Άρθρο του μακαριστού πρωτοπρ. Νικολάου Μανώλη.
“Ἡ νοερά προσευχή ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον, φέρνει τόν ἄνθρωπον εἰς τήν πρώτην χάριν τοῦ βαπτίσματος” (Άγιος Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης)
“Ο Άγιος Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης γεννήθηκε στις 6-12-1912 στο Αμπελοχώρι Βοιωτίας. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στο Αμπελοχώρι· στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, όμως, οι γονείς του εγκαταστάθηκαν στη Θήβα για να διευκολύνουν τις σπουδές των παιδιών τους. Μαθημένος να εκκλησιάζεται πολύ συχνά, συνδέθηκε νωρίς με μοναχούς και μοναχές και άρχισε ήδη από κοσμικός να ζει ζωή σχεδόν καλογερική.
Το βαπτιστικό όνομά του ήταν Ευάγγελος. Στις 14-09-1933 ο Ευάγγελος αποφάσισε να μονάσει και ήλθε στην έρημο του Αγίου Όρους στα Κατουνάκια, στο ησυχαστήριο του Οσίου Εφραίμ του Σύρου και υποτάχθηκε στη συνοδεία των Γερόντων Εφραίμ και Νικηφόρου, παλαιών οικογενειακών γνωστών. Ένα εξάμηνο μετά την προσέλευσή του, εκάρη μικρόσχημος μοναχός με το όνομα Λογγίνος. Το 1935 έγινε μεγαλόσχημος μοναχός από τον Γέροντά του Νικηφόρο και έλαβε το όνομα Εφραίμ. Τον επόμενο χρόνο χειροτονήθηκε ιερέας.
Ο παπα-Εφραίμ γνώρισε τον ξακουστό στο Άγιο Όρος μοναχό Άγιο Γέροντα Ιωσήφ τον Σπηλαιώτη ή Ησυχαστή (1898-1959) και συνδέθηκε πνευματικά μαζί του, αφού πήρε την άδεια από τον Γέροντά του Νικηφόρο. Ο Γέροντας Ιωσήφ με τη σειρά του, άσκησε καταλυτική επίδραση στην πορεία του νεαρού μοναχού στην πνευματική του ζωή. Το 1973 πέθανε ο ιερομόναχος Νικηφόρος. Ο Εφραίμ μετά το 1980 συγκρότησε συνοδεία, τηρώντας την εντολή του Αγίου Γέροντος Ιωσήφ να αποκτήσει συνοδεία μετά τον θάνατο του Νικηφόρου. Το προσωνύμιό του στο Άγιο Όρος ήταν «ο χαρισματούχος υποτακτικός», λόγω της υπακοής που επέδειξε στον Γέροντα Νικηφόρο, έναν γέροντα πολύ σκληρό κατά γενική ομολογία. O Άγιος Γέροντας Εφραίμ θεωρούσε την κάθε Θεία Λειτουργία και μία Θεοφάνεια, ένα συγκλονιστικό και βαθύτατα πνευματικό γεγονός. Το 1996 ο παπα-Εφραίμ έπαθε εγκεφαλικό και έπεσε σε ακινησία. Εκοιμήθη στις 14-02-1998 και ετάφη στον περίβολο του Κελλιού του, σε τάφο που είχε ο ίδιος σκάψει με τα άγια χέρια του. Από το απόσταγμα της καλογερικής αγάπης του για τον Κύριο Ιησού Χριστό, μας άφησε αυτές τις πνευματικές νουθεσίες. Να έχουμε την αγία ευχή του και την πρεσβεία του από τον γλυκό μας Παράδεισο”.(1)
Ο Άγιος Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης Ιερομόναχος, άφησε πνευματικές νουθεσίες περί νοεράς προσευχής, δακρύων και χάριτος:(2) “Νά λέγῃς παιδί μου τήν εὐχή, «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με», ἡμέρα καί νύχτα συνέχεια. Ἡ εὐχή θά τά φέρῃ ὅλα. Ἡ εὐχή περιέχει τά πάντα, περικλείει τά πάντα, αἴτησι, παράκλησι, πίστι, ὁμολογία, θεολογία κλπ. Ἡ εὐχή νά λέγεται χωρίς διακοπή.
Ἡ εὐχή θά φέρῃ ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον εἰρήνη, γλυκύτητα, χαρά, δάκρυα. Ἡ εἰρήνη καί ἡ γλυκύτης θά φέρουν περισσότερον εὐχή, καί ἡ εὐχή κατόπιν, περισοτέραν εἰρήνη καί γλυκύτητα κλπ. Θά ἔρθῃ στιγμή, πού ἄν θά σταματᾷς τήν εὐχή, θά αἰσθάνεσαι ἄσχημα.
Ὅταν ὁ μοναχός, βρῇ αὐτή τήν χαρά καί τήν εἰρήνη ἀπό τήν εὐχή, τότε θεωρεῖ σκύβαλα ὅλα τά τοῦ κόσμου. Τότε δοξάζει τόν Θεόν, πού τόν ἅρπαξε ἀπό τήν ματαιότητα τοῦ κόσμου. Τότε, σκέπτεται, τί θά εἶναι ἄραγε ἐκεῖ εἰς τόν Παράδεισον, ἄν τόν ἀξιώσῃ ὁ Κύριος, ἐφόσον ἐδῶ χορταίνει ἀπό χάρι, ἐφόσον ἐδῶ νοιώθει τέτοια μακαριότητα. Σκέπτεται τί θά εἶναι ἄραγε ἐκεῖνα τά ἀνέκφραστα ἀγαθά!
Ἡ εὐχή λοιπόν θά φέρῃ τήν εἰρήνη καί τήν γλυκύτητα, καί κατόπιν θά φέρῃ τά δάκρυα. Μόνα τους θά ἔρχονται τά δάκρυα. Εἶναι ἕνα ἄλλο σκαλοπάτι τά δάκρυα. Πρῶτα θά εὕρῃς μέ τήν εὐχήν μία χαρά, μία εἰρήνη καί γλυκύτητα. Πρῶτα θά νοιώσῃς αὐτά, καί κατόπιν ἐφόσον θελήσῃ ὁ Θεός, μπορεῖ νά γευθῇς κι ἄλλες καταστάσεις. Π.χ. μία ἁρπαγή τοῦ νοός, κλπ.
Ἐσύ παιδί μου λέγε τήν εὐχή. Πίεζε τόν ἑαυτόν σου νά λέγῃς τήν εὐχή. Οἱανδήποτε ἐργασία και ἄν κάνῃς, λέγε την εὐχή. Ἐνίοτε δυσκολεύεσαι νά λέγῃς τήν εὐχή ταυτοχρόνως εἰς τήν ἐργασία σου. Θά ἔρθῃ ὅμως καιρός, ὅπου ἐνῷ θά κάνῃς οἱανδήποτε ἐργασία, ἐνῷ θά ἔχῃς οἱανδήποτε ἀπασχόλησι, θά λέγῃς ταυτοχρόνως καί τήν εὐχή. Θά λέγεται μόνη της ἡ εὐχή. Τρόπον τινά, σάν νά ἔχῃς δυό ἐγκεφάλους. Ὁ ἕνας θά λέγῃ τήν εὐχήν, καί ὁ ἄλλος θά ἐκτελῇ οἱανδήποτε ἐργασία, οἱανδήποτε ἀπασχόλησι.
Ἡ ἁρπαγή τοῦ νοός εἶναι προχωρημένη κατάστασις. Γίνεται ἀπό τόν Θεόν, ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα. Ἁρπάζεται καί ἀνέρχεται ὁ νοῦς εἰς ὕψη δυσθεώρητα. Τότε αἰσθάνεσαι, ὅτι ἔφυγε ὁ νοῦς σου. Τότε ὁ νοῦς ὁδηγεῖται ἀπό τήν δύναμιν τοῦ Θεοῦ. Τόν ὁδηγεῖ ὅπου θέλει ὁ Θεός. Τότε εἴτε δοξολογεῖ τόν ἄπειρον Θεόν, δηλαδή ὁδηγεῖται εἰς δοξολογίαν, εἴτε βλέπει μυστήρια Θεοῦ.
Ἡ εὐχή πού λέγομεν, μᾶς καθαρίζει ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον ἀπό τά πάθη.
Πολύ φοβᾶται ὁ διάβολος τήν εὐχή. Φοβᾶται τήν εὐχή, πού σάν πύρινος κύκλος, περικλείει τόν εὐχόμενον. Ὅπως ἀνέφερα ὅταν ὁμίλησα περί ὑπακοῆς, ὁ δαιμονισμένος ἐκεῖνος, πού ἦτο εἰς πλησίον ἐδῶ Κελλί, ὅταν ἔγινε καλά λόγω τῆς ὑπακοῆς του, μοῦ ἔλεγε: Λέγοντας τήν εὐχή, ἔβλεπα τόν δαίμονα ἀπέναντί μου νά ταράσσεται. Στήν δεύτερη εὐχή ἐταράσσετο περισσότερον. Στήν τρίτη ἐγένετο ἄφαντος.
Ἐγώ κάποτε ὅταν ἤμουν ἀρχάριος, πολεμήθηκα ἀπό τόν διάβολο. Εἶχα σαρκικό πόλεμο. Ξάπλωσα νά κοιμηθῶ, ἀλλά ὁ πόλεμος τῆς σαρκός δυνατός. Ἤρχισα μέ ζέσι νά λέγω τήν εὐχή. Τότε μεταξύ ὕπνου καί ξύπνιου βλέπω ἕνα ὄνειρο, ἕνα ὅραμα: Ἀπέναντι εἰς τήν ἐξώπορτα, ἤτανε ἕνας δαίμονας, ὅπως τόν περιγράφουν πατέρες, μέ κέρατα, μέ μαῦρα φτερά, κ.λ.π., καί κάγχαζε. Δέν ἠδύνατο ὅμως νά πλησιάσῃ εἰς τό Κελλί μου! Συνῆλθα. Πῆγα καί τό διηγήθηκα κατόπιν εἰς τόν Γέροντα Ἰωσήφ. Μοῦ λέγει: Βλέπεις παιδί μου, ὅτι μέ τήν εὐχή, τόν κρατᾷς εἰς τήν ἐξώπορτα, καί δέν μπορεῖ νά σέ πλησιάση!
Εἰς ἕνα μοναχό, εἰσήρχοντο λογισμοί βλασφημίας. Τοῦ λέγαμε νά λέγῃ τήν εὐχή συνέχεια, χωρίς διακοπή. Αὐτός τό δικό του. Δέν ἤκουε. Ἔκανε κι ἄλλες παρακοές. Διά τόν μοναχόν αὐτόν, προσηύχετο καί ὁ Γέροντας Ἰωσήφ κι ἐγώ πάρα πολύ. Μία φορά, μετά ἀπό πολύ προσευχή πού ἔκανα δι᾿ αὐτόν, σάν νά μέ πῆρε ὁ ὕπνος. Τότε βλέπω σέ ἀπόστασι τινά, ὡσάν νά ἦτο μιά γυναῖκα, ἡ ὁποία τραγουδοῦσε καί τόν μοναχόν διά τόν ὁποῖον προσευχόμουν πρίν, νά πηγαίνει πρός τά ἐκεῖ. Τόν φωνάζω μέ τό ὄνομά του. Αὐτός τίποτε. Δέν σταματᾷ. Συνεχίζει νά πηγαίνῃ πρός τά ἐκεῖ. Τόν ξαναφωνάζω. Αὐτός πάλι δέν σταματᾷ. Διά τρίτη φορά φωνάζω. Πάλι δέν σταματᾷ. Συνῆλθα. Πληροφορήθηκα οὕτω, ὅτι αὐτόν δέν τόν πειράζει ὁ διάβολος. Δηλαδή μόνος του, θεληματικά, πηγαίνει πρός τόν διάβολον. Αὐτός μόνος του εἶναι πειρασμός!
Ἡ νοερά προσευχή ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον, φέρνει τόν ἄνθρωπον εἰς τήν πρώτην χάριν τοῦ βαπτίσματος.
Προσοχή νά μή λυπήσῃ ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ὅταν λυπηθῇ ὁ ἀδελφός, δέν μπορεῖς νά κάνῃς προσευχή. Σβήνει ἡ προσευχή!
Ὁ Γέροντας Ἰωσήφ ἔλεγε εἰς τούς ὑποτακτικούς του: Ἀπό ἐσᾶς δέν θέλω τίποτε. Ἐγώ θά μαγειρεύω. Ἐγώ θά σᾶς διακονῶ. Ἀπό σᾶς θέλω μόνον μέρα νύχτα προσευχή, μετάνοια, κυρίως δάκρυα. Τίποτε ἄλλο δέν θέλω, μόνον βία εἰς τήν προσευχήν, καί δάκρυα μέρα – νύχτα.
Μιά φορά εὑρισκόμενος εἰς τήν Ἁγίαν Ἄννα, εἰς τό Κελλί τοῦ τιμίου Προδρόμου, καί θέλοντας νά προσευχηθῶ δέν μποροῦσα, διότι κάτω ἀπό τό Κελλί ἐγίνετο μεγάλος θόρυβος, πολύ φασαρία καί φωνές. Σκεπτόμουνα πῶς θά κάνω προσευχήν μέ τόσον θόρυβον. Τότε λέγοντας τήν εὐχή μέ τό στόμα, δοκίμασα νά μπῶ μέσα μου, εἰς τόν ἑαυτόν μου. Προσπαθοῦσα καί προσευχόμουν νά μέ βοηθήσῃ ὁ Κύριος! Ἐπί μίαν ὥρα δέν ἄκουγα τίποτε. Ὅταν βγῆκα, ὅταν συνῆλθα, βρέ λέγω, ποῦ βρισκόμουνα ἐπί τόσην ὥρα; Τότε κατάλαβα σχετικά μέ τήν νοερά προσευχήν.”
Ποιος θα μπορούσε καλύτερα να μας διαφωτίσει περί νοεράς προσευχής και περί δακρύων που έρχονται από χαρά; Ποιος άλλος Γέροντας εκτός από τον Άγιο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή, θα ήθελε να διακονεί τους υποτακτικούς του προκειμένου και εκείνοι να ασκούνται στη νοερά προσευχή; Ποιος άλλος άγιος θα ζητούσε με βία να γίνεται η καρδιακή προσευχή, ώστε νυχθημερόν μαζί με τους υποτακτικούς του να λούζονται με δάκρυα; O Άγιος Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης με τη Χάρη που τον περιέβαλε, μας δίδαξε πώς να ελκύουμε τη Χάρη του Θεού. Αυτή την κατάσταση την απέκτησε με σπουδή και με κόπο, λόγω της υπακοής και της αγάπης στον Κύριο και στον Γέροντα.
Η βάση της πνευματικής ζωής είναι η υπακοή στον έμπειρο, άγιο Γέροντα και πνευματικό οδηγό. Ο Άγιος Γέροντας Ιωσήφ, έδινε όλη του την ψυχή για την πνευματική πρόοδο των υποτακτικών του, την αγιότητα με την τέχνη της νοεράς προσευχής και την ταπείνωση με την άκρα υπακοή. Τόσο μεγάλη αξία έχει η αδιάλειπτη νοερά ευχή για την οποία αξίζει κάθε κόπος και θυσία σε αυτή τη ζωή, διότι με την αδιάλειπτη προσευχή καθαρίζει από τα πάθη η ψυχή και φωτίζεται ο νους. Με την ταπείνωση, την υπακοή στον Γέροντα και την αδιάλειπτη ευχή έρχεται η χάρη. Έτσι βιώνεται ο Παράδεισος! Όλοι οι υποτακτικοί του αγίου Γέροντα Ιωσήφ μιλούσαν για την ευχή του Ιησού και με πολλή αγάπη τη δίδασκαν σε όλους τους λαϊκούς τονίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο κερδίζεται ο Παράδεισος του Θεού.
Ο παπά-Εφραίμ ο Κατουνακιώτης ήταν γνωστός στο Άγιον Όρος ως «ο χαρισματούχος υποτακτικός» λόγω της υπακοής που επέδειξε στον πολύ σκληρό Γέροντα Νικηφόρο, ο οποίος πριν την κοίμησή του αναγνώρισε την αγιότητα του υποτακτικού του, διότι ήταν ένας πραγματικός μοναχός και σαν αληθινός μοναχός δεν είχε τίποτα άλλο πολυτιμότερο σε τούτο τον κόσμο, παρά μόνο τον Ιησού Χριστό. Δοξάζουμε τον Άγιο Τριαδικό Θεό που μας αξίωσε να γνωρίσουμε πραγματικούς αγίους μοναχούς από τη συνοδεία του Αγίου Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή. Αληθινούς μοναχούς με τη γνήσια καλογερική ταπείνωση και απλότητα. Γνήσιους Ορθόδοξους μοναχούς με ορθόδοξο ασκητικό πνεύμα, με οσιότητα, με γλυκύτητα, με Θείο φωτισμό και με Χάρη Θεού. Όπως είναι και ο άγιος Γέροντάς μου, ο μακαριστός Ιερομόναχος π. Αγάθωνας.
«Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἔνεκεν»!!!
- 1. Άγιος Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης. https://www.vimaorthodoxias.gr
- 2. Γέρων Ἐφραίμ Κατουνακιώτης Ἱερομόναχος – Πνευματικές νουθεσίες Περί Νοερᾶς Προσευχῆς, Δακρύων καί Χάριτος http://users.uoa.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου