Η πόρτα της καρδιάς μας ανοίγει για τον ουράνιο Βασιλιά με τη μετάνοια. Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ.

 
Ρώτησε κάποιος αδελφός τον αββά Ποιμένα:
– “Τι είναι μετάνοια για την αμαρτία;”
Και ο Γέροντας απάντησε:
– “Το να μην κάνει κανείς στο εξής την αμαρτία. Γι΄αυτό τον λόγο οι δίκαιοι ονομάσθηκαν άμεμπτοι, γιατί έπαυσαν να αμαρτάνουν και έγιναν δίκαιοι”.
Αδελφός είπε στον αββά Ποιμένα:
– «Εάν πέσω σε ελεεινό παράπτωμα, με κατατρώει ο λογισμός μου κατηγορώντας με «πώς έγινε και έπεσες;»
Και ο Γέροντας του λέει:
– «Όποια ώρα πέσει ο άνθρωπος σε κάποιο σφάλμα και πεί «ήμαρτον», αμέσως παύει ο λογισμός».
Είπε ο αββάς Ποιμήν ότι ο μακάριος αββάς Αντώνιος έλεγε:
«Η μεγάλη δύναμη του ανθρώπου είναι το να αναλαμβάνει την ευθύνη των σφαλμάτων του ενώπιον του Κυρίου και να αναμένει πειρασμό μέχρι τελευταίας του αναπνοής».
Αδελφός ρώτησε τον Αββάν Ποιμένα* «Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να αποφυγή την κατάκρισι του πλησίον ;» Ο γέρων απήντησε ως εξής: «Ημείς και οι αδελφοί μας αποτελούμεν δύο εικόνας. Έφ’ όσον δε ο άνθρωπος προσέχει τον εσωτερικόν του βίον και αυτοκατηγορειται, τότε βλέπει καλόν και έντιμον τον αδελφόν του* εφ’ όσον όμως αυτοκολακεύεται *και θεωρεί τον εαυτόν του καλόν, τότε ευρίσκει, ότι ο αδελφός του είναι κακός».
Άλλος αδελφός ρώτησε έναν γέροντα:
– Πάτερ, τι εννοεί ο προφήτης λέγοντας, «ούκ έστι σωτηρία αυτώ εν τω Θεώ αυτού;» (Ψαλμ. 3:3).
– Εννοεί τους λογισμούς της απελπισίας, είπε ο γέροντας, πού υποβάλλουν οι δαίμονες σ ́ όποιον αμάρτησε. Του λένε, δηλαδή, ότι ο Θεός δεν πρόκειται πια να τον σώσει, και έτσι προσπαθούν να τον γκρεμίσουν στα βάραθρα της απογνώσεως. Τέτοιους λογισμούς όμως πρέπει να τους διώχνει ο άνθρωπος με τα λόγια: «Κύριος καταφυγή μου, ότι αυτός εκσπάσει έκ παγίδος τους πόδας μου» (πρβλ. Έξοδ. 17:15. Ψαλμ. 24:15).

Διδαχή για τη μετάνοια
Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ

«Μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασίλεια των ουρανών» (Ματθ. 4, 17)
Με αυτά τα βαρυσήμαντα και ιερά λόγια άρχισε το κήρυγμά Του προς την πεσμένη ανθρωπότητα ο ενανθρωπήσας Λόγος. Απλή είναι φαινομενικά η διδαχή. Αλλά πρέπει να την κατανοήσουμε μέσ’ από την ίδια τη ζωή μας. Τότε θα μας αποκαλυφθεί ότι μέσα σ’ αυτές τις λιγοστές και κοινότοπες λέξεις κλείνεται ολόκληρο το Ευαγγέλιο. Και ο απόστολος Παύλος, άλλωστε, μιλώντας για το κήρυγμά του σ’ ολόκληρη σχεδόν τη γνωστή τότε οικουμένη, τόνιζε: «Κήρυττα και στους Ιουδαίους και στους Έλληνες, προτρέποντάς τους να μετανοήσουν ενώπιον του Θεού και να πιστέψουν στον Κύριό μας Ιησού Χριστό».
Αδελφοί! Για να πιστέψουμε στον Κύριό μας Ιησού Χριστό, χρειάζεται μετάνοια. Για να παραμείνουμε σ’ αυτή τη σωτήρια πίστη, χρειάζεται μετάνοια. Για να προοδεύσουμε πνευματικά, χρειάζεται μετάνοια. Για να κληρονομήσουμε τη βασιλεία των ουρανών, χρειάζεται μετάνοια….

***

Η δύναμις της μετανοίας είναι θεμελιωμένη στην δύναμη του Θεού. Ο Ιατρός είναι πανίσχυρος, και η ίασις που Εκείνος χαρίζει είναι παντοδύναμος. Την εποχήν εκείνη, όταν εκήρυσσεν εδώ στην γη ο Κύριος, καλούσε σε θεραπείαν όλους όσοι ήσαν άρρωστοι από την αμαρτία, και δεν θεωρούσε καμμίαν αμαρτίαν ως αθεράπευτον…
Ω σεις, οι οδοιπόροι της γης. Ω σεις, όλοι όσοι αναλίσκεσθε ή σύρεσθε στην ευρύχωρον οδόν, μέσα στον ακατάπαυστο θόρυβο των γηίνων μεριμνών, περισπασμών και διασκεδάσεων, ανάμεσα σε άνθη ανάμικτα με αγκάθια, σεις που σπεύδετε και ακολουθείτε αυτόν τον δρόμο, κατευθυνόμενοι προς το τέλος, που είναι σε όλους γνωστόν και όμως όλοι το λησμονούν: ο σκοτεινός τάφος και η ακόμη σκοτεινοτέρα και φοβερωτέρα αιωνιότης. Σταματήστε! Αποτινάξτε την γοητείαν αυτού του κόσμου, που σας κρατεί μονίμως σε αιχμαλωσία! Ακούστε αυτό που σας ευαγγελίζεται ο Σωτήρ ημών Χριστός, δώστε στα λόγια του την προσοχή που τους αρμόζει: «Μετανοείτε και πιστεύετε εν τω ευαγγελίω. Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών».
Η βαρυτέρα δε και σοβαροτέρα αμαρτία είναι το να μη δίδετε προσοχή στους λόγους του Σωτήρος μας Χριστού, δηλαδή να τον περιφρονήτε. Μετανοείτε!..
Μετανοείτε! Τι σημαίνει να μετανοήσωμε; Σημαίνει να ομολογήσωμε τις αμαρτίες μας και να μεταμεληθούμε γι’ αυτές. Σημαίνει ακόμη να πάψωμε να τις διαπράττωμε και ποτέ πλέον να μην επιστρέψωμε σ’ αυτές, όπως είπε κάποιος μεγάλος άγιος Πατέρας απαντώντας σε ανάλογον ερώτηση. Με τον τρόπον αυτόν πολλοί άνθρωποι μεταβάλλονται σε αγίους της Εκκλησίας μας και πολλοί άνομοι σε ανθρώπους ευλαβείς και δικαίους…
«Λούσασθε», λέγει Κύριος ο Θεός στους αμαρτωλούς, «και καθαροί γίνεσθε, αφέλετε τας πονηρίας από των ψυχών υμών, απέναντι των οφθαλμών μου, παύσασθε από των πονηριών υμών… και δεύτε διαλεχθώμεν». Και πώς τελειώνει η δικαία αυτή κρίσις του Θεού, η κρίσις του για την μετάνοια, στην οποία συνεχώς καλεί τον αμαρτωλόν κατά τον καιρόν της επιγείου ζωής του; Όταν ο άνθρωπος ομολογήση τις αμαρτίες του, και αποφασίση να μετανοήση ειλικρινώς και να διορθωθή, τότε ο Θεός λύει την κρίση που υπήρχε μαζί του με την ακόλουθον απόφαση: «Και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανώ, εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ». Αν όμως ο χριστιανός καταφρονήση αυτήν την τελευταία, την πολυεύσπλαχνο κρίση του Θεού, τότε του ανακοινώνεται από τον Θεόν η οριστική του καταδίκη στο αιώνιον πυρ.
Όταν ο άνθρωπος ζει σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, η μετάνοια, στην οποία αυτό μας καλεί, εμφανίζεται σαν φυσική στην ψυχή του
«Μετανοείτε, γιατί έφτασε η βασιλεία των ουρανών». Απομένει να εξηγήσουμε και τούτο: Γιατί σ’ αυτά τα λόγια του Κυρίου μας η εξαγγελία της εγγύτητας της ουράνιας βασιλείας βρίσκεται αμέσως μετά την κλήση σε μετάνοια; Γιατί δεν παρεμβάλλεται κάποιος αγώνας, κάποια ενέργεια του ανθρώπου; Επειδή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, «ο Αμνός του Θεού που σηκώνει την αμαρτία του κοσμου», έκανε τα πάντα για τη σωτηρία μας: Μας συμφιλίωσε με τον Θεό και μας άνοιξε την ουράνια βασιλεία. Από μας δεν ζητείται παρά ένας μόνο κόπος, ο κόπος της αποδοχής της σωτηρίας που μας δόθηκε από τον Θεό χαριστικά και ολοκληρωτικά, ο κόπος της μετάνοιας. Η βασιλεία των ουρανών και ο ουράνιος Βασιλιάς είναι κοντά μας, κοντά μας όσο δεν λέγεται, κοντά μας πολύ περισσότερο απ’ όσο φανταζόμαστε. «Δείτε με, στέκομαι μπροστά στην πόρτα» της καρδιάς σας, μας λέει αυτός ο Βασιλιάς, «και χτυπώ. Αν κάποιος ακούσει τη φωνή μου και μ’ ανοίξει την πόρτα, θα μπω μέσα του και θα δειπνήσω μαζί του, κι αυτός μαζί μου». Και η πόρτα της καρδιάς μας ανοίγει για τον ουράνιο Βασιλιά με τη μετάνοια.
«Μετανοείτε• ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Αμήν.
(Πηγή: αποσπάσματα από ομιλίες περί μετανοίας από τις “Ασκητικές ομιλίες Α’” Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ, επισκόπου Καυκάσου και Μαύρης Θάλασσας, Εκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής)

Ιδιόμελα Τριωδίου
Δόξα… Ήχος πλ. δ’

Της μετανοίας άνοιξόν μοί πύλας Ζωοδότα, ορθρίζει γαρ το πνεύμά μου, προς ναόν τον άγιόν σου, ναόν φέρον του σώματος, όλον εσπιλωμένον, αλλ\’ ως οικτίρμων κάθαρον, ευσπλάγχνω σου ελέει.

Και νυν… Θεοτοκίοv. Ήχος ο αυτός

Της σωτηρίας εύθυνόν μοί τρίβους, Θεοτόκε, αισχραίς γαρ κατερρύπωσα, την ψυχήν αμαρτίαις, ως ραθύμως τον βίον μου, όλον εκδαπανήσας, ταίς σαίς πρεσβείαις ρύσαί με, πάσης ακαθαρσίας.

Στιχηρά Ιδιόμελα εσπερινού Μεγάλης Τετάρτης
Ήχος α’

Σε τον της Παρθένου Υιόν, Πόρνη επιγνούσα Θεόν έλεγεν, εν κλαυθμώ δυσωπούσα, ως δακρύων άξια πράξασα. Διάλυσον το χρέος, ως καγώ τους πλοκάμους, αγάπησον φιλούσαν, την δικαίως μισουμένην, και πλησίον τελωνών σε κηρύξω, Ευεργέτα φιλάνθρωπε.
iconandlight.wordpress.com