Στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου
ευρίσκεται η εικόνα της Παναγίας της «Αντιφωνήτριας» η οποία ονομάσθηκε
έτσι όταν η κόρη του αυτοκράτορος Θεοδοσίου Πλακιδία, φεύγοντας από την Ρώμη όπου ήταν παντρεμένη, ηθέλησε να προσκυνήσει στο Αγιον Όρος πριν φθάσει στην Κωνσταντινούπολη.
Οι μοναχοί την υπεδέχθησαν στον αρσανά (μικρός λιμήν), αλλά εκείνη ηθέλησε να προσκυνήσει στον ναό. Τότε ηκούσθη φωνή επιτακτική από την εικόνα της Θεοτόκου που έλεγε...
«Τι θέλει η γυναίκα αυτή στον τόπο αυτό, όπου μια είναι η Βασίλισσα;»
Η Πλακιδία τρόμαξε, γονάτισε και εζήτησε συγγνώμη από την Θεοτόκο. Φεύγοντας διέταξε να τοποθετήσουν στο σημείο εκείνο την εικόνα της Παναγίας, η οποία ονομάστηκε «Αντιφωνήτρια».
Λέγεται ότι το γεγονός αυτό εστάθη αφορμή να καθιερωθεί το «άβατον» του Αγίου Όρους για τις γυναίκες.
Διήγηση
Η κόρη του μεγάλου Θεοδοσίου (379395) Πλακίδια ήρθε από τη Ρώμη να επισκεφθή τον αδελφό της Αρκάδιο στην Κωνσταντινούπολη. Ζήτησε και την άδεια, περνώντας από το Αγιον Όρος, να έρθη και να προσκύνηση στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Έγινε με λαμπρότητα δεκτή και, είτε εκ ταπεινοφροσύνης είτε κατά θείαν οίκονομίαν, εισήλθε στον Καθολικό Ναό όχι από τις Βασιλικές πύλες, με ευλάβεια και κατάνυξη. Μόλις μπήκε από τη βόρεια μικρή πόρτα στον νάρθηκα, ξαφνικά ακούει δυνατή φωνή που έλεγε: τι θέλεις εσύ εδώ; εδώ είναι Μοναχοί και συ είσαι γυναίκα• γιατί δίνεις αφορμή στον εχθρό να τους πολεμή με πονηρούς λογισμούς; στάσου και μη προχώρησης μήτε ένα βήμα, αν θέλης το καλό σου. Έντρομη η Πλακίδια τάχασε από το φόβο, γονάτισε και ζήτησε έλεος.
Σε ανάμνηση αυτού του θαύματος έκτισε το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου, και κει που ακούστηκε η φωνή διέταξε να αγιογραφηθή στον τοίχο εικόνα της Θεομήτορος, προ της οποίας ως σήμερα καίει ακοίμητη καντήλα. η Εικόνα αυτή ονομάζεται Αντιφωνήτρια.
Η βασίλισσα ανέφερε το γεγονός στον Αρκάδιο, ο οποίος αφιέρωσε Μετόχιο στη Μονή, έδινε κατ’ έτος χρήματα και θέσπισε να μην εισέρχονται γυναίκες στο Αγιον Όρος (δ’ 26). και οι Μοναχοί κράτησαν αυτήν την αρχαία παράδοση και δεν επιτρέπουν την είσοδο ούτε σε θηλυκά ζώα. Αυτόν τον κανόνα τον σεβάστηκαν ακόμη και οι Τούρκοι κατακτηταί επί 450 χρόνια. Παλαιοί Πατέρες αναφέρουν μάλιστα ότι όταν κάποτε Τούρκοι αστυνομικοί θέλησαν να φέρουν τις γυναίκες τους και έκαμαν τις απαιτούμενες ενέργειες (έγγραφο με υπογραφές), προτού να ξεκινήση ο ανώτερος τους από τη Δάφνη, πίνοντας τον καφέ του έπεσε κάτω και πέθανε. Οι άλλοι τάχασαν και έλεγαν στους μοναχούς: το γυναίκα που έχετε εδώ δεν αφήνει να φέρουμε τις γυναίκες μας. Τον νεκρό τον έθαψαν και ακολούθησε νεροποντή κατακλυσμιαία, ώστε παρασύρθηκε το πτώμα και εξεβράσθη στην απέναντι χερσόνησο. Με αυτόν τον τρόπο έδειξε η Παναγία ότι ούτε και νεκρόν ακόμη δέχεται αυτόν που τόλμησε να παραβίαση το άβατο του Αγίου Όρους.
Το άβατο εφαρμόστηκε και διατηρείται, διότι με τον συγχρωτισμό ανδρών και γυναικών υπάρχει κίνδυνος πτώσεως των αδυνάτων και διότι η συνάφεια αυτή γίνεται Ισχυρή λαβή για κατηγορίες εναντίον του Μοναχισμού. Αυτό τονίζει και ο 18ος κανόνας της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου, και ο πατέρας του Μοναχισμού Μέγας Αντώνιος. η εκτροπή από τον κανόνα αυτόν στηλιτεύεται από όλους τους Αγίους Πατέρας: υπάρχουν πολλοί λόγοι κατά συνεισάκτων. Υπήρξαν αιρετικοί (Σίμων ο μάγος, Απολλινάριος, Γνωστικοί, Μασσαλιανοί, άλλες ενθουσιαστικές αιρέσεις), που με τη συμβίωση ανδρών και γυναικών έγιναν αίτιοι πολλών σκανδάλων. Στο Αγιον Όρος το άβατο κατοχυρώνεται με αυτοκρατορικά χρυσόβουλλα, με Πατριαρχικά σιγίλλια, με σουλτανικά φιρμάνια, με άρθρα διεθνών κανονισμών, με όλα τα ελληνικά Συντάγματα, με το νομοθετικό διάταγμα 2623 (Φ.Ε.Κ. 268/2891953). (ζ’ β.6)
1.Υπάρχουν τριών λογιών απαντήσεις
Γιά τους ολότελα άσχετους: Κύταξε. Είναι μια ομάδα ανθρώπων, σχεδόν συγγενείς. Αγοράσανε αυτόν τον τόπο και από γενιά σε γενιά τον συντηρούν με τον ιδρώτα τους. Όπως δεν μπορώ να μπω στο χτήμα σου και στην έπαυλή σου χωρίς να το θέλεις, έτσι και συ δεν μπορείς να μπείς στο χώρο αυτό χωρίς να το θέλουν οι νοικοκύρηδές του. Μπορεί σε μία λιλιπούτεια πόλη (Disneyland) να μην αφήνουν τους επισκέπτες άνω του ύψους 1.60 m και βάρους 70 kg. Έχουν τους λόγους τους. Δεν κάνουν ταξικές διακρίσεις και δεν προσβάλλουν κανένα ανθρώπινο δικαίωμα. Φτιάξε εσύ ένα άλλο Άγιο Όρος και να αφήνεις οποιονδήποτε να αλωνίζει (σαν την Κόκκινη Ζώνη του Άμστερνταμ.) Επιπλέον, οι άνθρωποι είναι και Οικολόγοι, διατηρούν μία περιοχή σε παρθένα φύση, και το βασικό σπάνιο και προστατευόμενο είδος ζώου που διατηρούν στο δρυμό τους, είναι αυτοί οι ίδιοι!.. Αν τους διώξει η σημερινή «πολιτισμένη» κοινωνία, θα βρούν κάπου αλλού να πάνε. Σε ερήμους, σε απάτητα βουνά, στην Αρκτική, όπου οι «πολιτισμένοι» και οι «έξυπνοι» δεν ενδιαφέρονται να πάνε και δε θα τους προσβληθεί κανένα «δικαίωμα». Να ξέρεις όμως, ότι εκείνην την όποια ερημιά θα την αναδείξουν σε ιδανική ανθρώπινη κοινωνία, σε ουράνια πολιτεία, την οποία πάλι θα ζηλέψουν οι κακόβουλοι, αγνοώντας -με απίστευτη ξεροκεφαλιά- το μυστικό της ευτυχίας της. Σαν τους Σταυροφόρους και τους πειρατές του Μεσαίωνα, που αρπάζανε τα χρυσά Ευαγγέλια, χωρίς να «σκαμπάζουνε γρυ» από μικροκαλλιτεχνία (δε συζητάμε για τον ουράνιο πλούτο τους) και στη συνέχεια αρπάζανε βάναυσα και τα Ι. Λείψανα, χωρίς να ξέρουν το γιατί!! (απλώς βλέπανε ότι τα υπολογίζει πολύ ο κόσμος, άρα …θα πωλούνται!! Θα είναι κάτι σα χρυσός!!). Τέλος, σημείωσε ότι και οι Γυμνιστές έχουν στην κατοχή τους περιοχές περιφραγμένες, όπου δεν επιτρέπουν σε κανέναν μη δικό τους να εισέλθει…
Μικρὴ παραπομπή: Ἡ χερσόνησος τοῦ Ἄθω δὲν εἶναι ἕνας κοινόχρηστος τουριστικὸς τόπος στὸν ὁποῖον κάθε ἄνθρωπος γενικὰ δικαιοῦται νὰ εἰσέλθει. Εἶναι, σύμφωνα μὲ τὸ ἑλληνικὸ Σύνταγμα, «ἰδιοκτησία τῶν Μονῶν», δηλαδὴ ἀνήκει στὴν κυριότητά τους καὶ τὸ ἔδαφός της εἶναι κατὰ τὸ ἄρθρο 105 τοῦ Συντάγματός μας «ἀναπαλλοτρίωτον». Εἶναι τόπος ἰσοβίου κατοικίας τῶν μοναχῶν καί, ὡς γνωστόν, ἡ κατοικία εἶναι κατὰ τὸ ἄρθρον 9 τοῦ Συντάγματος «ἄσυλον», ἡ παραβίαση τοῦ ὁποίου ἀπαγορεύεται, ἀποτελεῖ δὲ καὶ ποινικὸν ἀδίκημα. Μπορεῖ νὰ ὑποχρεώσει, λοιπόν, κανεὶς τοὺς μοναχοὺς νὰ δεχθοῦν στὸ «σπίτι τους» πρόσωπα τὰ ὁποῖα δὲν θέλουν; Θέλουν δηλαδὴ νὰ στερήσουν ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς ἕνα ἀτομικὸ δικαίωμα (ἄσυλο κατοικίας), ποὺ ἀπολαμβάνει κάθε ἄνθρωπος; Ἐὰν πράγματι αὐτὸ θέλουν, τότε παραβιάζουν καὶ τὴν ἰσότητα ὑπὲρ τῆς ὁποίας λένε ὅτι μάχονται καὶ συνολικὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα.
Καί ας έχουν υπ᾿ όψιν τους ότι το Άβατον του Αγίου Όρους δεν αποτελεί μοναδική πρωτοτυπία, αφού άβατο ισχύει και σε άλλες χώρες, όπως π.χ. στην Ιαπωνία και την Ινδία, ίσχυε δε ως άβατο των ναών και στην Αρχαία Ελλάδα.
Ανεξάρτητα όμως από αυτά υπάρχει και ένας άλλος λόγος για τον οποίον απαγορεύεται η κατάργηση του Αβάτου: Στην τελική πράξη προσχωρήσεως της Ελλάδος στις Ευρωπαικές Κοινότητες έγινε κοινή δήλωση από όλα τα μέλη της Κοινότητας όσον αφορά το ειδικό καθεστώς του Αγίου Όρους και η δήλωση αυτή επιβεβαιώθηκε με τη διακήρυξη υπ᾿ αριθμ. 8 της τελικής πράξεως της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Με την κοινή αυτή δήλωση τα κράτη-μέλη «αναγνωρίζουν» το ειδικό καθεστώς που έχει παραχωρηθεί στο Άγιον Όρος «όπως τούτο είναι εγγυημένο από το άρθρο 105 του ελληνικού Συντάγματος» και «δικαιολογείται αποκλειστικά για λόγους πνευματικούς και θρησκευτικούς». (βλ. για όλα αυτά τη μελέτη του διακεκριμένου Νομικού, Αντιπροέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας, Αναστασίου Μαρίνου: «Η απαγόρευση εισόδου των γυναικών εις το Άγιον Όρος», Αθήναι 1980).
2. Γιά τους λίγο σχετικούς
Ο Μοναχισμός έχει άσκηση και στέρηση. Από αιώνες οι Μοναστικοί Πατέρες συνιστούν την αυστηρότητα, ώστε να ανταποκριθούν οι μοναχοί στην υψηλή και δύσκολη κλήση τους. Μέσα στο πλαίσιο της εγκράτειας και της στέρησης, που επέλεξαν, εντάσσεται το να περιορίζουν τους πειρασμούς. Με την ίδια λογική σπανίζουν και οι Τηλεοράσεις και τα Ραδιόφωνα ακόμη στο χώρο αυτό. Καί τα αυτοκίνητα. Καί πλήθος άλλες ανέσεις. Άλλωστε, έτσι θα είναι άτρωτοι και από καχυποψίες και παγιδεύσεις και σπιλώσεις εκ μέρους κακοπροαιρέτων ανθρώπων. Φυσικά, μέσα στο ίδιο σκεπτικό κινείται και η αντίστροφη απαγόρευση: Γυναικεία Μοναστήρια να είναι άβατα σε άνδρες και να μη διανυκτερεύει μέσα σ᾿ αυτά ούτε καν ο Ιερέας, που θα λειτουργήσει την επομένη!.. Καί, εννοείται, το ιδίωμα αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση, που ισχύει μόνο στο Άγιον Όρος. Ισχύει σε πάμπολλα Ορθόδοξα Μοναστήρια της Ελλάδος και του κόσμου. Γι᾿ αυτό και πολλές Μονές (στην Ελλάδα) έχουν εκτός από το κεντρικό (και περιτειχισμένο) τμήμα τους, έναν εξωτερικό χώρο, με ξεχωριστό Ναό, όπου τελείται Θ.Λειτουργία τις Κυριακές για κάθε λογής προσκυνητή. Επίσης, περιορισμοί υπάρχουν και στο ωράριο επισκέψεως, που είναι συντονισμένο και συγχρονισμένο με την πνευματική αποστολή της Μονής (περισυλλογή-προσευχή). Ενώ όλα τα υπόλοιπα «Ξενοδοχεία» είναι ανοιχτά επί 24ώρου βάσεως, για να εξυπηρετούν –τι πιο λογικό και αναγκαίο- τους ανθρώπους. Μήπως όμως θα έπρεπε, μάλλον να ευχαριστούμε και να ευγνωμονούμε τους ανθρώπους αυτούς, που μας προσφέρουν ΔΩΡΕΑΝ φιλοξενία και χώρο απάγγειο γαλήνης για την ψυχή μας, από καλοσύνη τους, παρά να εφορμούμε άπληστα και αγενέστατα σε παράλογες απαιτήσεις; (ζητώντας με άλλα λόγια και ρέστα για την καλοσύνη, που μας κάνουν…)
Μικρό συμπλήρωμα: Πρέπει επίσης να τονισθεί η μεγάλη σημασία του αβάτου, πάντοτε, ιδιαίτερα δε στη σύγχρονη εποχή, κατά την οποία ο άνθρωπος κάνει ο,τι του αρέσει και κανένας και τίποτε δεν τον σταματά!.. Το άβατον είναι ένα ισχυρό φρενάρισμα που ταπεινώνει με στοργή τον σύγχρονο άνθρωπο, άνδρα και γυναίκα, που εν ονόματι των «δικαιωμάτων», θεωρούν ότι τα πάντα, ακόμη και τα δικαιώματα του Θεού, είναι στο χέρι τους… Ας θυμηθούμε τη Μαρία, την Αιγυπτία, εκείνην την πόρνη του 6ου μ.Χ, που θέλησε να μπεί στον Πανάγιο Τάφο και εμποδίστηκε (απωθήθηκε) από τη Θεία Χάρη. Αυτή και μόνη η συγκλονιστική εμπειρία του αβάτου ήταν αρκετή για να αλλάξει το βίο και την πολιτεία της…Το άβατο θα έπρεπε να ισχύει σε όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια. Διότι όλα θα έπρεπε να δίνουν τη συγκλονιστική αυτή εμπειρία του αβάτου. Αυτό, βέβαια, δεν επικράτησε, προφανώς για λόγους ανθρώπινης αδυναμίας και εκκλησιαστικής συγκατάβασης. Στο Άγιον Όρος, όμως, το οποίο αποτελεί το υπόδειγμα του ορθόδοξου ασκητικού μοναχισμού, το άβατον πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθεί.
3. Γιά τους πιο πολύ σχετικούς.
Ο Μοναχός επιλέγει ως αποστολή και «άθλημα» την μόνωση και προσευχή, δηλ. την Θεοκοινωνία. Άθλημα σκληρό… (κάθαρση πρώτα, συγκέντρωση κατόπιν, με επιμελή άσκηση νού, άγρυπνο έλεγχο λογισμών, βίωση Θεολογίας, αδιάκοπη Λειτουργική ζωή, διάκριση υπερκοσμίων εμπειριών κ.ο.κ). Οι εντός του κόσμου έχουν άλλα αθλήματα. Μεταξύ των άλλων, αναλαμβάνουν και το σκληρό άθλημα, να βρούν τον κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των δυό φύλων και να επιτύχουν την ανθρώπινη αρμονία. Αν κάποιος θέλει να επιτύχει διακεκριμένα σε μία ειδικότητα, πρέπει να αφοσιώνεται σε μία και να μην πλατειάζει. Οι εν κόσμω και εν γάμω ας αφοσιώνονται στο δικό τους θέμα και ας εμβαθύνουν συνεχώς, για να επιτυγχάνουν τα καλλίτερα. Οι της Θεοκοινωνίας ας αφοσιώνονται «εξ όλης της ψυχής και της καρδίας και της ισχύος» στο δικό τους. Όταν ο ένας ειδικός χρειάζεται τον άλλον, ας καταφεύγει σε κείνον. Θα ωφελείται πολύ. Αν κάποιος θέλει να συνδυάσει και τις δυό ειδικότητες, προφανώς δεν θα είναι πλέον τόσο ειδικός. Όπως ένας γενικός χειρούργος δεν μπορεί να συγκριθεί με έναν αποκλειστικά απορροφημένο με ειδικό αντικείμενο (αγγειοχειρούργο, καρδιοχειρούργο, νευροχειρούργο, γναθοχειρούργο, πλαστικό χειρούργο κ.λπ.)
ΠΕΡΙ ΑΒΑΤΟΥ, Εγκυκλοπαιδικά στοιχεία
Το «Άβατoν» του Αγίου Όρους: Από της συστάσεως της Μοναχικής του Άθω Πολιτείας, απαγορεύεται η εντός της χερσονήσου είσοδος γυναικών, αλλά και θηλέων γενικώς ζώων. Το γεγονός τούτο οφείλεται εις ζώσαν παρά τοις Αγιορείταις παράδοσιν, ήτις αναφέρεται εις την βιογραφίαν του Οσίου Πέτρου του Αθωνίτου, συγγραφείσαν υπό του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, καθ᾿ ην η Κυρία ημών Θεοτόκος και Αειπάρθενος Μαρία εζήτησε και έλαβε το Άγιον Όρος από τον Υιόν και Θεόν της ως κλήρον ιδικόν της. Τούτο εγένετο κατά τον Ζ´ η Η´ αιώνα ως εξής: Εμφανισθείσα κατ᾿ όναρ η Κυρία Θεοτόκος προς τον Όσιoν Πέτρον τον Αθωνίτην, είπεν αυτώ επί λέξει·
«Εστίν Ορoς επ᾿ Ευρώπης κάλλιστον ομού και μέγιστον, προς Λιβύην τετραμμένον, επί πολύ της θαλάσσης εισ᾿ ω προιόν. Τούτο της γης απάσης απολεξαμένη, τω Μοναχώ πρέπον καταγώγιον προσηλώσαι διέγνων έγωγε, ταύτ᾿ άρα και ιδιαίτατον ενδιαίτημα τούτ᾿ αφιερώσασα εμαυτή και άγιον τουντεύθεν κεκλήσεται. Καί των επ᾿ αυτού δε τον προς τον κοινόν ανθρώποις πολέμιον αγώνα επαναιρουμένων προπολεμήσω διά βίου παντός, και πάντως έσομαι τούτοις άμαχος σύμμαχος, των πρακτέων υφηγητής, των μη πρακτέων ερμηνευτής, κηδεμών, ιατρός, τροφεύς, ην άρα βούλει τροφής τε και ιατρείας, όση τε προς το σώμα τείνει και τούτο συνίσταται και λύσι τελεί, και όση το πνεύμα διανίσταται και ρώννυσι και μη του καλού διαπεσείν συγχωρεί. Συστήσω δ᾿ άρα τω υιώ και Θεώ μου, οις αν γένηται καλώς καταλύσαι τήδε τον βίον, των αυτοίς ημαρτημένων τελείαν εξαιτησαμένη παρ᾿ αυτού την άφεσιν».
Τούτου ένεκα, το Άγιον Όρος εθεωρείτο ανέκαθεν υπό πάντων των Μοναχών, λαικών και αυτοκρατόρων εισέτι ως αφιερωμένον εξ ολοκλήρου εις την Κυρίαν Θεοτόκον. Καί ο λόγιος Αγιορείτης Μοναχός Καισάριος ο Δαπόντες ονομάζει το Άγιον Όρος, ως πανθομολογούμενον Περιβόλι της Παναγίας, λέγων: Διά τούτο και με δίκαιον το ονομάζουν όλοι, της Παναγίας Δεσποίνης Κήπον και Περιβόλι. Διά τούτο αποφεύγεται η ίδρυσις και εκκλησιών εισέτι επ᾿ ονόματι αγίων Γυναικών, υπαρχουν δε μόνον τρεις εν Αγίω Όρει, και αύται Οσιοπαρθενομαρτύρων.
Ιστορία δε αρχαία και σύντομος του Όρους Άθω, αντιγραφείσα εκ παλαιού περγαμηνού ιστορικού και μεταγλωττισθείσα εκ του αραβικού εις την ελληνίδα γλώσσαν κατά το 5.990 έτος της κοσμογονίας υπό Βενιαμίν Μοναχού Άραβος, βιβλιοφύλακος της Ιεράς Μονής του Θεοβαδίστου όρους Σινά, λέγει, ότι, ότε ο Μέγας Κωνσταντίνος ηθελησε να κτίση ιδίαν πόλιν πλησίον του Όρους Άθω, ενεφανίσθη κατ᾿ όναρ η Κυρία Θεοτόκος τω Επισκόπω της περιφερείας εκείνης και είπεν, ότι το Όρος τούτο εξελέξατο εις κλήρον εαυτώ. Τούτο μαθών παρά του Επισκόπου ο Μέγας Κωνσταντίνος, είπεν ότι δεν ήθελε να έχει αντίδικον την Παναγίαν και εφ᾿ όσον θέλημά της ήτο να κατοικούν Μοναχοί, μετώκισε τους κατοίκους του Όρους του Άθω μακράν αυτού. Λέγεται δε, ότι ούτοι είναι οι νυν ονομαζόμενοι «Τσάκωνες» κατά σύγκρασιν της λέξεως «τσε Άθωνες» εις «Τσάκωνες», επειδή εις την προφοράν των έκαμνον χρήσιν του «τσε». Κατόπιν τούτου, λοιπόν, ο Μέγας Κωνσταντίνος μετέβαλε γνώμην και αναχωρήσας εκείθεν μετέβη και ετείχισε το Βυζάντιον, ονομάσας τούτο Κωνσταντινούπολιν.
Το «Άβατον» του Αγίου Όρους, εν τη παρόδω των αιώνων της ιστορίας του, κατ᾿ επανάληψιν παρεβιάσθη υπό ατόμων και ομαδικώς υπό Βλαχοποιμένων, κατά δε την επανάστασιν του 1821 δι᾿ εισδοχής οικογενειών εκ Χαλκιδικής. Επειδή δε και κατά την εποχήν μας εγένοντο τοιαύται απόπειραι παρά ημετέρων και ξένων περιηγητριών, δι᾿ ανδρικής περιβολής, μερίμνη του ευσεβούς ημών κράτους, κατόπιν σχετικών ενεργειών των Πατέρων, εψηφίσθη το κατωτέρω Νομοθετικόν Διάταγμα, όπερ εδημοσιεύθη εν τω υπ᾿ αριθ. 182/20-7-1953 φύλλω της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως:
Άρθρον μόνον
Εις το Νομοθετικόν Διάταγμα της 10-09-1962 -περί κυρώσεως του Καταστατικού Χάρτου του Αγίου Όρους προστίθεται άρθρον υπ᾿ αριθ. 43β, έχον ούτω:
Άρθρον 43
Η παράβασις του άρθρου 186 του Καταστατικού Χάρτου επισύρει την ποινήν φυλακίσεως δύο μηνών μέχρις ενός έτους, μη εξαγοραζομένης.
Άλλαι σχετικαί απαγορεύσεις.
Απαγορεύεται επίσης: 1) Η πρόσδεσις των φερόντων γυναίκας μικρών σκαφών εις τους προβλήτας και τους λιμένας της Δάφνης και των Ιερών Moνων. 2) Η είσοδος, παραμονή και κυκλοφορία επισκεπτών φερόντων βραχείας περισκελίδας, οιασδηποτε προελεύσεως, ηλικίας και ιδιότητος και αν είναι ούτοι, και εις προσκόπους εισέτι. 3) Αι πάσης φύσεως κινηματογραφήσεις. 4) Η είσοδος και παραμονή ανηλίκων παίδων. 5) Η εξαγωγή, υπό Μοναχών και λαικών, βιβλίων εκτυπωθέντων μέχρι τις χρονολογίας 1870, ενώ επιτρέπεται η εξαγωγή τοιούτων φερόντων χρονολογίαν από 1-1-1871 και εντεύθεν, και τούτο κατόπιν εγκρίσεως της Ιερας Επιστασίας, ήτις και σφραγίζει αυτά με την λέξιν «Ελεύθερον», 6) Η εξαγωγή πάσης φύσεως χειρογράφων, κειμηλίων, αρχαίων εικόνων, ιστορικών αμφίων και εκκλησιαστικών σκευών, ιερών λειψάνων κ.λπ. καταλογογραφημένων εν ταίς βιβλιοθήκαις Ι. Μονών, Σκητών κ.λπ. Ιδρυμάτων.
Εγκυκλοπαίδεια Θ.Η.Ε., σ. 858, λήμμα «Άθως».
Οι μοναχοί την υπεδέχθησαν στον αρσανά (μικρός λιμήν), αλλά εκείνη ηθέλησε να προσκυνήσει στον ναό. Τότε ηκούσθη φωνή επιτακτική από την εικόνα της Θεοτόκου που έλεγε...
«Τι θέλει η γυναίκα αυτή στον τόπο αυτό, όπου μια είναι η Βασίλισσα;»
Η Πλακιδία τρόμαξε, γονάτισε και εζήτησε συγγνώμη από την Θεοτόκο. Φεύγοντας διέταξε να τοποθετήσουν στο σημείο εκείνο την εικόνα της Παναγίας, η οποία ονομάστηκε «Αντιφωνήτρια».
Λέγεται ότι το γεγονός αυτό εστάθη αφορμή να καθιερωθεί το «άβατον» του Αγίου Όρους για τις γυναίκες.
Διήγηση
Η κόρη του μεγάλου Θεοδοσίου (379395) Πλακίδια ήρθε από τη Ρώμη να επισκεφθή τον αδελφό της Αρκάδιο στην Κωνσταντινούπολη. Ζήτησε και την άδεια, περνώντας από το Αγιον Όρος, να έρθη και να προσκύνηση στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Έγινε με λαμπρότητα δεκτή και, είτε εκ ταπεινοφροσύνης είτε κατά θείαν οίκονομίαν, εισήλθε στον Καθολικό Ναό όχι από τις Βασιλικές πύλες, με ευλάβεια και κατάνυξη. Μόλις μπήκε από τη βόρεια μικρή πόρτα στον νάρθηκα, ξαφνικά ακούει δυνατή φωνή που έλεγε: τι θέλεις εσύ εδώ; εδώ είναι Μοναχοί και συ είσαι γυναίκα• γιατί δίνεις αφορμή στον εχθρό να τους πολεμή με πονηρούς λογισμούς; στάσου και μη προχώρησης μήτε ένα βήμα, αν θέλης το καλό σου. Έντρομη η Πλακίδια τάχασε από το φόβο, γονάτισε και ζήτησε έλεος.
Σε ανάμνηση αυτού του θαύματος έκτισε το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου, και κει που ακούστηκε η φωνή διέταξε να αγιογραφηθή στον τοίχο εικόνα της Θεομήτορος, προ της οποίας ως σήμερα καίει ακοίμητη καντήλα. η Εικόνα αυτή ονομάζεται Αντιφωνήτρια.
Η βασίλισσα ανέφερε το γεγονός στον Αρκάδιο, ο οποίος αφιέρωσε Μετόχιο στη Μονή, έδινε κατ’ έτος χρήματα και θέσπισε να μην εισέρχονται γυναίκες στο Αγιον Όρος (δ’ 26). και οι Μοναχοί κράτησαν αυτήν την αρχαία παράδοση και δεν επιτρέπουν την είσοδο ούτε σε θηλυκά ζώα. Αυτόν τον κανόνα τον σεβάστηκαν ακόμη και οι Τούρκοι κατακτηταί επί 450 χρόνια. Παλαιοί Πατέρες αναφέρουν μάλιστα ότι όταν κάποτε Τούρκοι αστυνομικοί θέλησαν να φέρουν τις γυναίκες τους και έκαμαν τις απαιτούμενες ενέργειες (έγγραφο με υπογραφές), προτού να ξεκινήση ο ανώτερος τους από τη Δάφνη, πίνοντας τον καφέ του έπεσε κάτω και πέθανε. Οι άλλοι τάχασαν και έλεγαν στους μοναχούς: το γυναίκα που έχετε εδώ δεν αφήνει να φέρουμε τις γυναίκες μας. Τον νεκρό τον έθαψαν και ακολούθησε νεροποντή κατακλυσμιαία, ώστε παρασύρθηκε το πτώμα και εξεβράσθη στην απέναντι χερσόνησο. Με αυτόν τον τρόπο έδειξε η Παναγία ότι ούτε και νεκρόν ακόμη δέχεται αυτόν που τόλμησε να παραβίαση το άβατο του Αγίου Όρους.
Το άβατο εφαρμόστηκε και διατηρείται, διότι με τον συγχρωτισμό ανδρών και γυναικών υπάρχει κίνδυνος πτώσεως των αδυνάτων και διότι η συνάφεια αυτή γίνεται Ισχυρή λαβή για κατηγορίες εναντίον του Μοναχισμού. Αυτό τονίζει και ο 18ος κανόνας της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου, και ο πατέρας του Μοναχισμού Μέγας Αντώνιος. η εκτροπή από τον κανόνα αυτόν στηλιτεύεται από όλους τους Αγίους Πατέρας: υπάρχουν πολλοί λόγοι κατά συνεισάκτων. Υπήρξαν αιρετικοί (Σίμων ο μάγος, Απολλινάριος, Γνωστικοί, Μασσαλιανοί, άλλες ενθουσιαστικές αιρέσεις), που με τη συμβίωση ανδρών και γυναικών έγιναν αίτιοι πολλών σκανδάλων. Στο Αγιον Όρος το άβατο κατοχυρώνεται με αυτοκρατορικά χρυσόβουλλα, με Πατριαρχικά σιγίλλια, με σουλτανικά φιρμάνια, με άρθρα διεθνών κανονισμών, με όλα τα ελληνικά Συντάγματα, με το νομοθετικό διάταγμα 2623 (Φ.Ε.Κ. 268/2891953). (ζ’ β.6)
1.Υπάρχουν τριών λογιών απαντήσεις
Γιά τους ολότελα άσχετους: Κύταξε. Είναι μια ομάδα ανθρώπων, σχεδόν συγγενείς. Αγοράσανε αυτόν τον τόπο και από γενιά σε γενιά τον συντηρούν με τον ιδρώτα τους. Όπως δεν μπορώ να μπω στο χτήμα σου και στην έπαυλή σου χωρίς να το θέλεις, έτσι και συ δεν μπορείς να μπείς στο χώρο αυτό χωρίς να το θέλουν οι νοικοκύρηδές του. Μπορεί σε μία λιλιπούτεια πόλη (Disneyland) να μην αφήνουν τους επισκέπτες άνω του ύψους 1.60 m και βάρους 70 kg. Έχουν τους λόγους τους. Δεν κάνουν ταξικές διακρίσεις και δεν προσβάλλουν κανένα ανθρώπινο δικαίωμα. Φτιάξε εσύ ένα άλλο Άγιο Όρος και να αφήνεις οποιονδήποτε να αλωνίζει (σαν την Κόκκινη Ζώνη του Άμστερνταμ.) Επιπλέον, οι άνθρωποι είναι και Οικολόγοι, διατηρούν μία περιοχή σε παρθένα φύση, και το βασικό σπάνιο και προστατευόμενο είδος ζώου που διατηρούν στο δρυμό τους, είναι αυτοί οι ίδιοι!.. Αν τους διώξει η σημερινή «πολιτισμένη» κοινωνία, θα βρούν κάπου αλλού να πάνε. Σε ερήμους, σε απάτητα βουνά, στην Αρκτική, όπου οι «πολιτισμένοι» και οι «έξυπνοι» δεν ενδιαφέρονται να πάνε και δε θα τους προσβληθεί κανένα «δικαίωμα». Να ξέρεις όμως, ότι εκείνην την όποια ερημιά θα την αναδείξουν σε ιδανική ανθρώπινη κοινωνία, σε ουράνια πολιτεία, την οποία πάλι θα ζηλέψουν οι κακόβουλοι, αγνοώντας -με απίστευτη ξεροκεφαλιά- το μυστικό της ευτυχίας της. Σαν τους Σταυροφόρους και τους πειρατές του Μεσαίωνα, που αρπάζανε τα χρυσά Ευαγγέλια, χωρίς να «σκαμπάζουνε γρυ» από μικροκαλλιτεχνία (δε συζητάμε για τον ουράνιο πλούτο τους) και στη συνέχεια αρπάζανε βάναυσα και τα Ι. Λείψανα, χωρίς να ξέρουν το γιατί!! (απλώς βλέπανε ότι τα υπολογίζει πολύ ο κόσμος, άρα …θα πωλούνται!! Θα είναι κάτι σα χρυσός!!). Τέλος, σημείωσε ότι και οι Γυμνιστές έχουν στην κατοχή τους περιοχές περιφραγμένες, όπου δεν επιτρέπουν σε κανέναν μη δικό τους να εισέλθει…
Μικρὴ παραπομπή: Ἡ χερσόνησος τοῦ Ἄθω δὲν εἶναι ἕνας κοινόχρηστος τουριστικὸς τόπος στὸν ὁποῖον κάθε ἄνθρωπος γενικὰ δικαιοῦται νὰ εἰσέλθει. Εἶναι, σύμφωνα μὲ τὸ ἑλληνικὸ Σύνταγμα, «ἰδιοκτησία τῶν Μονῶν», δηλαδὴ ἀνήκει στὴν κυριότητά τους καὶ τὸ ἔδαφός της εἶναι κατὰ τὸ ἄρθρο 105 τοῦ Συντάγματός μας «ἀναπαλλοτρίωτον». Εἶναι τόπος ἰσοβίου κατοικίας τῶν μοναχῶν καί, ὡς γνωστόν, ἡ κατοικία εἶναι κατὰ τὸ ἄρθρον 9 τοῦ Συντάγματος «ἄσυλον», ἡ παραβίαση τοῦ ὁποίου ἀπαγορεύεται, ἀποτελεῖ δὲ καὶ ποινικὸν ἀδίκημα. Μπορεῖ νὰ ὑποχρεώσει, λοιπόν, κανεὶς τοὺς μοναχοὺς νὰ δεχθοῦν στὸ «σπίτι τους» πρόσωπα τὰ ὁποῖα δὲν θέλουν; Θέλουν δηλαδὴ νὰ στερήσουν ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς ἕνα ἀτομικὸ δικαίωμα (ἄσυλο κατοικίας), ποὺ ἀπολαμβάνει κάθε ἄνθρωπος; Ἐὰν πράγματι αὐτὸ θέλουν, τότε παραβιάζουν καὶ τὴν ἰσότητα ὑπὲρ τῆς ὁποίας λένε ὅτι μάχονται καὶ συνολικὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα.
Καί ας έχουν υπ᾿ όψιν τους ότι το Άβατον του Αγίου Όρους δεν αποτελεί μοναδική πρωτοτυπία, αφού άβατο ισχύει και σε άλλες χώρες, όπως π.χ. στην Ιαπωνία και την Ινδία, ίσχυε δε ως άβατο των ναών και στην Αρχαία Ελλάδα.
Ανεξάρτητα όμως από αυτά υπάρχει και ένας άλλος λόγος για τον οποίον απαγορεύεται η κατάργηση του Αβάτου: Στην τελική πράξη προσχωρήσεως της Ελλάδος στις Ευρωπαικές Κοινότητες έγινε κοινή δήλωση από όλα τα μέλη της Κοινότητας όσον αφορά το ειδικό καθεστώς του Αγίου Όρους και η δήλωση αυτή επιβεβαιώθηκε με τη διακήρυξη υπ᾿ αριθμ. 8 της τελικής πράξεως της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Με την κοινή αυτή δήλωση τα κράτη-μέλη «αναγνωρίζουν» το ειδικό καθεστώς που έχει παραχωρηθεί στο Άγιον Όρος «όπως τούτο είναι εγγυημένο από το άρθρο 105 του ελληνικού Συντάγματος» και «δικαιολογείται αποκλειστικά για λόγους πνευματικούς και θρησκευτικούς». (βλ. για όλα αυτά τη μελέτη του διακεκριμένου Νομικού, Αντιπροέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας, Αναστασίου Μαρίνου: «Η απαγόρευση εισόδου των γυναικών εις το Άγιον Όρος», Αθήναι 1980).
2. Γιά τους λίγο σχετικούς
Ο Μοναχισμός έχει άσκηση και στέρηση. Από αιώνες οι Μοναστικοί Πατέρες συνιστούν την αυστηρότητα, ώστε να ανταποκριθούν οι μοναχοί στην υψηλή και δύσκολη κλήση τους. Μέσα στο πλαίσιο της εγκράτειας και της στέρησης, που επέλεξαν, εντάσσεται το να περιορίζουν τους πειρασμούς. Με την ίδια λογική σπανίζουν και οι Τηλεοράσεις και τα Ραδιόφωνα ακόμη στο χώρο αυτό. Καί τα αυτοκίνητα. Καί πλήθος άλλες ανέσεις. Άλλωστε, έτσι θα είναι άτρωτοι και από καχυποψίες και παγιδεύσεις και σπιλώσεις εκ μέρους κακοπροαιρέτων ανθρώπων. Φυσικά, μέσα στο ίδιο σκεπτικό κινείται και η αντίστροφη απαγόρευση: Γυναικεία Μοναστήρια να είναι άβατα σε άνδρες και να μη διανυκτερεύει μέσα σ᾿ αυτά ούτε καν ο Ιερέας, που θα λειτουργήσει την επομένη!.. Καί, εννοείται, το ιδίωμα αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση, που ισχύει μόνο στο Άγιον Όρος. Ισχύει σε πάμπολλα Ορθόδοξα Μοναστήρια της Ελλάδος και του κόσμου. Γι᾿ αυτό και πολλές Μονές (στην Ελλάδα) έχουν εκτός από το κεντρικό (και περιτειχισμένο) τμήμα τους, έναν εξωτερικό χώρο, με ξεχωριστό Ναό, όπου τελείται Θ.Λειτουργία τις Κυριακές για κάθε λογής προσκυνητή. Επίσης, περιορισμοί υπάρχουν και στο ωράριο επισκέψεως, που είναι συντονισμένο και συγχρονισμένο με την πνευματική αποστολή της Μονής (περισυλλογή-προσευχή). Ενώ όλα τα υπόλοιπα «Ξενοδοχεία» είναι ανοιχτά επί 24ώρου βάσεως, για να εξυπηρετούν –τι πιο λογικό και αναγκαίο- τους ανθρώπους. Μήπως όμως θα έπρεπε, μάλλον να ευχαριστούμε και να ευγνωμονούμε τους ανθρώπους αυτούς, που μας προσφέρουν ΔΩΡΕΑΝ φιλοξενία και χώρο απάγγειο γαλήνης για την ψυχή μας, από καλοσύνη τους, παρά να εφορμούμε άπληστα και αγενέστατα σε παράλογες απαιτήσεις; (ζητώντας με άλλα λόγια και ρέστα για την καλοσύνη, που μας κάνουν…)
Μικρό συμπλήρωμα: Πρέπει επίσης να τονισθεί η μεγάλη σημασία του αβάτου, πάντοτε, ιδιαίτερα δε στη σύγχρονη εποχή, κατά την οποία ο άνθρωπος κάνει ο,τι του αρέσει και κανένας και τίποτε δεν τον σταματά!.. Το άβατον είναι ένα ισχυρό φρενάρισμα που ταπεινώνει με στοργή τον σύγχρονο άνθρωπο, άνδρα και γυναίκα, που εν ονόματι των «δικαιωμάτων», θεωρούν ότι τα πάντα, ακόμη και τα δικαιώματα του Θεού, είναι στο χέρι τους… Ας θυμηθούμε τη Μαρία, την Αιγυπτία, εκείνην την πόρνη του 6ου μ.Χ, που θέλησε να μπεί στον Πανάγιο Τάφο και εμποδίστηκε (απωθήθηκε) από τη Θεία Χάρη. Αυτή και μόνη η συγκλονιστική εμπειρία του αβάτου ήταν αρκετή για να αλλάξει το βίο και την πολιτεία της…Το άβατο θα έπρεπε να ισχύει σε όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια. Διότι όλα θα έπρεπε να δίνουν τη συγκλονιστική αυτή εμπειρία του αβάτου. Αυτό, βέβαια, δεν επικράτησε, προφανώς για λόγους ανθρώπινης αδυναμίας και εκκλησιαστικής συγκατάβασης. Στο Άγιον Όρος, όμως, το οποίο αποτελεί το υπόδειγμα του ορθόδοξου ασκητικού μοναχισμού, το άβατον πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθεί.
3. Γιά τους πιο πολύ σχετικούς.
Ο Μοναχός επιλέγει ως αποστολή και «άθλημα» την μόνωση και προσευχή, δηλ. την Θεοκοινωνία. Άθλημα σκληρό… (κάθαρση πρώτα, συγκέντρωση κατόπιν, με επιμελή άσκηση νού, άγρυπνο έλεγχο λογισμών, βίωση Θεολογίας, αδιάκοπη Λειτουργική ζωή, διάκριση υπερκοσμίων εμπειριών κ.ο.κ). Οι εντός του κόσμου έχουν άλλα αθλήματα. Μεταξύ των άλλων, αναλαμβάνουν και το σκληρό άθλημα, να βρούν τον κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των δυό φύλων και να επιτύχουν την ανθρώπινη αρμονία. Αν κάποιος θέλει να επιτύχει διακεκριμένα σε μία ειδικότητα, πρέπει να αφοσιώνεται σε μία και να μην πλατειάζει. Οι εν κόσμω και εν γάμω ας αφοσιώνονται στο δικό τους θέμα και ας εμβαθύνουν συνεχώς, για να επιτυγχάνουν τα καλλίτερα. Οι της Θεοκοινωνίας ας αφοσιώνονται «εξ όλης της ψυχής και της καρδίας και της ισχύος» στο δικό τους. Όταν ο ένας ειδικός χρειάζεται τον άλλον, ας καταφεύγει σε κείνον. Θα ωφελείται πολύ. Αν κάποιος θέλει να συνδυάσει και τις δυό ειδικότητες, προφανώς δεν θα είναι πλέον τόσο ειδικός. Όπως ένας γενικός χειρούργος δεν μπορεί να συγκριθεί με έναν αποκλειστικά απορροφημένο με ειδικό αντικείμενο (αγγειοχειρούργο, καρδιοχειρούργο, νευροχειρούργο, γναθοχειρούργο, πλαστικό χειρούργο κ.λπ.)
ΠΕΡΙ ΑΒΑΤΟΥ, Εγκυκλοπαιδικά στοιχεία
Το «Άβατoν» του Αγίου Όρους: Από της συστάσεως της Μοναχικής του Άθω Πολιτείας, απαγορεύεται η εντός της χερσονήσου είσοδος γυναικών, αλλά και θηλέων γενικώς ζώων. Το γεγονός τούτο οφείλεται εις ζώσαν παρά τοις Αγιορείταις παράδοσιν, ήτις αναφέρεται εις την βιογραφίαν του Οσίου Πέτρου του Αθωνίτου, συγγραφείσαν υπό του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, καθ᾿ ην η Κυρία ημών Θεοτόκος και Αειπάρθενος Μαρία εζήτησε και έλαβε το Άγιον Όρος από τον Υιόν και Θεόν της ως κλήρον ιδικόν της. Τούτο εγένετο κατά τον Ζ´ η Η´ αιώνα ως εξής: Εμφανισθείσα κατ᾿ όναρ η Κυρία Θεοτόκος προς τον Όσιoν Πέτρον τον Αθωνίτην, είπεν αυτώ επί λέξει·
«Εστίν Ορoς επ᾿ Ευρώπης κάλλιστον ομού και μέγιστον, προς Λιβύην τετραμμένον, επί πολύ της θαλάσσης εισ᾿ ω προιόν. Τούτο της γης απάσης απολεξαμένη, τω Μοναχώ πρέπον καταγώγιον προσηλώσαι διέγνων έγωγε, ταύτ᾿ άρα και ιδιαίτατον ενδιαίτημα τούτ᾿ αφιερώσασα εμαυτή και άγιον τουντεύθεν κεκλήσεται. Καί των επ᾿ αυτού δε τον προς τον κοινόν ανθρώποις πολέμιον αγώνα επαναιρουμένων προπολεμήσω διά βίου παντός, και πάντως έσομαι τούτοις άμαχος σύμμαχος, των πρακτέων υφηγητής, των μη πρακτέων ερμηνευτής, κηδεμών, ιατρός, τροφεύς, ην άρα βούλει τροφής τε και ιατρείας, όση τε προς το σώμα τείνει και τούτο συνίσταται και λύσι τελεί, και όση το πνεύμα διανίσταται και ρώννυσι και μη του καλού διαπεσείν συγχωρεί. Συστήσω δ᾿ άρα τω υιώ και Θεώ μου, οις αν γένηται καλώς καταλύσαι τήδε τον βίον, των αυτοίς ημαρτημένων τελείαν εξαιτησαμένη παρ᾿ αυτού την άφεσιν».
Τούτου ένεκα, το Άγιον Όρος εθεωρείτο ανέκαθεν υπό πάντων των Μοναχών, λαικών και αυτοκρατόρων εισέτι ως αφιερωμένον εξ ολοκλήρου εις την Κυρίαν Θεοτόκον. Καί ο λόγιος Αγιορείτης Μοναχός Καισάριος ο Δαπόντες ονομάζει το Άγιον Όρος, ως πανθομολογούμενον Περιβόλι της Παναγίας, λέγων: Διά τούτο και με δίκαιον το ονομάζουν όλοι, της Παναγίας Δεσποίνης Κήπον και Περιβόλι. Διά τούτο αποφεύγεται η ίδρυσις και εκκλησιών εισέτι επ᾿ ονόματι αγίων Γυναικών, υπαρχουν δε μόνον τρεις εν Αγίω Όρει, και αύται Οσιοπαρθενομαρτύρων.
Ιστορία δε αρχαία και σύντομος του Όρους Άθω, αντιγραφείσα εκ παλαιού περγαμηνού ιστορικού και μεταγλωττισθείσα εκ του αραβικού εις την ελληνίδα γλώσσαν κατά το 5.990 έτος της κοσμογονίας υπό Βενιαμίν Μοναχού Άραβος, βιβλιοφύλακος της Ιεράς Μονής του Θεοβαδίστου όρους Σινά, λέγει, ότι, ότε ο Μέγας Κωνσταντίνος ηθελησε να κτίση ιδίαν πόλιν πλησίον του Όρους Άθω, ενεφανίσθη κατ᾿ όναρ η Κυρία Θεοτόκος τω Επισκόπω της περιφερείας εκείνης και είπεν, ότι το Όρος τούτο εξελέξατο εις κλήρον εαυτώ. Τούτο μαθών παρά του Επισκόπου ο Μέγας Κωνσταντίνος, είπεν ότι δεν ήθελε να έχει αντίδικον την Παναγίαν και εφ᾿ όσον θέλημά της ήτο να κατοικούν Μοναχοί, μετώκισε τους κατοίκους του Όρους του Άθω μακράν αυτού. Λέγεται δε, ότι ούτοι είναι οι νυν ονομαζόμενοι «Τσάκωνες» κατά σύγκρασιν της λέξεως «τσε Άθωνες» εις «Τσάκωνες», επειδή εις την προφοράν των έκαμνον χρήσιν του «τσε». Κατόπιν τούτου, λοιπόν, ο Μέγας Κωνσταντίνος μετέβαλε γνώμην και αναχωρήσας εκείθεν μετέβη και ετείχισε το Βυζάντιον, ονομάσας τούτο Κωνσταντινούπολιν.
Το «Άβατον» του Αγίου Όρους, εν τη παρόδω των αιώνων της ιστορίας του, κατ᾿ επανάληψιν παρεβιάσθη υπό ατόμων και ομαδικώς υπό Βλαχοποιμένων, κατά δε την επανάστασιν του 1821 δι᾿ εισδοχής οικογενειών εκ Χαλκιδικής. Επειδή δε και κατά την εποχήν μας εγένοντο τοιαύται απόπειραι παρά ημετέρων και ξένων περιηγητριών, δι᾿ ανδρικής περιβολής, μερίμνη του ευσεβούς ημών κράτους, κατόπιν σχετικών ενεργειών των Πατέρων, εψηφίσθη το κατωτέρω Νομοθετικόν Διάταγμα, όπερ εδημοσιεύθη εν τω υπ᾿ αριθ. 182/20-7-1953 φύλλω της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως:
Άρθρον μόνον
Εις το Νομοθετικόν Διάταγμα της 10-09-1962 -περί κυρώσεως του Καταστατικού Χάρτου του Αγίου Όρους προστίθεται άρθρον υπ᾿ αριθ. 43β, έχον ούτω:
Άρθρον 43
Η παράβασις του άρθρου 186 του Καταστατικού Χάρτου επισύρει την ποινήν φυλακίσεως δύο μηνών μέχρις ενός έτους, μη εξαγοραζομένης.
Άλλαι σχετικαί απαγορεύσεις.
Απαγορεύεται επίσης: 1) Η πρόσδεσις των φερόντων γυναίκας μικρών σκαφών εις τους προβλήτας και τους λιμένας της Δάφνης και των Ιερών Moνων. 2) Η είσοδος, παραμονή και κυκλοφορία επισκεπτών φερόντων βραχείας περισκελίδας, οιασδηποτε προελεύσεως, ηλικίας και ιδιότητος και αν είναι ούτοι, και εις προσκόπους εισέτι. 3) Αι πάσης φύσεως κινηματογραφήσεις. 4) Η είσοδος και παραμονή ανηλίκων παίδων. 5) Η εξαγωγή, υπό Μοναχών και λαικών, βιβλίων εκτυπωθέντων μέχρι τις χρονολογίας 1870, ενώ επιτρέπεται η εξαγωγή τοιούτων φερόντων χρονολογίαν από 1-1-1871 και εντεύθεν, και τούτο κατόπιν εγκρίσεως της Ιερας Επιστασίας, ήτις και σφραγίζει αυτά με την λέξιν «Ελεύθερον», 6) Η εξαγωγή πάσης φύσεως χειρογράφων, κειμηλίων, αρχαίων εικόνων, ιστορικών αμφίων και εκκλησιαστικών σκευών, ιερών λειψάνων κ.λπ. καταλογογραφημένων εν ταίς βιβλιοθήκαις Ι. Μονών, Σκητών κ.λπ. Ιδρυμάτων.
Εγκυκλοπαίδεια Θ.Η.Ε., σ. 858, λήμμα «Άθως».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου