Αγαθέ Κύριε, Σοφέ και Άγιε, πλήρωσε τη ζωή μας με τη ζωοποιό σοφία Σου! Φώτιζε μας να ατενίζουμε τα πάντα υπό το πρίσμα της αιωνιότητας, υπό το πρίσμα το δικό Σου..! Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς.

 

 

Συναξάριον.
Τῇ ΙΖʹ (17ῃ) τοῦ μηνός Σεπτεμβρίου μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Σοφίας καὶ τῶν θυγατέρων αὐτῆς Πίστεως, Ἐλπίδος καὶ Ἀγάπης (137)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς ἁγίας Μάρτυρος Ἀγαθοκλείας (156)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς ἁγίας Λουκίας καὶ Γεμινιανοῦ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς καὶ Μάρτυρος (303)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς ἁγίας Μάρτυρος Θεοδότης «τῆς ἐν Νικαίᾳ», ξίφει τελειοῦται (230)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῶν ἁγίων ἑκατὸν Μαρτύρων τῶν Αἰγυπτίων· καὶ τῶν ἐν Παλαιστίνη 50 Μαρτύρων· καὶ τῶν Μαρτύρων Παρτεμουθίου καὶ Ἠλιοῦ (310)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἁγίων Μαρτύρων Μαξίμου, Θεοδότου, καὶ Ἀσκληπιοδότης (305-311)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ ἅγιος Σάτυρος, ἀδελφός τοῦ ἁγίου Ἀμβροσίου ἐπισκόπου Μιλάνου Ἰταλίας (376)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῶν ἁγίων Μαρτύρων Χαραλάμπους, Παντολέοντος καὶ τῆς συνοδίας αὐτῶν. Τελεῖται ἡ τούτων σύναξις ἐν τῷ Μαρτυρείῳ αὐτῶν, τῷ ὄντι ἐν τῷ Δευτέρῳ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῶν ἁγίων Ἱερομαρτύρων Ἡρακλειδίου ἐπίσκόπου Ταμάσου τῆς Κύπρου καὶ Μύρωνος (1ο αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ ἅγιος Αὐξίβιος ἐπίσκοπος Σόλων Κύπρου (1ο αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Ὁσίου Ἀναστασίου τοῦ Ἀλαμάνου τοῦ Ὑφάντου, ἐν Περιστερωνοπηγῇ Κύπρου, ἀσκήσαντος ἐπὶ τῶν αὐτοκρατόρων Ἀλεξίου καὶ Ἰωάννου τῶν Κομνηνῶν. (12ο αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Δουκὸς Θεοδώρου Σμολένσκ καὶ Γιαροσλάβ θαυματουργοῦ, καὶ τῶν τέκνων Δαβὶδ καὶ Κωνσταντίνου.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Ἁγίου Εὐξιφίου.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωακεὶμ Α’ τοῦ Πάνυ, πατριάρχου Ἀλεξανδρείας (1567)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ ὅσιος Ἀγάπιος ὁ ἡγιασμένος, μαθητὴς τοῦ ἁγίου Τύχωνος τοῦ Ζαντόσκ Ῥωσίας (1825)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Ἰννοκέντιος Στεπάνοφ τοῦ Ἡσυχαστηρίου τοῦ Γκλὶνσκ (1888)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ ὅσιος Ματθαῖος ὁ ἡγιασμένος λαϊκὸς ἀσκητὴς ἐν Ἁγία Πετρουπόλει Ῥωσίας (1904)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ ἅγιος ἱερομάρτυς Πέτρος ἐπίσκοπος Σεράγεβο Βοσνίας-Ἐρζεγοβίνης (1941-1945)

«κρείσσων γὰρ σοφία λίθων πολυτελῶν, πᾶν δὲ τίμιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς ἐστιν… ἐγὼ τοὺς ἐμὲ φιλοῦντας ἀγαπῶ, οἱ δὲ ἐμὲ ζητοῦντες εὑρήσουσι χάριν..» (Παρ. 8:11,17)

«νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.». (Α´ Κορινθ. ιγ´: 13)

Ομιλία
για τους δύο διαφορετικούς τύπους σοφίας
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

«ἡ γὰρ σοφία τοῦ κόσμου τούτου μωρία παρὰ τῷ Θεῷ ἐστι.» (Α’ Κορινθίους 3:19).

Αυτή είναι μια από τις μεγάλες ειδήσεις ​​που ο Χριστιανισμός διακηρύσσει στον κόσμο. Η σοφία κατά Θεόν και εκ του Θεού είναι ένα πράγμα, η σοφία κατά τον κόσμο και εκ του κόσμου είναι ένα άλλο πράγμα. Η σοφία κατά Θεόν, προέρχεται εκ του Αγίου Πνεύματος. Οι απόστολοι ήταν έμπλεοι τέτοιας σοφίας όταν κατήλθε το Άγιο Πνεύμα πάνω τους. Η σοφία, κατα κόσμον, προέρχεται από τις αισθήσεις και την υλική σφαίρα και είναι αληθινή μωρία ενώπιον του Θεού, εαν δεν εμπνέεται από το Άγιο Πνεύμα του Θεού.

Όλη η κοσμική σοφία που καθοδηγείται μόνο από τις φυσικές αισθήσεις, ανεξάρτητα από το Άγιο Πνεύμα, είναι μωρία ενώπιον του Θεού και ενώπιον των αγγέλων του Θεού. Μια τέτοια σοφία δεν αντιλαμβάνεται ούτε το Πνεύμα, ούτε το σκοπό ύπαρξης αυτού του κόσμου: μάλλον γνωρίζει αυτόν τον κόσμο μόνον ως τέφρα απ’ έξω και στάχτη από μέσα. Ως τέφρες που ο αέρας της τύχης συσσωρεύει και στροβιλίζει εδω την μια στιγμή, και εκεί την άλλη.

Όλη η σοφία του ανθρώπου, που κατευθύνεται μόνο από τις αισθήσεις και από τις φυσικές αντιλήψεις και φαντασιώσεις είναι μωρία ενώπιον του Θεού, των αγγέλων και των αγίων του Θεού, διότι δεν γνωρίζει τον άνθρωπο ως άνθρωπο, δηλαδή, ως πνευματικό ον που συνδέεται με τον Θεό του, αλλά μάλλον γνωρίζει τον άνθρωπο μόνον ως σώμα απ’ έξω και από μέσα – ως ένα σώμα κατά τη μορφή και κατά την ουσία. Είναι με άλλα λόγια σαν ένας πίθηκος ο οποίος, κοιτάζοντας ένα σιδερένιο τραίνο, το περιγράφει ως εξής: “Αυτό είναι σίδηρο απ’ έξω και σίδηρο από μέσα, σίδηρο, που το θερμαίνει και σίδηρο που το κινεί, σίδηρο που του δίνει κατεύθυνση και σίδερο που το σταματά! “

Αδελφοί, ποιος μπορεί να είναι έμπλεος με τη σοφία του Θεού, εκτός απ’ αυτόν που, στην αρχή, αδειάζει τον εαυτό του από την μωρία του κόσμου; Με τη βοήθεια του Θεού, ο καθένας μας μπορεί να το κάνει αυτό. Ωστόσο, στις επιθυμίες μας και στις προσπάθειές μας, με την πίστη, η βοήθεια του Θεού προστρέχει να μας βοηθήσει. Διότι μόνο ο Θεός είναι η Καλοσύνη, η Σοφία και η Αγιότητα.

Αγαθέ Κύριε, Σοφέ και Άγιε, πλήρωσε τη ζωή μας με τη ζωοποιό σοφία Σου.

Ότι Σοι πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων.Αμήν.
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας», εκδ. ΑΘΩΣ
http://prologue.orthodox.cn/January17.htm

***

Άγιος Γαβριήλ ο διά Χριστόν σαλός της Γεωργίας
Η σοφία στην εποχή μας, βρίσκεται στη σιωπή και στην υπομονή.

Ο π.Γαβριήλ συχνά αναφερόταν στο εξής χωρίο: ”Γίνεσθε ουν φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί”.
Και εξηγούσε:
– Αν σήμερα δεν συμπεριφέρεστε με σοφία και δεν είστε αγνοί και άδολοι, δεν θα σωθείτε.
– Που βρίσκεται η σοφία;
– Στην εποχή μας, σήμερα, βρίσκεται στη σιωπή και στην υπομονή.

***

Άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης

Όλες τις μεγάλες αλήθειες θα τις γνωρίσετε μελετώντας την Αγία Γραφή και τους πατέρες. Εκεί κρύβεται όλη η σοφία.

Διαβάζετε το Ψαλτήρι, το Ευαγγέλιο, την παλαιά Διαθήκη. Είναι πλούτος, αφού εκεί στηρίχθηκαν όλοι τους. Είναι η πηγή, είναι η βάσις. Ποτέ δεν χορταίνεται. Ως γλυκέα τω λαρυγγι μου τα λόγια σου, υπέρ μέλι τω στόματι μου. Δεν λέει σαν μέλι, αλλά υπέρ μέλι τω στόματι μου, για να δείξει την εξαιρετικά μεγάλη γλυκύτητα που έχουν τα λόγια του Θεού. Να διαβάζετε και, όταν βρίσκετε κάτι καλό, να μου το λέτε κι εμένα. Κάντε μια ελεημοσύνη σ’ εμένα τον διψασμένο και πεινασμένο!
Ελάτε, τώρα, πάρτε τις Παροιμίες. Ανοίξτε και διαβάστε μου…

Διαβάστε μου από την αγαπημένη μου, την Σοφία Σολομώντος. Διαβάστε μου τον ύμνο προς την σοφία.
– Ταύτην εφίλησα και εξεζήτησα εκ νεότητός μου και εζήτησα νύμφην αγαγέσθαι εμαυτώ και εραστής εγενόμην του κάλλους αυτής. μύστις γαρ εστι της του Θεού επιστήμης και αιρετίς των έργων αυτού.
και ει δικαιοσύνην αγαπά τις, οι πόνοι ταύτης εισίν αρεταί· σωφροσύνην γαρ και φρόνησιν εκδιδάσκει, δικαιοσύνην και ανδρείαν, ων χρησιμώτερον ουδέν εστιν εν βίω ανθρώποις. 8 ει δε και πολυπειρίαν ποθεί τις, οίδε τα αρχαία και τα μέλλοντα εικάζειν, επίσταται στροφάς λόγων και λύσεις αινιγμάτων, σημεία και τέρατα προγινώσκει και εκβάσεις καιρών και χρόνων. 9 έκρινα τοίνυν ταύτην αγαγέσθαι προς συμβίωσιν, ειδώς ότι έσται μοι σύμβουλος αγαθών και παραίνεσις φροντίδων και λύπης.
16 εισελθών εις τον οίκόν μου προσαναπαύσομαι αυτή· ου γαρ έχει πικρίαν η συναναστροφή αυτής, ουδέ οδύνην η συμβίωσις αυτής, αλλά ευφροσύνην και χαράν. 17 ταύτα λογισάμενος εν εμαυτώ και φροντίσας εν καρδία μου ότι εστιν αθανασία εν συγγενεία σοφίας περιήειν ζητών όπως λάβω αυτήν εις εμαυτόν.
-Λέει η αγαπημένη μου :
«Ανεκλιπής γαρ θησαυρός εστιν ανθρώποις, ον οι χρησάμενοι προς Θεόν εστείλαντο φιλίαν διά τας εκ παιδείας δωρεάς συσταθέντες». Σοφ σολ. 7,14
….
Η σοφία είναι ανεξάντλητος θησαυρός. Αυτόν τον πλούτο της θείας χάριτος τον απέκτησε ο Σολομών, διότι νέος, είκοσι ετών, δεν εζήτησε από τον Θεό τίποτα άλλο, παρά τη σοφία. Αυτός που γνώρισε τη σοφία από μικρή ηλικία είναι ευτυχισμένος. Δεν θα κοπιάσει αργότερα να τη βρει, γιατί θα ‘ναι κοντά του. «Ο ορθρίσας προς αυτήν ου κοπιάσει, πάρεδρον γαρ ευρήσει των πυλών αυτού». Αυτό ταιριάζει με κάτι άλλο του Δαυίδ: «Το πνεύμα σου το αγαθόν οδηγήσει με εν γη ευθεία… και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου… και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξον με.». ( ψαλμ. 142:10 και 50:12,14)

Αυτή η εκζήτησις του Σολομώντος φαίνεται καθαρά στο ένατο κεφάλαιο. Διαβάστε μου, είναι σημαντικό.
-«Θεέ των πατέρων και Κύριε του ελέους ο ποιήσας τα πάντα εν λόγω σου 2 και τη σοφία σου κατεσκεύσασας άνθρωπον, ίνα δεσπόζη των υπό σου γενομένων κτισμάτων 4 δος μοι την των σων θρόνων πάρεδρον σοφίαν και μη με αποδοκιμάσης εκ παίδων σου.
6 καν γαρ τις η τέλειος εν υιοίς ανθρώπων, της από σου σοφίας απούσης, εις ουδέν λογισθήσεται.
9 και μετά σου η σοφία η ειδυία τα έργα σου και παρούσα, ότε εποίεις τον κόσμον, και επισταμένη τι αρεστόν εν οφθαλμοίς σου και τι ευθές εν εντολαίς σου. 10 εξαπόστειλον αυτήν εξ αγίων ουρανών και από θρόνου δόξης σου πέμψον αυτήν, ίνα συμπαρούσά μοι κοπιάση και γνω τι ευάρεστόν εστι παρά σοι. 11 οίδε γαρ εκείνη πάντα και συνίει και οδηγήσει με εν ταίς πράξεσί μου σωφρόνως και φυλάξει με εν τη δόξη αυτής· 13 τις γαρ άνθρωπος γνώσεται βουλήν Θεού; η τις ενθυμηθήσεται τι θέλει ο Κύριος;
17 βουλήν δε σου τις έγων, ει μη συ έδωκας σοφίαν και έπεμψας το άγιόν σου πνεύμα από υψίστων; 18 και ούτως διωρθώθησαν αι τρίβοι των επί γης, και τα αρεστά σου εδιδάχθησαν άνθρωποι, 19 και τη σοφία εσώθησαν»…. 

Βλέπουμε εδώ τον σοφό Σολομώντα να ζητάει με τόσο ταπεινό τρόπο από τον Θεό τη σοφία Του. Κι ο Θεός του την έδωσε πλουσιοπάροχα. Ολ’ αυτά τα σοφά πράγματα που γράφει δεν είναι δικά του.
Εμπνέονται από το αυτό πνεύμα με τα λόγια των κανόνων, που έγραψαν οι υμνογράφοι. Γι’ αυτό κι εγώ πολύ τ’ αγαπάω. Αυτά να διαβάζετε, σ’ αυτά να εντρυφάτε. Έτσι θ’ αποκτήσετε τον θείο έρωτα… Έχω τρέλα, μέθη, θεία μέθη. Δεν τα χορταίνω… Είναι μια πανήγυρις και το κέντρο όλης της χαράς είναι το πρόσωπο του Χριστού. Τι είναι ακριβώς, δεν μπορούμε στο βάθος να το καταλάβουμε, διότι ο Θεός είναι μυστήριο, είναι σιωπή, είναι άπειρος. Ο Θεός είναι πολύ μυστικός, αλλά υπάρχει παντού.
Θεό ζούμε, Θεό αναπνέουμε, αλλά δεν μπορούμε να αισθανθούμε τό μεγαλείο Του, την πρόνοιά Του. Συχνά κρύβει τις ενέργειες της Θείας Του πρόνοιας. Όταν, όμως, αποκτήσουμε την αγία ταπείνωση, τότε τα βλέπουμε όλα κι όλα τα ζούμε.
Ζούμε τον Θεό ολοφάνερα κι αισθανόμαστε τα μυστήριά Του. Τότε πιά αρχίζουμε να Τον αγαπάμε. Κι αυτό είναι κάτι που το ζητάει Εκείνος. Είναι το πρώτο που ζητάει για τη δική μας ευτυχία, όπως λέει: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου. αύτη εστί πρώτη και μεγάλη εντολή» (Ματθ. 22, 37-38). Μια τέτοια αγάπη είχαν οι άγιοι…

...Το έκτο κεφάλαιο είναι αριστούργημα. Μιλάει για τα γνωρίσματα της σοφίας και για το πόσο εύκολα μπορούμε να την αποκτήσουμε.
-‘« 12 Λαμπρά και αμάραντός εστιν η σοφία και ευχερώς θεωρείται υπό των αγαπώντων αυτήν και ευρίσκεται υπό των ζητούντων αυτήν, · 13 φθάνει τους επιθυμούντας προγνωσθήναι. 14 ο ορθρίσας προς αυτήν ου κοπιάσει, πάρεδρον γαρ ευρήσει των πυλών αυτού.
16 ότι τους αξίους αυτής αύτη περιέρχεται ζητούσα και εν ταίς τρίβοις φαντάζεται αυτοίς ευμενώς και εν πάση επινοία υπαντά αυτοίς. ».
-‘«Ου κοπιάσει» δηλαδή ‘’ακοπως εν επιγνωσει’’. ‘’Λαμπρά και αμάραντος’’ ακτινοβολεί και ουδέποτε μαραίνεται. ‘’Ευχερως’’, είναι πολύ εύκολο να την αποκτήσεις, αρκεί να υπάρχει ειλικρινής επιθυμία, ‘’φθάνει τους επιθυμούντας προγνωσθηναι’’. Ναι, τους χαιρετάει η σοφία, παρουσιαζεται στον δρόμο τους και οι επιθυμούντες αυτήν την αγκαλιάζουν κι αυτή τους γεμίζει με τη χάρι της.
– «3 εάν γαρ την σοφίαν επικαλέση και τη συνέσει δως φωνήν σου, την δε αίσθησιν ζητήσης μεγάλη τη φωνή, 4 και εάν ζητήσης αυτήν ως αργύριον και ως θησαυρούς εξερευνήσης αυτήν, 5 τότε συνήσεις φόβον Κυρίου και επίγνωσιν Θεού ευρήσεις. 6 ότι Κύριος δίδωσι σοφίαν, και από προσώπου αυτού γνώσις και σύνεσις· ».
-Είδατε; Εάν , λοιπόν, ζητήσεις «μεγάλη τη φωνή» την επίγνωση του Θεού, θα σου τη δώσει ο Θεός. Κι όταν λέει «μεγάλη τη φωνή», θέλει να πει μεγαλοφώνως, δυνατά, αλλά εννοεί εσωτερική φωνή. Όπως συνέβη με τον Μωυσή, που, πιεζόμενος από τους Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, φώναζε δυνατά τον Κύριο, αλλά νοερώς, εσωτερικά. Και τότε ο Κύριος, του μίλησε και του είπε: «Τι βοας προς με; ».
Καταλάβατε; Η επίγνωσις του Θεού δίδεται από τον Κύριο. Λες το: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» και, όταν έλθει ένας λογισμός , πρέπει να φωνάξεις: «Κύριε Ιησού Χριστέ…» για να υπερφαλαγγίσεις τον άλλο, τον κακό.
Θα σας πω κάτι, για να το καταλάβετε πιο καλά. Κάθεστε δίπλα σε μια λίμνη ήρεμη. Πετάτε μια πετριτσα, κάνει κύματα. Στη συνέχεια πετάτε μιαν άλλη, πιο μεγάλη, τα κύματα γίνονται πιο μεγάλα και καλύπτουν, υπερφαλαγγίζουν τα μικρά. «Νόει α λέγω; »
Όλες τις μεγάλες αλήθειες θα τις γνωρίσετε μελετώντας την Αγία Γραφή και τους πατέρες. Εκεί κρύβεται όλη η σοφία. Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει τη Γραφή, παρά μόνον εκείνος που ξέρει όλη τη Γραφή. Έτσι θα είσαστε και έτοιμοι να δίδετε λόγον παντί τω αιτούντι.

Στην Αγία Γραφή ο λόγος του Θεού μας λέει καθαρά για την απλότητα και απαλότητα: “Αγαπήσατε δικαιοσύνην οι κρίνοντες την γην, φρονήσατε περί του Κυρίου εν αγαθότητι και εν απλότητι καρδίας ζητήσατε Αυτόν, ότι ευρίσκεται τοις μη πειράζουσιν Αυτόν, εμφανίζεται δε τοις μη απιστούσιν Αυτώ, σκολιοί γάρ λογισμοί χωρίζουσιν από Θεού, δοκιμαζομένη τε η δύναμις ελέγχει τους άφρονας, ότι εις κακότεχνον ψυχήν ούκ εισελεύσεται σοφία, ουδέ κατοικήσει εν σώματι καταχρέω αμαρτίας”. Απλότητα και αγαθότητα. Αυτό είναι το παν, για ν’ αποκτήσετε την Θεία Χάρη. Πόσα μυστικά υπάρχουν στην Αγία Γραφή! «κακότεχνος ψυχή» είναι η κακοφτιαγμένη ψυχή, αυτή που κατασκευάζει το κακό. Ούτε εισέρχεται, ούτε κατοικεί η Θεία Σοφία σε μια τέτοια ψυχή. Όπου υπάρχει διαφθορά και δολιότητα, δεν εισέρχεται η Χάρη του Θεού.

«Να δοθείτε στη μελέτη της Αγίας Γραφής, των ψαλμών, των πατερικών κειμένων. Όταν δοθείτε σε αυτήν την προσπάθεια με λαχτάρα η ψυχή σας θα αγιάζεται με τρόπο απαλό, μυστικό, χωρίς να το καταλαβαίνετε. Να επιδοθείτε στη μελέτη με έρωτα θείο. Φώς Χριστού θα πλημμυρίσει την ψυχή σας.».

***

Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου
«Δίδου σοφώ αφορμήν, και σοφώτερος έσται»

Ο νούς και η καρδιά πρέπει να είναι συνέχεια στο πώς θα φθάσουμε στον προορισμό μας, στην Βασιλεία των Ουρανών. Όταν πονάη η καρδιά για την σωτηρία της ψυχής, και ο νούς πηγαίνει εκεί που είναι ο πόνος της καρδιάς. Ο πόνος είναι όλη η υπόθεση. Και όταν πονάς, δεν θέλεις να φάς, δεν θέλεις να κοιμηθής. Όποιος έχει καλή ανησυχία, παίρνει τα πράγματα στα ζεστά. Φαίνεται όμως εσύ δεν έχεις βάλει ακόμη στόχο τον Ουρανό· έχεις στόχο την γή. Δεν πήρες ακόμη στα ζεστά την σωτηρία της ψυχής σου. Αλλά, αν δεν πάρουμε στα ζεστά την σωτηρία της ψυχής μας, τί θα πάρουμε;
Δεν μπορούμε να είμαστε αδιάφοροι για την σωτηρία της ψυχής μας. Πρέπει να μας απασχολή συνέχεια πώς θα σωθούμε. Αν δεν μας απασχολή αυτό, θα μένουμε δεμένοι με τα γήινα και θα είμαστε συνέχεια βραχυκυκλωμένοι. Όταν δεν ξεχνούμε ότι ο σκοπός μας εδώ στην γη είναι η απόκτηση της Βασιλείας του Θεού, τότε μπαίνει μέσα μας η καλή ανησυχία. Αυτή η ανησυχία αργά ή γρήγορα θα μεταφέρη την ψυχή μας στον πνευματικό χώρο, όπου θα βρη άφθονο οξυγόνο, θα ζωντανέψη και θα πετάξη ψηλά.
Ο Θεός δεν έδωσε το μυαλό στον άνθρωπο, για να καταγίνεται συνέχεια με το πώς να βρη ταχύτερο μέσο να πηγαίνη από την μια χώρα στην άλλη, αλλά, για να καταγίνεται πρώτα με το κυριώτερο: πώς να φθάση στον προορισμό του, κοντά στον Θεό, στην αληθινή χώρα, στον Παράδεισο.

– Γέροντα, πώς προκαλείται η καλή ανησυχία;
– Ας υποθέσουμε, διαβάζω ένα πνευματικό βιβλίο και μου κάνει εντύπωση κάποιο σημείο. Σταματάω εκεί – σαν να βρίσκω ένα πετράδι και θέλω να δώ τί είναι – και το μελετώ. Καθρεφτίζω σ᾿ αυτό τον εαυτό μου, ρωτάω μετά αν το κατάλαβα σωστά και προσπαθώ να το εφαρμόσω. Στην συνέχεια ρωτάω αν το εφάρμοσα σωστά. Έτσι σιγά-σιγά μαθαίνω να προχωράω σωστά στην πνευματική ζωή. Ποιός μου είχε μιλήσει εμένα για Αββά Ισαάκ; Ένας μπακάλης μου τύλιξε μια φορά μια ρέγκα σε ένα φύλλο από το περιοδικό «Αγιορειτική Βιβλιοθήκη». Όταν την ξετύλιγα, έπεσε το μάτι μου στο κείμενο που ήταν γραμμένο στο χαρτί. Ήταν από τον Αββά Ισαάκ. Το πήρα, το στέγνωσα στον ήλιο, το διάβασα και με διέλυσε. Με την ανάγνωση αυτήν πέρασα έναν χρόνο· το διάβαζα-τό ξαναδιάβαζα, κι έτσι αγάπησα τον Αββά Ισαάκ. Αναρωτήθηκα αν υπάρχει βιβλίο. Έψαξα και τρόμαξα να βρώ και να πάρω το βιβλίο στα χέρια μου. Κι εσείς τόσα και τόσα διαβάζετε· δεν σάς κάνει κάτι εντύπωση; Αυτό που σάς κάνει εντύπωση να το αντιγράφετε. Αν το αντιγράψετε και το φέρνετε συχνά στον νού σας, δεν θα το ξεχάσετε εύκολα και θα το εφαρμόσετε.

Σε μερικούς λέω ένα-δυό λόγια και αμέσως γυαλίζουν τα μάτια τους. Τα σημειώνουν σε ένα τόσο δά χαρτάκι, τα εφαρμόζουν και προχωρούν παραπέρα. «Δίδου σοφώ αφορμήν, και σοφώτερος έσται»1, δεν λέει ο Σολομών; Και άλλοι, αν και έχουν ακούσει ένα σωρό και έχουν βοηθηθή πολύ, δεν κάνουν τίποτε, γιατί δεν μπήκε μέσα τους η καλή ανησυχία. Έρχονται και μου κάνουν απλώς μια έκθεση της καταστάσεώς τους, χωρίς να έχουν την καλή ανησυχία για να αγωνισθούν. Αυτό είναι μια ρηχή κατάσταση. Απορώ! Δεν προβληματίζονται στην πνευματική ζωή; Δεν έχουν ερωτηματικά;
Από την στιγμή που μπαίνει στον άνθρωπο η καλή ανησυχία, παρατηρεί τί του λείπει, ρωτάει πώς θα το αποκτήση και ωφελείται. Πώς θα μάθη κανείς, άμα δεν ρωτάη; Ταξίδευα μια φορά με ένα ανδρόγυνο που είχαν μαζί τους και το παιδάκι τους. Το παιδάκι σε όλη την διαδρομή δεν άφησε ήσυχο τον πατέρα του με τις ερωτήσεις του. «Μπαμπά, εκείνο τί είναι; μπαμπά, εκείνο γιατί;». «Πάψε, τον ζάλισες τον πατέρα σου», του λέει η μάνα. «Άσ᾿ το το παιδί, λέει εκείνος· αν δεν ρωτήση, πώς θα μάθη;». Έτσι και στα πνευματικά.
Για να καταλάβετε πιο καλά πώς εργάζεται πνευματικά αυτός που έχει καλή ανησυχία, θα έπρεπε να σάς πω τί θέματα απασχολούν εδώ μια αδελφή. Την βλέπω και την χαίρομαι. Σε κάθε ερώτηση που μου κάνει, από καλή ανησυχία και όχι για να βρισκώμαστε σε συζήτηση, χρειάζεται να γράψω ολόκληρο τετράδιο, για να της απαντήσω. Έχει μεγάλη καλή ανησυχία, πιάνει πολλά, αγωνίζεται πολύ, γι᾿ αυτό και χαριτώνεται πολύ. Όταν ο άνθρωπος ψάχνη να βρη που δεν πηγαίνει καλά και προσπαθή να διορθωθή, ταπεινώνεται, έρχεται η Χάρις του Θεού και από εκεί και πέρα προχωράει κανονικά.

– Γέροντα, φθάνει κάποτε ο άνθρωπος που αγωνίζεται σε σημείο που να μην του χρειάζεται πια η καλή ανησυχία;
– Όχι, γιατί η καλή ανησυχία δεν σταματά ποτέ σ᾿ αυτήν την ζωή. «Τρέχετε, ίνα καταλάβητε»1, λέει ο Απόστολος Παύλος. Τρέχει ο άνθρωπος, όσο ζή, να βρη τον Χριστό, χωρίς να σταματά ποτέ. Τρέχει και δεν νιώθει κούραση, αλλά χαρά.

Με ρώτησε ένας λαϊκός στο Καλύβι: «Καλά, τί κάνεις εσύ εδώ; Μέρα-νύχτα τί κάνεις;». Ήταν γύρω ανθισμένες οι σουσούρες, όλη η πλαγιά γεμάτη λουλούδια. Μοσχοβολούσε ο τόπος! «Τί τραβάω, του λέω, όλη την ημέρα να ποτίσω και να περιποιηθώ όλα αυτά που βλέπεις! Και στον ουρανό βλέπεις την νύχτα πόσα κανδήλια ανάβω! Δεν προλαβαίνω να τα ανάψω όλα!». Με κοίταζε! «Την νύχτα, λέω, δεν βλέπεις κανδήλια επάνω; Εγώ τ’ ανάβω!!! Προλαβαίνω; Δεν είναι απλό σε τόσα κανδήλια να βάζης κανδηλήθρες, λάδι!!». Τάχασε ο καημένος.

***

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς:
Ο πραγματικά Σοφός άνθρωπος

Σοφός εκείνος πού χτίζει το οικοδόμημα της ψυχής του στην τήρηση των ιερών εντολών του Ευαγγελίου. Άφρων είναι εκείνος πού πράττει το αντίθετο. Γιατί όλα όσα οικοδομούνται επάνω στον Ιησού Χριστό αντέχουν σε όλες τις καταιγίδες και φουρτούνες και στα δεινά των πειρασμών, της αμαρτίας, του θανάτου και του διαβόλου. Ότι πάλι οικοδομείται δίχως Χριστό και ερήμην του Χριστού και ενάντια στον Χριστό, εύκολα καταρρέει και συντρίβεται μόλις φανούν οι φουρτούνες των πειρασμών, των αμαρτιών και των παθών, μα κυρίως όταν φανούν ο άνεμος του θανάτου και του δαιμονισμού.
Για μάς τους Χριστιανούς, τους φωτισμένους και διαφωτισμένους εν Χριστώ, τα πάντα σε αυτό τον κόσμο έχουν νόημα και αξία εφόσον αποτελούν μέσον και οδό προς την αιωνιότητα. Επειδή εμείς, βλέπουμε εκείνο πού δεν φαίνεται και ατενίζουμε το αόρατο.
Ρυθμίζουμε όλη μας την ζωή μέσα στον χρόνο με βάση εκείνο πού είναι αιώνιο, το ανθρώπινο με βάση το Θεανθρώπινο. Όσο υπάρχει κάτι το αιώνιο μέ­σα στα όρια του χρονικού, συντηρούμαστε με αυτό. Όταν όμως αυτό εκλείπει, το αναζητούμε πέρα από τον χρόνο, στο Βασίλειο του ατελεύτητου και αοράτου. Ατενίζουμε τα πάντα υπό το πρίσμα της αιωνιότητας, δηλ. υπό το πρίσμα του Χριστού, αφού Εκείνος είναι ο αιώνιος Θεός και Κύριος.

***

Η σοφία του Θεού
Αγίου Δημητρίου του Ρόστωφ

Η θεία σοφία διδάσκεται μόνο από τον Θεό και μόνο σε λίγους, όσους έχουν ζωντανή πίστη και καλή προαίρεση.

Το Πνεύμα το Άγιον είναι πηγή κάθε σοφίας. «Το γαρ Πνεύμα πάντα έρευνα και τα βάθη του Θεού. Ημείς δε ου το πνεύμα του κόσμου ελάβομεν, αλλά το Πνεύμα το εκ του Θεού, ίνα ειδώμεν τα υπό του Θεού χαρισθέντα ημίν. Α και λαλούμεν ουκ εν διδακτοίς ανθρωπινής σοφίας λόγοις, άλλ’ εν διδακτοίς Πνεύματος Αγίου» (Α’ Κορ. 2. 10, 12-13).
Οι απόστολοι δεν μαθήτευσαν κοντά σε ανθρώπους, αλλά ξαφνικά «επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου, και ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς το Πνεύμα εδίδου αυτοίς αποφθέγγεσθαι» (Πραξ. 2. 4). Και ο Κύριος δεν άνοιξε κανένα βιβλίο για να διδάξει τους μαθητές του, αλλά «διήνοιξεν αυτών τον νουν του συνιέναι τάς γραφάς» (Λουκ. 24. 45). Γι΄ αυτό από μας απαιτείται μόνο δεκτικότητα της χάριτος του Θεού, δηλαδή καλή προαίρεσις, πνευματικός αγώνας και συνεχής εκζήτησις του ελέους και του φωτισμού του Θεού.

Κατά το μέτρο της προαιρέσεως και του πνευματικού αγώνος του ανθρώπου έρχεται σταδιακά ο φωτισμός του νου. Και κατά το μέτρο του φωτισμού του νου δίδεται η χάρις του Κυρίου. Και κατά το μέτρο της αποδοχής και της πληρώσεως της ψυχής με τη θεία χάρη, πραγματοποιείται η ένωσις με τον Κύριο. Εκείνος πού ενώθηκε νοερά με τον Κύριο είναι πεπεισμένος για τη σωτηρία του και αναστημένος πριν από την κοινή ανάσταση.
Όσο κανείς ασκείται, τόσο αναγνωρίζει την αδυναμία του. Και όσο αναγνωρίζει την αδυναμία του, τόσο πλουτίζει σε ταπείνωση και κατάνυξη. Και όσο αποκτά ταπείνωση και κατάνυξη, τόσο φωτίζεται η διάνοια του και διαπιστώνει ότι χωρίς τον Κύριο δεν είναι τίποτα και δεν έχει τίποτα. (από το βιβλίο: “Πνευματικό Αλφάβητο” Αγίου Δημητρίου του Ρόστοφ)

H δε άνωθεν σοφία πρώτον μεν αγνή έστιν, έπειτα ειρηνική, επιεικής, ευπειθής, μεστή έλέους και καρπών αγαθών, αδιάκριτος και ανυπόκριτος. [Η σοφία που δίδεται εκ των άνω, από τον Θεόν, πρώτον μεν είναι καθαρή και αμόλυντος από κάθετι φαύλο και αμαρτωλό, έπειτα είναι ειρηνική και ειρηνοποιός, επιεικής και συγκαταβατική στην άγνοια και τις αδυναμίες των άλλων, πρόθυμος να υποτάσσεται στην αλήθεια, γεμάτη από ευσπλαγχνία και από αγαθά έργα, απαλλαγμένη από αμφιβολίες και ολιγοπιστίες, καθαρή και αμόλυντος από κάθε υποκρισία.] (Ιακώβου 3,17)

ΣΟΦΙΑ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ
https://orthodoxoiorizontes.gr/Palaia_Diathikh/Sofia_Solomwntos/Sofia_Solomwntos.htm

ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ
https://orthodoxoiorizontes.gr/Palaia_Diathikh/Paroimiai/Paroimiai.htm

Έμαθε στα παιδιά της να αγαπούν τον Θεό… Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη
https://iconandlight.wordpress.com/2017/09/16/%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CE%B8%CE%B5-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B8%CE%B5%CF%8C/

Το έργο του δασκάλου είναι ιερό. Είναι μεγάλη υπόθεση ο σωστός δάσκαλος, ιδίως στις μέρες μας! Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
https://iconandlight.wordpress.com/2019/09/16/%CF%84%CE%BF-%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B9%CE%B5%CF%81%CF%8C-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BC/

Η πνευματική ζωή της μητέρας θα βοηθήση αθόρυβα και τις ψυχές των παιδιών της. Στον κόπο των μητέρων βρίσκεται το παρόν και το μέλλον ενός λαού. Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης – π. Ιουστίνος Parvu
https://iconandlight.wordpress.com/2021/09/16/%ce%bf-%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%cf%8c%cf%82-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%b3%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%80%ce%b1%cf%84%ce%ad%cf%81%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9/

Εμπνέουμε στα παιδιά μας την αγάπη για τον Θεό και τα διδάσκουμε πώς να βρίσκουν μόνα τους το θέλημά Του. Αν μάθουμε στα παιδιά μας να αγαπούν τον Θεό και τους αγίους, «ταύτα πάντα προστεθήσεται αυτοίς»… Γερόντισσα Μαγδαληνή του Έσσεξ
https://iconandlight.wordpress.com/2022/05/19/78628/

Ἀπολυτίκιον τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Σοφίας καὶ τῶν θυγατέρων αὐτῆς Πίστεως, Ἐλπίδος καὶ Ἀγάπης.
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε. Γερασίμου

Σοφία ἐκθρέψασα, κατὰ τὴν κλῆσιν σεμνή, τᾶς τρεῖς θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστῷ, ἀθλήσεως σκάμασιν ὅθεν τῆς ἄνω δόξης, σὺν αὐταὶς κοινωνοῦσα, πρέσβευε τῷ Σωτήρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δοῦναι τοὶς σὲ τιμώσι, χάριν καὶ ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Σοφίας καὶ τῶν θυγατέρων αὐτῆς Πίστεως, Ἐλπίδος καὶ Ἀγάπης.
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον. Γερασίμου

Ὡς ἐλαία κατάκαρπος ἀνεβλάστησας ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Κυρίου, Σοφία μάρτυς σεμνὴ καὶ προσήγαγες Χριστῷ καρπὸν ἡδύτατον τοὺς τῆς νηδύος σου βλαστούς, δι’ ἀγώνων εὐαγῶν, Ἀγάπην τε καὶ Ἐλπίδα σὺν τῇ θεόφρονι Πίστει· μεθ’ ὧν δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

᾿Εν ταῖς μάρτυσι λάμπεις Σοφία ἔνδοξε, καὶ στεφάνοις τῆς νίκης περικοσμεῖσαι λαμπροῖς· δι᾿ ὃ ἐν ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς εὐφημοῦμέν σε, ὅτι θυγάτρια σεμνὰ τῷ μαρτυρίῳ ὁδηγεῖς, ᾿Αγάπην Πίστιν ᾿Ελπίδα· μεθ᾿ ὧν μὴ παύσῃ πρεσβεύειν, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου Ἰωακεὶμ τοῦ Πάνυ, πατριάρχου Ἀλεξανδρείας.
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Ὡς ὑπέρλαμπρον σκεῦος ἐπιπνοίας τῆς ἄνωθεν, τῆς Ἀλεξανδρείας ἀνῆλθες, ἐν τῷ θρόνῳ μακάριε, καὶ ἔλαμψας ὡς λύχνος ἐν αὐτῇ, ἀκτῖσι τῶν πολλῶν σου ἀρετῶν, καὶ θαυμάτων παραδόξων μαρμαρυγαῖς, διό σοι ἀναβοῶμεν· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ διὰ σοῦ Ἰωακείμ, ἡμῖν χάριν βραβεύοντι.

Ἀπολυτίκια τοῦ Ἁγίου Ἡρακλειδίου ἐπίσκόπου Ταμάσου τῆς Κύπρου
Ἦχος δ´.

Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια, διὰ τοῦτο ἐκτήσω, τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια, πάτερ Ἱεράρχα Ἡρακλείδιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Αὐξιβίου.
Ἦχος α. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τὸν Θεὸν παιδιόθεν ἀγαπήσας Αὐξίβιε, εἰδωλολατρείας τὴν πλάνην εὐτελὲς ὥσπερ ῥάκος ἀπέβαλες, καὶ φεύγων ἐφημέρων χαρμονήν, οὐράνιον ἀπήλαυσας τροφήν, ἐν αὐλαῖς ταῖς τοῦ Κυρίου, διακονῶν τὸν δι ἡμᾶς πτωχεύσαντα. Σεμνύνονται μάκαρ ἐπὶ σοὶ Ῥωμαίων ἄστυ ἅμα Κύπρος τε, Κώμη δ Ἀστρομερίτου ὡς πολιοῦχόν σε ἔχοντα.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου Ἀναστασίου.
Ἦχος πλ. α. Τὸν Συνάναρχον Λόγον. (Χ.Μ. Μπούσια)

Ἐν σπηλαίῳ οἰκήσας τῆς γῆς ὡς ἄσαρκος ἐπολιτεύσω, πατέρων ὁσίων λύχνε λαμπρέ, Ἀναστάσιε, ἱστοῦ ἐργάτα πάντιμε, Περιστερῶνος φρυκτωρέ, ὁ θαυμάτων σου βολαῖς τὴν Κύπρον κατάγλαΐσας τῶν ἀρετῶν οὖν λιταῖς σου νῦν ἱστουργοὺς ἡμᾶς ἀνάδειξον.

Καὶ νῦν. Τῆς Ἑορτῆς.

Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα. 

Κοντάκιον. Ἦχος αʹ. Χορὸς ἀγγελικός.

Σοφίας τῆς σεμνῆς, ἱερώτατοι κλάδοι, ἡ Πίστις καὶ Ἐλπίς, καὶ Ἀγάπη δειχθεῖσαι, σοφίαν ἀπεμώραναν, τῶν Ἑλλήνων ἐν χάριτι· καὶ ἀθλήσασαι, καὶ νικηφόροι φανεῖσαι, στέφος ἄφθαρτον, παρὰ τοῦ πάντων Δεσπότου, Χριστοῦ ἀνεδήσαντο.

iconandlight.wordpress.com