικά μέτρα στους χώρους λατρείας, όλων των θρησκειών και δογμάτων για το διάστημα από 12.04.2020 έως και 20.4.2020. Οι νέες ρυθμίσεις για την αποτροπή μετάδοσης του κορωνοϊού στους χώρους λατρείας προβλέπουν μεταξύ άλλων τα εξής:
α) Απαγορεύονται, παρουσία κοινού, οι λειτουργίες, λατρευτικές συνάξεις, ιεροπραξίες και πάσης φύσεως θρησκευτικές τελετές σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους θρησκευτικής λατρείας κάθε δόγματος και θρησκείας, ανεξαρτήτως μεγέθους και χωρητικότητας, στο σύνολο της Επικράτειας, για προληπτικούς λόγους δημόσιας υγείας.
β) Επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών κεκλεισμένων των θυρών, αποκλειστικά και μόνο από θρησκευτικό λειτουργό και βοηθητικό προσωπικό (πχ ιεροψάλτης) των οποίων ο συνολικός αριθμός δεν υπερβαίνει τα 4 φυσικά πρόσωπα. Ο κατά νόμο θρησκευτικός λειτουργός είναι υπεύθυνος για να λάβει όλα τα προσήκοντα μέτρα σύμφωνα με την ΚΥΑ. Δεν επιτρέπεται, ούτε κεκλεισμένων των θυρών, η τέλεση λειτουργιών σε χώρους λατρείας που βρίσκονται σε ιδιωτικά κτήματα, κτήρια κλπ.
γ) Απαγορεύεται η επίσκεψη κοινού, ατομικά ή ομαδικά, στα μοναστήρια. Επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών και ακολουθιών στα μοναστήρια χωρίς την παρουσία κοινού.
δ) Επιτρέπεται, επιπλέον της τηλεοπτικής και ραδιοφωνικής, και η αυτοτελής διαδικτυακή μετάδοση της λειτουργίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου