Άγχος ή καλή ανησυχία;

Του Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Λιονάκη*

Ἡ ἐγρήγορση καί ἡ πνευματική ἑτοιμότητα ἀποτελοῦν, ἀδελφοί μου, ἐφόδια ἀπαραίτητα γιά τήν ζωή καί τήν πνευματική μας προκοπή. «Γίνεσθε ἕτοιμοι», παραγγέλλει ὁ Κύριος, «ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται» (Λουκ. 12, 40).

«Ἡτοιμάσθην καὶ οὐκ ἐταράχθην τοῦ φυλάξασθαι τὰς ἐντολάς σου», διαβάζουμε στόν 118ο ψαλμό, ἐνῶ στό Ἀπόδειπνο παρακαλοῦμε τόν Κύριο νά μᾶς χαρίσει «γρήγορον νοῦν».

«Οἱ νωθροί, οἱ ὀκνηροί καί οἱ τεμπέληδες δέν εἶναι ἐντάξει ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ», τονίζει ὁ π. Πορφύριος. Ἡ ἀμέλεια, ἡ ὀκνηρία καί ἡ ἀδιαφορία προδίδουν πνευματική ἀσθένεια.

Ἡ ἐγρήγορση, ἀντιθέτως, ἀποτελεῖ δεῖγμα ὀρθῆς πορείας καί πνευματικῆς ὑγείας· παρακινεῖ τόν ἄνθρωπο σέ προσεκτική αὐτοεξέταση, εἰλικρινῆ ἐκζήτηση τοῦ θείου θελήματος καί ἔργα ἀγαθά.

Ἡ μέριμνα γιά τήν εὐόδωση τῶν ὑποθέσεων τῆς ζωῆς μας καί γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας εἶναι φυσικό νά μᾶς διατηρεῖ σέ ἐγρήγορση. Ἡ ἐγρήγορση, ὅμως, αὐτή συμβαίνει κάποτε νά μεταβάλλεται σέ ἀδημονία, σέ ἐμπαθῆ ἀγωνία καί ἄγχος πνιγηρό.

Σέ ἀντίθεση μέ τήν καλή ἀνησυχία, ἡ ὁποία ἀφυπνίζει τόν ἄνθρωπο, ἡ ἐμπαθής ἀγωνία τόν ἐκταράσσει. Τό ἄγχος φθείρει καί αὐτές τίς σωματικές μας ἀντοχές καί δυνάμεις.

Ἐρευνητές ἰατροί ἀποφαίνονται ὅτι τό ἄγχος «σωματοποιεῖται», προκαλεῖ παθήσεις καί γεννᾶ ποικίλες ὀργανικές διαταραχές.

Ἡ μόρφωση καί ἡ ἐπαγγελματική ἀποκατάσταση, ἡ ἐξασφάλιση στέγης καί ἡ ἐπιλογή συζύγου, ἡ ἀπόκτηση τέκνων καί ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν, ἡ ἀντιμετώπιση τῶν καθημερινῶν δυσκολιῶν καί ἀντιξοοτήτων, ἡ πάλη μέ τά ψεκτά πάθη καί ἡ ὑπερνίκηση αὐτῶν, ἡ πνευματική μας προκοπή καί τελείωση, ὅλα αὐτά μποροῦν νά ἀποτελέσουν ἀφορμές ἄγχους.

Χρειάζεται, ἑπομένως, προσοχή καί τήρηση ἰσορροπιῶν, ὥστε νά κυριαρχεῖ στήν ψυχή μας ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. «Ἡ καλή ἀνησυχία πρέπει πάντοτε νά ὑπάρχει μέσα μας· ἄγχος νά μήν ὑπάρχει», συμβουλεύει ὁ π. Παΐσιος.

Εἶναι ἀλήθεια, ἀδελφοί μου, ὅτι τό ἄγχος δέν ἐπιλύει κανένα πρόβλημα, ἀλλά προστίθεται στά ἤδη ὑπάρχοντα. Ἄς ἐμπιστευθοῦμε, λοιπόν, τίς ταπεινές μας ὑπάρξεις στά παντοδύναμα χέρια τοῦ Θεοῦ καί ἄς ἀναθέσουμε ὅλες τίς ὑποθέσεις μας στήν πάνσοφη πρόνοιά Του, «ὅτι αὐτῷ μέλει περὶ ἡμῶν».

* Ο Αρχιμ. Δαμασκηνός Λιονάκης είναι Πρωτοσύγκελλος στην Ι.Μ. Κυδωνίας και Αποκορώνου.        http://romfea.gr/arthra-apopseis/17702-2013-06-27-22-05-34