ΚΟΙΝΟ εορτασμό του Πάσχα συζητούν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος!

 
Το 2017 το Πάσχα των Ορθοδόξων και των Καθολικών συνέπεσαν, κάτι που αναμένεται να ξανασυμβεί το 2025, με τον κοινό εορτασμό να βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων καθώς πλέον φαίνεται πως οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για αυτήν την ιστορική κίνηση.

Οι ανώτατοι ηγέτες των δύο εκκλησιών εμφανίζονται πρόθυμοι να συζητήσουν σε μια ιστορική καθιέρωση του κοινού εορτασμού, κάτι που φανερώνουν οι κινήσεις τους.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στο μήνυμα που απηύθυνε προς όλους τους μη Ορθόδοξους Χριστιανούς που γιόρτασαν το Πάσχα την Κυριακή 31 Μαρτίου, τόνισε πως «αποτελεί σκάνδαλον ο χωριστός εορτασμός του μοναδικού γεγονότος της μιας Αναστάσεως του Ενός Κυρίου», ενώ ευχήθηκε το 2025 ο κοινός εορτασμός να μην είναι απλώς «σύμπτωση», αλλά να αποτελέσει την απαρχή για την καθιέρωση του ενιαίου εορτασμού από τις δύο Εκκλησίες. «Είμαστε αισιόδοξοι, καθώς εκατέρωθεν υπάρχει η προς τούτο καλή θέλησις και προθυμία», πρόσθεσε.
Από το 2014, όταν ο Οικονομικός Πατριάρχης και ο Πάπας Φραγκίσκος συναντήθηκαν στην Ιερουσαλήμ, ο κοινός εορτασμός έχει βρεθεί στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων τους και πλέον φαίνεται πως οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για αυτήν την ιστορική κίνηση.
Από την άλλη πλευρά, αξίζει να σημειωθεί πως ο Πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να επαναφέρει στα ετήσια Δίπτυχα του Βατικανού τον τίτλο του Πατριάρχης της Δύσης, ενώ σύμφωνα με κύκλους του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κίνηση του Πάπα εντάσσεται στο πλαίσιο της επανεύρεσης της συνοδικότητας, η οποία πήγασε από τη συνάντηση των Βαρθολομαίου και Φραγκίσκου το 2014 στα Ιεροσόλυμα, κατά την 50ή επέτειο της κοινής άρσης των αναθεμάτων μεταξύ των δύο Εκκλησιών.
Όπως άλλωστε έχει δηλώσει ο Πάπας Φραγκίσκος κάνοντας λόγο για ένα κοινό νέο ξεκίνημα, όλοι οι Χριστιανοί, Ορθόδοξοι και Καθολικοί, πρέπει να ξαναβρεθούν και να αφήσουν πίσω τους τις διαμάχες και τον διχασμό του παρελθόντος.

Γιατί υπάρχει η απόκλιση
Η εαρινή ισημερία συνδέθηκε με τον εορτασμό του Χριστιανικού Πάσχα και την Ανάσταση του Χριστού. Αυτό συνέβη, επειδή ο Χριστός αναστήθηκε την πρώτη μέρα μετά το Εβραϊκό Πάσχα.
Για να λυθούν αυτές οι διαφωνίες, η Α’ Οικουμενική Σύνοδος το 325 μΧ αποφάσισε ότι το Πάσχα θα γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης. Αν η πανσέληνος αυτή συμβεί Κυριακή, τότε θα γιορτάζεται την αμέσως επόμενη Κυριακή.
Όμως, το Ιουλιανό Ημερολόγιο είχε ένα μικρό σφάλμα, επειδή η διάρκεια του ηλιακού έτους στην πραγματικότητα είναι 365,242199 ημέρες.
Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ ανέθεσε στους αστρονόμους Χριστόφορο Κλάβιους και Λουίτζι Λίλιο να κάνουν μία ημερολογιακή μεταρρύθμιση. Η 5η Οκτωβρίου 1582 μετονομάστηκε σε 15η Οκτωβρίου, ώστε να διορθωθεί το λάθος που είχε συσσωρευτεί τους προηγούμενους 11 αιώνες και η εαρινή ισημερία να επιστρέψει στην 21η Μαρτίου, όπως είχε συμβεί κατά την Α’ Οικουμενική Σύνοδο.
Το Νέο ή Γρηγοριανό Ημερολόγιο υιοθετήθηκε από τα καθολικά κράτη της Ευρώπης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ από τα προτεσταντικά πολύ αργότερα. Λόγω ακόμη πιο έντονης αντίδρασης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, το Ιουλιανό Ημερολόγιο παρέμεινε σε ισχύ σε όλα τα Ορθόδοξα κράτη έως τον 20ό αιώνα.
Στην Ελλάδα το Ιουλιανό Ημερολόγιο αντικαταστάθηκε από το Γρηγοριανό στις 16 Φεβρουαρίου 1923, που μετονομάστηκε σε 1η Μαρτίου. Αφαιρέθηκαν δηλαδή 13 ημέρες από το 1923.
Το 1924 η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχτηκε το εκκλησιαστικό ημερολόγιο να ταυτιστεί με το πολιτικό και να ισχύσει για τις ακίνητες εορτές, αλλά όχι για το Πασχάλιο Ημερολόγιο και για τις κινητές εορτές, που εξακολουθούν να υπολογίζονται με βάση το Ιουλιανό ή Παλαιό Ημερολόγιο.
Όμως η διαφορά του εορτασμού του Πάσχα ανάμεσα σε Ορθόδοξους και Καθολικούς δεν βασίζεται μόνο στο λάθος του Ιουλιανού Ημερολογίου, αλλά και στο σφάλμα του λεγόμενου «Μετωνικού Κύκλου» του 5ου αιώνα πΧ, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι χριστιανοί αλεξανδρινοί αστρονόμοι και με βάση τον οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να υπολογίζει τις ημερομηνίες των μελλοντικών εαρινών πανσελήνων.
Στις 13 ημέρες της λανθασμένης Ιουλιανής εαρινής ισημερίας, πρέπει να προστεθεί και το λάθος του 19ετούς Μετωνικού κύκλου, το οποίο ανέρχεται, από το 325 μΧ έως σήμερα, σε τέσσερις έως πέντε ημέρες, με συνέπεια η Μετώνεια (ή Ιουλιανή) πανσέληνος να υπολογίζεται τέσσερις έως πέντες μέρες αργότερα από την πραγματική.
Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί το παλαιό Ιουλιανό Ημερολόγιο και τον κύκλο του Μέτωνος για τον προσδιορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα. Έτσι, συχνά το ορθόδοξο Πάσχα εορτάζεται όχι την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο, αλλά την επόμενη ή μετά τη δεύτερη εαρινή πανσέληνο, αντί της πρώτης Κυριακής μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο, όπως είχε ορίσει η Σύνοδος της Νίκαιας.
Οι Καθολικοί και Διαμαρτυρόμενοι γιορτάζουν το Πάσχα σύμφωνα με τον κανόνα της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, αλλά η εαρινή ισημερία και η εαρινή πανσέληνος υπολογίζονται σύμφωνα με το νέο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, έχοντας λάβει υπόψη και το Μετώνειο σφάλμα.
Από κοινού εορτάζεται το Πάσχα για Ορθόδοξους και Καθολικούς, όταν τόσο η Γρηγοριανή, όσο και η Ιουλιανή-Μετώνεια πασχαλινή πανσέληνος πέσουν από την Κυριακή μέχρι το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας.
Όμως μετά το 2700 -λόγω συσσώρευσης του Μετώνειου σφάλματος- δεν θα μπορούν να συμπέσουν ποτέ την ίδια εβδομάδα η Ιουλιανή και η Γρηγοριανή πανσέληνος, οπότε δεν θα υπάρξει ξανά κοινό Πάσχα. Εκτός κι αν μέχρι τότε έχει επιτευχθεί η ένωση των χριστιανικών εκκλησιών, αν και με τα σημερινά δεδομένα δεν μοιάζει έως πολύ πιθανό ενδεχόμενο.

press-gr.com