Αφιέρωμα επί τη προσκυνηματική καθόδω της Θαυματουργού Εικόνος της Παναγίας του «Άξιόν εστιν» εις τας Αθήνας, τον Μάιον του 2023. « Ήσας Γαβριήλ πριν το χαίρε τη Κόρη, Άδεις δε και νυν, Άξιόν σε υμνέειν» (Μηναίον Ιουνίου 1972, σελ. 44).
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΙΒΗΡΙΤΗΣ: Εις το πόνημα, υπό τίτλον: «Ανωτέρα επισκίασις επί του Άθω», εκδοθέν το 1957 εις τρίτην επηυξημένην και βελτιωμένην έκδοσιν υπό της Συνοδείας Σάββα Ιερομονάχου, Καρυαί Αγίου Όρους, περιλαμβάνονται εκτενείς διηγήσεις περί των Αγίων και Θαυματουργών και εν Άθω δοξασθεισών Εικόνων της Υπεραγίας Θεοτόκου και άλλων Αγίων.
Ο εκ Σκοπέλου λόγιος Ξηροποταμινός Μοναχός Καισάριος Δαπόντες (β ́ ήμισυ 18ου αιώνος), αναφερόμενος ποιητικώς εις τον Άθω, όστις θεία χάριτι «Περιβόλι της Παναγίας αποκαλείται», γράφει τα εξής: «… Για τούτο
και με δίκαιον σε ονομάζουν όλοι,/της Παναγίας Δέσποινας Κήπον και Περιβόλι» (Σουλογιάννη Ευθυμίου, Καισαρείου Δαπόντε, Βίος και Πολιτεία του εν Οσίοις Πατρός ημών Σίμωνος, «Άγιος Σίμων ο Αθωνίτης», Αθήνα 1977, σελ. 57-59).
Ως «Κήπος και Περιβόλι της Παναγίας Δέσποινας» ο περιώνυμος Άθως, υπ’ αυτής σκέπεται και φρουρείται. Ως εκ τούτου, μετά την Αγίαν Τριάδα/τον Άγιον Θεόν, εις την λατρευτικήν ζωήν των Μοναχών πρωτεύουσαν θέσιν και τιμήν κατέχει η « Έφορος, Καθηγουμένη και Προστάτιδα» του Ιερού ημών Τόπου, Υπεραγία Θεοτόκος. Άπαντα τα Ιερά Καθιδρύματα του Αγίου Όρους [= Μοναί, Σκήται, Κελλία, Καλύβαι και Ησυχαστήρια], κατέχουν παλαιάς Εικόνας της Υπεραγίας Θεοτόκου με μεγάλην θρησκευτικήν, ιστορικήν και καλλιτεχνικήν αξίαν. Τα Πανίερα όμως και Θαυματουργά θησαυρίσματα αυτής απόκεινται εις τα κατωτέρω μέρη:
1. Εις τας < Καρυάς > η Αθωνίτισσα Εικών του « Άξιόν εστιν», έσωθεν του Ιερού Βήματος του Πρωτάτου· ενώπιον της οποίας οι Καθηγούμενοι και Προιστάμενοι των Ιερών Μονών του Άθω υπέγραψαν την 3 Οκτωβρίου 1913 το ψήφισμα της ενώσεως του Αγίου Όρους μετά της μητρός Ελλάδος.
2. Εις την < Μεγίστην Λαύραν > η Οικονόμισσα, αριστερόθεν της Λιτής του Καθολικού· η Κουκουζέλισσα εις ειδικόν Παρεκκλήσιον παρά τον πυλώνα της Μονής· η Πυροβοληθείσα εις την κεντρικήν πύλην της Μονής· και η Αχειροποίητος, εις το Κυριακόν της Λαυριωτικής Ρουμανικής Σκήτης του Τιμίου Προδρόμου.
3. Εις την < Βατοπαιδίου > η Κτητόρισσα ή Βηματάρισσα, εις το σύνθρονον του Ιερού Βήματος· η Παναγία Παραμυθία, εις τοιχογραφίαν έξωθεν του Ιερού Βήματος προς τον μεσημβρινόν τοίχον του φερωνύμου Παρεκκλησίου· η Εσφαγμένη, δεξιόθεν της εισόδου του Παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου· η Ελαιοβρύτισσα ή Δοχειάρισσα, εις το Δοχειόν της Μονής· η Αντιφωνήτρια, εξ ευωνύμων του νάρθηκος προς τον αρκτικόν τοίχον του Καθολικού· και η Πυροβοληθείσα, εις την είσοδον της Μονής συνδεομένη με τα γεγονότα του Εικοσιένα.
4. Εις την < Ιβήρων > το πανίερον σύμβολον του Άθω- η Παγκόσμιος Παναγία Πορταίτισσα, εις ειδικόν Παρεκκλήσιον· η Ελαιοβρύτισσα, εις τον εξωνάρθηκα του Παρεκκλησίου της Πορταιτίσσης· η Καλυβιώτισσα, εις το σύνθρονον του Ιερού Βήματος του Καθολικού· η Θασίτισσα, άνωθεν της Κεντρικής Πύλης της Λιτής του Καθολικού· και η Δοχειάρισσα, αριστερόθεν της εισόδου του Παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου του Καθολικού.
5. Εις την < Χιλανδαρίου > η Τριχερούσα, εις το Καθολικόν· η Γαλακτοτροφούσα, εις το τέμπλον του Καθολικού· η Παπαδική και η του Ακαθίστου, επίσης εις το Καθολικόν.
6. Εις την < Διονυσίου > του Ακαθίστου ή Μυροβλύτισσα, εις ομώνυμον Παρεκκλήσιον αριστερόθεν της Λιτής του Καθολικού.
7. Εις την < Κουτλουμουσίου > η Φοβερά Προστασία, εις το τέμπλον ομωνύμου Παρεκκλησίου του Καθολικού· και η Παναγία του Αλεξίου Κομνηνού.
8. Εις την < Παντοκράτορος > η Γερόντισσα, εις μαρμάρινον Προσκυνητάριον του αριστερού χορού του Καθολικού· η Γαλακτοτροφούσα και άλλη της Θεομήτορος, εις την κυρίαρχον Σκήτην του Προφήτου Ηλιού.
9. Εις την < Ζωγράφου > η Προαναγγελομένη ή του Άκαθίστου ή του Χαίρε, εις Παρεκκλήσιον της Κοιμήσεως· και η Επακούσασα, εις το Ιερόν Βήμα του Καθολικού.
10. Εις την < Δοχειαρίου > η Γοργοεπήκοος, εις τοιχογραφίαν Ναιδρίου εγγύς του Καθολικού.
11. Εις την < Φιλοθέου > η Γλυκοφιλούσα, εις μαρμάρινον Προσκυνητάριον του αριστερού χορού του Καθολικού· και η Γερόντισσα, εν αυτώ.
12. Εις την < Αγίου Παύλου > η Μυροβλύτισσα, εις Προσκυνητάριον του Καθολικού· η Νησιώτισσα, εν τω μύακι του Ιερού Βήματος· και η Παναγία «Καθρέπτης» μετά πολλών πέριξ αυτής εντεθειμένων τμημάτων αγίων λειψάνων, εις το Σκευοφυλάκειον.
13. Εις την < Γρηγορίου > η Παντάνασσα, εις τον δυτικοαριστερόν κίονα του Καθολικού· και η Γαλακτοτροφούσα, εις τον βορειοδυτικόν κίονα του Καθολικού.
14. Εις την < Κωνσταμονίτου > η Αντιφωνήτρια, εις τον μαρμάρινον κίονα όπισθεν του Αρχιερατικού θρόνου· και η Οδηγήτρια, εις τον αριστερόν μαρμάρινον κίονα του Καθολικού.
15. Εις την < Εσφιγμένου> η Παναγία του Αρσανά. Ομολογουμένως, αι Θαυματουργαί Εικόνες της Παναγίας και όλων βεβαίως των Αγίων έχουν θεία δυνάμει μίαν υπερφυσικήν χάριν, και ποιούν ανερμήνευτα και ανεκδιήγητα μεγαλεία. Όμως μεταξύ αυτών υπάρχει μία διάκρισις, ως προς την ιδιαιτέραν αυτών χάριν και θαυματουργίαν. Αυτό δε τούτο φαίνεται και εκ των πολλών προσωνυμίων, τα οποία καταστολίζουν τας ιεράς ταύτας Εικόνας της Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας.
Εις το Βυζαντινόν Αγιώνυμον Όρος του Άθω απαντώνται πλήθος τοιούτων Θαυματουργών Εικόνων, Κειμηλίων και Ιερών Καταλοίπων, διακρινομένων και διεκδικουμένων διαφοροτρόπως υπό των ευλαβών Μοναχών και Προσκυνητών, ως κατεχόντων την πρώτην θέσιν εις τον γενικόν Προσκυνηματικόν Αγιορειτικόν κατάλογον.
Εν ολίγοις, πολλοί ερίζουν μεταξύ των λέγοντες και γράφοντες, όπως και ο ρηθείς λόγιος Ξηροποταμινός Μοναχός Καισάριος Δαπόντες, όστις εις το έργον του «Κήπος Χαρίτων», γράφει εμμέτρως τα κάτωθι διά τα εξέχοντα θρησκευτικά κειμήλια του Αγίου Όρους Άθω: «Και πρώτον είναι το πολύ το Τίμιον το Ξύλον/Ξηροποτάμου της Μονής παντί τω κόσμω δήλον·/η των Ιβήρων δεύτερον εικών της Παναγίας/εκείν’ η Πορταίτισσα θαύμα επ’ αληθείας·/αυτά ̓ναι τα εξαίρετα κειμήλια του Όρους,/οι θησαυροί οι ποθητοί και από Θεοφόρους» (Δαπόντε Καισαρίου, Κήπος Χαρίτων, Αθήναι 1882).
[Της Μεσοπεντκοστής 2023]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου