Άγιος Θεόφιλος ο δια Χριστόν σαλός του Κιέβου, Ακόμα και όταν βρισκόταν ανάμεσα σ’ ανθρώπους ήταν νοερά στον ουρανό με τον Θεό, ήταν βυθισμένος στην αδιάλειπτη καρδιακή προσευχή.

Άγιος Θεόφιλος ο δια Χριστόν σαλός του Κιτάγιεβο της Λαύρας του Κιέβου

Εορτάζει στις 28 Οκτωβρίου
Ο Στάρετς Θεόφιλος αύξησε τον α­γώνα της διά Χριστόν Σαλότητος. Αν και βρήκε ένα νέο σταυρό να σηκώση, με τη μορφή των διαφόρων κατηγοριών και διώ­ξεων από τους ανωτέρους, βρήκε επίσης και την παρηγοριά της μοναξιάς. Το ερη­μητήριο περικυκλωνόταν από ψηλούς λό­φους, κατάφυτους από πυκνά δάση. Ο Στάρετς συνήθιζε να προχωρή βαθιά μέσα στο δάσος κι εκεί, ατενίζοντας μέσα στη μοναξιά τον Θεό, άφηνε να ξεχυθή η ψυχή του σε προσευχές προς Εκείνον, που οι οφθαλμοί Του είναι μυριοπλασίως ηλίου φωτεινότεροι επιβλέποντες πάσας οδούς ανθρώπων και κατανοούντες εις απόκρυφα μέρη [Σοφ. Σειραα’χ κγ’ 19].

Συχνά πήγαινε και γονάτιζε πάνω σε κά­ποιο κομμένο δένδρο και έμενε εκεί για ολόκληρες μέρες, θρηνώντας ακατάπαυστα για τη διαφθορά της εποχής και προσευχόμενος για την συγχώρηση του αμαρτωλού κόσμου, που τυφλωμένος δεν ξέρει τι κάνει.
Έλεγε:
Όλα όσα ζητάς με αληθινή πίστη στην προσευχή θα τα λάβεις.
Όλοι βρισκόμαστε μέσα στην πρόνοια του Θεού.
Οι άνθρωποι μας αποσπούν από τον Θεό. Αλλά το ερημητήριο μας οδηγεί πιο κοντά σ’ Εκείνον.
Ακόμα και όταν βρισκόταν ανάμεσα σ’ ανθρώπους ήταν νοερά στον ουρανό με τον Θεό, ήταν βυθισμένος στην αδιάλειπτη καρδιακή προσευχή.
Η πρώτη κατάσταση στην πνευματική ζωή, είναι το να υποφέρει κανείς και να βαδίζει τα στενά και γεμάτα θλίψεις μονοπάτια του Σταυρού, παλεύοντας ενάντια στον εαυτό του, στον κόσμο και στον διάβολο.
Είναι αδύνατο για εμάς τους αμαρτωλούς, που δεν έχουμε καθαρίσει τις καρδιές μας από τα πάθη, να κατανοήσουμε το θαυμαστό μυστήριο της Χάριτος που βιώνει η ψυχή των αληθινά δικαίων. Γιατί τα πρότυπα με τα οποία κρίνουμε εμείς σ’ αυτή την σύντομη επίγεια ζωή, δεν βρίσκουν σύγκριση, με τα μέτρα της ουράνιας δόξας. Το μόνο που μας επιτρέπεται, είναι το ν’ ατενίσουμε με ειλικρινή ευλάβεια, κάποιες ακτίνες αυτής της ολόφωτης και λαμπρής ομοιότητας με τον Θεό, που ξεφεύγουν και προδίδουν τον Χαριτωμένο άνθρωπο.
Ο αγιασμένος άνθρωπος, αγγίζοντας βαθιά τις καρδιές μας με την πνευματική του θερμότητα, συναρπάζει τον νου μας με την σπάνια λάμψη της υψηλής και ξένης πολιτείας του και οδηγεί τις ψυχές μας στο θαυμαστό Φως του Θεού που καταυγάζει τους εκλεκτούς Του.
Ο Θεόφιλος χαρακτηρίζεται ως “ο εραστής του Θεού” με την παράξενη και ακατανόητη αντίληψη, που έζησε ξένος στην γη, σαν αληθινός εξόριστος κάποιου λαμπρού Θεϊκού κόσμου.

Χαριτωμένα καμώματα

Έχοντας εντείνει ακόμη περισσότερο το αγώνισμα της σαλότητος, έβαλε ο μακάριος ένα παλιό φέρετρο στο κελλί του, μέσα στο οποίο, αντί να ξαπλώνη την νύχτα, όπως έκαναν πολλοί παλαιοί ασκητές της ευσέβειας, αυτός φύλαγε διάφορα τρόφιμα και φαγητά. Επίσης, την ημέρα της κουράς του σε μεγαλόσχημο, ο Θεόφιλος έρραψε παλιά κουρέλια πάνω στο κουκούλι του και το φορούσε έτσι μέχρι τον θανατό του. Όταν ξήλωσαν τα πανιά αυτά την ημέρα του θανάτου του, το κουκούλι εμφανίσθηκε ολοκαίνουργιο και κατάλληλο για την κηδεία.
Κάθε πρωί ο Στάρετς ξεκινούσε για τον Δνείπερο, από όπου έπαιρνε νερό. Μερικές φορές έμπαινε μέσα σε κάποια βάρκα, απ’ αυτές που ήταν αραγμένες εκεί κοντά και κωπηλατούσε μέχρι την απέναντι όχθη του Δνειπέρου, όπου, προχωρώντας μέσα στα βάθη του δάσους, παραδινόταν στην θεωρία του Θεού. Ποτέ δεν έψαχνε για βαρκάρη, αλλά έμπαινε σε όποια βάρκα τύχαινε να βρη και κωπηλατούσε μόνος του.
Οι ιδιοκτήτες γνώριζαν την συνήθεια του Θεοφίλου και δεν ανησυχούσαν ποτέ για τις βάρκες τους. Ποτέ δεν τον εμπόδισαν να κάνη αυτό που ήθελε. Αντίθετα, ένοιωθαν μεγάλη χαρά αν έπαιρνε την δική τους βάρκα.

Στόχος των ευλαβών και των περιέργων

Ως ζηλωτής και φορέας της θείας χάριτος και των χαρισμάτων του Πνεύματος, ο μακάριος Θεόφιλος δεν μπορούσε να διαφύγη την προσοχή και την ευλάβεια των ανθρώπων. Συχνά βάδιζαν από πίσω του σε κύκλο και τον ακολουθούσαν παντού με την ελπίδα να ακούσουν έστω και μία λέξι απ’ το στόμα του. Έτσι υψώνει ο Θεός τους ταπεινούς. Οι υπεύθυνοι όμως της εκκλησιαστικής σχολής δεν έτρεφαν ιδιαίτερη συμπάθεια για τον «βρώμικο και ρακένδυτο μοναχό Θεόφιλο» και έκαναν συνεχώς παράπονα στον Δεσπότη, προβάλλοντας σαν αιτία ότι τα πλήθη των περιέργων που αναζητούσαν τον Θεόφιλο πολιορκούσαν την σχολή έμπαιναν ακόμη και στα κτίρια, διετάρασσαν την ησυχία και διέκοπταν την μελέτη των μαθητών. Εξ αιτίας των παραπόνων αυτών, δέχθηκε ο μακάριος αυστηρές επιπλήξεις και, για να αποφύγη περαιτέρω προβλήματα με την διεύθυνσι, έκρινε αναγκαίο το να κρύβεται στα δάση, ώστε να μην τον βρίσκουν οι θαυμαστές του και να γυρίζη στο κελλί του μόνο μετά την δύσι του ηλίου. Αλλά και πάλι τα πλήθη των ανθρώπων τον εντόπιζαν και τον περίμεναν στην όχθη του Δνειπέρου, και από εκεί τον ακολοθούσαν μέχρι το κελλί του.

Θεϊκά χαρίσματα

Σε ανταμοιβή του ζήλου, της επιμελείας και της φλογερής αγάπης του προς τον Εσταυρωμένο, ο Θεός εφώτισε τον Θεόφιλο με το φως της ουρανίου σοφίας. Οτιδήποτε μυστικό και ακατανόητο υπήρχε στην ορατή και αόρατη φύσι ήταν φυσικό, δυνατό και κατανοητό για τον Στάρετς. Ο μακάριος Θεόφιλος προέλεγε με ακρίβεια, όχι μόνο τα φαινόμενα του ορατού κόσμου, αλλά και όλα όσα κρύβονταν στα βάθη της ανθρώπινης καρδιάς. Λέγεται ότι η χάρις του Θεού άρχισε να γίνεται εμφανής στον Θεόφιλο από πολύ ενωρίς, όταν ακόμη ήταν δόκιμος και υπηρετούσε στην εκκλησία.

Τα ποντίκια και ο «ηγούμενος»

Κάποτε, επειδή στο κελλί του Στάρετς βρίσκονταν διάφορες προμήθειες και φαγώσιμα, εισέβαλε ένα πλήθος ποντικών. Ο Θεόφιλος, όταν έχασε πια την υπομονή του από τις νυκτερινές επιδρομές τους, αποφάσισε να βάλη ένα τέλος. Κάλεσε ένα νεαρό αναγνώστη και του είπε:
«Πιάσε μου τον ηγούμενο. Πιάσ’ τον κι εγώ θα σου δώσω λεφτά να πάρης τσουρέκι».
«Μα πώς θα γίνη αυτό, αφού συνέχεια κάθεται μέσα στο κελλί του; Για δοκίμασε να πλησίασης! Θα τις αρπάξης από τη μαγκούρα του και θα το θυμάσαι σ’ όλη σου τη ζωή», απάντησε ο νεαρός χαμογελώντας. Νόμιζε ότι ο Θεόφιλος εννοούσε τον ηγούμενο Ιώβ.
«Όχι αυτόν τον ηγούμενο, ανόητε».
«Μα ποιον, πατερούλη;»
«Αυτόν που πιάνει τα ποντίκια. Κοίτα μόνο να πιάσης κανένα αδέσποτο γάτο, γιατί αυτός θα είναι αποδοτικός στη δουλειά του. Ένας σπιτόγατος όλη την ώρα θα κοιμάται μπροστά στη σόμπα».
Σύντομα εγκαταστάθηκε στο κελλί ένας γάτος και τα ποντίκια εξαφανίστηκαν.

Κύριος έδωκε, Κύριος αφείλετο
Η τιμωρία του ζωέμπορου

Στο Κίεβο ζούσε ένας πολύ πλούσιος ζωέμπορος, ο Α. Ντ. Η γυναίκα του ήταν μει­λίχια και θεοφοβούμενη, ο ίδιος όμως ήταν άνθρωπος τραχύς, σκληρός και ολιγόπιστος. Η γυναίκα του σύχναζε στις εκκλη­σίες και στα μοναστήρια, έδινε ελεημοσύνη, δεχόταν τους φτωχούς και τους ξένους, είχε ευλάβεια στους ασκητές, ήταν δε από καρδίας αφοσιωμένη στον στάρετς Θεόφιλο και συχνά τον προσκαλούσε στο σπίτι. Ο δε σύζυγός της, ως άνθρωπος διεφθαρμέ­νος και σκληρόκαρδος, δεν μπορούσε να ανεχθή τον στάρετς Θεόφιλο στο σπίτι του και κάθε φορά μάλωνε γι’ αυτό την γυναίκα του και την κορόιδευε.
«Πώς δεν ντρέπεσαι να ασχολείσαι μ’ αυτόν τον παράξενο τρελλό και να τον δέχεσαι σπίτι σου;» της έλεγε.
Ένα ωραίο πρωινό, που ο Ντ. δεν ήταν σπίτι, ήρθε ο στάρετς Θεόφιλος εφοδιασμένος με κομμάτια κάρβουνο και άρχισε να γράφη αριθμούς στην ταπετσαρία, άλλους πενταψήφιους και άλλους εξαψήφιους.
Η σύζυγος δεν τόλμησε να τον σταματήση και στεκόταν παράμερα, κοιτώντας τον μα­κάριο. Σύντομα επέστρεψε ο άνδρας της. Αντιλήφθηκε τον ταύρο του Θεοφίλου στην αυλή και θέλησε να πειράξη τον στάρετς. Μόλις όμως μπήκε στο δωμάτιο και είδε τους τοίχους, έφριξε· η ακριβή ταπετσαρία ήταν μαύρη με αριθμούς γραμμένους με κάρβουνο.
«Ποιος τόλμησε να κάνη τέτοιο πράγμα; Ο Θεόφιλος; Φυσικά!»
Και διέσχισε τα δωμάτια ψάχνοντας για τον Θεόφιλο. Βλέποντας τον στην κρεββατοκάμαρα, ρίχθηκε επάνω του με κατηγορί­ες και βρισιές. Αλλά ο Θεόφιλος, παριστά­νοντας τον τρελλό, άρχισε να βγάζη τα ρού­χα του. Ο Ντ. έφτυσε και πετάχθηκε έξω από το σπίτι. Η σύζυγός του, ξαναβρίσκοντας την ψυχραιμία της από την βαναυσότη­τα του συζύγου της, άρχισε να ζητά συγγνώμη από τον Θεόφιλο και του πρόσφερε λίγο λάχανο τουρσί που του άρεσε πολύ. Εκείνος όμως το αρνήθηκε και της έδωσε μία αυστηρή και διφορούμενη απάντησι.
«Όχι, όλα τελείωσαν! Ο Θεός είναι δί­καιος. Με πρόσβαλαν, με κατέστρεψαν και με άφησαν ζητιάνο. Κύριος έδωκε, Κύριος αφείλετο[*]». Και αμέσως βγήκε από το σπίτι.
Σε λίγο καιρό η οικογένεια του Ντ. έπαθε μεγάλη συμφορά. Η δουλειά τους άρχισε να μην πηγαίνη καλά, τα κεφάλαιά τους άρχισαν να εξαφανίζονται και εμφανίσθηκαν τεράστια χρέη. Σύντομα η περιουσία τους εκπλειστηριάσθηκε και ο υπερόπτης πλούσιος Ντ. έγινε ένας ζητιάνος, σέρνοντας την ύπαρξί του σε κάποια άθλια καλύβα που του παρεχώρησαν οι αρχές του Κιέβου από λύπη και οίκτο…
*Ιώβ α’ 21, Ο Κύριος έδωσε και ο Κύριος τ’ αφαίρεσε.

Αποσπάσματα από τον υπέροχο και χαριτωμένο βίο του Οσίου Στάρετς Θεοφίλου του δια Χριστόν Σαλού… , Μέρος Β’, Ζ΄, Περιοδικό ” Ἁγιορειτική Μαρτυρία “, Τριμηνιαία Έκδοσις Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου –(1989-90) 

Άγιος Θεόφιλος ο δια Χριστόν Σαλός του Κιέβου «Αχ, Ιβάν, Ιβάν! Είναι καλύτερα να υπομένης την αδικία από το να την διαπράττης ο ίδιος».
https://iconandlight.wordpress.com/2018/10/29/25863/

Το άρωμα της αγιασμένης ζωής του άρχισε να σκορπίζεται μακριά… άγιος Θεόφιλος ο δια Χριστόν σαλός, του Κιέβου
https://iconandlight.wordpress.com/2017/03/17/16425/

Διάλεξε το στενό μονοπάτι που οδηγεί στην αιώνια ζωή. Άγιος στάρετς Θεόφιλος ο δια Χριστόν σαλός του Κιέβου
https://iconandlight.wordpress.com/2017/01/15/%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%BD%CF%8C-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%80%CE%AC%CF%84%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CE%B5%CE%AF-%CF%83/

Απολυτίκιον αγίου Θεοφίλου του δια Χριστόν σαλού του Κιέβου Ήχος πλ. δ’

Εν σοι Πάτερ ακριβώς διεσώθη το κατ’ εικόνα, λαβών γαρ τον Σταυρόν, ηκολούθησας τω Χριστώ, και πράττων εδίδασκες, υπεροράν μεν σαρκός, παρέρχεται γαρ, επιμελείσθαι δε ψυχής, πράγματος αθανάτου, διό και μετά Αγγέλων συναγάλλεται, Όσιε Θεόφιλε το πνεύμα σου.
iconandlight.wordpress.com