Ὁ Θεὸς, σύμφωνα μὲ τὴν πρόγνωσή του, προνοεῖ γιὰ ὅλα.

 

Καὶ σὲ μᾶς, ποὺ δὲν γνωρίζουμε οὔτε τὰ μελλοντικά, οὔτε ὅσα ἔχουν προηγηθεῖ, οὔτε ὅλα τὰ παρόντα, ἡ διακυβέρνησή του φαίνεται ἀνώμαλη, ἐνῶ εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ ὁμαλὴ καὶ ἀγαθὴ καὶ δίκαη.

Γιατὶ γνωρίζοντας ἀπὸ πρὶν ὡς γεγονότα ὅσα ἐμεῖς θὰ πράξουμε, τὰ κρίνει δίκαια, ὅπως αὐτὸς θέλει καὶ ἀποφασίζει.

Ἐμεῖς ἀκόμα καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἀπὸ ὅλους φαίνεται δίκαιό, τὸ βλέπουμε πολλὲς φορὲς ἄδικο, πρὸς πρόληψη κακίας καὶ ἐπειὴ τὸ ἴδιο πρᾶγμα δὲν εἶναι σὲ ὅλους ἀρεστό, ἀλλὰ στὸν καθένα ἄλλο. Ὁ Θεὸς ὅμως κρίνει ὄχι ἀπὸ μεταμέλεια ἣ ἐπίγνωση, ἀλλὰ μὲ πρόγνωση.

Γνωρίζοντας λοιπὸν ὁ Θεὸς ἐκ τῶν προτέρων τὰ πάντα πρὶν γίνουν, προόρισε γιὰ τὸν καθένα δίκαια καὶ προνοητικὰ καὶ μὲ τρόπο ποὺ τὸν συμφέρει ὅσα δὲν ἐξαρτιῶνται ἀπὸ μᾶς, ἀνάλογα μὲ αὐτὰ ποὺ ἐξαρτῶνται ἀπὸ μᾶς.

Γιατὶ ἄλλο εἶναι γνώση καὶ ἄλλο πρόγνωση καὶ ἄλλο ἐπίγνωση, καὶ ἄλλο ὁρισμὸς καὶ ἄλλο προορισμός. Γνώση εἶναι τὸ νὰ γνωρίζουμε αὐτὰ ποὺ ὑπάρχουν ἣ αὐτὰ ποὺ γίνονται· πρόγνωση ἡ γνώση αὐτῶν ποὺ θὰ γίνουν πρὶν πραγματοποιηθοῦν, ἐνῶ ἐπίγνωση εἶναι ἡ ἀληθινὴ γνώση ποὺ ἀποκτᾶται μετὰ ἀπὸ ψεύτικη γνώση.
Ὁρισμὸς πάλι εἶναι ἡ κρίση καὶ ἀπόφαση γιὰ ὅσα ἔχουν γίνει, ἐνῶ, προορισμός, κρίση καὶ ἀπόφαση γιὰ ὅσα θὰ γίνουν.

Γνωρίζοντας λοιπὸν ἀπὸ πρὶν ὁ Θεὸς ὅσα θὰ γίνουν ἀπὸ μᾶς θεληματικά, δηλαδὴ ὅσα ἐξαρτῶνται ἀπὸ μᾶς, ἐννοῶ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν κακία, προοριζει ὅσα δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ μᾶς. Καὶ ἡ προγνωστικὴ βέβαια δύναμη τοῦ Θεοῦ δὲν προέρχεται ἀπὸ μᾶς ἡ πρόγνωση ὅμως ὅσων θὰ πρᾶξουμε ἔχει τὴν αἰτία της σὲ μᾶς.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ΕΠΕ 5, 243-245

romioitispolis.gr