Εἶναι σωστὸ νὰ προσκυνοῦμε τὶς Ἱερὲς Εἰκόνες ἤ μήπως αὐτὸ συνιστᾶ εἰδωλολατρεία;

Εἶναι γεγονὸς ὅτι πολλοὶ ἀποφεύγουν τὴν προσκύνηση τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων ἢ πλησιάζουν χωρὶς νὰ τὶς προσκυνοῦν, εἴτε γιατί ἐνδόμυχα πιστεύουν ὅτι προσκυνοῦν ἕνα ξύλο, εἴτε γιατί φοβοῦνται μήπως ἀρρωστήσουν ἀπὸ τοὺς ἀσπασμοὺς τῶν προηγουμένων πιστῶν. Θὰ μποροῦσε ἴσως κάποιος νὰ υἱοθετοῦσε τὴν πρώτη ἄποψη καὶ νὰ θεωρεῖτο εἰδωλολατρικὴ πράξη ἡ προσκύνηση τῶν Εἰκόνων, ἐάν: 1ον τὰ πρόσωπα ποὺ εἰκονίζονταν δὲν ἦταν ὑπαρκτά. 2ον οἱ εἰκόνες ἐξιστοροῦσαν γεγονότα ψευδῆ καὶ μὴ γενόμενα καὶ 3ον τιμούσαμε καὶ προσκυνούσαμε τὸ ὑλικὸ κατασκευῆς τῶν εἰκόνων (ξύλο, χαρτί, γυαλί, χρῶμα κ.ἄ.) καὶ ὄχι τὸ εἰκονιζόμενο πρόσωπο.

Ὅμως τίποτα ἀπ’ ὅλα αὐτὰ δὲν ἰσχύει. Δὲν τιμᾶμε οὔτε λατρεύουμε τὸ ξύλο καὶ τὰ χρώματα, τιμᾶμε τὰπρόσωπα ποὺ εἰκονίζονται πάνω στὴν Εἰκόνα. Ἐπίσης,πῶς γίνεται νὰ ἔχουμε τόσες θαυματουργὲς Εἰκόνες,ἂν ἐπρόκειτο γιὰ εἰδωλολατρεία; Τὰ εἴδωλα παριστάνουν ἀνύπαρκτα ὄντα, ἀνύπαρκτους θεούς, ποὺ ἔρχονται στὴν ὕπαρξη μόνο μὲ τὶς εἰδωλικὲς ἀπεικονίσεις καὶ ἐξαφανίζονται ἀμέσως μόλις τὰ εἴδωλα καταστραφοῦν.

Ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὴν ὀρθὴ τιμὴ καὶ προσκύνηση τῶν ἁγίων Εἰκόνων εἶναι σαφὴς καὶ ξεκάθαρη. Τιμᾶμε τὸ εἰκονιζόμενο πρόσωπο. Ἡ προσκύνηση μεταβαίνει στὸ πρωτότυπο καὶ ὄχι στὴν ὕλη. Ἡ εἰκόνα δὲν εἶναι διακοσμητικὸ στοιχεῖο, οὔτε ἀκόμη καὶ μία ἁπλὴ εἰκονογράφηση τῆς Γραφῆς. Εἶναι ἀναπόσπαστο μέρος τῆς λειτουργίας, ἀποτελεῖ «μέσο γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὸ Θεὸ καὶ νὰ ἑνωθοῦμε μαζί Του».

Οἱ Ἱερὲς Εἰκόνες παριστάνουν ὑπαρκτὰ πρόσωπα καὶ ἱστορικὰ γεγονότα, τὸν Χριστό, τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τοὺς Ἁγίους μας, σκηνὲς ἀπὸ τὸν βίο καὶ τὴν δράση Των. Μόνον ἐὰν δὲν εἶχαν συμβεῖ, ἔπρεπε νὰ μὴ ζωγραφίζονται. Ἐφ’ ὅσον ὅμως εἶναι πραγματικὰ γεγονότα, ἡ παράστασή τους δὲν ἔχει καμία σχέση πρὸς τὸ ψεῦδος τῶν εἰδώλων. Δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ἐπίσης ὅτι ἡ Εἰκόνα δὲν εἶναι αὐτοσκοπὸς ἀλλὰ μέσον μὲτὸ ὁποῖο ὁ πιστὸς ἀνάγεται εἰς ἔννοια, μνήμη τοῦ θεαρέστου βίου τοῦ εἰκονιζόμενου Ἁγίου καὶ ἔτσι προτρέπεται σὲ ὁμοίωσή του, ποὺ ἀποτελεῖ καὶ τὴν τιμὴ τοῦ εἰκονιζομένου προσώπου. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης μάλιστα ὁ Δαμασκηνὸς ἀναφερόμενος στὴν προσκύνηση τῶν Εἰκόνωνσημειώνει: «ὁ μὴ προσκυνῶν ἐχθρός ἐστι τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἁγίας Θεοτόκου καὶ τῶν Ἁγίων, ἐκδικητὴς δὲ τοῦ διαβόλου καὶ τῶν δαιμόνων, ἔργῳ ἐπιδεικνύμενος τὴν λύπην, ὅτι οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ τιμῶνται καὶ δοξάζονται, ὁ δὲ διάβολος καταισχύνεται. Ἡ γὰρ εἰκὼν θριάμβωσίς ἐστι καὶ φανέρωσις καὶ στηλογραφία εἰς μνήμην τῆς νίκης τῶν ἀριστευσάντων καὶ τῆς αἰσχύνης τῶν ἡττηθέντων καὶ καταβληθέντων».

Ἡ Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀξιοποιώντας τὴν θεολογικὴ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, διεκήρυξε ὅτι «ἡ τῆς εἰκόνος τιμὴ ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει» καὶ ὄχι στὴν ὕλη ἀπὸ τὴν ὁποία εἶναι κατασκευασμένη ἡ ἱερὰ εἰκόνα. Οἱ Εἰκόνες μάλιστα τῶν Ἁγίων δὲν εἶναι ἁπλὲς ἀναμνηστικὲς παραστάσεις, ὅπως οἱ φωτογραφίες τῶν συγγενῶν καὶ φίλων,ἀλλὰ μετέχουν καὶ αὐτὲς στὸν ἁγιασμὸ λόγῳ τῆς μυστικῆς καὶ ἀοράτου σχέσεώς τους πρὸς τὰ πρωτότυπά τους, τούς Ἁγίους. Ἡ ἄκτιστη ἐνέργεια καὶ χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ποὺ ἐνοικεῖ στοὺς Ἁγίους, χαριτώνει τὰ σώματά τους, ὅπως φαίνεται στὰ ἅγια λείψανά Τους καὶ περνᾶ καὶ στὶς ἁγίες Εἰκόνες Τους, ποὺ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ θαυματουργοῦν.

Κάθε μεμονωμένο περιστατικὸ ἢ ἔκτροπο ποὺ γίνεται μὲ τὶς Ἱερὲς Εἰκόνες (π.χ. ἀναστενάρηδες), εἶναι καταδικαστέα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας καὶ συνιστᾶ σὲ ἕνα βαθμὸ δεισιδαιμονία. Ἀναφορικὰ δὲ μὲ τὸν δεύτερο λόγο, δηλ. ὅτι προσκυνώντας τὶς Εἰκόνες μπορεῖ νὰ ἀρρωστήσομε ἀπὸ μεταδοτικὲς ἀσθένειες, μὴ γένοιτο! Τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τῆς πίστεώς μας, τὰ ὁποῖα καθίστανται πηγὴ χάριτος καὶ εὐλογίας γιὰ τοὺς πιστοὺς, νὰ μεταδίδουν ἀσθένεια καὶ θάνατο! Τὸ ἐπιχείρημααὐτὸ εἶναι ὄχι μόνον ἀβάσιμο, ἀλλὰ ἐγγίζει καὶ τὰ ὅρια τῆς ἀστειότη ἀστειότητος.

Πηγή: Χριστὸς & Κόσμος • Ἰούλιος – Αὔγουστος 2009, τ. 22         http://ellinorthodoxa.blogspot.gr/2014/12/blog-post_73.html