
Στη διάρκεια μιας συνηθισμένης ανασκαφής τάφου, στην επαρχία Ντιγιαρμπακίρ (Άμιδα στα αρχαία ελληνικά), αρχαιολόγοι έφεραν στο φως ένα ξεχωριστό ψηφιδωτό, ηλικίας 1.500 ετών που απεικονίζει το Αστέρι του Δαβίδ και μια αινιγματική επιγραφή στα αρχαία Ελληνικά.
Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφής ενός τάφου στην αγροτική συνοικία Οζμπιλέκ της επαρχίας Εργάνη, όπου οι κάτοικοι αποκάλυψαν ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό 35 τετραγωνικών μέτρων που θεωρείται ότι ανάγεται στην ύστερη Ρωμαϊκή ή την πρώιμη Βυζαντινή περίοδο.

Το στοιχείο που κάνει το εύρημα να ξεχωρίζει, είναι η παρουσία μιας επιγραφής έξι σειρών σε αρχαία Ελληνικά που μοιάζει με επίσημη αίτηση ή δήλωση, μαζί με ένα μοναδικό Αστέρι του Δαβίδ, το οποίο περιέχει το μοτίβο του Χριστιανικού σταυρού – δύο σύμβολα που σπάνια βρίσκονται μαζί.
Το μωσαϊκό ήρθε στο φως στις 8 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια ανασκαφής ενός τάφου. Το εύρημα ωστόσο μόλις πρόσφατα αναλύθηκε λεπτομερώς από τις αρχές του τοπικού μουσείου.
Μια ταφή που άλλαξε τα πάντα.
Το μωσαϊκό αποκαλύφθηκε από τους κατοίκους, οι οποίοι προετοίμαζαν τον τάφο ενός συγχωριανού τους. Με το που ήρθε στο φως το μωσαϊκό, η κοινότητα έπαυσε την ταφή και επέλεξαν διαφορετική τοποθεσία για την ταφή, ενώ ενημέρωσαν τις τοπικές αρχές.
Η χωροφυλακή της επαρχίας Εργάνη περιφρούρησε άμεσα την περιοχή και πληροφόρησε τη διοίκηση του μουσείου του Ντιγιαρμπακίρ, οι εμπειρογνώμονες του οποίου έφτασαν στο σημείο της ανακάλυψης την ίδια μέρα.
Μετά τις προκαταρκτικές αξιολογήσεις, η περιοχή χαρακτηρίστηκε ιστορικά σημαντική και ξεκίνησε επείγουσα αρχαιολογική ανασκαφή.

Τα συμπεράσματα των εμπειρογνωμόνων.
Σύμφωνα με τον Mehmet Çelebi, αναπληρωτή διευθυντή του μουσείου του Ντιγιαρμπακίρ, συγκλήθηκε άμεσα μια διεπιστημονική ομάδα αρχαιολόγων, ιστορικών τέχνης, συντηρητών έργων τέχνης και ανθρωπολόγων.
Στις 11 Μαρτίου, η ομάδα ξεκίνησε μια σωστική ανασκαφή που διήρκεσε τρεις εβδομάδες, η οποία κατέληξε στην αποκάλυψη ενός περίτεχνα διακοσμημένου μωσαϊκού με έκταση 35 τετραγωνικών μέτρων.
“Κρίνοντας από τον ρυθμό και τα μοτίβα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το μωσαϊκό μάλλον ανάγεται στην ύστερη Ρωμαϊκή ή την πρώιμη Βυζαντινή περίοδο”, εξήγησε ο Çelebi.
“Φαίνεται ότι ήταν το δάπεδο μιας σημαντικής κατασκευής – ίσως μιας έπαυλης ή ενός θρησκευτικού κτιρίου – και απεικονίζει πλούσια γεωμετρικά μοτίβα”.
Το Αστέρι του Δαβίδ με τον Σταυρό και μια ελληνική επιγραφή.
Μια από τις πιο συναρπαστικές πτυχές του μωσαϊκού, είναι το Άστρο του Δαβίδ, στο εσωτερικό του οποίου απεικονίζεται ένας Σταυρός, ένας εντυπωσιακός συνδυασμός της Εβραϊκής και της Χριστιανικής εικονογραφίας.
Το μοναδικό αυτό σύμβολο, έχει πυροδοτήσει το ενδιαφέρον των ιστορικών και των μελετών της θρησκείας από πολλά μέρη του κόσμου.
Το στοιχείο που κάνει το μυστήριο πιο έντονο, είναι μια επιγραφή έξι σειρών γραμμένη στα αρχαία Ελληνικά, η οποία θεωρείται πως είναι μια αίτηση ή μια επίσημη δήλωση βούλησης. Ενώ οι μετάφρασή της δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, οι πρώτες ερμηνείες υποδηλώνουν ότι μπορεί να σχετίζεται με κάποιο πνευματικό αίτημα ή νομική δήλωση, η οποία ενδεχομένως έγινε από τον ιδιοκτήτη ή τον κατασκευαστή της δομής.
“Αυτού του είδους η επιγραφή, ειδικά σε συνδυασμό με τις συμβολικές εικόνες, είναι σπάνια και εγείρει πολλά ερωτήματα για τις θρησκευτικές και τις πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις της περιοχής κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου”, σημείωσε ο Çelebi.
Διασώζοντας ένα κρυμμένο κομμάτι ιστορίας.
Μετά τις ανασκαφές, ολόκληρη η περιοχή καλύφθηκε με προστατευτικά υλικά, όπως γεωϋφάσματα, και έχει αποκλειστεί με κορδέλες για την αποτροπή περαιτέρω φθοράς. Η περιοχή υπάγεται στην αρχαία πόλη Μεμάλαν, κάτι το οποίο αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την ιστορική σημασία της ανακάλυψης.
Λόγω της τοποθεσίας του, κοντά στο σημερινό κοιμητήριο, διατυπώνονται ανησυχίες από τους κατοίκους του χωριού και της γειτονιάς μουχτάρ (το κεφαλοχώρι) σχετικά με τις ταφικές εργασίες στο μέλλον. Ωστόσο, το συμβούλιο πολιτιστικής κληρονομιάς και διάσωσης, έχει διατάξει την πραγματοποίηση των μελλοντικών ταφών σε ξεχωριστή περιοχή από αυτή που βρίσκεται το ψηφιδωτό.
“Θα σχεδιαστεί μια νέα ταφική ζώνη, για την προστασία του μωσαϊκού”, ανακοίνωσε ο Çelebi.
“Μέχρι τότε ωστόσο, δεν πρόκειται να γίνει ανασκαφή σε άλλον τάφο κοντά στο σημείο της ανακάλυψης. Πλέον, η περιοχή όπου βρίσκεται το ψηφιδωτό, έχει ανακηρυχθεί επίσημα προστατευόμενη”.

Πύλη στο παρελθόν.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, το σημείο αποτελεί τμήμα ενός μεγαλύτερου οικισμού που δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη. Δεδομένης της παρουσίας ενός μωσαϊκού τόσο υψηλής ποιότητας με περίπλοκα συμβολικά στοιχεία, οι μελλοντικές ανασκαφές στην περιοχή Μεμάλαν, θα προσφέρουν περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη θρησκευτική και την κοινωνική ζωή στη νοτιοανατολική Ανατολία στην αρχαιότητα.
Ακόμη, η ανακάλυψη προσφέρει σπάνια στοιχεία για τον πολιτιστικό συγκρητισμό της περιοχής, όπου συνυπήρχαν και αλληλεπιδρόυσαν διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις και καλλιτεχνικές εκφράσεις.
Με τις προσπάθειες για την μετάφραση της ελληνικής επιγραφής να συνεχίζονται και τους ακαδημαϊκούς ν’ αναλύουν τον συμβολισμό του μοτίβου του Άστρου του Δαβίδ και του σταυρού, αυτή η φαινομενικά συνηθισμένη ταφή έχει ανοίξει τις πόρτες σε ένα από τα πιο συναρπαστικά αρχαιολογικά ευρήματα στην ιστορία της Άμιδας, στο σημερινό Ντιγιάρμπακίρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου