Η Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα, η διά Χριστόν Σαλή του Ντιβέγιεβο μιλούσε στις καρδιές των ανθρώπων και τους οδηγούσε στο δρόμο της σωτηρίας, ήταν η ζωντανή συνείδηση της Μονής και της κοινωνίας.

 

 

Ὁ λαὸς ἵσταται διὰ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ Συναξαρίου.
Συναξάριον.
Τῇ Λ΄ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Ἰανουαρίου, Μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν καὶ Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων Βασιλείου τοῦ Μεγάλου(†379), Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου(†390) καὶἸωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (†407) .
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ Ἄθλησις τοῦ ἹερομάρτυροςἹππολύτου Πάπα Ῥώμης καὶ τῶν σὺν αὐτῷ Κενσουρίνου, Σαβίνου, Χρυσῆς (ἢ Ἄουρας), Φήλικος, Μαξίμου, Ἡρακλέους, Βενερίου, Στυρακίου, Μηνᾶ, Κομμόδου, Ἑρμοῦ, Μαύρου, Εὐσεβίου, Ῥουστικοῦ, Μοναγρέου, Ἀμανδίνου, Ὀλυμπίου, Κύπρου, Θεοδώρου τριβούνου, Μαξίμου πρεσβυτέρου, Ἀρχελάου διακόνου καὶ Κυριακοῦ Ἐπισκόπου.(†269)
Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, μνή­μη τῆς ἁ­γί­ας μάρ­τυ­ρος Μαρ­τί­νας ἐν Ῥώ­μῃ, ἐ­πὶ Ἀ­λε­ξάν­δρου Σε­βή­ρου. (†228)
Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, μνή­μη τῆς ἁ­γί­ας Σα­βί­νας, ἐν Με­δι­ο­λά­νοις δι­α­κο­νη­σά­σης τοὺς μάρ­τυ­ρας ἐ­πὶ Δι­ο­κλη­τι­α­νοῦ. (†311)

Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, μνή­μη τοῦ ἁ­γί­ου Ἀρ­μεν­τα­ρί­ου, α´ ἐ­πι­σκό­που Ἀν­τί­βης (Antibes) ἐν Προ­βηγ­γίᾳ τῆς Γαλ­λί­ας. (~†451)
Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, μνή­μη τῶν ἁ­γί­ων μαρ­τύ­ρων Φη­λι­κι­α­νοῦ, Φι­λιπ­πι­α­νοῦ καὶ τῶν σὺν αὐ­τοῖς, ἐν συ­νό­λῳ ρκϚ´ (126) μαρ­τύ­ρων ἐν βο­ρείῳ Ἀ­φρι­κῇ. (ε´ αἰ.)
Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, μνή­μη τῆς ὁ­σί­ας παρ­θέ­νου Τυδκλύ­δης (Tudclyd, Tybie) ἐν Οὑ­α­λίᾳ. (ε´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῆς Ὁσίας Ματθίλδης, βασιλίσσης τῶν Φράγ­κων (Γαλλίας), κοιμηθείσης ἐν εἰρήνῃ ἐν ἔτει 680ῷ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μάρτυρος Θεοφίλου τοῦ νέου, ἐν Κύπρῳ. (†784)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος Κυριακοῦ τῆς Λαύρας τοῦ Ὁσίου Σάββα, ἀναιρεθέντος ὑπὸ τῶν ἀράβων. (ζ´ αἰ.)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πέτρου,τοῦ εὐσεβεστάτου βασιλέως τῆς Βουλγαρίας. (†969)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ὅσιος Ζήνων ὁ νηστευτής, ὁ ἐν τῇ Λαύρᾳ τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται. (ιδ´ αἰ.)
Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, ἀ­νά­μνη­σιν ἐ­πι­τε­λοῦ­μεν τοῦ γε­γο­νό­τος θαύ­μα­τος πα­ρὰ τοῦ ἁ­γί­ου Με­γα­λο­μάρ­τυ­ρος Γε­ωρ­γί­ου τοῦ Τρο­παι­ο­φό­ρου, ἐν τῇ νή­σῳ Ζακύνθου, ἐ­πὶ τῇ τῆς λοι­μι­κῆς ἀ­σθε­νεί­ας ἀ­παλλα­γῇ. (1688)
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος ἔνδοξος Νεομάρτυς Θεόδωρος ὁ Μυτιληναῖος, ἐν Μυτιλήνῃ μαρτυρήσας ἐν ἔτει ͵αψπδ´ (1784ῳ), ἀγχόνῃ τελειοῦται.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῆς Ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν Πελαγίας, τῆς διὰ Χριστὸν σαλῆς, ἀσκησάσης ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ντιβέγιεβο ἐν Ῥωσσίᾳ ἐν ἔτει 1884ῳ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Ἀνάμνησιν εὐγνώμονα καὶ χαρμόσυνον ἐπιτελοῦμεν τῆς ἐν ἔτει 1823 εὑρέσεως ἐν τῇ νήσῳ τῆς Τήνου τῆς περιπύστου και θαυματουργοῦ ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Θεομήτορος, τῆς ἐπονομαζομένης Εὐαγγελιστρίας.
Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ, μνή­μη τοῦ ἁ­γί­ου νε­ο­μάρ­τυ­ρος Δη­μη­τρί­ου τοῦ ἐν Σλι­βέ­νῃ τῆς Βουλ­γα­ρί­ας ἀ­θλή­σαν­τος. (†1841)

Στίχοι
Ὁ­μοῦ δί­και­ον τρεῖς σέ­βειν Ἑ­ω­σφό­ρους,
Φῶς τρισ­σο­λαμ­πὲς πη­γά­σαν­τας ἐν βί­ῳ.
Λάμ­ψει ἐ­νὶ τρι­α­κο­στῇ χρυ­σο­τρι­σή­λι­ος αἴ­γλη.
Στίχ. Θε­σπέ­σι­ος πάν­τη Γε­ώρ­γι­ος ἄρ­τι κα­θεῖ­λε,
Ἐ­ξώ­θων πα­νώλ᾿ αἰ­σχρῶς Ζα­κύν­θου ὅ­ρων.
Στίχοι Πέλαγος βίου ἡ ἔμφρων Πελαγία,
Ἐν Ντιβέγεβο διῆλθε ψευδομώρως.

Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα, η διά Χριστόν Σαλή του Ντιβέγιεβο (+1884),
μαθήτρια του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ

Συνήθιζε να πηγαίνει συχνά στην ταβέρνα. Οι άνθρωποι την κορόιδευαν, την χλεύαζαν και με κάθε τρόπο την ειρωνεύονταν. Έλεγαν πως «είναι μέθυση» κι άλλα πολλά.
Εξακολουθούσε όμως να πηγαίνει εκεί.

Μια νύχτα είδα την Πελαγία μου να ’ρχεται μ’ ένα δερμάτινο σακάκι και μια χούφτα ζαχαρωτά.
– Πάρε να φας, μπάτιουσκα, μου είπε.

Έμεινα ξερή, φοβήθηκα σχεδόν. «Θεέ μου, σκέφτηκα, που τα βρήκε ολ’ αυτά μέσα στη νύχτα;» Ποιος μπορεί να δώσει εξήγηση σ’ αυτά που κάνουν οι σαλοί; Κι ήταν τόσο χαρούμενη κι ευτυχισμένη, που ξέσπασε σε γέλια και πρόσθεσε:
– Φάγε, φάγε.

Τι είχε γίνει; Πού να το φανταστείτε!
Πηγαίνοντας στην ταβέρνα, έσωσε δυο ανθρώπους.
Μου το είπε ο ίδιος ο ταβερνιάρης, ενώ ταυτόχρονα της ζητούσε συγγνώμη. Σκόπευε να σκοτώσει τη γυναίκα του κι αποφάσισε να το κάνει μια νύχτα. Την πήρε μέσα στο κελάρι που ’χε τα κρασιά και την ώρα που είχε σηκώσει το χέρι του για να την σκοτώσει, του το άρπαξε η Πελαγία Ιβάνοβνα που είχε κρυφτεί πίσω από τα βαρέλια.
– Τι πας να κάνεις; του φώναξε. Έλα στα συγκαλά σου, ανόητε.
Έτσι τους έσωσε και τους δυο.
Μετά απ’ αυτό σταμάτησε να πηγαίνει στην ταβέρνα. Κι όταν οι άνθρωποι έμαθαν το περιστατικό αυτό και κατάλαβαν πως είχε προορατικό χάρισμα, σταμάτησαν να την κατακρίνουν κι άρχισαν να την σέβονται.
Από το βιβλίο, «Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα, Η διά Χριστόν σαλή», μετάφραση-επιμέλεια Πέτρου Μπότση, Αθήνα.

***

Ο δεσπότης και η σαλή

Η μακάρια Πελαγία ήταν μια δια Χριστόν σαλή, μια γυναίκα δηλαδή, που αντί για άλλη πνευματική άσκηση, διάλεξε το μαρτύριο να προσποιείται την ανόητη, την τρελλή. Με το μαρτύριο αυτό πολλοί δόξασαν τον Θεό. Εμπαίζοντας την ματαιότητα της σοφίας του υπερήφανου κόσμου απόκτησαν την χαριτόβρυτη ταπείνωση.

Πριν αρχίσει η Πελαγία το εκούσιο αυτό μαρτύριο, πήρε την ευλογία από τον όσιο Σεραφείμ του Σάρωφ. Ο στάρετς της χάρισε ένα κομποσχοίνι και την αποχαιρέτησε με μια βαθιά υπόκλιση.
Οι τρέλλες της και τα σκάνδαλα που προκαλούσε αναστάτωναν την κοινωνία. Ο σύζυγος της, απογοητευμένος, την έδιωξε. Την απαρνήθηκε ακόμα και η μητέρα της. Κάποτε, που τρομοκράτησε ένα νεωκόρο και τον έκανε να χτυπήσει με την καμπάνα συναγερμό, την συνέλαβαν και την μαστίγωσαν.

Παράλληλα όμως με την περιφρόνηση που αντιμετώπιζε, άρχισαν να προβάλλονται και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στην δια Χριστό σαλή. Από παντού έτρεχαν να την συμβουλευθούν. Έγινε ξακουστή για το διορατικό της χάρισμα.

Την εποχή εκείνη ήδη είχε κοιμηθεί ο όσιος Σεραφείμ και την θέση της ηγουμένης στο γυναικείο μοναστήρι του, στο Ντιβέγιεβο, την κατείχε η γερόντισσα Ελισάβετ (Μαρία) Ουσάκωβα, μια εξαιρετική μοναχή. Πλην όμως ένας δόλιος ιερομόναχος, φθονώντας την δόξα του οσίου, θέλησε να καταστρέψει το έργο του ανεβάζοντας στον ηγουμενικό θρόνο μια άλλη μοναχή, που θα την είχε υποχείριο του. Έπεισε λοιπόν τον τοπικό επίσκοπο Νεκτάριο να απομακρύνει την γερόντισσα Ελισάβετ, παρά την θέληση τετρακοσίων μοναζουσών.

Ο επίσκοπος Νεκτάριος ήρθε στο Ντιβέγιεβο για να αντικαταστήσει βίαια την Ελισάβετ με την Λουκερία .. Λίγο πριν έλθει, κατάλαβα πως κάτι ενοχλούσε πολύ την Πελαγία μου. Περπατούσε βιαστικά πάνω κάτω κι έλεγε:
– Πω, πω, τί στενοχώρια! Τί αγωνία, τί αγωνία!
– Τι στενοχώρια εννοείς; την ρώτησα. Εδώ όλοι περιμένουμε το σεβασμιότατο και συ μιλάς για στενοχώρια; Έλα να ζεστάνουμε το σαμοβάρι .
– Αχ, μάτιουσκα, είπε (ήταν η πρώτη φορά που με είπε μάτουσκα). Τί λες τώρα, “να ζεστάνουμε το σαμοβάρι “, με τέτοια στενοχώρια; Πω, πω τί καταιγίδα έρχεται! Πάμε στην πύλη…
– Τί κεραυνόςθα πέσει τώρα! είπε. Ίσως και να σκοτώσει κάποιον.
– Τί είν ‘ αυτά που λες; της είπα. Κύριε ελέησον!
Τρομοκρατήθηκα ,έτρεμα ολόκληρη…
Ξέσπασε μπόρα. Έπιασε δυνατή βροχή κι οι αστραπές φώτιζαν τον ουρανό…
Είχαμε μουσκέψει ως το κόκαλο…
Την πρώτη μέρα μετά την άφιξή του, είδα τον βλαντίκα να ‘ρχεται για επίσκεψη. Μπήκε μέσα και την βρήκε να κάθεται ακίνητη σ’ ένα σκαμνί. Πήρε κι αυτός ένα σκαμνί και κάθισε δίπλα της.
– Δούλη του Θεού, τι μπορώ να κάνω; την ρώτησε..
Εκείνη του έριξε ένα αυστηρό βλέμμα και του απάντησε κοφτά:
– Σεβασμιώτατε, ματαιοπονείς.
– Τι να κάνω; Δεν ξέρω τι να κάνω, μουρμούρισε ο δεσπότης.
Αυτό είναι, λοιπόν, σκέφτηκα. Μάζεψα όσο κουράγιο είχα και είπα απλά:
Σεβασμιώτατε, γιατί την αλλάζετε; Στο κάτω κάτω δεν ενοχλεί κανέναν…
Δεν πρόφτασα καλά καλά να τελειώσω τη φράση μου κι η Πελαγία Ιβάνοβνα πετάχτηκε πάνω ερεθισμένη, έτοιμη για πόλεμο. Ήταν φοβερό να την βλέπεις. Όλοι όσοι ήταν με τον βλαντίκα φοβήθηκαν και το ‘σκασαν από δω κι από κει, όπου μπορούσαν. Μόνο εγώ έμεινα μαζί του. Άρχισα να τρέμω. “Κύριε, βοήθησέ μας “, είπα. Κάποια στιγμή βρήκα μια ευκαιρία κι έβγαλα τον βλαντίκα έξω. Εκείνη έκανε καυγά. Άρπαξε ό,τι έφταναν τα χέρια της, το χτυπούσε και το ‘σπαζε . Τρόμαξαν όλοι. Κατά το βράδυ άκουσα πως ο δεσπότης είπε στο Βινογκράτωφ, έναν ευγενήπου είχε έλθει μαζί του:
– Η Πελαγία Ιβάνοβνα με φόβισε. Τώρα δεν ξέρω τι να κάνω.
– Το συνηθίζεται, σεβασμιώτατε, ν’ ακούτε τις ανόητες γριές; είπε εκείνος.
Το άλλο πρωί ο βλαντίκα πήγε αντίθετα στη θέληση όλων. Δεν έδωσε προσοχή στις εκκλήσεις και τα δάκρυα των αδελφών κι έβγαλε από προϊσταμένη την Ελισάβετ. Στη θέση της έβαλε τη Λουκερία. Τα νέα μας τά’φερε η Αγκράφενα Νικολάγεβνα Ναζάροβα…
Ο βλαντίκα έφυγε από την ακολουθία με την άμαξα. Η Πελαγία μου καθόταν στο δρόμο (πως πρόλαβε κι έφτασε εκεί;). Έπαιζε με αυγά, τα κυλούσε στο έδαφος. Όλα αυτά έγιναν μετά το Πάσχα. Ο δεσπότης άκουσε μεν τον ευγενή αλλά δεν είχε ειρήνη μέσα του, γιατί δεν είχε ενεργήσει κατά Θεόν. Είδε την Πελαγία Ιβάνοβνα κι έδειξε να χάρηκε. Νόμισε πως ίσως θα μπορούσε να ηρεμήσει τη συνείδησή του. Κατέβηκε από την άμαξα, πήρε ένα πρόσφορο και την πλησίασε.
-Ορίστε, δούλη του Θεού, της είπε. Πάρε ένα πρόσφορο από τη λειτουργία που έκανα.
Εκείνη γύρισε κι έφυγε ήρεμα. Εκείνος θα ‘ φευγε,αλλά σκέφτηκε πως δεν θά ‘ταν καλό ν’ αφήσει το πράγμα έτσι. Ποιός έφτιαξε νόμο γι’αυτούς τους διά Χριστόν σαλούς; Γι’ αυτό νομίζω πως είναι σαλοί. Ο δεσπότης πήγε από την άλλη μεριά και της έτεινε πάλι το πρόσφορο. Εκείνη τότε ορθώθηκε, νευρίασε μ’ αυτό και τον χτύπησε στο μάγουλο λέγοντας:
– Πού νομίζεις ότι πηγαίνεις ;
Φαίνεται πως ξεσκέπασε τον δεσπότη, γιατί εκείνος όχι μόνο δεν αγρίεψε, αλλά γύρισε ταπεινά και το άλλο του μάγουλο και είπε:
– Ωραία, χτυπά και το άλλο, για να εκπληρωθεί το ευαγγελικό.
– Το ένα σου φτάνει, απάντησε εκείνη.
Και σα να μην είχε κάνει τίποτα πραγματικά, σα να μην την αφορούσε καθόλου, σα να ‘ταν όλα κανονικά, συνέχισε να κυλάει τ’αυγά.
Ο δεσπότης έφυγε. …το συγκλονιστικό επεισόδιο δεν είχε καμμία συνέχεια. Αντίθετα ο επίσκοπος του Νίζνι-Νόβγκοροντ Νεκτάριος της έστελνε δώρα και ευλογίες, ζητώντας συγχρόνως τις προσευχές της.
Την ίδια μέρα που ο επίσκοπος άλλαξε την Ελισάβετ με την Λουκερία, η Πελαγία Ιβάνοβνα σκότωσε το γατάκι της Αθανασίας Ναζάροβα. Όσο καιρό η Λουκερία ήταν στην θέση της ηγουμένης ,η Πελαγία τα χτυπούσε και τά ‘σπαγε όλα….
Από το βιβλίο: Χαρίσματα και χαρισματούχοι. Ανθολογία χαρισματικών εκδηλώσεων. Τόμος πρώτος. Εκδόσεις Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, εκδ. Δ΄ 1990 .
-«Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα, Η διά Χριστόν σαλή», μετάφραση-επιμέλεια Πέτρου Μπότση, Αθήνα.

***

Άλλες που μας επισκέπτονταν και τιμούσαν την Πελαγία Ιβάνοβνα, ήταν οι επίσης σαλές Παρασκευή Σεμιόνοβνα, μοναχή που υποτασσόταν στο γέροντα Σεραφείμ και πάντα την έλεγε ‘’Πελαγία Ιβάνοβνα, ο δεύτερος Σεραφείμ’’, καθώς κι η μακαριστή μοναχή Παρασκευή Γιακόβλεβνα, που την έλεγε ‘’μαμά’’.

Έπρεπε νά ‘σασταν μπροστά να δείτε τι έγινε όταν μας επισκέφτηκε για τελευταία φορά, πριν πεθάνει η Πελαγία Ιβάνοβνα, κάποια σαλή, η Ευγενία Θεοφάνοβνα. Δε θα το ξεχάσω ποτέ. Αυτή δε ζούσε στο μοναστήρι μας. Μας επισκέπτονταν που και που. Αυτή τη φορά την είδα να ‘ρχεται κρατώντας δυο σάκκους μ’ όλων των ειδών τα κουρέλια.
– Εδώ, Γερασίμοβνα κουρελιασμένη, φώναζε. Δεν εμπιστεύομαι κανένα. Γι’ αυτό κουβαλάω όλα τα υπάρχοντά μου σε σένα.
– Αρκετά με τις ανοησίες σου, της είπε η Πελαγία Ιβάνοβνα. Καλύτερα να μιλήσουμε για το θάνατο.
Σαν άκουσε τα λόγια αυτά η Θεοφάνοβνα πετάχτηκε αμέσως, έτρεξε καταπάνω της, έπεσε στα πόδια της και τ’ αγκάλιασε.
– Καθοδήγησε με, της είπε.
Κι άρχισαν κι οι δυο τους να θρηνούν. Ήταν να τις λυπάσαι καθώς τις έβλεπες έτσι. Σε λίγες μέρες η Ευγενία Θεοφάνοβνα αρρώστησε. Ήταν 4 Φεβρουαρίου κι είχε μια φοβερή χιονοθύελλα. Πως κι από που μας ήρθε, δεν ξέρω. Χτύπησε το παράθυρο και ζήτησε να την αφήσουμε να μπει στο σπίτι του διάκου Ιβάν Νικητιτς Σαντοφσκυ, που ‘ταν στην ενορία του αδελφού της, του μπάτιουσκα Βασιλείου. Κανένας δε θα την άφηνε να μπει, επειδή ήξεραν τι αναστάτωση θα ‘φερνε ένας σαλός. Βλέπεις , γι’ αυτούς δεν υπάρχουν νόμος και τάξη. Δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μαζί τους ο καθένας. Έτσι πάγωσε ολόκληρη…
Την μεταφέραμε στην Αγάθη Λαυρεντίεβνα. Την άλλη μέρα μου είπε η Πελαγία Ιβάνοβνα,
– Πήγαινε στην Ευγενία. Πήγαινε να την δεις όσο ζει ακόμα.
Πήγα και την είδα να κείτεται σα να μην έτρεχε τίποτα. Έλεγε τα δικά της και συμπεριφερόταν όπως πάντα.
– Ήρθαν να με συνοδεύσουν μαζί με τις καμπάνες, είπε.
Έτσι έγινε. Είχαν έρθει με καμπανάκια για τον μπάτιουσκα Βασίλειο, που θα έκανε ένα γάμο. Η Ευγενία πέθαινε. Κι ο μπάτιουσκα ήρθε με τ’ άλογα, που ‘χαν καμπανάκια, για να την κοινωνήσει. Και μετά πέθανε.

Σ‘ ένα κελί έμειναν η Ιουλιανή Γρηγορίεβνα, η Πελαγία Ιβάνοβνα και η Άννα Γερασίμοβνα. Η Άννα Γερασίμοβνα υπηρέτησε την Πελαγία ως το τέλος της στο Ντιβέγιεβο κι έγραψε με λεπτομέρειες για την ζωή και τους αγώνες της.

Κάποτε πέθανε μια από τις μοναχές μας στο αναρρωτήριο. Ήταν η Αγάθη Λαυρεντίεβνα. Όταν ζούσε ο μπάτιουσκα Σεραφείμ της είπε κάποτε, που ήταν νέα και υγιής.
–Ο απόστολος Πέτρος θα σε συνοδεύσει στον άλλο κόσμο, μάτιουσκα.
Και πέθανε πραγματικά την ίδια ώρα που πέθανε κι ο ιερέας μας Πέτρος.  Στην κηδεία της οι μοναχές έλεγαν: Η καημένη, η δούλη του Θεού, υπέφερε πολύ. Θα είναι καλά γι’ αυτήν εκεί τώρα.
Η Πελαγία που έτυχε να ‘ναι εκεί κοντά, έβαλε το χέρι στο μέτωπο της για να κάνει ίσκιο, κοίταξε τον ουρανό κι είπε:
-Είναι δούλη του Θεού, είναι δούλη του Θεού, η Ιουλιανή μου όμως είναι σε καλλίτερη θέση.

Η Ιουλιανή Γρηγορίεβνα κοιμήθηκε τη μέρα της ονομαστικής μου γιορτής, των αγίων Συμεών και Άννας. Εκείνη την ημέρα με κάλεσε για τσάι η Αθανασία Ναζάροβα. Φούρνιζε πιρόγκι (είδος πίτας)… Η Πελαγία Ιβάνοβνα μου είπε:” Πρόσεχε, μπάτιουσκα*, να μνημονεύεις πάντα τη γιαγιά μου (εννοούσε την Ιουλιανή Γρηγορίεβνα). Καμιά άλλη εκτός απ’αυτήν δε θα δεχόταν εμένα την τρελλή.
Πάντα την αγαπούσε και την εκτιμούσε πολύ, πάρα πολύ.

*Έτσι αποκαλούσε την Άννα Γερασίμοβνα που την διακονούσε, επίσης την αποκαλούσε Συμεών-μπάτιουσκα ή μπάτιουσκα κι όταν ήταν νευριασμένη την φώναζε ‘’Σνεμκα’’.

***

Το χάρισμα των δακρύων

Το χάρισμα των δακρύων της Πελαγίας Ιβάνοβνα ήταν εντυπωσιακό. Πάντα όμως συνήθιζε να κλαίει κρυφά πρώτα, για να μην την βλέπει κανείς. Θυμάμαι πως την ανακάλυψα μια φορά. Έλειπε, δεν την είδα πουθενά γι’ αρκετή ώρα. Ψάξαμε παντού, μα στάθηκε αδύνατο να την βρούμε. Τελικά την βρήκα στους αγρούς, μέσα σε μια καλύβα από τούβλα. Έκλαιγε τόσο πικρά, που τα δάκρυά της κυριολεκτικά έτρεχαν ποτάμι. Η καρδιά μου έγινε κομμάτια, καθώς την έβλεπα έτσι. ‘’Αχ, σκέφτηκα, γιατί να κλαίει έτσι; Ίσως κάποιος να την χτύπησε.’’Έτσι σκεφτόμουν με το φτωχό μου μυαλό, εγώ η ανόητη. Εκείνη όμως, αυτό το μικρο περιστεράκι, μου είπε:
– Όχι, μπάτιουσκα*, έτσι ειμ’ εγώ. Πρέπει να θρηνώ έτσι, μ’ αυτόν τον τρόπο. Κι αυτό κάνω εδώ.

Τέσσερα χρόνια πριν πεθάνει, τότε που ακούγαμε όσα συμβαίνουν εδώ, στην Ρωσία, τις προστυχιές και τις ανομίες, έκλαιγε γοερά. Δεν μπορούσε πια να κρυφτεί, σπάνια σταματούσε το κλάμα. Από τα δάκρυά της τα μάτια της βαθούλωσαν, έχασαν την ζωηράδα τους.
– Τι σημαίνουν αυτά, μάτουσκα; την ρώτησα. Γιατί δε σταματάς καθόλου να κλαις τόσο πολύ;
– Αχ, Συμεών*, απάντησε. Αν ήξερες μόνο τι γίνεται! Θα ‘πρεπε να κλαίει όλος ο κόσμος.

Προέβλεπε την εξάπλωση του ιακωβινισμού και της τρομοκρατίας στην αυτοκρατορία, που θα οδηγούσαν στο τέλος στη δολοφονία του τσάρου Αλέξανδρου Β ‘, γι’ αυτό διαρκώς έκλαιγε και προσευχόταν ασταμάτητα.

Δεν ευνοούσε ιδιαίτερα κανέναν η Πελαγία. Είτε την κατηγορούσε κανείς είτε την επαινούσε, γι’ αυτήν ήταν το ίδιο. Στον καθένα έλεγε, με το δικό της τρόπο, αυτά που της αποκάλυπτε ο Θεός, εκείνα που ήταν απαραίτητα για τη σωτηρία της ψυχής του. Με τον έναν ήταν ήπια, άλλον τον έψεγε, ς’ ένα τρίτο χαμογελούσε, από τον επόμενο απέστρεφε το πρόσωπό της. Με τον ένα έκλαιγε, με τον άλλον αναστέναζε, αλλού έδινε καταφύγιο κι άλλους τους έδιωχνε. Σε μερικούς δεν έλεγε κουβέντα, έστω κι αν περίμεναν όλη μέρα, ούτε καν τους έβλεπε. Δεν είχαμε ησυχία από το πρωί ως το βράδυ.
Την κούραζαν πολύ με τα προβλήματά τους…. Η φήμη του χαρίσματος της διόρασης της είχε εξαπλωθεί παντού και έρχονταν πολλοί άνθρωποι από όλες τις άκρες της Ρωσίας.
Στο παραμικρό πρόβλημα που είχαν οι μοναχές, έτρεχαν σε αυτήν. Πολλοί της έστελναν γράμματα.. Δεν της έμενε καθόλου χρόνος για ξεκούραση. Κι όλοι ομολογούσαν πως, ο,τι τους έλεγε, έβγαινε αληθινό. Είναι φανερό πως ο Θεός ο ίδιος την καθοδηγούσε να ζήσει, για να ωφελείται ο κόσμος….

Η Πελαγία μιλούσε στις καρδιές των ανθρώπων και τους οδηγούσε στο δρόμο της σωτηρίας.

Ο ζωγράφος Μιχαήλ Πέτροβιτς Πετρωφ, διηγείται:
Το 1881 αρρώστησα από διφθερίτιδα. Για πέντε μέρες ήμουν στο κρεββάτι αναίσθητος. Την έκτη μέρα συνήρθα κάπως. Κοίταξα το προτραιτο της Πελαγίας και είπα, ‘’Γιατί δε με επισκέπτεσαι; Εγώ , όταν ήσουν άρρωστη, σε επισκέφτηκα’’. Σε λίγο με πήρε ο ύπνος. Και τι λέτε να ‘γινε; Είδα στον ύπνο μου πως η Πελαγία στεκόταν κοντά μου και μου είπε, ‘’ Ορίστε, ήρθα να σε δω. Μη φοβάσαι, δε θα πεθάνεις.’’
Ο Μιχαήλ Πέτροβιτς τελικά έγινε καλά…

Κάποτε η Πελαγία έπινε τσάι. Της το σέρβιραν γλυκό. Ξαφνικά πετάχτηκε πάνω, άρπαξε το φλιτζάνι κι έτρεξε στο δρόμο. Κοίταξε προς την κατεύθυνση κάποιου χωριού και το άδειασε προς τα κει. Την άλλη μέρα ήρθε μια γυναίκα απ’ το χωριό κι έπεσε στα πόδια της. Την ευχαριστούσε. Διηγήθηκε μετά πως την προηγούμενη νύχτα στο χωριό της είχε ξεσπάσει πυρκαγιά. Ο σταύλος μου μαζί με το σιτάρι που’ταν μέσα είχε αρχίσει να καίγεται, έλεγε με δάκρυα. Έπεσα στα γόνατα και φώναξα: Μάτιουσκα Πελαγία Ιβάνοβνα, σώσε μας. Και ξαφνικά ο αέρας φύσηξε προς την αντίθετη κατεύθυνση κι η φωτιά άρχισε να σβήνει.” Κατά την αφήγηση της γυναίκας αυτής ο αέρας άλλαξε κατεύθυνση κι η φωτιά άρχισε να σβύνει, τη στιγμή ακριβώς που η Πελαγία Ιβάνοβνα έχυσε τα τσάι της προς το μέρος που βρισκόταν το χωριό.
‘’Ευχαριστώ το Θεό, συνεχίζει με καρδιακή συντριβή, που με αξίωσε να γνωρίσω τέτοια δούλη του Θεού. Κι όχι μόνο να την γνωρίσω, αλλά και να με ονομάζει πνευματικό τέκνο της’’.

π.Κάλλιστος Ware
Μητροπολίτης Διοκλείας

Εμπνευσμένος από το Πνεύμα, ο σαλός φτάνει τη μετάνοια ως το απώτερο σημείο· ριζικώτερ’ απ’ οποιονδήποτε άλλο αναποδογυρίζει το κατεστημένο. Αποτελεί ο ίδιος μια ζωντανή μαρτυρία της αλήθειας, ότι η βασιλεία του Χριστού δεν είναι «εκ του κόσμου τούτου»· επιβεβαιώνει την πραγματικότητα του «αντι-κόσμου», τη δυνατότητα του αδύνατου. Εξασκεί μιαν απόλυτη εκούσια πτωχεία, ταυτίζοντας τον εαυτό του με τον ταπεινωμένο Χριστό… γίνεται ένα κανάλι για την υψηλότερη σοφία του Πνεύματος.

Δε χρειάζεται να πούμε ότι ο διά Χριστόν σαλός είναι μια εξαιρετικά σπάνια κλήση· ούτε είναι εύκολο να ξεχωρίσουμε το κίβδηλο από το γνήσιο. Υπάρχει στο τέλος μόνο ένα πειστήριο: «Άρα γε από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς» (Ματθ. 7,20). Ο ψευτικός σαλός είναι ανωφελής και καταστρεπτικός και για τον εαυτό του και για τους άλλους. Ο πραγματικός δια Χριστόν σαλός, με την αγιότητα της καρδιάς, έχει στους γύρω του μια επίδραση που κάνει τη ζωή καλύτερη. Από πρακτικής πλευράς, δεν εξυπηρετείται καμιά χρήσιμη πρόθεση απ’ ότιδήποτε κάνει ο σαλός. Κι όμως, μεσ’ από μια εκπληκτική ενέργεια ή αινιγματική λέξη, συχνά εσκεμένα προκλητική και συγκλονιστική, ξυπνάει τους ανθρώπους από την αυταρέσκεια και τον φαρισαϊσμό. Παραμένοντας ο ίδιος αφηρημένος, εξαπολύει αντιδράσεις στους άλλους, κάνοντας το υποσυνείδητο ν’ ανέβει στην επιφάνεια, ώστε να μπορέσει να καθαρθεί και να εξαγιαστεί. Συνδυάζει το θράσος με την ταπείνωση. Όπως ο σαλός Nicolas του Pskov, που έβαλε στα χέρια του Ιβάν του Τρομερού ένα κομάτι κρέας που έσταζε αίμα, ο διά Χριστόν σαλός μπορεί να επιτιμήσει με δριμύτητα τους ισχυρούς αυτού του κόσμου με μια τόλμη που λείπει από τους άλλους. Αυτός είναι η ζωντανή συνείδηση της κοινωνίας.
Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware, Ο Ορθόδοξος Δρόμος, Ο θεός ως Πνεύμα, ε. Πνευματικοί πατέρες καί Σαλοί , σελ.54-6.

Η οσία Πελαγία του Ντιβέγιεβο η διά Χριστόν Σαλή, μαθήτρια του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, θρηνούσε ασταμάτητα, έκλαιγε γοερά για τον κόσμο
https://iconandlight.wordpress.com/2021/01/29/%ce%b7-%ce%bf%cf%83%ce%af%ce%b1-%cf%80%ce%b5%ce%bb%ce%b1%ce%b3%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b2%ce%ad%ce%b3%ce%b9%ce%b5%ce%b2%ce%bf-%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%ac-%cf%87%cf%81%ce%b9/

Ο άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος διώκει την επιδημία της πανούκλας από την Ζάκυνθο
https://iconandlight.wordpress.com/2020/01/30/%ce%bf-%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%b3%ce%b5%cf%8e%cf%81%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%bf-%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%8c%cf%81%ce%bf%cf%82-%ce%b4%ce%b9%cf%8e%ce%ba%ce%b5/

Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα του Ντιβέγιεβο, Πριν από λίγο ήταν μαζί μου ο μπάτιουσκα Σεραφείμ. Μου είπε να ησυχάσω..
https://iconandlight.wordpress.com/2019/01/29/27160/

Οι συναντήσεις της οσίας Πελαγίας του Ντιβέγιεβο με τον Μπάτουσκα Σεραφείμ του Σάρωφ
https://iconandlight.wordpress.com/2018/01/29/21610/

Οσία Πελαγία Ιβάνοβνα του Ντιβέγιεβο,”Πήγαινε, Μάτουσκα, στο Ντιβέγιεβο και προστάτεψε τα ορφανά μου. ….”.
https://iconandlight.wordpress.com/2016/01/30/%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B2%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CE%B2%CE%BF/

Ἀπολυτίκιον τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν.
Ἦχος α´.

Τοὺς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου Θεότητος, τοὺς τὴν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τοὺς μελιῤῥύτους ποταμοὺς τῆς σοφίας, τοὺς τὴν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τὸν μέγαν, καὶ τὸν Θεολόγον Γρηγόριον, σὺν τῷ κλεινῷ Ἰωάννῃ, τῷ τὴν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν, αὐτοὶ γὰρ τῇ Τριάδι, ὑπὲρ ὑμῶν ἀεὶ πρεσβεύουσι.

Ἦχος δ’

Ὡς τῶν Ἀποστόλων ὁμότροποι, καὶ τῆς οἰκουμένης Διδάσκαλοι, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων πρεσβεύσατε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου
Ἦχος δ’

Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής, καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής, ἀσθενούντων ἰατρός, βασιλέων ὑπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῆς Ζακύνθου τὴν νῆσον ἐκ πανώλους τῆς μάστιγος, σοῦ τῇ παναλκεῖ ἐπεμβάσει, Ἀθλοφόρε Γεώργιε, ἐῤῥύσω στρατηλάτα Ἰησοῦ, ἀεὶ τὴν μεγαλύνουσαν πιστῶς τοὺς γενναίους σου καμάτους, καὶ θείαν ἀρωγήν σου πρὸς τοὺς πάσχοντας· δόξα τῷ σὲ ἰσχύσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἰατῆρά σε ταχὺ ἡμῖν δωρήσαντι.

Ἀπολυτίκιον τῆς Ὁσίας Πελαγίας τοῦ Ντιβίγιεβο, τῆς διά Χριστόν Σαλή (+ 1884)
Ἦχος πλ. δ’

Ἐν σοὶ Μῆτερ ἀκριβῶς διεσώθη τὸ κατ’ εἰκόνα· λαβοῦσα γὰρ τὸν Σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ καὶ πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπερορᾶν μὲν σαρκός παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτου· διὸ καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Πελαγία, τὸ πνεῦμά σου.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Οσίας Πελαγίας Ιβάνοβνα του Ντιβέγιεβο. (Ποίημα Δρος Χαραλάμπους Μ. Μπούσια)
Ήχος πλ. α’ Τον Συνάναρχον Λόγον

Διαπλεύσασα πέλαγος πολυκύμαντον του επιγείου σου βίου εν ηρεμία, σεμνή, ψυχική και γεννηθείσα κόσμω θέατρον είληφας χάριν δαψιλή, Πελαγία, εμπαιγμούς και ύβρεις καθυπομείναι ως θείαν δρόσον υψόθεν, θερμή αρτίως κόσμου πρέσβειρα.

Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Θεοφίλου τοῦ Νέου .
Ἦχος γ´. Θείας πίστεως.

Τὴν φιλότητα, πρὸς τὸν Δεσπότην, καθυπέγραψας, τῷ αἵματί σου, καὶ τὴν πλάνην ἐναπέπνιξας, ἅγιε, ἡμισελήνου γενναίῳ φρονήματι, ἀνακηρύξας Χριστοῦ τὴν Θεότητα· ὅθεν εἴληφας, Θεόφιλε παμμακάριστε, τὸ στέφος τῶν μαρτύρων ἐκ Κυρίου σου.

Ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγίου νεομάρτυρος Χατζῆ Θεοδώρου τοῦ ἀπό Μυτιλήνης
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Ὡς πανεύοσμον ἄνθος ὑψικόρμου βλαστήματος, ἐκ Πύργων Θερμῆς ἀνεφύης, Νεομάρτυς πανεύφημε, Θεόδωρε Χατζῆ παναληθῶς, πιστῶς ἐν Μυτιλήνῃ ζῆν λιπών, ἐκβοῶντες, ᾯ ἠρνήθης και ὑπὲρ οὗ μετανοῶν ἐνήθλησας· δόξα τῷ σὲ ἰσχύσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ δεδωκότι σε ἡμῖν, πρέσβυν εὐπρόσδεκτον.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Θεοδώρου Χατζῆ τοῦ Μυτιληναίου τοῦ έκ Πύργων Θερμῆς καταγομένου
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ὡς ἄνθος ἐβλάστησας ἐκ κώμης Πύργων Θερμῆς, καὶ ἔλαβες θάνατον καθυπομείνας στεῤῥῶς, βασάνοις Θεόδωρε· ὅθεν σὴν θείαν μνήμην, ἑορτάζομεν πόθῳ, ὕμνοις τὸν στεφοδότην, ἱεροῖς ἀνυμνοῦντες, τὸν σὲ δοξάσαντα θαυμαστῶς, Μάρτυς πολύαθλε.

Ἀπολυτίκιον τῆς ἐν Τήνῳ εὑρέσεως τῆς Ἱεράς Eἰκόνος τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου τό 1823
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Τὴν θείαν Εἰκόνα σου, ἐκ τῶν λαγόνων τῆς γῆς, ἡμῖν ἐφανέρωσας, δι’ ἐμφανείας τῆς σῆς, Παρθένε Πανύμνητε· ὅθεν ἡ νῆσος Τῆνος, ἐν τῇ ταύτης εὑρέσει, χαίρει χαρὰν μεγάλην, καὶ πιστῶς σοι κραυγάζει· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.

Έτερον Ἀπολυτίκιον τῆς Εὑρέσεως Εὐαγγελιστρίας Τήνου.
Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.

Πληθὺς ἡ τῶν Τηνίων ἐν ᾠδαῖς, εὐφημήσωμεν, ἡμῶν τὴν πολιοῦχον καὶ τοῦ κόσμου Προστάτιδα· πηγὴ γὰρ ἰαμάτων ἐν ἡμῖν, ἡ πάνσεπτος ἀνεύρηται Εἰκὼν τῆς Ἀχράντου Θεοτόκου, δι όπερ ἃπαντες ταύτη ἀναβοήσωμεν, χαῖρε τῶν σὲ τιμώντων ἡ ἐλπίς. χαῖρε ἡμῶν τὸ καύχημα, χαῖρε ἡ ρυσαμένη τῆς κατάρας τὸ ἀνθρώπινον.

iconandlight.wordpress.com