Ο Απόστολος Παύλος άφησε πίσω του λόγια που ακούγονται σχεδόν παράδοξα: «Η θλίψη γεννά υπομονή, υπομονή, χαρακτήρα, και χαρακτήρα, ελπίδα» (Ρωμαίους 5:3-4). Αυτές οι γραμμές αποκαλύπτουν όχι τόσο ένα ηθικό κάλεσμα όσο μια πνευματική πραγματικότητα, σε αντίθεση με τις συνήθεις αντιλήψεις μας για τις δυσκολίες και τις συνέπειές τους.
Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τις θλίψεις ως τίποτα άλλο παρά καταστροφή και κούραση, την υπομονή ως μια αναγκαστική ένταση, την εμπειρία ως ίχνη περασμένων αποτυχιών και την ελπίδα ως μια προσπάθεια να προσκολληθούμε σε κάτι καλύτερο όταν δεν υπάρχει υποστήριξη. Αλλά ο απόστολος μιλάει για κάτι άλλο: δείχνει πώς εργάζεται ο Θεός στην ανθρώπινη ζωή - ήσυχα, με συνέπεια, έτσι ώστε ο άνθρωπος μερικές φορές να μην παρατηρεί καν πώς αλλάζει η καρδιά του.
Μιλώντας για τη θλίψη , ο Παύλος χρησιμοποιεί τη λέξη θλῖψις – κυριολεκτικά «πίεση» ή «στεγανότητα». Στην αρχαία γλώσσα, αυτή η λέξη χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει μια κατάσταση όπου η ζωή συμπιέζεται γύρω από ένα άτομο και δεν μπορεί πλέον να προχωρήσει όπως πριν. Δεν πρόκειται απλώς για πόνο ή απλώς για δυσκολία, αλλά για μια στιγμή που η ζωή φαίνεται να συρρικνώνεται γύρω από ένα άτομο, στερώντας του τα προηγούμενα στηρίγματα του. Σε τέτοιες στιγμές, λένε οι Άγιοι Πατέρες, αποκαλύπτεται αυτό που συνήθως είναι κρυμμένο. Όχι επειδή ο Θεός αναζητά μια ευκαιρία να μας «δοκιμάσει», αλλά επειδή η θλίψη στερεί από ένα άτομο την ικανότητα να προσκολλάται στα συνηθισμένα του στηρίγματα και βλέπει την ευαλωτότητά του πιο καθαρά από πριν.
Από αυτή την ευαλωτότητα πηγάζει αυτό που ο Απόστολος Παύλος ονομάζει υπομονή . Δεν είναι η αντοχή του χαρακτήρα ή η ικανότητα να σφίγγει κανείς τα δόντια του, αλλά η ικανότητα να παραμένει πιστός στο καλό προς το οποίο είχε κατευθυνθεί προηγουμένως, όταν τα πράγματα ήταν εύκολα. Η υπομονή, όπως την κατανοεί ο Απόστολος, είναι ένα βήμα που κάνει ο Θεός στην καρδιά ενός ανθρώπου. Δεν πηγάζει από τη δύναμη της θέλησης. Αντιθέτως, προκύπτει όταν ένα άτομο αναγνωρίζει τη δική του αδυναμία. Και γι' αυτό ακριβώς είναι τόσο σημαντική: δείχνει ότι ένα άτομο συνεχίζει να προχωρά μπροστά όχι επειδή «μπορεί», αλλά επειδή αρνείται να εγκαταλείψει το κάλεσμα της καλοσύνης.
Όταν αυτή η πιστότητα διατηρείται, έστω και για λίγο, συσσωρεύεται αυτό που ο Παύλος αποκαλεί «αποδεδειγμένη εμπειρία » . Αυτή η έννοια στο πρωτότυπο κείμενο σημαίνει «δοκιμασία» — μια κατάσταση όπου ένα άτομο κοιτάζει πίσω και ξαφνικά συνειδητοποιεί: εκεί που δεν έπρεπε να μείνει σταθερό, το έκανε. Εκεί που δεν ήξερε τι να κάνει, η βοήθεια ήρθε. Και όχι πάντα με τη μορφή θαυματουργής παρέμβασης, αλλά πιο συχνά μέσω ανθρώπων, ενός λόγου ή τύχης, που με κάποιο τρόπο βρέθηκαν εκεί την κατάλληλη στιγμή. Μια τέτοια εμπειρία δεν μπορεί να επινοηθεί εκ των προτέρων. Δεν είναι σαν την κοσμική σοφία. Είναι σαν το ίχνος ενός αγγίγματος που παραμένει στην ψυχή: μια ανάμνηση που ο Θεός δεν έχει εγκαταλείψει.
Και από αυτή τη μνήμη γεννιέται αυτό που ο απόστολος ονομάζει ελπίδα . Με την βιβλική έννοια, η ελπίδα δεν είναι πίστη σε ένα «καλύτερο αποτέλεσμα» ή αισιοδοξία. Είναι εμπιστοσύνη στον Θεό, βασισμένη σε ό,τι έχει ήδη βιώσει ένα άτομο. Συχνά πιστεύουμε ότι η ελπίδα είναι απαραίτητη για να υπομείνει κανείς τη θλίψη. Αλλά ο Παύλος λέει το αντίθετο: η ελπίδα εμφανίζεται αργότερα, ως καρπός. Δεν προκύπτει από την επιθυμία να κρατηθούμε, αλλά από τη γνώση ότι αν ο Θεός μας φύλαξε τότε, θα μας κρατήσει και τώρα. Είναι μια ήρεμη, νηφάλια εμπιστοσύνη, που δεν βασίζεται στο συναίσθημα.
Έτσι, ξεδιπλώνεται η ζωή ενός ανθρώπου, ένα ταξίδι που ο απόστολος εκφράζει με τρεις μόνο λέξεις. Η θλίψη γίνεται ένας χώρος όπου το άτομο αναγνωρίζει την αδυναμία του. Η υπομονή είναι ένα σημάδι ότι ο Θεός το ενδυναμώνει στην πίστη. Η εμπειρία είναι η ανάμνηση συναντήσεων με βοήθεια που δεν μπορούν να εξηγηθούν με απλή σύμπτωση. Η ελπίδα είναι το αποτέλεσμα αυτής της ανάμνησης, η φυσική της συνέχεια.
Η αλυσίδα του Αποστόλου Παύλου δεν είναι μια σκάλα που πρέπει να σκαρφαλώσει κανείς με τη βία. Περιγράφει πώς λειτουργεί η παρουσία του Θεού στη ζωή οποιουδήποτε ανθρώπου που αφήνει έστω και λίγο χώρο για εμπιστοσύνη. Όλοι έχουν βιώσει την πίεση της στενής συνοχής, όταν οι συνθήκες πλησιάζουν γύρω τους και δεν υπάρχει διαφυγή. Όλοι έχουν στιγμές που έχουν χάσει όλη τους τη δύναμη, κι όμως έχουν καταφέρει να προχωρήσουν. Και όλοι έχουν βιώσει βοήθεια να έρχεται απροσδόκητα, αθόρυβα, σαν ένα σημάδι που μπορεί να γίνει αντιληπτό μόνο αργότερα. Όλα αυτά σχηματίζουν την ελπίδα για την οποία μιλάει ο απόστολος: όχι ένα όνειρο, αλλά η γνώση ότι δεν είσαι μόνος.
Έτσι, τα λόγια του Παύλου δεν αφορούν το πώς πρέπει να κρατιέται κανείς, αλλά το πώς ο Θεός κρατάει έναν άνθρωπο. Εκεί, όπου δεν μπορεί πλέον να βασίζεται σε κανέναν άλλον εκτός από Αυτόν. Και όπου λαχταρά να δει το φως —έστω και μικρό— ώστε να μπορεί να συνεχίσει, γνωρίζοντας ότι αυτό το μονοπάτι δεν είναι άδειο.
🌿🕊🌿
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου