Η συνάντηση του Οσίου Εφραίμ του Σύρου με τον Μέγα Βασίλειο την ημέρα της εορτής των Θεοφανείων – των Φώτων.

Ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας και ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος

Τον καιρό εκείνο, το έτος 370 ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος βρίσκονταν στην έρημο και ησύχαζε. Σαν άκουσε για τα θαύματα του Αγίου Βασιλείου, παρεκάλεσε τον Θεό να του αποκαλύψει τι και ποιος είναι ο Βασίλειος. Είδε τότε στήλη πυρός, η οποία υψωνόταν μέχρι του ουρανού και άκουσε φωνή που έλεγε:
«Εφραίμ, Εφραίμ, σαν αυτή την πύρινη στήλη είναι ο Μέγας Βασίλειος».!!!
Τότε χωρίς καθόλου να αμελήσει, παρέλαβε μαζί του διερμηνέα που γνώριζε την ελληνική και τη συριακή γλώσσα και πήγε στην Καισαρεία.

Έφθασε την ημέρα της εορτής των Θεοφανείων – των Φώτων. Μπαίνοντας στην εκκλησία ο Όσιος Εφραίμ, είδε τον Μέγα Βασίλειο να κηρύττει. Έβλεπε όμως μια περιστερά, που άστραφτε σαν τον ήλιο και η οποία καθόταν στον δεξιό ώμο του Μεγάλου Βασιλείου και του μιλούσε στο αυτί. Αυτός δε δίδασκε τον λαό, λέγοντας όσα η θεϊκή εκείνη περιστερά του έλεγε.
Τον είδε επίσης ενδεδυμένο λαμπρά και πολύτιμα άμφια, να τελεί με μεγάλη παρρησία τη Θεία Λειτουργία και κατηγόρησε τον εαυτό του και είπε προς τον διερμηνέα «ματαίως κοπιάσαμε αδελφέ, διότι αυτός, αν και βρίσκεται σε τόση δόξα δεν είναι όπως τον είδα».
Αυτά τα λόγια του Οσίου Εφραίμ, τα πληροφορήθηκε ο Άγιος εκ Πνεύματος Αγίου και αφού κάλεσε έναν διάκονο, του είπε: «Πήγαινε στη δυτική πύλη της εκκλησίας κι εκεί θα δεις να στέκονται δύο μοναχοί, ένας χωρίς γένια, ψηλός και λεπτόσαρκος κι ένας με μαύρη γενειάδα. Να πεις λοιπόν στον αγένειο: «Να έλθεις στο Άγιο Βήμα, διότι σε καλεί ο πατήρ σου ο Αρχιεπίσκοπος»…
Πράγματι πήγε ο διάκονος και αφού μετά βίας διέσχισε το πλήθος, είπε προς τον Όσιο Εφραίμ τα λόγια του Βασιλείου. Τότε εκείνος δια του διερμηνέως απάντησε:
«Επλανήθεις αδελφέ, διότι εμείς είμαστε ξένοι και άγνωστοι. Πώς λοιπόν μας γνωρίζει ο Αρχιεπίσκοπος»;
Γύρισε ο διάκονος πίσω στον Άγιο και του τα ανέφερε, αλλά πάλι ο Άγιος τον έστειλε σ’ αυτόν λέγοντάς του: “πήγαινε και πες «Κύριε Εφραίμ, έλα στο Άγιον Βήμα, διότι σε καλεί ο Αρχιεπίσκοπος»”.
Πήγε λοιπόν ο διάκονος δεύτερη φορά και αφού ασπάσθηκε τα άκρα των ποδών του Οσίου του είπε τα λόγια του Αγίου Βασιλείου. Τότε ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος έβαλε μετάνοια στον διάκονο και είπε:
«Αληθώς στήλη πυρός είναι ο Μέγας Βασίλειος, αλλά τον παρακαλώ να μιλήσουμε μόνοι μας στο σκευοφυλάκιο». Όταν λοιπόν τέλειωσε η Θεία Λειτουργία, πήγε στο Άγιο Βήμα και αφού τον ασπάσθηκε συνομίλησε μαζί του για πνευματικά θέματα και θεία νοήματα.
«Μια χάρη ζητώ από την αρχιερωσύνη σου, δούλε του Θεού» του είπε μέσω του διερμηνέα του ο Όσιος Εφραίμ,
«Ό,τι επιθυμείς ζήτησε, αποκρίθηκε ο Άγιος Βασίλειος, διότι πολλά σου οφείλω, για τον κόπο που κατέβαλες για την ταπεινότητά μου».
Είπε τότε ο Όσιος Εφραίμ:
«Γνωρίζω, δέσποτα άγιε, ότι εάν παρακαλέσεις για κάτι τον Θεό, σου το προσφέρει. Επιθυμώ λοιπόν να προσευχηθείς στον Κύριό μας να μου χαρίσει το Πανάγιο Πνεύμα την δύναμη να μιλήσω ελληνικά γιατί καθόλου δεν γνωρίζω τη γλώσσα σας».
Και απάντησε ο Άγιος Βασίλειος:
«Υπέρ τη δύναμή μου είναι το αίτημά σου πάτερ άγιε και της ερήμου καθηγητά. Αλλά επειδή το ζήτησες με πίστη, ας δεηθούμε και οι δύο στο Θεό και είναι σε Εκείνον δυνατό να πραγματοποιήσει την επιθυμία σου. Διότι, καθώς λέγει ο Προφήτης Δαβίδ, (ο Θεός το) θέλημα των φοβουμένων Αυτόν ποιήσει και της δεήσεως αυτών εισακούσεται και σώσει αυτούς».
Προσευχήθηκε ο Άγιος Βασίλειος μαζί με τον Όσιο Εφραίμ και μόλις τέλειωσαν, είπε ο Μέγας Βασίλειος μεγαλοφώνως:
«Η Χάρις του Παναγίου Πνεύματος έστω μετά σου και λάλησον ελληνιστί (Η Χάρις του Παναγίου Πνεύματος να είναι μαζί σου και λάλησε Ελληνικά)».!!!
Και ευθύς ως είπε αυτό ο Άγιος, ω του θαύματος! Ανοίχθηκε το στόμα του Οσίου Εφραίμ και μίλησε ελληνικά, όπως ακριβώς ο Άγιος Βασίλειος και όλοι οι Χριστιανοί!!! Κατόπιν ο Άγιος Βασίλειος εχειροτόνησε τον Όσιο Εφραίμ ιερέα και τον διερμηνέα του διάκονο. Ο Όσιος Εφραίμ έμεινε στον άγιο τρεις μέρες και πολύ ωφελήθηκε από τη διδασκαλία του. Ύστερα αναχώρησε πάλι για την έρημο δοξάζοντας κι ευλογώντας το Θεό.

***

Προς το τέλος της επίγειας πορείας του ο Μέγας Βασίλειος, καθώς μετέβαινε στην Εκκλησία, μία αμαρτωλή γυναίκα έπεσε στα πόδια του ρίχνοντας ένα γράμμα στο οποίο έγραψε τις αμαρτίες της, γιατί ντρεπόταν η ίδια να τις ξεστομίσει και κλαίγοντας παρακαλούσε τον Άγιο να το διαβάσει και να συγχωρήσει τις αμαρτίες της. Ο Άγιος την παρηγόρησε, και είπε ότι μόνο ο Κύριος συγχωρεί τις αμαρτίες μας. Φιλεύσπλαχνος, όπως ήταν, κρατούσε το γράμμα σ’ όλη τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Στο τέλος κάλεσε τη γυναίκα και της επέστρεψε το γράμμα. Εκείνη μόλις το άνοιξε δεν βρήκε τίποτε γραμμένο, παρά μόνο ένα σημείο όπου αναφέρει ένα θανάσιμο αμάρτημά της. Κλαίγοντας πάλι τον παρακαλούσε να την λυπηθεί και να προσευχηθεί και πάλι στο Θεό να τη συγχωρήσει. Ο Άγιος Βασίλειος τότε της είπε να πάει αμέσως στην έρημο να βρει τον Όσιο Εφραίμ και να δεηθεί αυτός στον Θεό για το αμάρτημα της. Η γυναίκα χωρίς να χρονοτριβήσει με την ευχή του Αγίου πήγε αμέσως στην έρημο. Εκεί βρήκε τον Όσιο Εφραίμ κι αφού του διηγήθηκε την ιστορία της, τον παρακάλεσε θερμά.
Ο Όσιος όμως της αρνήθηκε, λέγοντας της να πάει στον Άγιο Βασίλειο όπου οι δικές του δεήσεις έσβησαν τις αμαρτίες της έτσι αυτός πάλι μπορεί να δεηθεί στον Κύριο και για τη μία αμαρτία που έμεινε. Να το κάνει σύντομα όμως γιατί ο Άγιος σε λίγο πεθαίνει. Εκείνη μόλις το άκουσε έφυγε τρέχοντας να προλάβει ζωντανό τον Άγιο. Όταν έφθασε, όμως η δύστυχη βρήκε το φέρετρό του και πλήθος κόσμου πάνω του. Έκλαιγε και φώναζε, ρίχνοντας το γράμμα στα πόδια του Αγίου είπε σε όλους την ιστορία. Κλαίγοντας έλεγε ότι ο Άγιος μπορούσε να δεηθεί και γι’ αυτή την αμαρτία αλλά την έστειλε σε άλλον. Ένας Ιερέας τότε θέλησε να δει στο γράμμα για ποια αμαρτία μιλούσε η γυναίκα. Και τότε να το θαύμα. Δεν υπήρχε στο γράμμα τίποτε γραμμένο.Ο Μέγας Βασίλειος περιέγραψε τον όσιο Εφραίμ ως «πάντων ἐλλογιμώτερος» από αυτούς που ζούσαν εκείνη την εποχή, και ότι το Πνεύμα το Άγιον Τον ηύρε κατάλληλο σκεύος για να αναπαυθεί στην καρδιά Του. Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης στο εγκώμιό Του προς τον Όσιο, Τον ονομάζει «Πνευματικό Ευφράτη της Εκκλησίας μας». Ο δε Ιωάννης ο Χρυσόστομος τον περιέγραψε ως εξής: «Εφραῒμ ο πολύς, η παραμυθία των αθυμούντων, η παιδαγωγία των νέων, η χειραγωγία των μετανοούντων, η κατά των αιρετικών ρομφαία, το δοχείον του Πνεύματος, το σκεύος των αρετών»[Λόγος περί Ψευδοπροφητών και Ψευδοδιδασκάλων και Αθέων Αιρετικών και περί Σημείων της Συντελείας του Αιώνος τούτου ].
Και ο όσιος Εφραίμ εγκωμιάζει τον Μέγα Βασίλειο: « Πως να σε μακαρίσουμε, πάτερ Βασίλειε, εσένα που με το κεντρί της αλήθειας κεντρίζεις και διώχνεις την πλάνη• εσένα που αναχωρείς συνετά μαζί με τις μέλισσες και κατασκηνώνεις στο λιβάδι των θεόπνευστων Γραφών, και από κεί ανθολογείς για μας άνθη προφητικά, δροσιά αποστολική, ζωή ευαγγελική• εσένα που διαρκώς κάθεσαι στις κυψέλες των αρετών, και απ’ αυτές κατασκευάζεις για μας τη θεία πρόπολη• εσένα που παρήγαγες σοφά, με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος, το μέλι της θείας και αψεγάδιαστης πίστης• εσένα που μας διδάσκεις να καταφρονούμε τις πονηρές σφήκες και να κατευθύνουμε το πέταγμα στον ίδιο τον ουρανό• εσένα που κραύγασες όπως ο Δαβίδ, «είναι γλυκά τα λόγια σου στο λάρυγγά μου, είναι γλυκύτερα από το μέλι στο στόμα μου»!

Απολυτίκιον του Αγίου Ήχος α’

Εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος σου, ως δεξαμένην τον λόγον σου, δι’ ού θεοπρεπώς εδογμάτισας, την φύσιν των όντων ετράνωσας, τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησας, Βασίλειον Ιεράτευμα, Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Απολυτίκιον Οσίου Εφραίμ του Σύρου
Ήχος πλ. δ’.

Ταίς των δακρύων σου ροαίς, της ερήμου το άγονον εγεώργησας· και τοις εκ βάθους στεναγμοίς, εις εκατόν τους πόνους εκαρποφόρησας· και γέγονας φωστήρ τη οικουμένη, λάμπων τοις θαύμασιν, Εφραίμ Πατήρ ημών όσιε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
iconandlight.wordpress.com